28
29 Tablo 15
Matematik Testi Maddelerinin Görme ve Bedensel Engel Durumlarına Göre Analiz Sonuçları
MH LR
Madde ∆MH Düzey ∆R2 Düzey
ZT JG
M1 -0.8949 A 0.0058 A A
M2 -0.6046 A 0.0059 A A
M3 -0.1939 A 0.0004 A A
M4 0.3923 A 0.0012 A A
M5 -0.4538 A 0.0015 A A
M6 -0.5738 A 0.0050 A A
M7 0.4094 A 0.0081 A A
M8 0.3831 A 0.0020 A A
M9 -0.4696 A 0.0016 A A
M10 -1.4879 B 0.0232 A A
M11 1.3125 B 0.0131 A A
M12 -0.3149 A 0.0087 A A
M13 0.2667 A 0.0004 A A
M14 0.7509 A 0.0116 A A
M15 -0.2169 A 0.0007 A A
M17 0.2773 A 0.0009 A A
M18 -0.5156 A 0.0033 A A
M19 1.0347 B 0.0071 A A
M20 0.9371 A 0.0056 A A
Tablo 15’teki istatistiklere bakıldığında matematik testindeki 19 maddenin MH yöntemiyle 16 maddesinin A düzeyinde, 3 maddesinin B düzeyinde; LR yönteminde ise 19 maddenin A düzeyinde DMF gösterdiği görülmüştür. MH yöntemine göre B düzeyinde DMF gösteren M10 bedensel engelliler, M11 ve M19 görme engelliler lehine çalışmıştır.
30 Alt Problem 1b’ye İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Matematik testinin maddeleri görme engelli ve işitme engellilere göre DMF göstermekte midir?
Matematik alt testinin görme engeli olan ve bedensel engeli olan bireylere göre MH ve LR analiz sonuçları Tablo 16’da verilmiştir.
Tablo 16
Matematik Testi Maddelerinin Görme ve İşitme Engel Durumlarına Göre Analiz Sonuçları
MH LR
Madde ∆MH Düzey ∆R2 Düzey
ZT JG
M1 -0.1798 A 0.0002 A A
M2 -1.0749 B 0.0078 A A
M3 1.3863 B 0.0079 A A
M4 -0.2454 A 0.0003 A A
M5 0.6890 A 0.0021 A A
M6 -0.4848 A 0.0035 A A
M7 0.6772 A 0.0040 A A
M8 0.1597 A 0.0056 A A
M9 -0.7482 A 0.0025 A A
M10 -0.8069 A 0.0049 A A
M11 1.5643 C 0.0101 A A
M12 0.1180 A 0.0023 A A
M13 0.3064 A 0.0004 A A
M14 0.0684 A 0.0045 A A
M15 -0.0344 A 0.0001 A A
M17 -0.7931 A 0.0081 A A
M18 -0.9794 A 0.0077 A A
M19 0.4729 A 0.0026 A A
M20 0.0949 A 0.0003 A A
31 Tablo 16’daki istatistiklere bakıldığında matematik testindeki 19 maddenin MH yöntemiyle 16 maddesinin A düzeyinde, 2 maddesinin B düzeyinde, 1 maddesinin C düzeyinde; LR yönteminde ise 19 maddenin A düzeyinde DMF gösterdiği görülmüştür. MH yöntemine göre B düzeyinde DMF gösteren M2 işitme engelliler, M3 görme engelliler lehine çalışmıştır. C düzeyinde DMF gösteren M11 ise görme engelliler lehine çalışmıştır.
Alt Problem 1c’ye İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Matematik testinin maddeleri bedensel engelli ve işitme engellilere göre DMF göstermekte midir?
Matematik alt testinin bedensel engeli olan ve işitme engeli olan bireylere göre MH ve LR analiz sonuçları Tablo 17’de verilmiştir.
32 Tablo 17
Matematik Testi Maddelerinin Bedensel ve İşitme Engel Durumlarına Göre Madde Analiz Sonuçları
Madde
MH LR
∆MH Düzey ∆R2 Düzey
ZT JG
M1 0.5885 A 0.0021 A A
M2 -0.7711 A 0.0075 A A
M3 1.4565 B 0.0115 A A
M4 -0.5632 A 0.0019 A A
M5 1.1964 B 0.0085 A A
M6 0.1334 A 0.0003 A A
M7 0.5227 A 0.0028 A A
M8 -0.1862 A 0.0011 A A
M9 -0.3289 A 0.0007 A A
M10 0.3171 A 0.0028 A A
M11 0.2434 A 0.0007 A A
M12 0.2367 A 0.0009 A A
M13 -0.0146 A 0.0005 A A
M14 -0.4842 A 0.0026 A A
M15 0.1460 A 0.0004 A A
M17 -1.1331 B 0.0144 A A
M18 -0.4514 A 0.0023 A A
M19 -0.6065 A 0.0054 A A
M20 -0.9663 A 0.0098 A A
Tablo 17’deki istatistiklere bakıldığında matematik testindeki 19 maddenin MH yöntemiyle 16 maddesinin A düzeyinde, 3 maddesinin B düzeyinde; LR yönteminde ise 19 maddenin A düzeyinde DMF gösterdiği görülmüştür. MH yöntemine göre B düzeyinde DMF gösteren M3 ve M5 bedensel engelliler, M17 işitme engelliler lehine çalışmıştır.
33 Alt Problem 2a’ya İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Fen bilimleri testinin maddeleri görme engelli ve bedensel engellilere göre DMF göstermekte midir?
Tablo 18
Fen Bilimleri Testi Maddelerinin Görme ve Bedensel Engel Durumlarına Göre Madde Analiz Sonuçları
MH LR
Madde ∆MH Düzey ∆R2 Düzey
ZT JG
M1 -1,2652 B 0,008 A A
M2 0,3431 A 0,002 A A
M3 0,3527 A 0,001 A A
M4 0,6236 A 0,002 A A
M5 0,3610 A 0,002 A A
M6 2,8625 C 0,027 A A
M7 -0,9533 A 0,030 A A
M8 1,2430 B 0,007 A A
M9 2,8716 C 0,015 A A
M10 -1,1571 B 0,025 A A
M11 -0,4055 A 0,014 A A
M12 -0,5384 A 0,008 A A
M13 0,1089 A 0,000 A A
M14 -1,0690 B 0,021 A A
M15 1,3463 A 0,007 A A
M16 0,9918 A 0,000 A A
M17 1,3673 A 0.040 A B
M18 0,7382 A 0,003 A A
M19 0,8357 A 0,005 A A
M20 1,0678 A 0.023 A A
34 Fen bilimleri alt testinin görme engeli olan ve bedensel engeli olan bireylere göre MH ve LR analiz sonuçları Tablo 18’de verilmiştir. Tablo 18’deki istatistiklere bakıldığında fen bilimleri testindeki 20 maddenin MH yöntemiyle 14 maddesinin A düzeyinde, 4 maddesinin B düzeyinde, 2 maddesinin C düzeyinde; LR yönteminde ise 19 maddenin A düzeyinde, 1 maddenin B düzeyinde DMF gösterdiği görülmüştür. MH yöntemine göre B düzeyinde DMF gösteren M1, M10 ve M14 bedensel engelliler, M8 görme engelliler lehine çalışmıştır. C düzeyinde DMF gösteren M6 ve M9 da görme engelliler lehine çalışmıştır.
Alt Problem 2b’ye İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Fen bilimleri testinin maddeleri görme engelli ve işitme engellilere göre DMF göstermekte midir?
Fen bilimleri alt testinin görme engeli olan ve işitme engeli olan bireylere göre MH ve LR analiz sonuçları Tablo 19’da verilmiştir.
35 Tablo 19
Fen Bilimleri Testi Maddelerinin Görme ve İşitme Engel Durumlarına Göre Madde Analiz Sonuçları
MH LR
Madde ∆MH Düzey ∆R2 Düzey
ZT JG
M1 -0,2051 A 0,000 A A
M2 -0,6111 A 0,003 A A
M3 -1,4697 B 0,016 A A
M4 -0,2690 A 0,012 A A
M5 -0,0796 A 0,005 A A
M6 3.9549 C 0,029 A A
M7 -1,4731 B 0,010 A A
M8 2,8969 C 0,019 A A
M9 4,6978 C 0,041 A B
M10 -1,5952 C 0,016 A A
M11 0,9007 A 0,003 A A
M12 -1,1853 B 0,029 A A
M13 0,9166 A 0,001 A A
M14 -1,0073 B 0,005 A A
M15 -1,1639 B 0,005 A A
M16 -0,6174 A 0,004 A A
M17 -2,8906 C 0,030 A A
M18 0,6873 A 0,002 A A
M19 0,1281 A 0,004 A A
M20 -1,1419 B 0,013 A A
Tablo 19’daki istatistiklere bakıldığında fen bilimleri testindeki 20 maddenin MH yöntemiyle 9 maddesinin A düzeyinde, 6 maddesinin B düzeyinde, 5 maddesinin C düzeyinde; LR yönteminde ise 19 maddenin A düzeyinde, 1 maddenin B düzeyinde DMF gösterdiği görülmüştür. MH yöntemine göre B
36 düzeyinde DMF gösteren M3, M7, M12, M14, M15 ve M20 işitme engelliler, C düzeyinde DMF gösteren M6, M8 ve M9 da görme engelliler, M10 ve M17 ise işitme engelliler lehine çalışmıştır.
Alt Problem 2c’ye İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Fen bilimleri testinin maddeleri bedensel engelli ve işitme engellilere göre DMF göstermekte midir?
Fen bilimleri alt testinin bedensel engeli olan ve işitme engeli olan bireylere göre MH ve LR analiz sonuçları Tablo 20’de verilmiştir.
Tablo 20’deki istatistiklere bakıldığında fen bilimleri testindeki 20 maddenin MH yöntemiyle 12 maddesinin A düzeyinde, 5 maddesinin B düzeyinde, 3 maddesinin C düzeyinde; LR yönteminde ise 20 maddenin A düzeyinde DMF gösterdiği görülmüştür. MH yöntemine göre B düzeyinde DMF gösteren M1, M8 ve M9 bedensel engelliler,M12 ve M14 ise işitme engelliler lehinedir. C düzeyinde DMF gösteren M2, M3 ve M4 işitme engelliler lehine çalışmıştır.
37 Tablo 20
Fen Bilimleri Testi Maddelerinin Bedensel ve İşitme Engel Durumlarına Göre Analiz Sonuçları
MH LR
Madde ∆MH Düzey ∆R2 Düzey
ZT JG
M1 1.4243 B 0,012 A A
M2 -2.0009 C 0,024 A A
M3 -2.0170 C 0,034 A A
M4 -1.6999 C 0,024 A A
M5 -0.3232 A 0,003 A A
M6 0.6350 A 0,002 A A
M7 0.8431 A 0,009 A A
M8 1.1219 B 0,009 A A
M9 1.0091 B 0,021 A A
M10 0.2692 A 0,001 A A
M11 0.5118 A 0,005 A A
M12 -1.2803 B 0,015 A A
M13 0.5200 A 0,001 A A
M14 1.0032 B 0,014 A A
M15 0.2551 A 0,000 A A
M16 -0.8820 A 0,007 A A
M17 -0.2994 A 0,006 A A
M18 -0.6067 A 0,004 A A
M19 -0.2490 A 0,000 A A
M20 -0.0466 A 0,003 A A
Alt Problem 3’e İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Analizler sonucunda elde edilen DMF gösteren maddelerin yanlı olup olmadığının belirlenebilmesi için form hazırlanarak uzmanlara sorulmuştur.
38 Uzmanlar madde yanlılığı hakkında bilgilendirilmiştir. 6 uzmana matematik testi için 4 uzmana fen bilimleri testi için form gönderilmiş ve görüşlerini belirtmeleri istenmiştir. Uzmanların 4’ü görme engelliler okulunda çalışmaktadır. Tüm uzmanlar MEB’de çalışmaktadır.
Matematik alt testinin görme engeli olan ve bedensel engeli olan adaylara göre DMF gösteren maddeler için uzman görüşleri aşağıdaki gibidir.
Şekil 2. Bedensel engelliler lehine DMF gösteren 10. madde
Şekil 2’de verilen görme engeli olan ve bedensel engeli olan adaylara göre DMF gösteren 10. madde görme engelliler için eş değer hazırlanan sorudur. Bu soru için bir uzman maddede yanlılığa neden olabilecek etken olarak görme engelli kitapçığında öğrenciden ondalık sayıların okunma ve okunanı anlama becerisini yapabiliyor olmasının beklendiğini, üstelik öğrencilerin bu uzun sayıları zihinlerinde tutması gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca A kitapçığını çözen öğrenci yalnız virgül kaydırma yöntemi ile sayıları okumadan daha hızlı ve daha doğru cevap verebileceği böylece sorunun hızlı cevap vermeye çalışırken stresten uzak olacağı dolayısıyla bedensel engelli bireylerin görme engelli bireylere göre soruyu doğru cevaplama olasılıklarının daha yüksek olmasının beklenen bir durum olduğu ifade edilmiştir.
Uzmanlardan dördü sorunun görme engelliler için akılda tutmanın zor olduğunu bu yüzden sorunun bedensel engellilerin lehine çalıştığını belirtirken, bir
39 uzman görme engellilerin kuvvetleri net algılayamamasından kaynaklanan bir yanlılık olduğunu belirtmiştir.
Şekil 3. Görme engelliler lehine DMF gösteren 11. madde
Şekil 3’te verilen görme engeli olan ve bedensel engeli olan adaylara göre DMF gösteren 11. maddenin görme engelliler için eş değer bir sorusu bulunmamaktadır.
Bu soru için üç uzman maddede yanlılık bulunmadığına dair ortak görüş belirtmişlerdir. Diğer iki uzman görme engellilerin zihinden işlem yapmada daha avantajlı olduklarını belirtmiştir. Bir uzman ise görme engelli bireyler günlük hayatlarında karmaşık düzeyde diyalogları kolaylıkla çözümleyebilmekte olduklarını ve zihinlerinde, engelsiz bireylere göre daha pratik çözümleme yetenekleri geliştirdiklerini ifade etmiştir. Bu düzeyde soruları sorular okunurken görme engellilerin zihinlerinden çözebildikleri için doğru yapma olasılıklarının daha yüksek olabilmesinin normal olduğu belirtilmiştir.
40 Şekil 4. Görme engelliler lehine DMF gösteren 19. Madde
Şekil 4’te verilen 19. maddenin görme engellilerin bedensel engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Altı uzman matematik testinin 19. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak bir fikir belirtmişlerdir.
Matematik alt testinin görme engeli olan ve işitme engeli olan adaylara göre DMF gösteren maddeler için uzman görüşleri aşağıdaki gibidir.
41 Şekil 5. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 2. Madde
Şekil 5’te verilen madde görme engeli olan ve işitme engeli olan adaylardan işitme engelliler lehine DMF göstermektedir.
Bu soru için dört uzman işitme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak bir fikir belirtmişlerdir. Bir uzman öğrenciden ondalık sayıların okunma ve okuduğunu anlama becerisini yapabiliyor olması beklendiğini, üstelik öğrencilerin bu uzun sayıları zihinlerinde tutması gerektiğini belirtmiştir. Diğer uzman işitme engelli bireylerin görme engelli bireylere göre soruyu doğru cevaplama olasılıklarının daha yüksek olmasının beklenen bir durum olduğunu ifade etmiştir. Bunun nedeni olarak ise ondalık sayılarda çözümleme işleminin zihinde tutularak yapılmasının görme engelliler için zor olduğunu belirtmiştir.
42 Şekil 6. Görme engelliler lehine DMF gösteren 3. Madde
Şekil 6’da verilen 3. maddeyi görme engellilerin işitme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Altı uzman matematik testinin 3. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak bir fikir belirtmişlerdir.
Şekil 7. Görme engelliler lehine DMF gösteren 11. Madde
Şekil 7’de verilen görme engeli olan ve işitme engeli olan adaylara göre DMF gösteren 11. maddenin görme engelliler için eş değer bir sorusu bulunmamaktadır.
Bu soru için üç uzman maddede yanlılık bulunmadığına dair ortak görüş belirtmişlerdir. Diğer iki uzman görme engellilerin zihinden işlem yapmada daha avantajlı olduklarını belirtmiştir. Bir uzman ise görme engelli bireylerin günlük
43 hayatlarında karmaşık düzeyde diyalogları kolaylıkla çözümleyebilmekte olduklarını ve işitme engelli bireylere göre zihinlerinde daha pratik çözümleme yetenekleri geliştirdiklerini ifade etmiştir. Bu düzeyde soruları henüz sorular okunurken görme engellilerin zihinlerinden çözebildikleri için doğru yapma olasılıklarının daha yüksek olabilmesinin normal olduğu belirtilmiştir. Ayrıca işitme engellilerin soyut kavramları zihinsel beceriler ile çözebilmekte yetersiz kaldıkları ifade edilmiştir.
Matematik alt testinin bedensel engeli olan ve işitme engeli olan adaylara göre DMF gösteren maddeler için uzman görüşleri aşağıdaki gibidir.
Şekil 8. Bedensel engelliler lehine DMF gösteren 3. Madde
Şekil 8’de verilen 3. maddeyi bedensel engellilerin işitme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Altı uzman matematik testinin 3. maddesinin işitme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak bir fikir belirtmişlerdir.
44 Şekil 9. Bedensel engelliler lehine DMF gösteren 5. Madde
Şekil 9’da verilen 5. madde bedensel engeli olan ve işitme engeli olan adaylara göre bedensel engellilerin lehine DMF göstermektedir.
Bu soru için dört uzman maddede yanlılık bulunmadığına dair ortak görüş belirtmişlerdir. Diğer iki uzman işitme engellilerin dışarıdan uyaranlara çok açık olmadıkları için günlük hayata uygun olayları yorumlamalarının zor olabileceği şeklinde belirtmişlerdir. Bu yüzden bu soru bedensel engellilere avantaj sağlamış olabileceği ifade edilmiştir.
Şekil 10. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 17. madde
Şekil 10’da verilen 17. maddenin işitme engellilerin bedensel engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Altı uzman matematik testinin 17. maddesinin işitme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak bir fikir belirtmişlerdir.
45 Fen bilimleri alt testinin görme engeli olan ve bedensel engeli olan adaylara göre DMF gösteren maddeler için uzman görüşleri aşağıdaki gibidir.
Şekil 11. Bedensel engelliler lehine DMF gösteren 1. Madde
Görme engelliler için 1. maddeye eş değer soru hazırlanmamıştır. A kitapçığındaki aynı soru kullanılmıştır. Şekil 11’de verilen 1. maddeyi bedensel engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Uzmanlardan biri fen bilimleri testinin 1. maddesinin bedensel engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda bir fikir belirtmiştir. İki uzman görme engelli öğrencilerin DNA modeline derslerde sadece dokunarak öğrendikleri için bu soruda zorlanmış olabileceklerini belirtmişlerdir. Diğer uzman sorunun somut verilere dayanması göze ve kulağa hitap etmesi ve zihinde canlandırmanın daha zor olması ve soruyu okuyandan kaynaklı hatalarında olabileceğini belirtmiştir.
46 Şekil 12. Görme engelliler lehine DMF gösteren 6. Madde
Görme engelliler için 6. maddeye eş değer soru hazırlanmamıştır. A kitapçığındaki aynı soru kullanılmıştır. Şekil 12’de verilen 6. maddeyi görme engellilerin bedensel engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Dört uzman fen bilimleri testinin 6. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
Şekil 13. Görme engelliler lehine DMF gösteren 8. Madde
47 Görme engelliler için 8. maddeye eş değer soru hazırlanmamıştır. A kitapçığındaki aynı soru kullanılmıştır. Şekil 13’te verilen 8. maddeyi görme engellilerin bedensel engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 8. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
Şekil 14. Görme engelliler lehine DMF gösteren 9. Madde
Görme engelliler için 9. maddeye eş değer soru hazırlanmamıştır. A kitapçığındaki aynı soru kullanılmıştır. Şekil 14’te verilen 9. maddeyi görme engellilerin bedensel engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 9. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
48 Şekil 15. Bedensel engelliler lehine DMF gösteren 10. Madde
Görme engelliler için 10. maddeye eş değer soru hazırlanmıştır. A kitapçığındaki görsel anlatım sözel olarak ifade edilmiştir. Şekil 15’te verilen 10.
maddeyi bedensel engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Üç uzman fen bilimleri testinin 10. maddesinin aşamalı bir soru olduğu ve görme engelli öğrencilerin bu soruyu zihinlerinde canlandırabilmeleri için şeklin sözel anlatımının açık olması gerektiğini belirtmişlerdir. Uzmanlar aşamaların yüzeysel anlatıldığı için görme engellilerin zihinlerinde yeterince canlanmadığını bu yüzden sorunun yanlılığa sebep olduğunu ifade etmişlerdir. Diğer uzman sorunun somut verilere dayanması, doğrudan görsele dayalı olması, okuyucudan kaynaklı hatalar ve soruları zihinde canlandırmanın daha zor olmasının görme engelli adaylar için dezavantaj sağladığı belirtilmiştir.
49 Şekil 16. Bedensel engelliler lehine DMF gösteren 14. Madde
Görme engelliler için 14. maddeye eş değer soru hazırlanmıştır. A kitapçığındaki sorudaki şekle sözel anlatım eklenmiştir. Şekil 16’da verilen 14.
maddeyi bedensel engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
İki uzman fen bilimleri testinin 14. maddesinin görme engelliler kitapçığındaki sözel anlatımının karmaşık ve anlaşılmaz olduğunu belirtmiştir.
“fındık kıracağının destek noktası bir uçta, fındıkların konulduğu iki bölme yan yana ortada, kuvvet uygulanan tutma kolu diğer uçtadır.” ifadesinin şekli betimleyebilmek için yeterli olmadığı ve soruları okuyan sınav gözetmeninden kaynaklı da görme engellilerin şekli zihinlerinde canlandıramamış olabilecekleri ifade edilmiştir. Diğer uzman görme engelli öğrencilerin fındık kıracağının nasıl olduğunun yaşantı geçirilmediyse bilinemeyeceğini belirtmiştir. Bir uzman da sorunun somut verilere dayanmasından dolayı fındık kıracağını deneyimleme şansı yakalayabilenler için yanlılık oluşturduğunu ifade etmiştir. Görme engelli
50 adayın sorudaki adım adım verilen yönlendirmeleri kavrama şansı olamamasının da yanlılığa sebep olabileceği bildirmiştir.
Şekil 17. Görme engelliler lehine DMF gösteren 17. Madde
Görme engelliler için 17. maddeye eş değer soru hazırlanmıştır. A kitapçığındaki sorudaki şekle sözel anlatım eklenmiştir. Şekil 17’de verilen 17.
maddeyi görme engellilerin bedensel engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 17. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
Fen bilimleri alt testinin görme engeli olan ve işitme engeli olan adaylara göre DMF gösteren maddeler için uzman görüşleri aşağıdaki gibidir.
51 Şekil 18. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 3. Madde
Görme engelliler için 3. maddeye eş değer soru hazırlanmıştır. Şekil 18’de verilen 3. maddenin işitme engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Üç uzman fen bilimleri testinin 3. maddesinin işitme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir. Bir uzman sorunun görsel bir obje olan posterden yararlanılması, konu içeriğinin görsel öğelere dayanmasının işitme engelli öğrencileri daha avantajlı hale getirdiğini ve okuyucudan kaynaklı olarak görme engelli öğrencilerin zihninde şekli canlandıramamış olabileceğini belirtmiştir.
52 Şekil 19. Görme engelliler lehine DMF gösteren 6. Madde
Görme engelliler için 6. maddeye eş değer soru hazırlanmamıştır. Şekil 19’da verilen 6. maddeyi görme engellilerin işitme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 6. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
Şekil 20. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 7. Madde
53 Görme engelliler için 7. maddeye eş değer soru hazırlanmıştır. Şekil 20’de verilen 7. maddenin işitme engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Üç uzman fen bilimleri testinin 7. maddesinin işitme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir. Bir uzman sorunun somut verilere dayanması ve zihinde canlandırmanın daha zor olmasının yanlılığa sebep olmuş olabileceğini belirtmiştir.
Şekil 21. Görme engelliler lehine DMF gösteren 8. Madde
Görme engelliler için 8. maddeye eş değer soru hazırlanmıştır. Şekil 21’de verilen 8. maddeyi görme engellilerin işitme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 8. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
54 Şekil 22. Görme engelliler lehine DMF gösteren 9. Madde
Görme engelliler için 9. maddeye eş değer soru hazırlanmamıştır. Şekil 22’de verilen 9. maddeyi görme engellilerin işitme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Üç uzman fen bilimleri testinin 9. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak bir fikir belirtmiştir. Bir uzman işitme engelli öğrenciler günlük hayatta bu konuların konuşulmasına daha az şahit oldukları için çözememiş olabileceklerini ifade etmiştir.
Şekil 23. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 10. madde
55 Görme engelliler için 10. soruya eş değer soru hazırlanmıştır. A kitapçığındaki görsel anlatım sözel olarak ifade edilmiştir. Şekil 23’de verilen 10.
maddeyi işitme engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Üç uzman fen bilimleri testinin 10. maddesinin aşamalı bir soru olduğu ve görme engelli öğrencilerin bu soruyu zihinlerinde canlandırabilmeleri için şeklin sözel anlatımının detaylı bir anlatım olması gerektiğini belirtmişlerdir. Uzmanlar aşamaların detaylı anlatılmadığı için görme engellilerin zihinlerinde yeterince canlanmadığını bu yüzden sorunun yanlılığa sebep olduğunu ifade etmişlerdir.
Diğer uzman somut olayların görme engelliler tarafından zihinlerinde daha zor canlandırılabildiğini belirtmiştir.
Şekil 24. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 12. madde
Görme engelliler için 12. maddeye eş değer soru hazırlanmıştır. A kitapçığındaki görsel anlatım sözel olarak ifade edilmiştir. Şekil 24’te verilen 12.
maddeyi işitme engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
56 Dört uzman da fen bilimleri testinin 12. maddesinin görme engelli zihinlerinde canlanabilmesi için şeklin sözel anlatımının detaylı bir anlatım olması gerektiğini belirtmişlerdir. Uzmanlar kaldıraç düzeneklerinin detaylı anlatılmadığı için görme engellilerin zihinlerinde yeterince canlanmadığını bu yüzden sorunun yanlılığa sebep olduğunu ifade etmişlerdir.
Şekil 25. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 14. madde
Görme engelliler için 14. soruya eş değer soru hazırlanmıştır. A kitapçığındaki görsel anlatım sözel olarak ifade edilmiştir. Şekil 25’te verilen 14.
maddeyi işitme engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Bir uzman fen bilimleri testinin 14. maddesinin görme engelli öğrencilerin şekli zihinlerinde canlandırabilmeleri için sözel ifadesinin detaylı olması gerektiğini belirtmişlerdir. Uzmanlar kaldıraç düzeneklerinin detaylı anlatılmadığı için görme engellilerin zihinlerinde yeterince canlanmadığını bu yüzden sorunun yanlılığa sebep olduğunu ifade etmişlerdir.
57 İki uzman fen bilimleri testinin 14. maddesinin görme engelliler kitapçığındaki sözel anlatımının karmaşık ve anlaşılmaz olduğunu belirtmiştir.
“fındık kıracağının destek noktası bir uçta, fındıkların konulduğu iki bölme yan yana ortada, kuvvet uygulanan tutma kolu diğer uçtadır.” ifadesi şekli betimleyebilmek için yeterli olmadığı, görme engellilerin şekli kafalarında canlandıramadıkları ifade edilmiştir. Diğer uzman görme engelli öğrencilerin fındık kıracağının nasıl olduğunu yaşantı geçirmediyse bilemeyeceğini belirtmiştir.
Uzmanlardan biri işitme engellilerin lehine olan bu sorunun sebebini somut verileri deneyimleme şansı yakalayabilenler için yanlılık oluşturduğu şeklinde açıklamıştır. Görme engelli birisinin bu yönlendirmeleri kavrama şansı bulamamış olabileceği belirtilmiştir.
Şekil 26. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 15. madde
58 Görme engelliler için 15. soruya eş değer soru hazırlanmıştır. A kitapçığındaki görsel anlatım sözel olarak ifade edilmiştir. Şekil 26’da verilen 15.
maddeyi işitme engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Üç uzman fen bilimleri testinin 15. maddesinin görme engelli öğrencilerin bu soruyu zihinlerinde canlandırabilmeleri için şeklin sözel olarak detaylı bir anlatımının olması gerektiğini belirtmişlerdir. Uzmanlar basit makinaların detaylı anlatılmadığı için görme engellilerin zihinlerinde yeterince canlanamamasının sorunun yanlılık sebeplerinden biri olduğunu ifade etmişlerdir. Ayrıca uzmanlar tarafından soruda yer alan basit makinalar ile ilgili görme engelliler tarafından daha önce hiç yaşantı gerçekleştirilmemiş olabileceği ve bu durumunda yanlılığa sebep olabileceği belirtilmiştir.
Bir uzman görme engelli adayların soruyu doğru cevaplama olasılıklarının işitme engelli adaylara göre daha düşük bulunmasının sebebi olarak; sorunun uzun ve aşamalı olması, deneyimsel olarak işitme engelli adayların daha avantajlı olması olarak ifade etmiştir.
59 Şekil 27. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 17. madde
Görme engelliler için 17. soruya eş değer soru hazırlanmıştır. A kitapçığındaki görsel anlatım sözel olarak ifade edilmiştir. Şekil 27’de verilen 17.
maddenin işitme engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Üç uzman fen bilimleri testinin 17. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
60 Şekil 28. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 20. madde
Görme engelliler için 20. soruya eş değer soru hazırlanmıştır. Şekil 28’de verilen 20. maddeyi işitme engellilerin görme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 20. maddesinin görme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
Fen bilimleri alt testinin bedensel engeli olan ve işitme engeli olan adaylara göre DMF gösteren maddeler için uzman görüşleri aşağıdaki gibidir.
61 Şekil 29. Bedensel engelliler lehine DMF gösteren 1. madde
Şekil 29’da verilen 1. maddeyi bedensel engellilerin işitme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 1. maddesinin bedensel engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
Şekil 30. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 2. madde
Şekil 30’da verilen 2. maddeyi işitme engellilerin bedensel engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
62 Dört uzman fen bilimleri testinin 2. maddesinin işitme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
Şekil 31. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 3. madde
Şekil 31’de verilen 3. maddeyi işitme engellilerin bedensel engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 3. maddesinin işitme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
Şekil 32. İşitme engelliler lehine DMF gösteren 4. madde
63 Şekil 32’de verilen 4. maddeyi işitme engellilerin bedensel engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 4. maddesinin işitme engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.
Şekil 33. Bedensel engelliler lehine DMF gösteren 8. madde
Şekil 33’de verilen 8. maddeyi bedensel engellilerin işitme engellilere göre doğru cevaplandırma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Dört uzman fen bilimleri testinin 8. maddesinin bedensel engelli adaylar lehine yanlılık göstermediği konusunda ortak fikir belirtmiştir.