Bu bölümde hastane öncesinde çalışan paramediklerin telefonla danışman hekimden ilaç onayı almalarının değerlendirilmesi amacıyla uygulanan anketin cevaplarına ilişkin dağılımlara yer verilmiştir.
Çizelge 3.1. Paramediklerin cinsiyete göre dağılımı
Cinsiyet Sayı Yüzde
Erkek 47 44,8
Kadın 58 55,2
Toplam 105 100,0
Çizelgeden görüldüğü gibi paramediklerin %44,8’i erkek, %55,2’si ise kadındır. Cinsiyet dağılımı aşağıdaki daire grafiğinde de verilmiştir.
Şekil 3.1. Paramediklerin cinsiyete göre dağılımı Erkek 44,80% Kadın
Çizelge 3.2. Paramediklerin yaş gruplarına göre dağılımı
Yaş Sayı Yüzde
18-25 59 56,2
26-30 25 23,8
31 veya üstü 21 20,0
Toplam 105 100,0
Paramediklerin yarısından fazlası 18-25 yaş aralığında yer alırken 31 yaş ve üstündeki paramediklerin oranı sadece %20’dir. Yaş dağılımı aşağıdaki daire grafiğinde de verilmiştir.
Şekil 3.2. Paramediklerin yaş gruplarına göre dağılımı '18-25 56,20% '26-30 23,80% 31 veya üstü 20,00%
Çizelge 3.3. Paramediklerin eğitim durumuna göre dağılımı
Eğitim durumu Sayı Yüzde
Lisans veya üstü 15 14,3
Ön lisans mezunu 90 85,7
Toplam 105 100,0
Paramediklerin büyük çoğunluğu (%85,7) ön lisans mezunudur. Eğitim durumuna göre dağılım aşağıdaki daire grafiğinde verilmiştir.
Şekil 3.3. Paramediklerin eğitim durumuna göre dağılımı Lisans veya üstü 14,30% Ön lisans mezunu 85,70%
Çizelge 3.4. Paramediklerin görev yılına göre dağılımı
Görev yılı Sayı Yüzde
0-5 65 61,9
6-10 26 24,8
11 veya üstü 14 13,3
Toplam 105 100,0
Paramediklerin yarısından fazlası 0-5 yıl aralığında hizmet süresine sahiptir. 11 yıl ve üstünde hizmet süresine sahip paramediklerin oranı ise %13,3 düzeyindedir. Görev yılına ait dağılım aşağıdaki daire grafiğinde de verilmiştir.
Şekil 3.4. Paramediklerin görev yılına göre dağılımı 0-5 61,90% 11 veya üstü 13,30% 6-10 24,80%
Çizelge 3.5. Paramediklerin aldıkları eğitimlere göre dağılımı (çoklu)
Eğitim Sayı Yüzde
Cevaplar İçinde Bireyler içinde
Temel Modül Eğitimi 94 23,3 89,5
İleri Yaşam Desteği Eğitimi 99 24,5 94,3
Çocuk İleri Yaşam Desteği Eğitimi 90 22,3 85,7
Travma ve Resüsitasyon Kursu 89 22,0 84,8
Ambulans Sürüş Teknikleri Eğitimi 32 7,9 30,5
Toplam 404 100,0 384,8
Çizelgede paramediklerin aldıkları eğitim türlerinin dağılımı verilmiştir. Paramedikler birden fazla eğitim alabilmektedir. Bu nedenle çizelge verilen cevaplar içindeki dağılımı ve bireyler içindeki dağılımı ayrı ayrı göstermektedir. Çizelgeden görüldüğü gibi cevaplar içinde en fazla tercih edilen ileri yaşam desteği eğitimi olmuştur (%24,5). Paramediklerin %94,3’ü bu eğitimi almışlardır. İkinci sırada temel modül eğitimi gelmektedir. Paramediklerin %89,5’i bu kursu almışlardır. Çocuk ileri yaşam desteği eğitimi paramediklerin %85,7’sinin aldığı bir eğitimdir. Travma ve resüsitasyon kursu eğitimini alan paramediklerin oranı ise %84,8’dir. Ambulans sürüş teknikleri eğitimi alan paramedikler ise %30,5 oranındadır. Görüldüğü gibi ambulans sürüş teknikleri eğitimi hariç paramediklerin %80’inden fazlasında diğer eğitimler mevcuttur.
Şekil 3.5. Paramediklerin aldıkları eğitimlere göre dağılımı
Temel Modül Eğitimi 23,30% İleri Yaşam Desteği Eğitimi 24,50% Çocuk İleri Yaşam Desteği Eğitimi 22,30% Travma ve Resüsitasyon Kursu 22,00% Ambulans Sürüş Teknikleri Eğitimi 7,90%
Çizelge 3.6. Paramediklerin danışman hekim sayısının yeterliliğine ilişkin görüşlerinin dağılımı
Danışman hekim sayısı yeterli mi? Sayı Yüzde
Evet 26 24,8
Evet, ama sadece ilaç danışmanlığı yapmadıkları için yetersiz kalındığını düşünüyorum.
51 48,5
Hayır 28 26,7
Toplam 105 100,0
Çizelgeden görüldüğü gibi paramediklerin yaklaşık yarısı hekim sayısını yeterli görmekle beraber sadece ilaç danışmanlığı yapmadıkları için yetersiz görmektedir. Dağılıma ilişkin grafik aşağıda verilmiştir.
Şekil 3.6. Paramediklerin danışman hekim sayısının yeterliliğine ilişkin görüşlerinin dağılımı
Evet 24,80% Evet, ama sadece
ilaç danışmanlığı yapmadıkları için yetersiz kalındığını düşünüyorum. 48,50% Hayır 26,70%
Çizelge 3.7. Paramediklerin danışman hekimden onay alma durumlarının dağılımı
Onay alma durumu Sayı Yüzde
Bazen alıyorum. 37 35,2
Her zaman alıyorum. 58 55,2
Hiçbir zaman almıyorum. 10 9,6
Toplam 105 100,0
Çizelgeden görüldüğü gibi paramediklerin yaklaşık yarısı danışman hekimden her zaman onay almaktadır. Dağılıma ilişkin grafik aşağıda verilmiştir.
Şekil 3.7. Paramediklerin danışman hekimden onay alma durumlarının dağılımı Bazen alıyorum 35,20% Her zaman alıyorum 55,20% Hiçbir zaman almıyorum 9,60%
Çizelge 3.8. Paramediklerin onay aldıkları ilaç türlerinin dağılımı
İlaç türü Sayı Yüzde
Bütün ilaçlar için alıyorum. 8 7,6
Hastane öncesinde uyguladığım hiçbir ilaç için almıyorum. 6 5,7 Resüsitasyon sırasında kullanılan ilaçlar dışındaki bütün ilaçlar için
alıyorum.
91 86,7
Toplam 105 100,0
Çizelgeden görüldüğü gibi paramediklerin büyük çoğunluğu (%86,7) resüsitasyon sırasında kullanılan ilaçlar dışındaki bütün ilaçlar için onay almaktadır. Paramediklerin %5,7’si ise ilaç için onay almadıklarını ifade etmişlerdir. Dağılıma ilişkin grafik aşağıda verilmiştir.
Şekil 3.8. Paramediklerin onay aldıkları ilaç türlerinin dağılımı
Bütün ilaçlar için alıyorum. 7,60% Hastane öncesinde uyguladığım hiçbir ilaç için
almıyorum. 5,70% Resüsitasyon sırasında kullanılan ilaçlar dışındaki bütün ilaçlar için alıyorum. 86,70%
Çizelge 3.9. Paramediklerin danışman hekime ulaşma sürelerinin dağılımı
Süre Sayı Yüzde
'0-1 13 12,4
'2-3 52 49,5
'4 veya daha fazla 40 38,1
Toplam 105 100,0
Çizelgeden görüldüğü gibi paramediklerin %49,5’i danışman hekime 2-3 dakika içinde ulaşmaktadır. 4 dakika veya daha fazla sürede ulaşanların oranı ise %38,1 düzeyindedir. İlk 1 dakika içinde danışman hekime ulaşma oranı da %12,4 olarak görülmektedir. Dağılım aşağıda verilmiştir.
Şekil 3.9. Paramediklerin danışman hekime ulaşma sürelerinin dağılımı '0-1 12,40% '2-3 49,50% 4 veya daha fazla 38,10%
Çizelge 3.10. Danışman hekime ulaşma süresinin uzun olma ihtimali durumunda paramediklerin onay alma tutumlarının dağılımı
Tutum Sayı Yüzde
Her zaman ararım ve ilaç onayı isterim. 41 39,0
Hiç aramıyorum ve ilaç onayı almıyorum. 16 15,3
Hastaneye vardığımız için ilaç onayı alamıyorum. 48 45,7
Toplam 105 100,0
Danışman hekime ulaşma süresinin uzun olduğu durumlarda paramediklerin %45,7’si hastaneye vardıklarını belirtmişlerdir. %39 oranındaki paramedik ise aramaya devam ettiğini ifade etmişlerdir.
Şekil 3.10. Danışman hekime ulaşma süresinin uzun olma ihtimali durumunda paramediklerin onay alma tutumlarının dağılımı Her zaman ararım ve ilaç onayı isterim. 39,00% Hiç aramıyorum ve ilaç onayı almıyorum. 15,30% Hastaneye vardığımız için ilaç onayı alamıyorum. 45,70%
Çizelge 3.11. Hemen ilaç uygulanması gereken durumlarda paramediklerin davranışlarının dağılımı
Davranış Sayı Yüzde
Danışman hekimden ilaç onayı aldıktan sonra uygularım. 19 18,1
Hemen ilacı uygularım, danışman hekimi aramam. 17 16,2
İlacı uygularım, sonrasında danışman hekime bilgi veririm. 69 65,7
Toplam 105 100,0
Paramediklerin %65,7’si hemen ilaç uygulanması gereken durumda ilacı uygulamakta ve daha sonra danışman hekime bilgi vermektedir. İlacı hemen uygulayıp danışman hekimi aramayan paramediklerin oranı ise %16,2’dir. Davranışlara ilişkin dağılım grafiği aşağıda verilmiştir.
Şekil 3.11. Hemen ilaç uygulanması gereken durumlarda
paramediklerin davranışlarının dağılımı Danışman hekimden ilaç onayı aldıktan sonra uygularım. 18,10% Hemen ilacı uygularım, danışman hekimi aramam. 16,20% İlacı uygularım, sonrasında danışman hekime bilgi veririm. 65,70%
Çizelge 3.12. Bir nöbet boyunca, danışman hekimden ilaç onayı alınması gereken ortalama vaka sayısının dağılımı
Vaka sayısı Sayı Yüzde
0-5 103 98,1
6-10 2 1,9
Toplam 105 100,0
Çizelgeye göre, bir nöbet boyunca danışman hekimden ilaç onayı alınması gereken ortalama vaka sayısı olarak 0-5 vaka ile karşılaşma oranı %98,1 olarak görülmektedir. Vaka sayılarına ilişkin dağılım aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Şekil 3.12. Bir nöbet boyunca, danışman hekimden ilaç onayı alınması gereken ortalama vaka sayısının dağılımı
'0-5 98,10% '6-10 1,90%
Çizelge 3.13. Paramediklerin danışman hekimden en çok ilaç onayı aldıkları hasta gruplarının dağılımı
Hasta grubu Sayı Yüzde
Cevaplar İçinde Bireyler içinde
Kardiyovasküler 54 50,5 60,6 Gastrointestinal 5 4,7 5,6 Solunum Sistemi 21 19,6 23,6 Zehirlenme 11 10,3 12,4 Sinir Sistemi 12 11,2 13,5 Travma 4 3,7 4,5 Toplam 107 100,0 120,2
Çizelgeye göre, paramediklerin danışman hekimden en çok ilaç onayı aldıkları hasta grubu %50,5 ile kardiyovasküler hastalardır. Bunu %19,6 ile solunum sistemi hastalıkları izlemektedir. Hasta gruplarına göre dağılım grafiği aşağıdadır.
Şekil 3.13. Paramediklerin danışman hekimden en çok ilaç onayı
Kardiyovasküler 50,50% Gastrointestinal 4,70% Solunum Sistemi 19,60% Zehirlenme 10,30% Sinir Sistemi 11,20% Travma 3,70%
Çizelge 3.14. Paramediklerin kırsalda danışman hekime ulaşamadıkları durumdaki davranışlarının dağılımı
Davranış Sayı Yüzde
Danışman hekime ulaşana kadar beklerim, ulaşıp onayı aldıktan
sonra uygularım. 10 9,5
İlacı uygularım. 87 82,9
Vakayı aldıktan sonra dispatchın verdiği bilgiye göre danışman hekimle olabilecek durum hakkında görüşüp vakaya ulaşmadan önce alırım.
8 7,6
Toplam 105 100,0
Paramediklerin %82,9 gibi büyük bir oranı danışman hekime ulaşamadıkları zaman ilacı uyguladığını ifade etmişlerdir. Paramediklerin bu durum karşısındaki davranışlarına ilişkin dağılım grafikle verilmiştir.
Şekil 3.14. Paramediklerin kırsalda danışman hekime ulaşamadıkları durumdaki davranışlarının dağılımı
Danışman hekime ulaşana kadar beklerim, ulaşıp onayı aldıktan sonra uygularım. 9,50% İlacı uygularım. 82,90% Vakayı aldıktan sonra dispatchın verdiği bilgiye göre danışman hekimle olabilecek durum hakkında görüşüp vakaya ulaşmadan önce alırım. 7,60%
Çizelge 3.15. Danışman hekim ilaç onayı vermediğinde paramediklerin davranışlarının dağılımı
Davranış Sayı Yüzde
Danışman hekimden alternatif bir çözüm isterim. 68 64,8
İlacı uygulamam. 37 35,2
Toplam 105 100,0
Paramediklerin %64,8’i danışman hekim ilaç onayı vermediğinde danışman hekimden alternatif bir çözüm isteyeceğini belirtmiştir. İlacı uygulamam diyen paramediklerin oranı %35,2’dir. Bu oranlara ilişkin dağılım aşağıda grafikte verilmiştir.
Şekil 3.15. Danışman hekim ilaç onayı vermediğinde paramediklerin davranışlarının dağılımı
Danışman hekimden alternatif bir çözüm isterim. 64,80% İlacı uygulamam. 35,20%
Çizelge 3.16. Danışman hekim ilaç onayı vermediğinde paramediklere alternatif çözüm önerme durumlarının dağılımı
Çözüm önerme durumu Sayı Yüzde
Çoğunlukla önerir. 78 74,3
Hiçbir zaman önermez. 27 25,7
Toplam 105 100,0
Paramediklerin %74,3’ü danışman hekim ilaç onayı vermediğinde alternatif bir çözüm önerdiğini belirtmiştir. Danışman hekim onay vermediğinde alternatif bir çözüm önermez diyen paramedikler %25,7 oranındadır. Bu oranlara ilişkin dağılım aşağıda grafikte verilmiştir.
Şekil 3.16. Danışman hekim ilaç onayı vermediğinde paramediklere alternatif çözüm önerme durumlarının dağılımı
Çoğunlukla önerir. 74,30% Hiçbir zaman önermez. 25,70%
Çizelge 3.17. Danışman hekimden ilaç onayı isteyen paramediklerin onay alma durumlarının dağılımı
Onay alma durumu Sayı Yüzde
Çoğunlukla alabiliyorum. 54 51,5
Hiçbir zaman alamıyorum. 10 9,5
Nöbetçi danışman hekime bağlı veya kısmen alabiliyorum. 41 39,0
Toplam 105 100,0
Paramediklerin %51,5’i danışman hekimden çoğunlukla ilaç onayı alabildiklerini belirtmiştir. Diğer yandan paramediklerin %9,5’i danışman hekimden hiçbir zaman ilaç onayı alamadıklarını belirtmiştir. Onay alma durumuna ilişkin dağılım aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Şekil 3.17. Danışman hekimden ilaç onayı isteyen paramediklerin onay alma durumlarının dağılımı
Çoğunlukla alabiliyorum. 51,50% Hiçbir zaman alamıyorum. 9,50% Nöbetçi danışman hekime bağlı veya kısmen alabiliyorum.
Çizelge 3.18. Paramediklerin onay alırken hastane mesafesini göz ününde bulundurma durumlarının dağılımı
Mesafeyi göz önünde bulundurma durumu Sayı Yüzde
Hastane mesafesi az ise ilaç onayı istemem ve ilacı uygulamam. 29 27,6
Hastane mesafesi uzak ise ilaç onayı alırım. 17 16,2
Hastane mesafesini göz önünde bulundurmam, hasta için gerekli
ise onay alırım. 59 56,2
Toplam 105 100,0
Çizelgeye göre, paramediklerin %56,2’si hastane mesafesini göz önünde bulundurmadan, hasta için gerekli ise onay aldığını ifade etmiştir. Hastane mesafesi az ise ilaç onayı istemem ve ilacı uygulamam diyen paramediklerin oranı ise %27,6’dır. Hastane mesafesi uzak ise ilaç onayı alırım diyen paramediklerin oranı %16,2 olarak görülmektedir.
Şekil 3.18. Paramediklerin onay alırken hastane mesafesini göz ününde bulundurma durumlarının dağılımı
Hastane mesafesi az ise ilaç onayı istemem ve ilacı uygulamam. 27,60% Hastane mesafesi uzak ise ilaç onayı
alırım. 16,20% Hastane mesafesini göz önünde bulundurmam, hasta için gerekli
ise onay alırım. 56,20%
Çizelge 3.19. İlaç onayı ile ilgili sıkıntıların çözülmesinde paramediklerin görüşlerinin dağılımı
Yapılması gereken Sayı Yüzde
Cevaplar İçinde Bireyler içinde
Algoritmalar yeniden düzenlenmeli. 23 19,8 21,9
Danışman hekimler ile paramediklere bu
konuyla ilgili ortak eğitimler verilmeli. 52 44,8 49,5
Danışman hekimler uzman hekim olmalı. 10 8,6 9,5
Danışman hekimlere kolaylık sağlayacak
teknolojiler getirilmeli. 7 6,0 6,7
Sadece ilaç danışmanlığı için KKM'ye bağlı
ayrı bir birim kurulmalı. 24 20,6 22,9
Toplam 116 100,0 110,5
Çizelgede paramediklerin ilaç onayı ile ilgili sıkıntıların çözülmesi için öneriler verilmiştir. Paramedikler birden fazla öneride bulunabilmektedir. Bu nedenle çizelge verilen cevaplar içindeki dağılımı ve bireyler içindeki dağılımı ayrı ayrı göstermektedir. Çizelgeden görüldüğü gibi cevaplar içinde en fazla önerilen “danışman hekimler ile paramediklere bu konuyla ilgili ortak eğitimler verilmesi” olmuştur. Paramediklerin %49,5’i bu öneridedir. Bunu sadece ilaç danışmanlığı için KKM'ye bağlı ayrı bir birim kurulması (%22,9) ve algoritmaların yeniden düzenlenmesi (%21,9) takip etmektedir.
Şekil 3.19. İlaç onayı ile ilgili sıkıntıların
Algoritmalar yeniden düzenlenmeli. 19,82% Danışman hekimler ile paramediklere bu konuyla ilgili ortak
eğitimler verilmeli. 44,84% Danışman hekimler uzman hekim olmalı. 8,61% Danışman hekimlere kolaylık sağlayacak teknolojiler getirilmeli. 6,01% Sadece ilaç danışmanlığı için KKM'ye bağlı ayrı
bir birim kurulmalı.
Çizelge 3.20. Video kamera sisteminin kullanılmasının telefonla danışmadan daha faydalı olabileceğine ilişkin paramediklerin görüşlerinin dağılımı
Video kamera sistemi daha faydalı olur mu? Sayı Yüzde
Evet 69 65,7
Hayır 36 34,3
Toplam 105 100,0
Çizelgeye göre, video kamera sisteminin kullanılmasının telefonla danışmadan daha faydalı olmayacağını düşünen paramedik oranı %34,3’dür. Geriye kalan paramedikler video kamera sisteminin kullanılmasının telefonla danışmadan daha faydalı olacağını ifade etmiştir. Bu konu hakkındaki görüşlerin dağılımı aşağıda verilmiştir.
Şekil 3.20. Video kamera sisteminin kullanılmasının telefonla danışmadan daha faydalı olabileceğine ilişkin paramediklerin görüşlerinin dağılımı
Evet. 65,70% Hayır. 34,30%
Çizelge 3.21. Paramediklerin telefonla danışma sisteminin hasta için etkinliğine ilişkin görüşlerinin dağılımı
Görüş Sayı Yüzde
Bazı durumlarda 36 34,3
Evet, ama sağlıklı uygulanırsa 27 25,7
Hayır 42 40,0
Toplam 105 100,0
Çizelgeden görüldüğü gibi telefonla danışma sisteminin hastalar için efektif olup olmadığı konusunda paramediklerin biraz kararsız olduğu söylenebilir. Paramediklerin %25,7’si telefonla danışma sisteminin hasta için etkin olduğunu düşünürken, %40’ı etkin olmadığını düşünmektedir. Paramediklerin %34,3’ü ise bazı durumlarda etkin olduğunu ifade etmişlerdir. Bu konu hakkındaki görüşlerin dağılımı aşağıda verilmiştir.
Şekil 3.21. Paramediklerin telefonla danışma sisteminin hasta için etkinliğine ilişkin görüşlerinin dağılımı
Bazı durumlarda. 34,27% Evet, ama sağlıklı uygulanırsa. 25,77% Hayır. 39,96%
Çizelge 3.22. Paramediklere rütbelendirilme getirilmesine ilişkin görüşlerinin dağılımı Görüş Sayı Yüzde Evet 70 66,6 Hayır 22 21,0 Tereddütlüyüm 13 12,4 Toplam 105 100,0
Çizelgeye göre paramediklerin %66,6’sı rütbe sisteminin getirilmesini istemektedir. Paramediklerin %21’i ise bu fikre karşıdır. Görüşlere ilişkin dağılım aşağıda daire grafiğinde verilmiştir.
Şekil 3.22. Paramediklere rütbelendirilme getirilmesine ilişkin görüşlerinin dağılımı
Evet, her zaman 66,63% Hayır
20,98% Tereddütlüyüm
Çizelge 3.23. Paramediklerin ilaç onayı almadan ilaç uygulama istekleri konusundaki görüşlerinin dağılımı
Onay almadan ilaç uygulama isteğiniz var mı? Sayı Yüzde
Evet 84 80,0
Hayır 21 20,0
Toplam 105 100,0
Çizelgeye göre paramediklerin %80’i onay almadan ilaç uygulama isteğinde olduklarını belirtmişlerdir. Hiçbir zaman sorumluluk almak istemeyen paramedik oranı %20’dir.
Şekil 3.23. Paramediklerin ilaç onayı almadan ilaç uygulama istekleri konusundaki görüşlerinin dağılımı
Evet; 80; 80%
Hayır; 20; 20%
Çizelge 3.24. Paramediklerin aldıkları 2 yıllık eğitimi yeterli bulma durumlarına ilişkin dağılım
Eğitim yeterli Sayı Yüzde
Evet 36 34,3
Hayır 69 65,7
Toplam 105 100,0
Çizelgeye göre paramediklerin %65,7’si aldıkları 2 yıllık eğitimi yeterli görmemektedir. Hayır diyenlerin büyük çoğunluğu programın 4 yıllık hale getirilmesi gerektiğini ifade etmişlerdir. Cevapların dağılım grafiği aşağıdadır.
Şekil 3.24. Paramediklerin aldıkları 2 yıllık eğitimi yeterli bulma durumlarına ilişkin dağılım
Evet 34,30% Hayır
Çizelge 3.25. Cinsiyete göre karşılaştırmalar
Cinsiyet Erkek Kadın
Soru Cevap f % f % 2 P
Çalıştığınız ilin komuta kontrol merkezinde ilaç onayı almanız için yeterli sayıda danışman hekim olduğunu düşünüyor musunuz?
Evet 12 25,5 14 24,1
1,32 0,52 Evet, ama sadece ilaç
danışmanlığı yapmadıkları için yetersiz kalındığını düşünüyorum.
25 53,2 26 44,8 Hayır 10 21,3 18 31,0 Hastane öncesinde
resüsitasyon dışında ilaç uygularken danışman hekimden onay alıyor musunuz?
Bazen alıyorum. 18 38,3 19 32,8
0,61 0,74 Her zaman alıyorum. 24 51,1 34 58,6
Hiçbir zaman almıyorum. 5 10.6 5 8.6
Hastane öncesinde uygulanan hangi ilaçlar için danışman hekim onayı alıyorsunuz?
Bütün ilaçlar için alıyorum. 6 12,8 2 3,4
a Hastane öncesinde
uyguladığım hiçbir ilaç için
almıyorum. 4 8,5 2 3,4 Resüsitasyon sırasında
kullanılan ilaçlar dışındaki bütün ilaçlar için alıyorum.
37 78,7 54 93,1 İlaç onayı almak için
telefonla danışman hekime ortalama kaç dakikada ulaşıyorsunuz?
'0-1 7 14,9 6 10,3
7,80* 0,02
'2-3 29 61,7 23 39,7
'4 veya daha fazla 11 23,4 29 50,0 Danışman hekime ulaşma
süresinin uzun olma ihtimalinden dolayı, ilaç onayı alıp almama durumunuz hakkında ne söylersiniz?
Hastaneye vardığımız için
ilaç onayı alamıyorum. 21 44,7 27 46,6
2,60 0,27 Her zaman ararım ve ilaç
onayı isterim. 16 34,0 25 43,1 Hiç aramıyorum ve ilaç
onayı almıyorum. 10 21,3 6 10,3
Hemen ilaç uygulanması gereken durumlarda (anafilaksi vb.) nasıl davranırsınız?
Danışman hekimden ilaç onayı aldıktan sonra uygularım.
5 10,6 14 24,1
4,05 0,13 Hemen ilacı uygularım,
danışman hekimi aramam. 10 21,3 7 12,1 İlacı uygularım, sonrasında
danışman hekime bilgi veririm.
32 68,1 37 63,8 Bir nöbet boyunca,
danışman hekimden ilaç onayı almanız gereken ortalama kaç vaka ile karşılaşıyorsunuz?
'0-5 46 97,9 57 98,3
a
'6-10 1 2,1 1 1,7
Kırsalda telsiz, telefon vb. araçlarla danışman hekime ulaşılamadığı durumlarda ve kesinlikle ilaç uygulanmasının gerektiğini düşündüğünüz vakalarda nasıl davranırsınız?
Danışman hekime ulaşana kadar beklerim, ulaşıp onayı aldıktan sonra uygularım.
2 4,3 8 13,8
a İlacı uygularım. 45 95,7 42 72,4
Vakayı aldıktan sonra dispatchın verdiği bilgiye göre danışman hekimle olabilecek durum hakkında görüşüp vakaya ulaşmadan önce alırım.
0 0,0 8 13,8
Danışman hekim ilaç onayı vermediğinde nasıl davranırsınız?
Danışman hekimden alternatif bir çözüm isterim.
Çizelge 3.25 (Devam). Cinsiyete göre karşılaştırmalar
Cinsiyet Erkek Kadın
Soru Cevap f % f % 2 P
Danışman hekim ilaç onayı vermediğinde alternatif çözümler önerir mi?
Çoğunlukla önerir. 38 80,9 40 69,0
1,92 0,17 Hiçbir zaman önermez. 9 19,1 18 31,0
Danışman hekimden onay istediğiniz ilaçlar için her zaman onay alabiliyor musunuz?
Çoğunlukla alabiliyorum. 29 61,7 25 43,1
4,68 0,10 Hiçbir zaman alamıyorum. 5 10,6 5 8,6
Nöbetçi danışman hekime bağlı veya kısmen alabiliyorum.
13 27,7 28 48,3
İlaç onayı alırken hastane mesafesini göz önünde bulundurur musunuz?
Hastane mesafesi az ise ilaç onayı istemem ve ilacı uygulamam.
17 36,2 12 20,7
3,62 0,16 Hastane mesafesi uzak ise
ilaç onayı alırım. 8 17,0 9 15,5 Hastane mesafesini göz
önünde bulundurmam, hasta için gerekli ise onay alırım.
22 46,8 37 63,8 Video kamera sisteminin
kullanılmasının telefonla danışmadan daha faydalı olabileceğini düşünüyor musunuz? Evet 26 55,3 43 74,1 4,08* 0,04 Hayır 21 44,7 15 25,9 Telefonla danışma sisteminin hasta için efektif olduğunu düşünüyor musunuz?
Bazı durumlarda. 14 29,8 22 37,9
1,06 0,59 Evet, ama sağlıklı
uygulanırsa 14 29,8 13 22,4 Hayır. 19 40,4 23 39,7 Paramediklere
rütbelendirme getirilerek, rütbeye göre ilaç uygulama yetkisi verilmesini ister misiniz?
Evet 32 68,1 38 65,5
1,30 0,52 Hayır. 11 23,4 11 19,0
Tereddütlüyüm. 4 8,5 9 15,5 Danışman hekimden ilaç
onayı almadan sorumluluğu alarak ilaç uygulamak ister misiniz?
Evet 38 80,9 46 79,3
0,04 0,84
Hayır 9 19,1 12 20,7
Aldığınız 2 yıllık eğitimin ilaç uygulama yetkisi için yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? Evet 16 34,0 20 34,5 0,01 0,96 Hayır 31 66,0 38 65,5 * p<0,05; ** p<0,01; a Ki-kare uygulanamamıştır.
Çizelgeden görüldüğü gibi; cinsiyet ile danışman hekime telefonla ulaşma süresi arasındaki ilişki istatistiksel olarak önemlidir (p<0,05). Oranlar incelendiğinde, erkek paramediklerin danışman hekime ulaşma sürelerinin kadınlara göre daha kısa olduğu söylenebilir. Erkeklerin %76,6’sı 3 dakika veya daha kısa sürede danışman hekime ulaşırken, kadınlarda bu oran %50’dir. Video kamera sisteminin kullanılmasına ilişkin görüşlerin de cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği görülmüştür (p<0,05). Kadın paramediklerin %74,1’i video sisteminin telefon
düzeyindedir. Geriye kalan diğer sorular ile cinsiyet arasındaki ilişkiler önemsiz bulunmuştur (p>0,05).
Çizelge 3.26. Yaşa göre karşılaştırmalar
Yaş
'18-25 '26-30 '31 veya üst
Soru Cevap f % f % f % 2 p
7. Çalıştığınız ilin komuta kontrol merkezinde ilaç onayı almanız için yeterli sayıda danışman hekim olduğunu düşünüyor musunuz?
Evet 17 28,8 5 20,0 4 19,0
4,69 0,32 Evet, ama sadece
ilaç danışmanlığı yapmadıkları için yetersiz kalındığını düşünüyorum. 26 44,1 11 44,0 14 66,7 Hayır 16 27,1 9 36,0 3 14,3 8. Hastane öncesinde
resüsitasyon dışında ilaç uygularken danışman hekimden onay alıyor musunuz?
Bazen alıyorum. 24 40,7 7 28,0 6 28,6
a
Her zaman alıyorum. 29 49,2 16 64,0 13 61,9 Hiçbir zaman
almıyorum. 6 10,2 2 8,0 2 9,5
9. Hastane öncesinde uygulanan hangi ilaçlar için danışman hekim onayı alıyorsunuz? Bütün ilaçlar için alıyorum. 3 5,1 4 16,0 1 4,8 a Hastane öncesinde uyguladığım hiçbir
ilaç için almıyorum. 1 1,7 2 8,0 3 14,3 Resüsitasyon sırasında kullanılan ilaçlar dışındaki bütün ilaçlar için alıyorum. 55 93,2 19 76,0 17 81,0
10. İlaç onayı almak için telefonla danışman hekime ortalama kaç dakikada ulaşıyorsunuz?
'0-1 9 15,3 1 4,0 3 14,3
a
'2-3 31 52,5 12 48,0 9 42,9 '4 veya daha fazla 19 32,2 12 48,0 9 42,9 11. Danışman hekime
ulaşma süresinin uzun olma ihtimalinden dolayı, ilaç onayı alıp almama durumunuz hakkında ne söylersiniz?
Hastaneye vardığımız için ilaç
onayı alamıyorum. 30 50,8 13 52,0 5 23,8
a
Her zaman ararım ve
ilaç onayı isterim. 22 37,3 7 28,0 12 57,1 Hiç aramıyorum ve ilaç onayı almıyorum. 7 11,9 5 20,0 4 19,0 12. Hemen ilaç uygulanması gereken durumlarda (anafilaksi vb.) nasıl davranırsınız? Danışman hekimden ilaç onayı aldıktan sonra uygularım. 17 28,8 2 8,0 0 0,0 a Hemen ilacı uygularım, danışman hekimi aramam. 4 6,8 7 28,0 6 28,6 İlacı uygularım, sonrasında danışman hekime bilgi veririm.
38 64,4 16 64,0 15 71,4 13. Bir nöbet boyunca,
danışman hekimden ilaç onayı almanız gereken ortalama kaç vaka ile karşılaşıyorsunuz?
'0-5 57 96,6 25 100,0 21 100,0
a
'6-10 2 3,4 0 0,0 0 0,0
15. Kırsalda telsiz, telefon vb. araçlarla danışman hekime ulaşılamadığı durumlarda ve kesinlikle ilaç uygulanmasının gerektiğini düşündüğünüz vakalarda nasıl davranırsınız? Danışman hekime ulaşana kadar beklerim, ulaşıp onayı aldıktan sonra uygularım. 8 13,6 1 4,0 1 4,8 a İlacı uygularım. 43 72,9 24 96,0 20 95,2 Vakayı aldıktan sonra dispatchın verdiği bilgiye göre danışman hekimle olabilecek durum hakkında görüşüp
Çizelge 3.26 (Devam). Yaşa göre karşılaştırmalar