4.1. Siirt İlinin Merkez İlçesinde Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi Siirt ilinin Merkez İlçesinde yapılan bu çalışmada, yöresel isimlerle adlandırılan Velidzine, Gozane, Binitahti ve Taifi üzüm çeşitlerinden nümuneler alınmıştır (Çizelge, 4.1). Merkez ilçesinde yer alan numunelerin konsantrasyon düzeyleri incelendiğinde, en düşük yoğunluklu numune 135.1923 ng/μl ile Binitahti ve en yüksek yoğunluklu numune ise 529.7115 ng/μl ile Velidzine’de bulunmuştur (Çizelge, 4.1). Ayrıca, bu ilçeden alınan yöresel üzüm çeşitlerine ait nümunelerin saflık düzeyleri incelendiğinde, en düşük saflık oranındaki numune % 0.9501 ile Taifi ve en yüksek saflık oranındaki numune ise % 1.1088 ile Binitahti’ de bulunmuştur (Çizelge, 4.1).
Çizelge 4.1. Siirt ilinin Merkez ilçesinde alınan üzüm çeşitlerine ait DNA örneklerinin
konsantrasyon ve saflık miktarları.
Sıra no Yöresel İsmi Alındığı Yöre Konsantrasyon (ng/μl) Saflık (A260/A280) 1. Velidzine Merkez 529,7115 1,0344 2. Gozane Merkez 497,4038 1,0248 3. Binitahti Merkez 135,1923 1,1088 4. Taifi Merkez 484,8077 0,9501
4.2. Siirt İlinin Şirvan İlçesinde Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi Siirt ilinin Şirvan İlçesinde yapılan bu çalışmada, yöresel isimlerle adlandırılan Tılimitir, Gozane ve Karo üzüm çeşitlerinden numuneler alınmıştır (Çizelge, 4.2). Şirvan ilçesinde yer alan numunelerin konsantrasyon düzeyleri incelendiğinde, en düşük yoğunluklu numune 200.8654 ng/μl ile Karo ve en yüksek yoğunluklu numune ise 563.6538 ng/μl ile Tılimitir’ de bulunmuştur (Çizelge, 4.2). Ayrıca, bu ilçeden alınan yöresel üzüm çeşitlerine ait nümunelerin saflık düzeyleri incelendiğinde, en düşük saflık oranındaki numune % 0.8889 ile Tılimitir ve en yüksek saflık oranındaki numune ise % 1.1310 ile Karo’ da bulunmuştur (Çizelge, 4.2).
Çizelge 4.2. Siirt ilinin Şirvan ilçesinde alınan üzüm çeşitlerine ait DNA örneklerinin
konsantrasyon ve saflık miktarları.
Sıra No Yöresel İsmi Alındığı Yöre Konsantrasyon (ng/μl) Saflık (A260/A280) 1. Tılimitir Şirvan 563,6538 0,8889 2. Gozane Şirvan 265,2885 1,1058 3. Karo Şirvan 200,8654 1,1310
4.3. Siirt İlinin Eruh İlçesinde Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi Siirt ilinin Eruh İlçesinde yapılan bu çalışmada, Reşa Aliya, Kışmir, Paize üzüm çeşitlerinden örnekler alınmıştır (Çizelge, 4.3). Eruh ilçesinde yer alan numunelerin konsantrasyon düzeyleri incelendiğinde, en düşük yoğunluklu numune 157.6923 ng/μl ile Kışmir ve en yüksek yoğunluklu numune ise 246.4423 ng/μl ile Paize’de bulunmuştur (Çizelge, 4.3). Ayrıca, bu ilçeden alınan yöresel üzüm çeşitlerine ait numunelerin saflık düzeyleri incelendiğinde, en düşük saflık oranındaki numune % 1.1321 ile Reşa Aliya ve en yüksek saflık oranındaki numune ise % 1.1765 ile Kışmir’ de bulunmuştur (Çizelge, 4.3).
Çizelge 4.3. Siirt ilinin Eruh ilçesinde alınan üzüm çeşitlerine ait DNA örneklerinin konsantrasyon
ve saflık miktarları. Sıra no Yöresel İsmi Alındığı Yöre Konsantrasyon (ng/μl) Saflık (A260/A280) 1. Reşa Aliya Eruh 225,0000 1,1321 2. Kışmir Eruh 157,6923 1,1765 3. Paize Eruh 246,4423 1,1447
4.4. Siirt İlinin Pervari İlçesinde Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi Siirt ilinin Pervari İlçesinde yapılan bu çalışmada, Siyah boğa, Siyah gemur, Gevzane, Cevzane, Mezroni, Cevzen, Boğa üzüm çeşitlerinden örnekler alınmıştır (Çizelge, 4.4). Pervari ilçesinde yer alan numunelerin konsantrasyon düzeyleri incelendiğinde, en düşük yoğunluklu numune 121.5385 ng/μl ile Cevzen ve en yüksek yoğunluklu numune ise 481.3462 ng/μl ile Boğa’ da bulunmuştur (Çizelge, 4.4). Ayrıca, bu ilçeden alınan yöresel üzüm çeşitlerine ait numunelerin saflık düzeyleri incelendiğinde, en düşük saflık oranındaki numune % 0.9839 ile Siyah Gemur ve en yüksek saflık oranındaki numune ise % 1.1417 ile Siyah Boğa’ da bulunmuştur (Çizelge, 4.4).
Çizelge 4.4. Siirt ilinin Pervari ilçesinde alınan üzüm çeşitlerine ait DNA örneklerinin konsantrasyon ve saflık miktarları. Sıra No Yöresel İsmi Alındığı Yöre Konsantrasyon (ng/μl) Saflık (A260/A280) 1. Siyah boğa Pervari 442,4038 1,1417 2. Siyah gemur Pervari 205,2885 0,9839 3. Gevzane Pervari 250,2885 1,1172 4. Cevzane Pervari 169,9038 1,0297 5. Mezroni Pervari 189,0385 1,1190 6. Cevzen Pervari 121,5385 1,0446 7. Boğa Pervari 481,3462 1,0563
4.5. Siirt İlinin Tillo İlçesinde Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi Emiri, Meyanuk, Xonnaq, Tri spi üzüm çeşitlerinin örnekleri Tillo ilçesinden alınmıştır (Çizelge, 4.5). Tillo ilçesinde yer alan numunelerin konsantrasyon düzeyleri incelendiğinde en düşük yoğunluklu numune 132.3077 ng/μl ile Meyanuk ve en yüksek yoğunluklu numune ise 1006.9231 ng/μl ile Emiri’de bulunmuştur (Çizelge, 4.5). Ayrıca, bu ilçeden alınan yöresel üzüm çeşitlerine ait numunelerin saflık düzeyleri incelendiğinde, en düşük saflık oranındaki numune % 0.8759 ile Emiri ve en yüksek saflık oranındaki numune ise % 1.1106 ile Meyanuk’ da bulunmuştur (Çizelge, 4.5).
Çizelge 4.5. Siirt ilinin Tillo ilçesinde alınan üzüm çeşitlerine ait DNA örneklerinin konsantrasyon
ve saflık miktarları. Sıra No Yöresel İsmi Alındığı Yöre Konsantrasyon (ng/μl) Saflık (A260/A280) 1. Emiri Tillo 1006,9231 0,8759 2. Meyanuk Tillo 132,3077 1,1106 3. Xonnaq Tillo 976,8269 0,9139 4. Tri spi Tillo 153,5577 0,9792
Bu çalışmada değerlendirilen Siirt iline ait 21 adet üzüm çeşidinin DNA verileri incelendiğinde, çeşitlerin yaprak örneklerinden elde edilen DNA konsantrasyonları arasında farklılıklar bulunmuştur. Örneklerdeki DNA konsantrasyonlarının en yüksek değeri 1006.9231 ng DNA/ μl ile Emiri çeşidinden elde edilirken en düşük değerin ise 121.5385 ng DNA/μl ile Cevzen çeşidinden elde edilmiştir. Bu çalışmada yer alan
örneklerin DNA’ların saflığı incelendiğinde, çeşitler arasında farklılıklar gözlemlenmiştir. Bu bağlamda, çeşitlerin saflık değerlerinin 0.87 (Emiri)- 1.1765 (Kışmir) (A260/A280) aralığında bulunmuştur.
Üzüm tip ve çeşitlerinin DNA konsantrasyonları ile ilgili bazı araştırıcılar çalışmalar yürütmüşlerdir. Bu bağlamda, üzüm çeşitlerinin DNA konsantrasyonları ile ilgili yapılan bazı çalışmalarda 52.4038 – 606.8269 ng/μl (Çiftçi, 2017), 25-150 ng/μl (Thomas ve ark., 1993), 25-50 ng/μl (Bowers ve ark., 1993), 500-1000 ng/μl (Lodhi ve ark., 1994), 870-1140 ng/μl (Ergül, 2000), 1517.94- 4836.18 ng/μl (Aslantaş, 2010), 1038.02- 5148.01 ng/μl (Yıldırım, 2010) ve 471.21 – 3941.45 ng/μl (Shidfar, 2008) değerleri elde edilmişitir. Ayrıca, üzüm tip ve çeşitlerinin DNA saflık düzeyleri ile ilgili bazı araştırıcılar çalışmalar yürütmüşlerdir. Bu bağlamda, üzüm çeşitlerinin DNA saflık değerleri ile ilgili yapılan bazı çalışmalarda 0.8829-1.2556 (A260/A280) (Çiftçi, 2017), 1.81-2.09 (A260/A280) (Yıldırım, 2010), 1.78-2.07 (A260/A280) (Aslantaş, 2010), 1.76-2.08 (A260/A280) (Shidfar, 2008) değerleri elde edilmiştir.
Bu çalışmada yer alan üzüm çeşitlerinin DNA konsantrasyonları ve DNA saflık düzeyleri ile ilgili elde edilen bulgular bazı araştırıcıların verileriyle benzerlik göstermiştir.
Elde edilen sonuçlar ışığında; çalışılan çeşit sayısının fazlalığı, yaprak tip ve içeriklerinin farklılığına rağmen iyi sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışma ile ileride yapılacak karakterlerin tanımlanması, genetik haritalanması ve benzerlik ilişkisi gibi araştırmalar için önemli bir kaynak oluşturabileceklerinden dolayı, bunlar koruma altına alınmıştır.