C. Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete Ulus

Vakit Vatan Yeni Sabah KİTAPLAR

27 Mayıs Bakanlar Kurulu Tutanakları, (2 Haziran 1960-6 Ocak 1961), C 1, Yay. Haz: Cemil Koçak, Yapı Kredi Yayınları, İstan-bul 2010.

Atatürk’ün Sırdaşı Kılıç Ali’nin Anıları, Derleyen: Hulusi Turgut, 11. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2008.

Boran, Tunç, Anıtkabir’in İnşası1938-1953,AFT Yayınları, Ankara, 2012.

Demir, Şerif, Menderes ve İnönü, Demokrat Parti’den 27 Mayıs Dar-besi’ne Olaylar, İstanbul, 2011.

Erkanlı, Orhan, Anılar, Sorunlar, Sorumlular, 4. Baskı, Baha Matba-ası, İstanbul 1973.

Karpat, Kemal H., Türk Siyasi Tarihi Siyasal Sistemin Evrimi, 3.

Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul 2013.

Kocatürk, Utkan, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, 2007.

http://www.ataturk.de/turk_atatuerk.html http://www.ata-turk.de/turk_Kaynakcali_Atatuerk_Guenluegue.pdf

14.08.2019.

Kocabaş, Süleyman, Menderes Dönemi Demokrat Parti İktidarı Ve 27 Mayıs 1960 Darbesine Giden Yol 1950-1960, İstanbul 2011.

Özdağ, Ümit, Menderes Döneminde Ordu-Siyaset İlişkileri 27 Ma-yıs İhtilali, Boyut Kitapları, İstanbul 1997.

Şimşir, Bilal N., Atatürk’ün Hastalığı, Türk Tarih Kurumu, An-kara,1989.

Turan, Şerafettin, Mustafa Kemal Atatürk ve Kendine Özgü Bir Ya-şam ve Kişilik, Ankara 2008.

Turan, Şerafettin, İsmet İnönü Yaşamı Dönemi ve Kişiliği, Bilgi Yay.

Ankara 2000.

MAKALELER

Akseki, Cengiz, “Atatürk’ün Ölümünün Türk Ulusal Basınına Yansı-ması (1938-1939)”, Belgi, S 12 (Yaz 2016/II) ss. 202-236.

Başdin, Aziz, “Selçuklularda İslamiyet Öncesi Türk Kültürünün Etki-leri -Sultan Alp Arslan Dönemi Cenaze MerasimEtki-leri Ve Gelenek-leri” Eskiyeni, 34/Bahar 2017, ss. 177-190.

Boran, Tunç, “Atatürk’ün Cenaze Töreni: Yas ve Metanet”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Der-gisi, S 47, Bahar 2011, ss. 487-520.

Hacıgökmen, Mehmet Ali, “Türklerde Yas Âdeti Temelleri ve Sonuç-ları”, Prof. Dr. Nejat Göyünç Armağanı, Selçuk Üni. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yay., Konya, 2013,s. 393-422.

İlyas, Ahmet, “İktidar Muhalefet İlişkisine Bir Örnek: Atatürk’ü Ko-ruma Kanunu”, Turkish Studies, S 8/7,Yaz,2013, s.223-235.

Uzun, Hakan, “Türkiye’de 10 Kasım Törenleri: ‘İlk Matem’ 10 Kasım 1939’dan, ‘Atatürk Haftası’ Ve ‘Matemsiz Atatürk’ü Anma’ Gün-lerine,” Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XIX/38 (2019-Bahar/Spring), ss. 135-170.

Üçüncü, Uğur, “Atatürk’ün Cenaze Merasimi Sırasında Türkiye’de Yapılan Matem Törenleri”, Türk Dünyası İncelemeleri Der-gisi, XIII/1 (Yaz 2013), ss. 79-103.

TEZLER

Kaya Asil, Türk Siyasi Tarihi’nde Chp’nin Gençlik Kolları, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2010.

Şimşek, Burak, Tek Parti Dönemi 10 Kasımlar 1938-1950, Dokuz Ey-lül Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkılapları Tarihi Enstitüsü, Ya-yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2007.

Tatar, Yağmur (Hodancı), Demokrat Parti Döneminde 10 Kasımlar, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 2017.

DİĞER

http://sozluk.gov.tr (14.11.2019) EKLER

EK-1

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin resmi tebliğidir: Müdavi ve müşavir tabiplerinin neşredilen son raporu Atatürk'ün dünyaya göz-lerini kapadığını bildirmektedir. Bu acı hadise ile Türk vatanı büyük yapıcısını, Türk milleti Ulu Şefini, insanlık büyük evladını kaybetti.

Milletimize içimiz yanarak bu tarife sığmayan ziyanından dolayı en de-rin taziyelerimizi sunarız. Kederlerimizin tesellisini ancak ve ancak onun büyük eserine bağlılıkta ve aziz vatanımızın hizmetinde ararız.

Şurasını da her şeyden evvel beyan etmeliyiz ki, ölmez olan, onun bü-yük eseri Cumhuriyet Türkiye'sidir. Hükümetimiz, içinde bulundu-ğumuz bu mühim anda bugüne kadar olduğu gibi dikkatle vazife ba-şındadır. Müesses olan nizamı ve vaziyeti idame hususunu, büyük Türk Milleti'nin hükümeti ile tek vücut olarak teyit ve temin edeceğine şüphe yoktur. Teşkilatı Esasiye Kanunu'nun 33'üncü maddesi muci-bince, Büyük Millet Meclisi Reisi Abdulhalik Renda, Reisicumhur Vekâleti vazifesini deruhte etmiş ve ifaya başlamıştır. Gene teşkilatı Esasiye Kanunu'nun 33'ncü maddesi mucibince, Büyük Millet Meclisi derhal yeni Reisicumhur intihap edecektir. Türkiye'nin büyük maka-mına Teşkilatı Esasiye Kanunu'na göre, geçecek zatın etrafında hükü-meti ile şanlı ordusu ile ve bütün kuvveti ile Türk Milleti, sarsılmaz bir varlık olarak toplanacak ve yükselmesine devam edecektir. Bugün ay-rılığına ağladığımız Büyük Şefimiz Atatürk, her vakit Türk Milleti'ne güvendi. Eserlerini bu güvenle yaptı. İdamesi esbabını da istikbal ede-rek, güvenle büyük milletimize bıraktı. Ebedi Türk Milleti, onun eser-lerini ebediyetle yaşatacaktır. Türk gençliği, onun kıymetli vediası olan Türkiye Cumhuriyeti'ni daima koruyacak ve onun izinde yürü-yecektir. Kemal Atatürk, Türk'ün tarihinde ve gönlünde daima yaşa-yacaktır.'' (T.C. 10 Kasım 1938 Resmi Tebliği – Anadolu Ajansı.)

EK-2

“Büyük Türk milletine:

Bütün ömrünü hizmetine vakfettiği sevgili milletinin ihtiram kolları üstünde Ulu Atatürkün fanî vücudu istirahat yerine tevdi edilmiştir. Ha-kikatte yattığı yer, Türk milletinin onun için aşk ve iftiharla dolu olan kahraman ve vefalı göğsüdür. Atatürk, tarihte uğradığımız en zalim ve haksız itham gününde meydana atılmış, Türk milletinin masum ve haklı olduğunu iddia ve ilân etmiştir. İlkönce ehemmiyeti kavranmamış olan gür sesi, asla yıpranmıyan bir kuvvetle nihayet bütün cihanın şuuruna nüfuz etmiştir. En büyük zaferleri kazandıktan sonra da Atatürk, ömrünü yalnız Türk milletinin haklarını, insaniyete ezelî hizmetlerini ve tarihe hakkettiği meziyetlerini ispat etmekle geçirmiştir. Milletimizin büyüklüğüne, kudre-tine, fazilekudre-tine, medeniyet istidadına ve mükellef olduğu insaniyet vazife-lerine sarsılmaz itikadı vardı. «Ne mutlu Türküm diyene» dediği zaman, kendi engin ruhunun, hiç sönmiyen aşkını ne manalı bir surette hulâsa etmişti. Fena zihniyet ve idare ile geri bırakılmış Türk cemiyetini, en kısa yoldan insanlığın en mütekâmil ve en temiz zihniyetlerile mücehhez modern bir devlet haline getirmek onun başlıca kaygusu olmuştu. Teşkilâtı Esasi-yemizde ve bugün hizmet başında, irfan muhitinde ve geniş halk içinde bulunan bütün vatandaşların vicdanlarında yerleşmiş olan lâik, milli-yetçi, halkçı, inkılâbcı, devletçi Cumhuriyet, bize bütün evsafile Atatürkün en kıymetli emanetidir. Ufulündenberi Atatürkün aziz adı ve hatırası, bü-tün halkımızın en candan duygularile sarılmıştır. Memleketimizin her kö-şesinde ve bütün milletçe kendisine gösterdiğimiz samimî bağlılık, devlet ve milletimiz için kudret ve vefanın beliğ misalidir. Türk milletinin Aziz Ata-türke gösterdiği sevgi ve saygı, onun niçin Atatürk gibi bir evlad yetiştire-bilir bir kaynak olduğunu bütün dünyaya göstermiştir. Atatürke tazim va-zifemizi ifa ettiğimiz bu anda, halkımıza, kalbimden gelen şükran duygu-larımı ifade etmeği, ödenmesi lâzım bir borc saydım. Milletler arasında kardeşçe bir insanlık hayatı Atatürkün en kıymetli ideali idi. Bütün dün-yada ölümünün gördüğü ihtiramı insanlığın atisi için ümid verici bir müjde olarak selamlarım. Bu sözlerim, yazılarile ve toprağımızda şövalye askerleri ve mümtaz şahsiyetlerile yasımıza iştirak eden büyük milletlere,

Türk milleti adına şükranlarımın ifadesidir. Devletimizin bânisi ve mille-timizin fedakâr, sadık hadimi, İnsanlık idealinin âşık ve mümtaz siması, Eşsiz kahraman Atatürk! Vatan sana minnettardır.

Bütün ömrünü hizmetine verdiğin Türk milletile beraber senin huzu-runda tazimle iğiliyoruz. Bütün hayatında bize ruhundaki ateşten canlılık verdin. Emin ol, aziz hatıran, sönmez meş’ale olarak, ruhlarımızı daima ateşli ve uyanık tutacaktır.”

(Cumhuriyet, 22 Kasım 1938) EK-3

DP İstanbul İl Başkanlığı’nın Tebliği¹

DP İl İdare Kurulu Atatürk’ün ölüm yıldönümü münasebetiyle dün aşağıdaki tebliği yayınlamıştır:

“Kurulumuz, büyük büyük kurtarıcımız, eşsiz inkılâp adamı Ata-türk’ümüzün fani hayata gözlerini yumdukları on Kasım günü aziz hatırasını tazim etmek ve manevi huzurlarında saygı vazifesini yapmak üzere, İstanbul Üniversitesi’nde yapılacak toplantıya katılmaya karar vermiştir.

Atatürk milletimizin hayatında ve tarihinde nesilden nesile bir bayrak gibi taşınan milli bir kıymet olarak her türlü siyasi mülahazanın üstündedir. Onu sevmek ve ona inanmak kuvvetlerini tazelemekte bize medeniyet yolunda, hak ve hürriyet yolunda hız vermektedir.

Hatırası kalplerimizi saran büyük ve ölmez Atatürk’ümüzün manevi huzurlarında derin saygı ve sevgi duygularıyla eğiliriz.”

“Milli Matem Günü”, Milliyet, 9 Kasım 1950, s. 5.

EK-4

Son Telgraf Gazetesinin Tahriki

İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği Başkanı Babur Arun imzasıyla aldığımız aşağıdaki mektubu aynen yayınlıyoruz:

“Son aylarda İ.Ü.T.B. ne ait ziyaret ve faaliyetler mevzuunda umumi efkârda yanlış fikirler yaratacak bir neşriyat sistemini kendine başucu iş edinmiş görünen Son Telgraf gazetesinin (Gençliğin Tees-sürü) başlığıyla münteşir her türlü hakikatten uzak, yalnız siyasi mü-lahaza ve endişelerle kaleme alınmış bir yazısını hayretle okuduk.

Gayri siyasi fonksiyonu ve mümessili bulunduğu talebe kitlesinin maddi ve manevi menfaatlerinin tatminine müteveccih çalışmalarıyla ciddi bir müessese olarak tasvip edilen birliğimizin muhtelif vesilelerle mezkûr gazetenin tarizleriyle karşılaşmasını esefle müşahede ediyo-ruz. Bu tarizlerin parti endişesinin neticesi olduğuna şüphe yoktur.

Binaenaleyh, üniversite gençliğinin bu kabil taktiklerle istismarına müsaade etmeyeceğimizi bildirmek isteriz. Hadisenin Atatürk’ün 12’nci ölüm yıldönümü münasebetiyle İstanbul radyosunda Talebe Birliği tarafından tertiplenen 45 dakikalık programın alâkadar ma-kamlar tarafından reddedildiği, keyfiyeti olmadığı aşikârdır. Ve hele muhalefet partisine mensup iki birlik azasının tesiriyle programın reddedildiği yolundaki iddialar, şaşkınlık içindeki bir zümre organın en hafif tabirliyle adice taktiğinden ve yeni bir istismar örneğinden başka bir şey değildir. Oysaki kuvvet ve kudretini daima ve daima par-tiler üzerindeki mahiyet ve fonksiyonundan alan birliğimizin bu hu-sustaki hassasiyetini bu gazete mensubu da pekâlâ bilir. Lakin gaye başka olunca hakikatlerin setredildiği de bu hadiseyle anlaşılmış olu-yor. Gençlik şimdi hakiki teessür içindedir.”

“Milli Matem Günü”, Milliyet, 9 Kasım 1950, s. 5.