Bu bölümde araştırmanın amacı doğrultunda geliştirilen hipotezleri test etmek için gerçekleştirilen analiz sonuçlarına yer verilmiştir. Elde edilen sonuçlar tablolar halinde gösterilmiş ve açıklanmıştır.
Çizelge 5.4’de, öğrencilerin Ailede Değerlendirme Ölçeğinin; Problem çözme, İletişim, Roller, Duygusal tepki verebilme, Gereken ilgiyi gösterebilme, Davranış kontrolü ve Genel fonksiyon boyutlarından elde ettikleri puanlara ait ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerler gösterilmiştir.
Çizelge 5.4: Aile Değerlendirme Ölçeğinden Elde Edilen Puanlara Ait Betimsel Değerler
Minimum Maksimum 𝑿̅ Ss
Problem çözme 1,00 3,50 1,88 0,54
İletişim 1,00 3,44 2,09 0,49
Roller 1,18 3,09 2,00 0,39
Duygusal tepki verebilme 1,00 3,67 1,94 0,57
Gereken ilgiyi
gösterebilme 1,43 4,00 2,52 0,49
Davranış kontrolü 1,56 3,11 2,26 0,32
Genel fonksiyonlar 1,00 2,92 1,71 0,42
Tablo incelendiğinde, problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar boyutlarına ait puan ortalamaları sırası ile 1,88; 2,09; 2,00; 1,94; 2,52; 2,26 ve 1,71 olarak hesaplanmıştır. Ölçek maddeleri 1(sağlıklı) ile 4 (sağlıksız) arasında değişen değerlere göre puanlanmaktadır. Her bir boyut için hesaplanan ortalama puan 4’e yaklaştıkça sağlıksız aile işlevi algısı artmaktadır. Aile Değerleri ölçeği boyutlarından elde edilen ortalama değerler için 2 değeri teorik olarak ayırt edici bir değerdir. 2’nin altı sağlıklı, 2’nin üzeri ise sağlıksız aile işlevi algısını ifade etmektedir (Bulut, 1990). Bu araştırmada elde edilen puan ortalamaları incelendiğinde, öğrencilerin; problem çözme, roller, duygusal tepki verebilme ve genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi algılarının sağlıklı; iletişim, gereken ilgiyi gösterebilme ve davranış kontrolüne yönelik aile işlevi algılarının ise sağlıksız olduğu söylenebilir.
Araştırmanın amacı doğrultusunda Aile Değerlendirme Ölçeğinden elde edilen puanları cinsiyet değişkenine göre karşılaştırmak için şu hipotezler geliştirilmiştir:
Hipotez 1: Araştırma katılan öğrencilerin problem çözmeye yönelik aile işlevi algılarında cinsiyetlerine göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 2: Araştırma katılan öğrencilerin iletişime yönelik aile işlevi algılarında cinsiyetlerine göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 3: Araştırma katılan öğrencilerin rollere yönelik aile işlevi algılarında cinsiyetlerine göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 4: Araştırma katılan öğrencilerin duygusal tepki verebilmeye yönelik aile işlevi algılarında cinsiyetlerine göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 5: Araştırma katılan öğrencilerin gereken ilgiyi gösterebilmeye yönelik aile işlevi algılarında cinsiyetlerine göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 6: Araştırma katılan öğrencilerin davranış kontrolüne yönelik aile işlevi algılarında cinsiyetlerine göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 7: Araştırma katılan öğrencilerin genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi algılarında cinsiyetlerine göre anlamlı bir farlılık vardır.
Bu hipotezleri test etmek için öğrencilerin Aile Değerlendirme Ölçeğinin; problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar boyutlarından elde ettikleri puanlar cinsiyetlerine göre karşılaştırılarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar Çizelge 5.5’de yer almaktadır.
Çizelge 5.5: Aile Değerlendirme Ölçeğinden Elde Edilen Puanların Cinsiyete Göre Karşılaştırılması
Aile İşlevi Cinsiyet N 𝑿̅ Ss t p
Problem çözme Kız 167 1,90 0,53 0,60 0,55 Erkek 147 1,86 0,55 İletişim Kız 167 2,08 0,46 -0,16 0,87 Erkek 147 2,09 0,52 Roller Kız 167 1,96 0,39 -1,73 0,09 Erkek 147 2,04 0,39
Duygusal tepki verebilme
Kız 167 1,90 0,56
-1,12 0,26
Erkek 147 1,98 0,58
Gereken ilgiyi gösterebilme
Kız 167 2,43 0,46 -3,17 0,00 Erkek 147 2,61 0,51 Davranış kontrolü Kız 167 2,26 0,32 -0,25 0,80 Erkek 147 2,27 0,33 Genel fonksiyonlar Kız 167 1,71 0,42 -0,17 0,87 Erkek 147 1,72 0,41
Tablo incelendiğinde, öğrencilerin; problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar boyutu puan ortalamalarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediği anlaşılmaktadır (p>0,05). Araştırmaya katılan kız ve erkek öğrencilerin; problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi algıları benzer düzeydedir.
Diğer yandan, öğrencilerin gereken ilgiyi gösterebilme boyutu puan ortalaması cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermiştir (p<0,05). Erkek öğrencilerin gereken ilgiyi gösterebilmeye yönelik aile işlevi algılarının daha sağlıksız olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak, Hipotez 1, Hipotez 2, Hipotez 3, Hipotez 4, Hipotez 6 ve Hipotez 7 reddedilmiş, Hipotez 5 ise kabul edilmiştir.
Araştırmanın amacı doğrultusunda Aile Değerlendirme Ölçeğinden elde edilen puanları akademik ortalama değişkenine göre karşılaştırmak için şu hipotezler geliştirilmiştir:
Hipotez 8: Araştırma katılan öğrencilerin problem çözmeye yönelik aile işlevi algılarında akademik ortalamalarına göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 9: Araştırma katılan öğrencilerin iletişime yönelik aile işlevi algılarında akademik ortalamalarına göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 10: Araştırma katılan öğrencilerin rollere yönelik aile işlevi algılarında akademik ortalamalarına göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 11: Araştırma katılan öğrencilerin duygusal tepki verebilmeye yönelik aile işlevi algılarında akademik ortalamalarına göre anlamlı bir farlılık vardır. Hipotez 12: Araştırma katılan öğrencilerin gereken ilgiyi gösterebilmeye yönelik aile işlevi algılarında akademik ortalamalarına göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 13: Araştırma katılan öğrencilerin davranış kontrolüne yönelik aile işlevi algılarında akademik ortalamalarına göre anlamlı bir farlılık vardır.
Hipotez 14: Araştırma katılan öğrencilerin genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi algılarında akademik ortalamalarına göre anlamlı bir farlılık vardır.
Bu hipotezleri test etmek için öğrencilerin Aile Değerlendirme Ölçeğinin; problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar boyutlarından elde ettikleri puanlar akademik ortalamalarına göre karşılaştırılarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar Tablo 5,6’da yer almaktadır.
Çizelge 5.6: Aile Değerlendirme Ölçeğinden Elde Edilen Puanların Akademik Puan Ortalamalarına Göre Karşılaştırılması
Aile İşlevi Akademik
Ortalama N 𝑿̅ Ss F p Gruplar Arası Fark* Problem çözme 1. 70 ve altı 84 1,92 0,65 0,97 0,41 - 2. 70-80 arası 58 1,94 0,50
Çizelge 5.6: (devam) Aile Değerlendirme Ölçeğinden Elde Edilen Puanların Akademik Puan Ortalamalarına Göre Karşılaştırılması
4. 90 ve üzeri 71 1,80 0,49 İletişim 1. 70 ve altı 84 2,20 0,52 5,75 0,00 1>4, 2>4 2. 70-80 arası 58 2,20 0,44 3. 80-90 arası 101 2,05 0,47 4. 90 ve üzeri 71 1,92 0,46 Roller 1. 70 ve altı 84 2,09 0,43 4,96 0,00 1>4, 2>4 2. 70-80 arası 58 2,01 0,38 3. 80-90 arası 101 2,02 0,40 4. 90 ve üzeri 71 1,86 0,31 Duygusal tepki verebilme 1. 70 ve altı 84 2,14 0,60 7,94 0,00 1>4, 2>4 2. 70-80 arası 58 2,00 0,46 3. 80-90 arası 101 1,89 0,54 4. 90 ve üzeri 71 1,72 0,57 Gereken ilgiyi gösterebilme 1. 70 ve altı 84 2,49 0,49 0,88 0,45 - 2. 70-80 arası 58 2,52 0,49 3. 80-90 arası 101 2,57 0,47 4. 90 ve üzeri 71 2,45 0,53 Davranış kontrolü 1. 70 ve altı 84 2,31 0,31 1,56 0,20 - 2. 70-80 arası 58 2,28 0,27 3. 80-90 arası 101 2,25 0,34 4. 90 ve üzeri 71 2,20 0,36 Genel fonksiyonlar 1. 70 ve altı 84 1,84 0,45 7,78 0,00 1>4, 2>4 2. 70-80 arası 58 1,79 0,37 3. 80-90 arası 101 1,68 0,37 4. 90 ve üzeri 71 1,54 0,41 Scheffe Testi
Tablo incelendiğinde, öğrencilerin; problem çözme, gereken ilgiyi gösterebilme ve davranış kontrolü boyutu puan ortalamalarının akademik puan ortalamalarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği anlaşılmaktadır (p>0,05). Diğer yandan, öğrencilerin; iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar boyutu puan ortalamalarının akademik puan ortalamalarına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p<0,05). Farklılığın kaynağını belirlemek için Scheffe çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, akademik ortalaması “70 ve altı” olan öğrencilerin; iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi algıları, akademik ortalaması “80-90 arası” ve “90 ve üzeri” olan öğrencilerininkine göre daha sağlıksızdır. Bu sonuçlara göre; Hipotez 8, Hipotez 12 ve Hipotez 13 reddedilmiş, Hipotez 9, Hipotez 10, Hipotez 11 ve Hipotez 14 ise kabul edilmiştir.
Araştırmanın amacı doğrultusunda, Aile Değerlendirme Ölçeği boyutlarının akademik başarı üzerindeki etkisini belirlemek için regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Regresyon analizi gerçekleştirilmeden önce, Aile Değerlendirme Ölçeği boyutları ile akademik puan ortalamaları arasındaki ilişkilere ait korelasyon katsayıları hesaplanarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar Tablo 5.7’de gösterilmiştir.
Çizelge 5.7: Aile Değerlendirme Ölçeğinden Elde Edilen Puanlar ile Akademik Ortalama Puanları Arasındaki İlişkilere Ait Pearson Korelasyon Katsayıları
Değişkenler 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
1. Akademik Ortalama 1
2. Problem çözme -,086 1
3. İletişim -,219** ,356** 1
4. Roller -,192** ,191** ,380** 1
5. Duygusal tepki verebilme -,266** ,258** ,600** ,482** 1
6. Gereken ilgiyi gösterebilme -,005 -,139* ,161** ,278** ,270** 1
7. Davranış kontrolü -,120* ,181** ,165** ,299** ,251** ,124* 1
Tablo incelendiğinde, öğrencilerin; akademik puan ortalamaları ile problem çözme ve gereken ilgiyi gösterebilmeye yönelik aile işlevi puanları arasında düşük düzeyde negatif yönlü ve anlamsız ilişkilerin bulunduğu anlaşılmıştır (p>0,05). Diğer yandan, öğrencilerin; akademik puan ortalamaları ile iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi puanları arasında düşük düzeyde negatif yönlü ve anlamlı ilişkilerin bulunduğu anlaşılmaktadır (p<0,05). Öğrencilerin; iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlara yönelik sağlıklı aile işlevi algıları arttıkça, akademik puan ortalamaları da artış göstermektedir.
Araştırmanın amacı doğrultusunda, Aile Değerlendirme Ölçeğinden elde edilen puanların akademik başarı üzerindeki etkisini belirlemek etmek için şu hipotezler geliştirilmiştir:
Hipotez 15: Problem çözmeye yönelik aile işlevi algısı akademik başarı üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir.
Hipotez 16: İletişime yönelik aile işlevi algısı akademik başarı üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir.
Hipotez 17: Rollere yönelik aile işlevi algısı akademik başarı üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir.
Hipotez 18: Duygusal tepki verebilmeye yönelik aile işlevi algısı akademik başarı üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir.
Hipotez 19: Gereken ilgiyi gösterebilmeye yönelik aile işlevi algısı akademik başarı üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir.
Hipotez 20: Davranış kontrolüne yönelik aile işlevi algısı akademik başarı üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir.
Hipotez 21: Genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi algısı akademik başarı üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir.
Bu hipotezleri test etmek için gerçekleştirilen regresyon analizi sonuçları Tablo 5.8’de yer almaktadır.
Çizelge 5.8: Aile Değerlendirme Ölçeği Boyutlarının Akademik Başarı Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Regresyon Analizi Sonuçları
Değişken B Standart Hata β t p D-W VIF Sabit 3,84 0,55 6,96 0,000 2,07 2,06 Problem çözme 0,16 0,13 0,08 1,21 0,228 İletişim -0,16 0,16 -0,07 -0,97 0,335 Roller -0,11 0,20 -0,04 -0,56 0,576 Duygusal tepki verebilme -0,30 0,15 -0,15 -1,98 0,048 Gereken ilgiyi gösterebilme 0,23 0,13 0,10 1,68 0,093 Davranış kontrolü -0,16 0,20 -0,05 -0,80 0,424 Genel fonksiyonlar -0,42 0,21 -0,16 -2,01 0,045 R=0,319 R2=0,102 F=4,95 p=0,00
Tablo incelendiğinde, Aile Değerlendirme Ölçeğinin boyutlarından sadece duygusal tepki verebilme ve genel fonksiyonların akademik başarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu anlaşılmaktadır (R= 0,319; R2= 0,102; F=4,95; p<0,001). Bu durumda, akademik başarıya ait varyansın %10’unun duygusal tepki verebilme ve genel fonksiyonlar ile açıklandığı söylenebilir. Elde edilen sonuçlara göre, Hipotez 15, Hipotez 16, Hipotez 17, Hipotez 19, Hipotez 20 reddedilmiş, Hipotez 18 ve Hipotez 21 ise kabul edilmiştir.
Çizelge 5.9: Çarpıklık ve Basıklık Değerleri
N Çarpıklık Basıklık
Değer Değer Std. Hata Değer Std. Hata
Problem çözme 147 0,235 0,200 -0,431 0,397
İletişim 147 0,272 0,200 -0,302 0,397
Roller 147 0,338 0,200 -0,577 0,397
Duygusal tepki verebilme 147 0,350 0,200 -0,171 0,397 Gereken ilgiyi gösterebilme 147 0,274 0,200 -0,322 0,397
Davranış kontrolü 147 -0,084 0,200 -0,309 0,397
Genel fonksiyonlar 147 0,583 0,200 0,432 0,397
a. Cinsiyet = Erkek
N Çarpıklık Basıklık
Değer Değer Std. Hata Değer Std. Hata
Problem çözme 84 0,485 0,263 -0,594 0,520
İletişim 84 -0,523 0,263 -0,515 0,520
Roller 84 0,339 0,263 -0,778 0,520
Duygusal tepki verebilme 84 0,112 0,263 -0,413 0,520 Gereken ilgiyi gösterebilme 84 0,076 0,263 -0,432 0,520
Davranış kontrolü 84 -0,598 0,263 -0,475 0,520
Çizelge 5.9: (devam) Çarpıklık ve Basıklık Değerleri a. Ortalama = 70 ve altı
N Çarpıklık Basıklık
Değer Değer Std. Hata Değer Std. Hata
Problem çözme 58 -0,487 0,314 -0,725 0,618
İletişim 58 -0,206 0,314 -0,452 0,618
Roller 58 0,155 0,314 -0,421 0,618
Duygusal tepki verebilme 58 0,272 0,314 -0,218 0,618 Gereken ilgiyi gösterebilme 58 0,410 0,314 -0,560 0,618
Davranış kontrolü 58 -0,094 0,314 -0,296 0,618
Genel fonksiyonlar 58 0,423 0,314 0,264 0,618
a. Ortalama = 71-80 arası
N Çarpıklık Basıklık
Değer Değer Std. Hata Değer Std. Hata
Problem çözme 101 0,158 0,240 0,291 0,476
İletişim 101 0,285 0,240 -0,087 0,476
Roller 101 0,298 0,240 -0,187 0,476
Duygusal tepki verebilme 101 0,331 0,240 -0,539 0,476 Gereken ilgiyi gösterebilme 101 0,386 0,240 0,211 0,476
Davranış kontrolü 101 0,472 0,240 -0,164 0,476
Çizelge 5.9: (devam) Çarpıklık ve Basıklık Değerleri a. Ortalama = 81-90 arası
N Çarpıklık Basıklık
Değer Değer Std. Hata Değer Std. Hata
Problem çözme 71 0,116 0,285 -0,669 0,563
İletişim 71 1,410 0,285 1,551 0,563
Roller 71 0,667 0,285 0,222 0,563
Duygusal tepki verebilme 71 0,762 0,285 0,438 0,563 Gereken ilgiyi gösterebilme 71 0,177 0,285 -0,613 0,563
Davranış kontrolü 71 0,354 0,285 -0,130 0,563
Genel fonksiyonlar 71 1,068 0,285 1,928 0,563
6 SONUÇLAR VE ÖNERİLER
Bu bölümde ‘’Aile Değerlendirme Ölçeği’nden çıkan sonuçlara ve bu sonuçlara dayalı olarak ortaya çıkan önerilere yer verilmiştir. Sonuçlara bir bütünlük kazandırmak amacı ile ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin ölçek cevaplarından çıkan sonuçlar verilmiştir.
6.1 Sonuçlar
Araştırmaya katılan öğrenciler incelendiğinde, kız öğrencilerin oranının %53, erkek öğrencilerin oranının ise %47 olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca akademik ortalaması 70 ve altı olan öğrencilerin oranı %26,6; 71-80 arası olan öğrencilerin oranı %18,5; 81-90 arası olan öğrencilerin oranı %32,3 ve 91 ve üzeri olan öğrencilerin oranı ise %22,6’dır.
Okullarda araştırmaya katılan öğrencilerin dağılımına baktığımızda; 100. yıl ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %4,1; Bekir Sami Dedeoğlu ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %5,6; Gaziosmanpaşa Fevzi Çakmak ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %8,8; Gaziosmanpaşa Aliya İzzet Begoviç ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %10; Gaziosmanpaşa Karlı Tepe ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %9,7; Gaziosmanpaşa Preveze ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %7,5; Gaziosmanpaşa Selahattin Eyyubi ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %7,2; Gaziosmanpaşa Şükrü Yemenci ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %8,5; Gaziosmanpaşa Yenimahalle ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %8,5; Gaziosmanpaşa Mithat Paşa ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı %12,5 ve Havuz Başı Atilla Baykal ilk okulundan araştırmaya katılan öğrencilerin oranı ise %4,4’tür.
Öğrencilerin; problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar boyutu puan ortalamalarının cinsiyete
bir farklılık göstermediği anlaşılmıştır(p>0,05). Araştırmaya katılan kız ve erkek öğrencilerin; problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi algılarının benzer düzeyde olduğu görülmektedir. Diğer yandan, öğrencilerin gereken ilgiyi gösterebilme boyutu puan ortalamaları cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermiştir (p<0,05). Erkek öğrencilerin gereken ilgiyi gösterebilmeye yönelik aile işlevi algılarının daha sağlıksız olduğu anlaşılmıştır.
Öğrencilerin; problem çözme, gereken ilgiyi gösterebilme ve davranış kontrolü boyutu puan ortalamalarının akademik puan ortalamalarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği anlaşılmaktadır (p>0,05). Diğer yandan, öğrencilerin; iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar boyutu puan ortalamalarının akademik puan ortalamalarına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p<0,05). Farklılığın kaynağını belirlemek için Scheffe çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, akademik ortalaması “70 ve altı” olan öğrencilerin; iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi algıları, akademik ortalaması “81-90 arası” ve “91 ve üzeri” olan öğrencilerininkine göre daha sağlıksızdır.
Öğrencilerin; akademik puan ortalamaları ile problem çözme ve gereken ilgiyi gösterebilmeye yönelik aile işlevi puanları arasında düşük düzeyde negatif yönlü ve anlamsız ilişkilerin bulunduğu anlaşılmıştır (p>0,05). Diğer yandan, öğrencilerin; akademik puan ortalamaları ile iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlara yönelik aile işlevi puanları arasında düşük düzeyde negatif yönlü ve anlamlı ilişkilerin bulunduğu anlaşılmaktadır (p<0,05). Öğrencilerin; iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlara yönelik sağlıklı aile işlevi algıları arttıkça, akademik puan ortalamaları da artış göstermektedir.
6.2 Öneriler
Toplumun en önemli yapısı olan aile, içerisinde barındırdığı bireyler ile önemli bir konuma sahiptir. Özellikle bu yapı içerisinde yer alan bireyler elde ettikleri kazanımlar ile sosyal hayatta bulundukları kurumlarda veya ortamlarda kendileri ifade etmektedirler. Davranışlarını sergilemektedirler. Elde edinilen
kazanımlar ve sergilenen davranışlar sadece aileyi değil, toplumu da yakından ilgilendirmektedir. Ebeveynler özellikle çocuklar hususunda daha dikkatli olmalıdırlar. Geleceğimiz teminatları olarak ifade ettiğimiz çocuklar, bizim yönlendirmelerimiz ve davranışlarımız ile şekillenip hayatlarına yön vereceklerdir. Bu önemli detay asla göz ardı edilmemelidir. Kısacası ebeveynler çocukların ilk öğretmenleri, aile ortamı ile ilkokullarıdır. Ne ekersek onu biçeceğiz toplum olarak.
Özellikle aile içerindeki iletişim çocuğu kazanmamız veya kaybetmemiz adına büyük önem arz etmektedir. Ebeveynler ile çocuklar arasındaki olumlu iletişim, çocuğu kazanmamızı sağlayacaktır. Aksi bir iletişimde ise çocuk ile aramıza duvarlar örüp, onu kaybetmiş oluruz. Ebeveynlerin aile içi iletişim hakkında gerekli bilgi ve becerilere sahip olması gerekmektedir. Çünkü bir şeyi yapmak için onu bilmek gereklidir. Bilmek içinde okumak ve araştırmak gereklidir. İşte burada anne ve baba en değerli varlığı olan çocuğu adına yapması ve yapmaması gerekenleri iyi analiz etmelidir.
Aile içi iletişimi sağlarken sözlü, sözsüz ve yazılı iletişimi etkin bir şekilde kullanmalıdırlar. Gerek kelimelerle, gerek sözlerle ve gerekse onu mutlu edecek küçük notlarla bu iletişimi pekiştirmelidirler. Sevgiyi, saygıyı, hoşgörüyü, empatiyi aile ortamında elde edemeyen çocuk, ilerleyen yaş dönemlerinde büyük sıkıntılar yaşar. Bu kazanımları elde edebilmesi iletişimi güçlü olan bir aile ortamında gerçekleşir. İletişim güçlü olan bir ailede çocuklara kendilerini ifade edebilme olanağı verilmelidir. Sürekli eleştirilmemeli ve suçlanmamalıdır. Yanlış yaptığı zaman, yanlışı uygun bir dille ifade edilmeli ve yüzüne vurulmamalıdır.
Araştırma sonuçlarına da baktığımızda, aile içi olumlu iletişimin çocukların eğitim başarısını olumlu yönde etkisini ortaya çıkarmıştır. Tüm bunlar dikkate alınırsa, çocuklarımız eğitim hayatları boyunca başarılı olmalarını istiyorsak aile içi iletişime çok dikkat etmeliyiz. Unutmayalım ki başarı adımlarının atıldığı ve hayata bırakılacak olan izlerin başlangıç noktası ailedir ve ebeveynlerdir.
KAYNAKLAR
Azize, N. (2017). Aile Yaşam Becerileri. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Projesi, Ankara
Baldini, M. (2000). (G. Batuş, Çev.). İletişim Tarihi 1 Baskı. Avcıol Yayınları. İstanbul
Baldini, M. (2000). (Çev.:Gül Batur). İletişim Tarihi. Avcıol Basım Yayın. İstanbul. Baltaş, A. (2014). Ana-Baba El Kitabı 17 Baskı. Remzi Kitabevi. İstanbul
Bulut, I. (1990). Aile Değerlendirme Ölçeği El Kitabı. Özgüzeliş Matbası Yayınları. Ankara
Çavuş, H. (2017). Dilin Ortaya Çıkışı İle İlgili Kuramlar, Pamukkale Üniversitesi Felsefe Bölümü, Yüksek Lisans Öğrencisi, Denizli.
Çokluk, O., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli SPSS ve LISREL Uygulamaları. Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara
Cüceloğlu, D. (2016). Başarıya Götüren Aile. 28. Baskı. Remzi Kitabevi. İstanbul Cüceloğlu, D. (2016). İçimizdeki Çocuk. 50. Baskı. Remzi Kitabevi. İstanbul Cüceloğlu, D. (2002). İletişim Donanımları. Remzi Kitabevi. İstanbul
Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve Davranışı. Remzi Kitabevi. İstanbul Cüceloğlu, D. (1991). Yeniden İnsan İnsana. Remzi Kitabevi. İstanbul
Cüceloğlu, D., & Erdoğan, İ. (2016). Öğretmen Olmak. 16. Baskı. Final Kültür Sanat Yayınları İstanbul
Doğan, C. (2013). Aile Yönetim Sanatı. Kaldırım Yayınları. İstanbul
Doğan, C. (2013). Ailede İletişim Sanatı ve Mutluluğun Sırları. Kalbi Kitaplar Yayınları. İstanbul
Eco, U. (2009). (K. Atakay, Çev.). Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil Arayışı 2. Baskı. Literatür Yayınları. İstanbul
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
Gümüş, A. (2016). Çocuk Eğitiminde 100 Temel Kural 3. Baskı. Timaş Yayınları. İstanbul
Hogan, K. (2016). Konuşarak İkna Psikolojisi (Dördüncü baskı). (P. Polat, Çev.). İstanbul: Yakamoz
Hogan, K., Stubbs, R. (2003). (Ö. M. Düzgün, Çev.). Etkili İletişimin Önündeki Sekiz Engel. Yakamoz Yayınları. İstanbul.
Keçeli Kayısılı, B. (2008) Akademik Başarının Arttırılmasında Aile Katılımı. Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9 (1) (2008) s.69-83. Ankara
Keskin, S. P. (2013). Çocuklarla Doğru İletişim 14. Baskı. Boyut Yayınları. İstanbul Mattelart, A., & Mattelart, M. (2003). İletişim Kuramları Tarihi. İletişim
Yayınları. İstanbul
Navaro, L. (2015). Gerçekten Beni Duyuyor Musun ?. 30. Baskı Remzi Kitabevi. İstanbul
Okcu, A.( 2013). Kur’ân ve Evrim Açısından Canlıların Oluşumu. EKEV Akademi Dergisi, s.56
Ong, W. J. (2013). (S.Postacıoğlu Banon, Çev.). Sözlü ve Yazılı Kültür 4. Baskı. Metis Yayıncılık. İstanbul
Özkan, Z. (2007). NLP Teknikleriyle Aile İçi İletişim 5. Baskı. Hayat Yayıncılık. İstanbul
Özkanlı, A. (2015). Çocuklarla Doğru ve Etkili İletişim. C Planı Yayınları. İstanbul Salmış, F. (2011). Tekno İnsan Çağında İletişim ve Empati Kaybı. Elit Kültür
Yayınları. İstanbul
Samancı, O. (2016). Okul ve Hayat Başarısında Ailenin Rolü. Nitel Yayınları. İstanbul
Siyez, D. M. (2013). Pdr’de Kaynak Tarama ve Rapor Yazma 3 Baskı. Pegem Akademi İstanbul
Tarhan, N. (2012). Aile Okulu 15 Baskı. Timaş Yayınları. İstanbul
Teber, M. (2014). Çocuk Eğitiminde İdeal Anne Baba 5 Baskı. C Planı Akademi Yayınları. İstanbul
Yavuzer, H. (2014). Ana-Baba ve Çocuk 28. Baskı. Remzi Kitabevi. İstanbul Yavuzer, H. (2014). Okul Çağı Çocuğu 17. Basım. Remzi Kitabevi. İstanbul Yavuzer, H. (2015). Çocuk Eğitimi El Kitabı. 33. Baskı. Remzi Kitabevi. İstanbul Yavuzer, H. (2006). Çocuk Psikolojisi 29. Basım. Remzi Kitabevi. İstanbul
Yavuzer, H. (1990). Çocuk ve Suç. Remzi Kitabevi. İstanbul
Yörükoğlu, A. (1986). Çocuk Ruh Sağlığı. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. İstanbul
İNTERNET KAYNAKLARI:
01 Ocak 2017 tarihinde http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/72/1908/20025.pdf adresinden erişildi.
01 Ocak 2017 tarihinde http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/39/1100/13082.pdf adresinden erişildi.
01 Ocak 2017 tarihinde http://mezitliaho.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/33/12/7079 08/ dosyalar/2012_12/10075548_etkili_aile_iletisimi.pdf tarihinde erişildi.
01 Ocak 2017 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr/vol2say2/v02s02d.pdf adresinden erişildi.