• Sonuç bulunamadı

4. ARAŞTIRMA SONUÇLARI VE TARTIŞMA

4.5. Buğday Numunelerinde Tespit Edilen OCP, OPP ve PCB Miktarları

4.5.1. Buğday numunelerinde tespit edilen OCP miktarları

Çizelge 4.15’de buğday numunelerinde tespit edilen OCP bileşiklerinin miktarları ve Şekil 4.37’de % dağılımları verilmiştir.

Çizelge 4.15. Buğday numunelerinde tespit edilen OCP bileşiklerinin miktarları (mg/kg) No Numune noktası α- H CH β- H CH γ- H CH δ- H CH H e pt a c h lor A ldri n H e pt a c h lor e po xi d e Chl ord a ne II E ndos ul fa n I Chl ord a ne I p, p -DDE D ie ld ri n E ndri n E ndos ul fa n II p, p -DDD E ndri n a ld e hyd e E ndos ul fa n s ul fa te p, p -DDT E ndri n k e to ne M e thox yc h lor 1 Referans buğday 0.06 0.09 <dl <dl 0.08 0.02 0.01 <dl 0.20 <dl 0.03 <dl 0.20 0.03 <dl 0.01 <dl <dl <dl 0.10 2 1. pompa kanal yanı 0.04 0.11 <dl 0.25 0.07 0.01 0.01 0.01 0.20 0.01 0.01 0.01 0.08 0.01 <dl 0.01 <dl 0.02 0.01 0.01 3 1. pompa 100 m içeri 0.07 0.14 0.01 0.05 0.10 0.01 0.01 <dl 0.23 <dl 0.02 0.01 0.13 0.21 <dl 0.01 <dl <dl <dl 0.02 4 1. pompa 500 m içeri 0.06 0.16 <dl 0.05 0.10 0.02 0.01 <dl 0.25 <dl 0.02 0.01 0.08 0.10 <dl 0.01 <dl 0.01 <dl 0.01 5 2. pompa kanal yanı 0.06 0.18 0.01 <dl 0.10 0.01 0.01 <dl 0.25 <dl 0.05 <dl 0.20 0.07 <dl 0.01 <dl 0.01 <dl 0.11 6 2. pompa 100 m içeri 0.06 <dl <dl 0.05 0.08 0.03 0.01 <dl 0.23 <dl 0.01 <dl 0.10 0.02 <dl 0.01 <dl 0.02 <dl 0.11 7 2. pompa 500 m içeri 0.10 <dl <dl <dl 0.08 0.04 0.01 <dl 0.21 <dl 0.04 <dl 0.23 0.13 <dl 0.01 <dl <dl <dl 0.02 8 3. pompa kanal yanı 0.06 0.23 <dl <dl 0.07 0.02 0.01 <dl 0.20 <dl 0.05 0.01 0.15 0.01 0.01 0.01 <dl <dl <dl 0.02 9 3. pompa 100 m içeri 0.07 1.67 <dl <dl 0.10 0.01 <dl <dl 0.22 <dl 0.03 <dl 0.04 0.08 <dl 0.01 <dl 0.01 <dl 0.09 10 3. pompa 500 m içeri 0.06 0.17 0.01 0.05 0.09 0.01 0.01 <dl 0.03 <dl 0.02 <dl 0.23 0.06 <dl 0.01 <dl 0.02 <dl 0.06

Şekil 4.37. Buğday örneklerinde tespit edilen OCP bileşiklerinin % dağılımları

Çizelge 4.15. ve Şekil 4.37. incelendiğinde, buğday numunelerinde de toprak numunelerinde olduğu gibi ∑HCH (α, β, γ, δ-HCH) ve ∑endosulfan ( endosulfan I, endosulfan II, endosulfan sulfate) bileşikleri daha baskın olarak tespit edildiği görülmektedir.

Buğday numunelerinde tespit edilen OCP bileşiklerinin miktarları Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği’ne göre değerlendirilmiştir. Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği’nde sınır değerler α, β, γ, δ-HCH, heptachlor (heptachlor ve heptachlor epoxide toplamı, heptachlor cinsinden), aldrin ve dieldrin (aldrin ve dieldrin kombinasyonu, dieldrin cinsinden), chlordane (cis- ve trans- chlordane toplamı), endrin için 0.01 mg/kg, HCH (gamma izomeri hariç izomerleri toplamı) için 0.02 mg/kg, DDT (p,p-DDT, o,p-DDT, p,p-DDE ve p,p-DDD toplamı DDT cinsinden), endosulfan (alfa- ve beta- izomerleri ile endosulfan- sulfate, endosulfan cinsinden) için 0.05 mg/kg olarak verilmiştir. Analiz edilen tüm OCP bileşikleri yönetmelikte verilen sınır değerlerden yüksek çıkmıştır.

Şekil 4.38. Buğday numunelerinde tespit edilen HCH bileşiklerinin miktarları

Şekil.4.38’de buğday numunelerinde tespit edilen HCH bileşiklerinin miktarları verilmiştir. Referans buğday numunesinde α-HCH bileşiği 0.06 mg/kg miktarında tespit edilmiştir. Buğday numunelerinde α-HCH bileşiği en düşük miktarda 0.04 mg/kg olarak 1. pompa kanal yanından alınan numunede, en yüksek miktarda 0.1 mg/kg olarak 2. pompa 500 m içeriden alınan numunede tespit edilmiştir. 1. pompa kanal yanından alınan numunede tespit edilen α-HCH miktarı referans değerden düşük çıkarken, diğer numunelerde tespit edilen miktarlar referans değerden yüksek bulunmuştur. β-HCH bileşiği referans buğday numunesinde 0.09 mg/kg miktarında tespit edilmiştir. 2. pompa 100 m ve 500 m içeriden alınan numunelerde β-HCH bileşiği tespit edilmemiştir. Diğer numunelerde referans değerden yüksek tespit edilmiştir. 3. pompa 100 m içeriden alınan numunede β-HCH miktarı 1.67 mg/kg olarak en yüksek miktarda tespit edilmiştir. γ- HCH bileşiği referans buğday numunesinde ve 1. pompa kanal yanı ve 500 m içeri, 2. pompa 100 m ve 500 m içeri, 3. pompa kanal yanı ve 100 m içeriden alınan numunelerde tespit edilmemiştir. 1. pompa 100 m içeri, 2. pompa kanal yanı, 3. pompa

500 m içeriden alınan numunelerde 0.01 mg/kg olarak tespit edilmiştir. δ-HCH bileşiği referans buğday numunesinde ve 2. pompa, kanal yanı ve 500 m içeri, 3. pompa kanal yanı ve 100 m içeriden alınan numunelerde tespit edilmemiştir. δ-HCH bileşiği en yüksek miktarda 1. pompa kanal yanından alınan numunede 0.25 mg/kg olarak tespit edilmiştir.

Şekil 4.39. Buğday numunelerinde tespit edilen heptachlor, heptachlor expoxide bileşiklerinin miktarları

Şekil 4.39’da Buğday numunelerinde tespit edilen heptachlor, heptachlor expoxide bileşiklerinin miktarları verilmiştir. Referans buğday numunesinde heptachlor bileşiği 0.08 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Buğday numunelerinde heptachlor miktarı 0.07-0.1 mg/kg arasında tespit edilmiştir. 1. pompa ve 3. pompa kanal yanından alınan numunelerde tespit edilen değerler referans değerden düşük, diğer numunelerde tespit edilen değerler referans değerden yüksek bulunmuştur. Heptachlor epoxide bileşiği 3. pompa 100 m içeriden alınan numunede tespit edilmemiştir. Refernas buğday numunesi ve diğer numunelerde ise Heptachlor epoxide bileşiği 0.01 mg/kg olarak tespit edilmiştir.

Şekil 4.40. Buğday numunelerinde tespit edilen chlordane I, chlordane II bileşiklerinin miktarları

Şekil 4.40’ta buğday numunelerinde tespit edilen chlordane I ve chlordane II bileşiklerinin miktarları verilmiştir. Chlordane I ve chlordane II bileşiği sadece 1. pompa kanal yanından alınan buğday numunesinde 0.01 mg/kg olarak tespit edilmişlerdir. Referans buğday numunesinde ve diğer buğday numunelerinde tespit edilmemişlerdir.

Şekil 4.41. Buğday numunelerinde tespit edilen endosulfan I, endosulfan II bileşiklerinin miktarları

Şekil 4.41’de buğday numunelerinde tespit edilen endosulfan I, endosulfan II bileşiklerinin miktarları verilmiştir. Ensosulfan I bileşiği referans buğdayda 0.2 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Ensosulfan I bileşiği 3. pompa 500 m içeriden alınan numunede 0.03 mg/kg olarak en düşük miktarda, 1. pompa 500 m içeri ve 2. pompa kanal yanından alınan numunelerde 0.25 mg/kg olarak en yüksek miktarda bulunmuştur. 3. pompa 500 m içeriden alınan numunede tespit edilen Ensosulfan I miktarı hariç diğer

numunelerde tespit edilen miktarlar referans değere eşit veya yüksek tespit edilmiştir. Ensosulfan II bileşiği referans buğdayda 0.03 mg/kg ve buğday numunelerinde 0.01- 0.21 mg/kg aralığında tespit edilmiştir. Ensosulfan II bileşiği en düşük miktarda 1. pompa ve 3. pompa kanal yanından alınan numunede ve en yüksek miktarda 1. pompa 100 m içeriden alınan numunede tespit edilmiştir. 1. pompa ve 3. pompa kanal yanından ve 2. Pompa 100 m içeriden alınan buğday numunelerinde tespit edilen Ensosulfan II miktarı referans değeri geçmemiştir. Endosulfan sulfate bileşiği referans buğday ve buğday numunelerinde tespit edilmemiştir.

Şekil 4.42. Buğday numunelerinde tespit edilen endrin, endrin aldehyde, endrin keton bileşiklerinin miktarları

Şekil 4.42’de buğday numunelerinde tespit edilen endrin, endrin aldehyde, endrin keton bileşiklerinin miktarları verilmiştir. Referans buğday numunesinde endrin bileşiği 0.2 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Buğday numunelerinden en düşük miktar 3. pompa 100 m içeriden alınan numunede 0.04 mg/kg olarak, en yüksek miktar 2. ve 3. pompa 500 m içeriden alınan numunelerde 0.23 mg/kg olarak tespit edilmiştir. 2. ve 3. pompa 500 m içeriden alınan numunelerde tespit edilen endrin miktarı referans

değerden yüksek tespit edilmiştir. Endrin aldehyde referans buğdayda ve buğday numunelerinde 0.01 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Endrin ketone sadece 1. pompa kanal yanından alınan numunede tespit edilmiştir.

Şekil 4.43. Buğday numunelerinde tespit edilen p,p, DDT, p,p, DDD, p,p, DDE bileşiklerinin miktarları

Şekil 4.43’te buğday numunelerinde tespit edilen endrin, p,p, DDT, p,p, DDD, p,p, DDE bileşiklerinin miktarları verilmiştir. p,p,DDT bileşiği referans buğday numunesinde ve 1. pompa 100 m içeri, 2. pompa 500 m içeri, 3. pompa kanal yanından alınan numunelerde tespit edilmemiştir. Diğer numunelerde 0.01-0.02 aralığında tespit edilmiştir. p,p,DDD sadece 3. pompa kanal yanından alınan numunede 0.01 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Diğer numunelerde ve referans buğdayda p,p,DDD bileşiği tespit edilmemiştir. p,p,DDE bileşiği referans buğdayda 0.03 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Buğday numunelerinden en düşük miktarda 0.01 mg/kg olarak 1. pompa kanal yanından ve 2. pompa 100 m içeriden alınan numunelerde, en yüksek miktar 0.05 mg/kg olarak 2. ve 3. pompa kanal yanlarından alınan numunelerde tespit edilmiştir. 2.

pompa kanal yanından ve 500 m içeriden, 3. pompa kanal yanından alınan numunelerde tespit edilen p,p,DDE miktarı referans değerden yüksek bulunmuştur.

Şekil 4.44. Buğday numunelerinde tespit edilen aldrin, dieldrin bileşiklerinin miktarları

Şekil 4.44’te buğday numunelerinde tespit edilen aldrin ve dieldrin bileşiklerinin miktarları verilmiştir. Aldrin bileşiği referans buğday numunesinde 0.02 mg/kg ve buğday numunelerinde 0.01-0.04 mg/kg aralığında tespit edildi. En yüksek değer 2. pompa 500 m içeriden alınan numunede tespit edildi. 1. pompa 500 m içeriden ve 3. pompa kanal yanından alınan numunelerde tespit edilen aldrin miktarı referans değere eşit, 2. pompa 100 m ve 500 m içeriden alınan numunelerdeki aldrin miktarı referans değerden yüksek bulunmuştur. Dieldrin bileşiği referans buğday numunesinde ve 2. pompa kanal yanından, 100 m ve 500 m içeriden, 3. pompa 100 m ve 500 m içeriden alınan numunelerde tespit edilmemiştir ve diğer numunelerde 0.01 mg/kg olarak tespit edilmiştir.

Şekil 4.45’te buğday numunelerinde tespit edilen methoxychlor bileşiğinin miktarları verilmiştir. Referans buğday numunesinde methoxychlor bileşiği 0.1 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Buğday numunelerinde en düşük methoxychlor miktarı 0.01mg/kg olarak 1. pompa kanal yanından ve 500 m içeriden alınan numunelerde, en yüksek miktarda 0.11 mg/kg olarak 2. pompa kanal yanından ve 100 m içeriden alınan numunelerde tespit edilmiştir. 2. pompa kanal yanından ve 100 m içeriden alınan numunelerde tespit edilen methoxychlor miktarı referans değerden yüksek bulunmuştur.