Branşlar arası d2 Dikkat Testi Sonuçlarının Değerlendirilmes

Tablo 17. Araştırmaya Katılan Branşlı ve Sedanter öğrencilerin d2 Dikkat Testi Ölçeğine Göre Diskriminant Analizi:

Branş TN E1 E2 E TN_E CP FR TN% TN_E%

Atletizm 426,00 25,00 7,10 7,59 393,80 174,20 17,00 69,99 70,75 Atıcılık 437,81 19,54 5,90 5,85 411,27 175,90 14,90 73,09 72,57 Badminton 461,50* 12,33*** 4,25 3,80** 443,25* 191,58* 10,33 81,51* 86,10* Basketbol 443,06 24,86 3,86 6,55 411,70 185,06 15,00 78,93 80,45 Boks 479,70*** 19,00 3,10 4,67* 457,60** 202,00** 14,00 89,59*** 92,01** Branşsız 424,47 28,75 3,88 7,72 393,66 173,72 18,69 73,70 74,88 Futbol 392,37 25,05 1,60*** 6,81 365,74 163,28 10,69 59,60 66,79 Futsal 426,32 23,92 3,17 6,46 403,78 177,78 14,00 72,70 75,24 Güreş 443,45 22,09 3,45 5,77 418,00 186.19 13,36 80,54* 83,73 Halk Oyunları 420,00 21,00 4,13 6,01 394,86 172,46 12,40 71,36 75,14 Hentbol 421,21 21,60 3,39 6,00 396,67 176,42 9,85 71,19 73,96 Karate 391,20 16,40 5,70 5,62 369,10 161,30 8,70*** 61,81 66,30 Kick-boks 454,00 24,42 2,92 6,04 426,64 189,00 17,57 78,98* 82,15 Kort Tenisi 425,60 18,00 2,70 4,90 405,30 181,80 11,80 73,87 79,68 Masa Tenisi 475,00** 13,30** 1,70** 3,12*** 458,00*** 202,10*** 9,70* 88,76** 92,66*** Tekvando 428,10 18,80 2,70* 4,89 406,70 179,30 8,90** 72,45 77,50 Voleybol 434,20 17,17* 4,31 4,94 412,72 183,10 11,37 75,15* 80,16 *** En iyi ** İyi * Orta

Çalışmaya katılan üniversite öğrenciler branş ve sedanterlere göre yeniden gruplandırılarak d2 dikkat testinde işaretledikleri seçenekler ele alınmış ve psiko- motor (TN) hızının en iyi boksörlerde olduğu gözlemlenmiş ve ikinci sırada masa tenisi branşında aktif olan öğrenciler yer almıştır. Seçici dikkate (E1) bakıldığında badminton sporu ile aktif uğraşan öğrencilerin diğer spor branşları ve sedanterlerden daha iyi bir sonuç elde edildiği gözlenmiştir.

Yine tabloda ‘E’ olarak görülen sütunda branşlara göre dikkat problemi tabloda görüldüğü gibi 16 branş ve sedanterler arasında en iyi dikkatin masa tenisi sporunu aktif yapan öğrencilerde gözlenmiştir. Tabloda konsantrasyon performansına (CP) baktığımızda yine masa tenisi sporunu aktif yapan öğrencilerin en yüksek puanı aldıkları gözlenmiştir.

Çalışmaya katılan branşlı ve sedanterler içerisinde en yüksek düzeyde dikkate sahip sporcuların masa tenisi ve boks sporu ile uğraşan öğrenciler olduğu gözlemlenmiştir. Genel olarak baktığımızda tüm puan türlerinde masa tenisi branşındaki sporcular diğer branş ve sedanterlere göre en iyi puana sahiptirler.

Tablo 18. Araştırmaya Katılan Gruplanmış branşlı ve Sedanter öğrencilerin d2 Dikkat Testi Ölçeğine Göre Diskriminant Analizi:

Branş TN E1 E2 E TN_E CP FR TN% TN_E%

Açık 408,95 23,13 3,34* 6,52 382,34 169,30 12,50 65,13 69,84 Kapalı 437,20 20,46* 3,65 5,57 413,24 182,81 12,39* 76,19 79,52 Branşsız 424,47 28,75 3,88 7,72 393,67 173,72 18,69 73,70 74,88 Bireysel 442.94** 18.65** 4.09 5.18** 419.8** 184.40** 12.73 76.83* 80.10* Takım 423.44 22.46 3.30** 6.14 398.04 176.87 12.24** 71.69 75.57 Raket 454,50*** 14,40*** 2,96*** 3,93*** 436,00*** 191,81*** 10,59*** 81,39*** 86,14*** Savunma 440,43* 20,49 3,70 5,45* 416,45* 184,00* 12,89 76,91** 80,53** *** En iyi ** İyi * Orta

Çalışmaya katılan üniversite öğrencileri gruplara ve sedanterlere göre d2 dikkat testinde işaretledikleri seçenekler ele alınmış ve genel olarak baktığımızda tüm puan türlerinde raket sporu yapan öğrencilerin diğer gruplandırdığımız spor branşlarına ve sedanterlere göre en yüksek puana sahip oldukları gözlenmiştir. İkinci olarak en iyi puanlara sahip olan bireysel olarak gruplandırdığımız öğrenciler yer almaktadır. Yine çalışmaya katılan savunma sporu ile aktif uğraşan öğrenciler tüm puan türlerinde en iyi üçüncü sırada yer aldığı gözlenmiştir

6. TARTIŞMA

Bu Çalışmada elde edilen bulgulara göre, d2 testinin tüm puanlarında cinsiyet açısından bakıldığında anlamlı bir fark olmadığı bulunmuştur. Bu bulguya benzer olarak Kennedy ve Zillmer 1999 yılında yapmış oldukları çalışmada yaşları 18 ile 32 arasında olan öğrencilerde anlamlı cinsiyet farkı bulmamıştır (44). Yine Brickenkamp ve Zillmer yapmış olduğu çalışmada erkek ve kadın denekler arasında herhangi bir anlamlı fark ortaya çıkmamıştır (36). Bunun yanı sıra Gür Y., “İşitme Engelli Sporcuların Sürekli Dikkat Becerilerini Sporcu Olmayanlarla Karşılaştırılması“ adlı çalışmasında Spor yapmayan işitme engelli çocuklarla kıyaslandığı zaman spor yapan çocuklarda cinsiyet değişkeninin dikkat becerisini etkilediğini öne sürmüştür (48).

Yine Schaefer, Tenenbaum, ve Benedick 7-13 yaşları arasında 29 cimnastikçinin katıldığı çalışmalarında, yaşça büyük olan cimnastikçilerin d2 Testinin TN ve TN-E puanlarının yaşı küçük olan cimnastikçilere göre anlamlı olarak daha yüksek olduğunu bulmuşlardır. Yapmış olduğumuz araştırmada bu durumu destekler nitelikte olduğu söylenemez (55).

Açık alanda yapılan spor branşları ile kapalı alanda yapılan spor branşları karşılaştırıldığında, kapalı alanda spor yapan tüm puan türlerinde dikkati, açık alanda spor yapan sporculardan daha iyi olduğu gözlenmiştir. Bu sonuç şu şekilde de yorumlanabilir; açık alanda sporcuların dikkatini dağıtacak daha fazla argüman olması kapalı alanda ise dikkat dağıtıcı argümanların az olması dikkati etkileyici bir faktör olarak düşünülebilir

Aynı zamanda bireysel spor yapan ve takım sporu adı altında çalışmaya katılan öğrenciler karşılaştırıldığında bireysel sporcuların dikkati takım sporlarına

göre daha iyi olduğu kanısına varılabilir.

Ayrıca raket sporu ve savunma sporcularını karşılaştıracak olursak çalışmaya katılan raket sporcuları savunma sporcularına göre bu testte tüm puan türlerinde dikkat konusunda daha başarılı olduğu söylenebilir. Yine sedanterlerin genel olarak çalışmaya katılan sporcu gruplar arasında hemen hemen tüm puan türlerinde en alt düzeyde kaldığı da gözlenmiştir.

Akandere M. ve ark. Yapmış olduğu; Beden eğitimi dersinde eğitsel oyun uygulamalarının çocukların dikkat düzeylerine etkisinin incelendiği çalışmada, 9-13 yaş grubu öğrencilere eğitsel oyun programı uygulanan öğrencilerde dikkat değerlerinin kontrol grubu olan öğrencilere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir (98).

Akçınlı N. yapmış olduğu; Sekiz yaş grubu çocuklarda hareket eğitimi ile dikkat ve hafıza gelişiminin ilişkisi isimli çalışmasında egzersiz eğitiminin dikkat ve hafıza gelişimi üzerinde olumlu etkisinin olduğunu saptamış ve yaptığımız çalışmayı doğrular niteliktedir (65).

Yine Özdemir M.Y.; Üniversiteli sporcu ve sporcu olmayan öğrencilerin dikkat seviyelerinin karşılaştırılması” adında bir çalışma yapmıştır. Çıkan bulgular sonucunda sporcu olan üniversite öğrencilerin sporcu olmayanlara göre çok daha dikkatli olduğunu ifade etmiştir.(99).

Topcu B. ve ark, deneklere yapılan tedavi sürecinde müzik ile beraber halk oyunları egzersizi uygulamasının Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklarda tedavisini olumlu yönde etki ettiğini ifade etmiştir (100).

Adsız E.; İlköğretim çağında öğrencilerin düzenli yapılan sporun dikkat üzerine etkisinin araştırılması isimli çalışmada, ilköğretim öğrencilerin bulgularına

bakıldığında spor yapanların spor yapmayanlara oranla %83 daha dikkatli olduğu yapılan testlerle çalışmamızı destekleyecek şekilde ortaya koymuştur (62).

Tunç A, tarafından ortaya konan, “Golf Sporu Yapan Çocukların Dikkat Düzeylerinin İncelenmesi“ çalışmasında ise 14-15 yaş grubu çocuklarda golf egzersizlerinin dikkat özelliklerine pozitif yönde etki ettiği gözlemlemiştir (64).

Göktepe M. ve ark ile ortaya konmuş çalışmada ise; 8-12 yaş aralığında olan denekler üzerinde yapmış oldukları araştırmada kayak sporu ile uğraşan deneklerin spor yapmayan bireylere göre dikkat seviyelerinin daha iyi oluğunu ifade etmişlerdir (101).

2011 yılında Asan R. tarafından ortaya konan bir çalışmada ise, 9-13 yaş aralığındaki çocuklara masa tenisi egzersiziyle dikkat düzeylerinin incelenmesi amacıyla yapılan araştırmada çocukların dikkat özelliklerinin pozitif yönde etkilediğini tespit etmiştir (102).

Clikeman et al, Çocuklarda dikkat eğitimi ile ilgili yaptıkları bir araştırmanın sonucuna göre; dikkat eğitimi alan gruptaki öğrencilerin görsel ve işitsel dikkatlerinde gelişme olduğu belirtmişlerdir (103).

Ceccato et al, Golfcülerin dikkat odağı talimatlarının etkisi ile ilgili yapıtıkları bir araştırmanın sonucuna göre; çok yetenekli golfcüler iç dikkat odağı talimatlarına göre dış dikkat odağı talimatlarında daha iyi performans gösterirken, düşük becerili golfcüler bunun aksine iç dikkat odağı talimatları ile daha iyi performans göstermiştir (104).

d2 Testi ile yapılan literatür çalışmalarında sporcularda testin geçerliliğine ilişkin anlamlı sonuçlar alınmıştır. Bunun yanı sıra testin geçerliliğine ilişkin diğer geçerlilik tipleri de çalışılabilir. Çağlar, tarafından 2003 yılında ortaya atılmıştır

ileriki çalışmalarda bu konu üzerine yoğunlaşılabilir (63).

Sonuç olarak; Ulaşılan bulgulara göre çalışmaya katılan ve aktif spor yapan üniversite öğrencileriyle, sedanter üniversite öğrencileri dikkat eksikliği yönünden incelendiğinde belli bir branşla spor eğitimini almış öğrencilerin tüm puan türlerinde daha dikkatli oldukları görülmüştür. Hangi branş olursa olsun belli bir disiplin çerçevesinde spor hayatını sürdüren öğrencilerin dikkat düzeylerinin daha yüksek olduğu söylenebilir.

Öğrencilerin Dikkat Düzeylerini Arttırabilmek İçin Öneriler;

Araştırmamızdan elde ettiğimiz bulgular neticesinde; 17-28 yaşlarındaki 16 branşta spor yapan bireylerin dikkat düzeyleri, spor yapmayan bireylere oranla pozitif yönde bir fark göstermiştir. Bireylerin sportif yetenekleri erken yıllarda kazanmaları, daha sonraki yıllarda kendilerini başarıya götürmede aracı olabilir.

Eğitimdeki dikkat dağınıklığını önlemek amaçlı düzenli spor yapılması gerektiği söylenebilir. Bu çalışmanın 17 yaş altı bireylerde daha kapsamlı bir şekilde uygulanması eğitimde fayda sağlayabilir.

Sporun bireylerde dikkat gelişimine etkisinin olumlu olduğu belirlenmiştir, bu nedenle sporun bireylerde farklı sportif etkinlik seçenekleri sunulması onların bazı özelliklerinin gelişimlerine yardımcı olabilir.

Yapmış olduğumuz çalışmada düzenli masa tenisi sporu yapan bireylerin daha dikkatli olduğu gözlenmiştir. Spor konusu üzerinde daha detaylı bir çalışma yapılarak sporun hangi dalı, özellikleri dikkati olumlu yönde geliştirdiği araştırılabilir.

Sporun bireylerde dikkat gelişimi üzerindeki etkisi konusunda yaptığımız bu çalışmadaki sonuçlarının, eğitim programlarında yerleştirilen beden eğitimi ve

sporun öneminin anlaşılmasına ve hak ettiği yeri almasına katkısı olacağı söylenebilir.

Sporun dikkat gelişimine etkisi araştırıldığı bir çalışmada dikkat seviyesinin ölçülmesi için tek bir test yerine, dikkati farklı boyutları ile ölçen birkaç test uygulanırsa ve örneklem grubu genişletilirse araştırmada daha açıklayıcı bulgular ortaya çıkabilir.

7. KAYNAKLAR

1. Silah, M., Sosyal Psikoloji Davranış Bilimi. Seçkin Yayınevi, Ankara, 2005: 46-47-48. 2. Tiryaki Ş, Spor Psikolojisi Kavramlar, Kuramlar ve Uygulama, Eylül Kitap ve Yayınevi,

Ankara, 2000: 75-165-169-42-96-97.

3. Demirova G. “Piyano Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Dikkat Toplama Yetisine Etkisi”, Doktora Tezi Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2008: 92

4. Morgan C.T. Karakaş S.(Çeviren) Psikolojiye Giriş Ders Kitabı, Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları, Ankara. 2009: 70-75.

5. Bozan A, Akay Y. Dikkat Geliştirme Eğitiminin İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Dikkatlerini Toplama Becerilerine Etkisi, Western Anatolia Journal of Educational Science, 2012: 53-66. 6. Baumann S., Uygulamalı Spor Psikolojisi, Alfa Yayınları. İstanbul. 1994: 195.

7. ikizler C. Karagözoğlu C., Sporda Başarının Psikolojisi. Alfa Basın Dağıtım. istanbul, 1997: 47. 8. Ratmatpenah M.A. Critical Look at the Quality of Our Soccer Officials, Central Methodist

college 1997.

9. Meriçli Ü.G. Bipolar Affektif Bozuklukta Bilişsel İşlevler, 2010.

10. Dewey BA. Do the TAIS attentional-styles cales predict how visualin formation is processed, JSEP, 1989; 11: 171 - 186.

11. Uskan C, Dikkat Eksikliği Bozukluğu Olan 8-10 Yaşındaki Çocukların Dikkat Becerilerini Geliştirmeye Dayalı Bir Programın Etkinliğinin Sınanması, İstanbul, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.

12. Karagöz Ş, 8-10 Yaş Arası Çocuklarda 12 Haftalık Tenis Antrenmanlarının Görsel ve İşitsel Reaksiyon Zamanına Etkisinin İncelenmesi, Afyonkarahisar, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.

13. Solso, RL, Maclin, M. K. ve Maclin, O. H., (Çeviren: Ayçiçeği-Dinn, A.), Cognitive Psychology, Pearson Allyn and Bacon, USA; 2007.

14. Mutlu D, Farklı Dikkat Türlerine Göre Hazırlanmış Çoklu Ortam Öğretim Tasarılarının Farklı Kısa Süreli Bellek Kapasitesine Sahip Öğrenenlerin Geri Getirme Performanslarına Etkisi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2010.

15. Küçük A, Dolu N, Erdoğan H, İlköğretim Öğrencilerinde Yaş, Cinsiyet ve Sosyo-Ekonomik Seviye Farklılıklarının Dikkat Düzeylerine Etkileri, Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences), 2009.

16. Güneş E., ‘Dikkat Mekanizmaları’. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası Cilt 57, Sayı 2, 2004: 81-88.

17. Gill L. D., Psychological Dynamics of Sport and Exercise, (Second Edition). 2000: 59. 18. Zomeren V. ve Brouwer. Head injury and concept of attention, Neurobehavioral Recovery from

Head injury, Oxford: Oxford University Press, 1987: 398-415.

20. Shaw DF, Gorely T, Corban R.M, Sport and Exercise Psychology, Garland Science/BIOS Scientific Puplishers, 2005: 47-48-49.

21. Pashler HE, The Psychology of Attention. 2. Edition, London: A Bradford Book, The MIT Press. 1998.

22. Anderson J R, Cognitive Psychology and Its Implications.Fourth Edition, New York: WH. Freeman and Company, 1995.

23. J. ennings R.J, Coles M.G.H, Handbook of Cognitive Psychology: Central and Automatic Nervous System Approaches. MA: Cambridge University Press, 1991: 413-455.

24. Jonides J, Naveh-Benjamin M, Palmer J, Assessing automaticity. Acta Psychol; 1985,60: 157- 171.

25. Soysal Şebnem A, Yalçın K, Can H, Bilişsel Psikoloji Kapsamında Yeralan Dikkat Teorileri, New/Yeni Symposium Journal, Ocak. 2008, Cilt 46 Sayı 1;3.

26. Demir M.B., Farklı Klasmanlardaki Futbol Hakemlerinin Odaklanmış Dikkat Becerileri İle Reaksiyon Sürelerinin Karşılaştırılması Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2015:18.

27. Corbetta, M, Frontopariatal cortical networks for directing attention and the eye to visual locations: identical, independenta or overlapping neural systems? Proc Natl Acad Sci. USA. 1998; 95: 8-831.

28. Yaycı L, İlköğretim Dördüncü Sınıf Öğrencilerinde Seçici ve Yoğunlaştırılmış Dikkat Becerilerini Geliştirmeye Dayalı Bir Programın Etkinliğin Sınanması, İstanbul, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2007.

29. Abernethy B, Maxwell J P, Masters R S. W, Kamp J V D, Jackson R C, Handbook of Sport Psychology, John Wiley, 2007;s.245-246.

30. Şimşek R, Spor da Baskı Altında Dikkat ve Konsantrasyonu Yönetme; Kaygıyla Baş Etme, http://www.tavsiyeediyorum.com/makale_10825.htm/23/01/2017.

31. Gill D L, Psychological Dynamics Of Sport and Exercise, Human Kinetics, 2000; 58. 32. Bacanlı H. Gelişim ve Öğrenme, 4. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2001; 47-48. 33. Doğutepe DE, Karakaş S. Nöropsikolojik dikkat testleri arasındaki ilişkilerin modellenmesi.

Bulletin of Clinical Pharmacology 2008; 18: 31-40.

34. Baddeley A, Human Memory: Theory and Practice. Boston:Allyn and Bacon, 1990.

35. Karaduman D. B., “Dikkat Toplama Eğitim Programının ilköğretim 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Dikkat toplama Düzeyi, Benlik Algısı ve Başarı Düzeylerine Etkisi”, Ankara, Ankara

Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2004: 95.

36. Brickenkamp R, Zillmer, EA. D2 Test of Attention. Göttingen, Germany: Hogrefe & Huber, 1998.

37. Lezak M. Neuro psychological Assessment, Oxford University Press,USA, 1995.

38. Heaton RK.Chelune GJ. Talley JL. Kay GG, Curtis, G. Wisconsin Card Sorting Test (WCST). Manual revised and expanded. Odessa: Psychological Assessment Resources Inc. 1993.

39. Karakaş S. Irak M. Kurt M. Erzengin ÖU. Wisconsin Kart Eşleme Testi ve Stroop Testi TBAG Formu: Ölçülen özellikler açısından karşılaştırmalı analiz. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 1999; 7: 179-192.

40. Spreen, O., Strauss, E., A Compendium of Neuropsychological Tests (2nd ed.). New York: Oxford University Press. 1998.

41. Oswald, W.D. & Hagen, B., Test d2- Aufmerksamkeits-Belastungs-Test. Zeitschrift fuer Differentielle und Diagnostische Psychologie, 1997: 18 (1-2), 87-89.

42. Gordon, A.D., Montenegro, L., Culbertson, W. & Zillmer, E.A. A normative study of the d2 Test with American adults. Arch Clin Neuropsychol, 1997: 12 (4), 325.

43. Çağlar E., Sporcularda d2 Dikkat Testinin Geçerliliği ve Güvenirliliği Dokatora Tezi, Ankara : Hacattepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2003: 62- 86-87.

44. Zillmer, E.A., Kennedy, C.H. Preliminary United States norms for the d2 Test of Attention. Arch Clin Neuropsychol, (1999) 14 (8), 727-728.

45. Culbertson, W.C. & Sari, D.A. Preliminary normative study of the d2 Test with American children. Arch Clin Neuropsychol,12 (4), 1997 303-304.

46. Eser, K., Zur Progrnostischen Validitat Des Aufmerksamkeits-Belastungs-Tests (Test d2) Bei lernbehinderten und verhaltensauffalligen Jungendlichen in der Berufsvorbereitung. Zeitschrift für Arbeits und Organisationpsychologie, 1991: 35 -137-140.

47. Schmidt-Atzert, L., Ising, M., Ein Beitrag Zur Konstruktvaliditat von d2 und revisionstest [A contribution to the construct validity of the concentration tests d2 and Revisionstest]. Zeitschrift fuer Differentielle und diagnostische Psychologie, 1997:18 (4).

48. Gür Y., İşitme Engelli Sporcuların Sürekli Dikkat Becerilerin Sporcu Olmayanlarla

Karşılaştırılması Yüksek Lisans Tezi Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2016: 59.

49. Davis, K.L. ve Zillmer, E.A., Contrast between the d2 Test of atention and intelligence measures from anormative sample. Paper presented, National Academy of Neuropsychology 18th Annual Conference. Washington : november. 1998: 4-7.

50. Davis, K.L. ve Zillmer, E.A., Contrast between the d2 Test of Atention and intelligence measures from a normative sample. Archives of Clinical Neuropsychology, 1999: 14 (1), 72. 51. Brickenkamp, R., Bewahrungsstudie über die aussagekraft von leistungstests zum problem der

kraftfahreignung. Zeitschrift füer experimentelle und angewandte psychologie, 1962: 9 (2), 165- 175.

52. Loughead, J., Ford, S., Holda, B. And Zillmer, E.A., The d2 Test of Attention and the Tower of London-Drexel correlate with the NEO PI-R. Archives of Clinical Neuropsychology, 1999 14 (1), 84.

53. Kirkcaldy, B., Trait variables and concentrative ability. Personality andindividual Differences. 11 (3), 1990. 313-315.

55. Schaefer, U., Tenenbaum, G. & Benedick, A., Social cohesiveness, arousal, concentration and persistence in young female gymnasts. ICHPER-CAHPER Conference. Vancouver, Canada: 1987 June 9-13.

56. Akandere, M., Sekiz Haftalık Masa Tenisi Egzersizinin 9-13 Yaş Arası Çocuklarda Dikkat Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi, , Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2011: 9-10.

57. Ulusoy A. Gelişim ve Öğrenme, Ankara: Anı Yayıncılık, 2002.

58. Arends RI. Classroom Instruction and Management. The McGraw-Hill Companies, Inc. 1997. 59. Wittrock MC, Lumsdaine AL. Instructional psychology. In: M. R. Rosenzweig & L.W. Porter

(Eds.), Annual review of psychology (Vol.28). Palo Alto, Calif.: Annual Reviews, 1977.

60. Denner PR. Inserted questions as aids to reading text. Instructional Science, vol.7, num. 3, 1978; 313-346.

61. Merdan Ö., Dikkat ve Koordinasyon Çalışmalarının Anaerobik Yorgunluk Altındaki Dikkat, El- Göz Koordinasyonu ve Reaksiyon Süresi Performansına Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Antalya, Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2016: 18-24.

62. Adsız, E., İlköğretim Çağındaki Öğrencilerde Düzenli Yapılan Sporun Dikkat Üzerine Etkisinin Araştırılması Yüksek Lisans Tezi. İzmir 2010.

63. Çağlar E, Koruç Z. d2 Dikkat Testinin Sporcularda Güvenirliği ve Geçerliği.Hacettepe Journal of Sport Sciences 2006; 17(2): 58-80.

64. Tunç A. Golf Sporu Yapan Çocukların Dikkat Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2013.

65. Akcınlı N. Sekiz yaş grubu çocuklarda hareket eğitimi ile dikkat ve hafıza gelişimi arasındaki ilişki. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Manisa, 2005. 66. Yurdakul NA, Çamlıyer H, Çamlıyer H, Katabulut N, Soytürk M. Sekiz yaş grubu çocuklarda hareket eğitiminin dikkat ve hafıza gelişimine etkileri. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi 2012; 14(1): 103-108.

67. Vine SJ, Wilson MR. The influence of quiet eye training and pressure on attention and visuo- motor control. Acta Psychologica 2011; 136(3): 340-346.

68. Martens R. Coaches Guide to Sport Psychology. Champaign, IL: Human Kinetics, 1987. 69. Nideffer RM. Concentration and attention control training. In: J.M. Williams (Ed.), Applied

Sport Psychology Personal Growth to Peak Performance, California: Mayfield Publishing Company, 1993b; 243-261.

70. Dewey D, Brawley LR, Allard F. Do the TAIS attentional-style scales predict how visual information is processed? J Sport Exercise Psy, 1989; 11: 171-186.

71. Abernethy B. Attention, In : RN. Singer, M. Murphey, LK. Tennant (Eds.), Handbook of Research on Sport Psychology. New York: Macmillan Publishing Company, 1993: 127-170. 72. Singer RN, Cauraugh JH, Tennant LK., Murphey M, Chen D, Lidor R. Attention and distractors:

73. Boutcher SH. Attention and athletic performance: an integrated approach. In: Thelma S. Horn (Ed.), Advances in Sport Psychology, Champaign, IL: Human Kinetics Publishers, 1992; p. 251- 263.

74. Abernethy B, Summers JJ, Ford S. Issues in the measurement of attention. In: J. L. Duda (Ed.) Advances in Sport and Exercise Psychology. Measurement, Morgantown: Fitness Information Technology, 1998; 173-193.

75. Acharya J. Effect of concentration training on attentional style. XIth European Congress of Sport Psychology. July19. Copenhagen: 2003; 22-27.

76. Albrecht RR, Feltz DL. Generality and specificity of attention related to competitive anxiety and sport performance. J Sport Psychol, 9, 1987; 231-248.

77. Bergandi TA, Witting AF. Attentional style as a predictor of athletic injury. Int J Sport Psychol, 1998; 226-235.

78. Ford SK, Summers JJ. The factorial validity of the TAIS attentionalstyle subscales. J Sport Exercise Psy, 1992; 14: 283-297.

79. McGowan RW, Talton BJ, Tobacyk JJ. Attentional style and powerlifting performance. Percept Motor Skill, 1990; 70: 1253-1257.

80. Summers JJ, Ford S. The Test of Attentional and Interpersonal Style: An evolution. Int J Sport Psychol, 1990; 21: 102-111.

81. Reis J, Bird AM. Cue processing as a function of breadth of attention. J Sport Psychol, 1982; 4: 64 72.

82. Wilson VE, Ainsworth M, Bird EI. Assessment of attentional abilities in male volleyball athletes. Int J Sport Psychol, 1985; 16: 296-306.

83. Landers DM, Wang MQ, Courtet P. Peripheral narrowing among experienced and inexperienced rifle shooters under low- and high-stress conditions. Res Q Exerc Sport, 1985; 56 (2): 122-130. 84. Abernethy B, Russell DG. Expertnovice Expertnovice differences in an applied selective

attention a s k. J Sport Psychol 198 ; 9: 326-345.

85. Rose DJ, Christina RW. Attention demands of precision pistol-shooting as a function of skill level. Res Q Exerc Sport, 1990; 61 (1): 111-113.

86. Williams AM, Davids K. Visual search strategy, selective attention, and expertise in soccer. Res Q Exerc Sport, 1998; 69 (2): 111-128.

87. Tavacıoğlu L, Spor Psikolojisi Bilişsel Değerlendirmeler, Bağırgan Yayınevi, Ankara 1999; 54- 55.

88. Başer E, Uygulamalı Spor Psikolojisi Performans Sporunda Psikolojinin Rolü; 2000; 16-28. 89. İkizler H. C, Özcan A. O, Uygulamalı Spor Psikolojisi Alfa Basım Yayım Dağıtım,İstanbul1994;

195-196-200-204-207-208.

90. Özerkan Kemal N, Spor Psikolojisine Giriş Temel Kavramlar, Nobel Yayın, Ankara 2004; 23. 91. Fontani G, Lodi L, Felici A, Migliorini S, Corradeschi F. Attention in athletes of high and low experience engaged in different open skill sports 1, 2. Perceptual And Motor Skills 2006; 102:

92. Sánchez-López J, Fernández T, Silva-Pereyra J, Mesa JA. M. Differences between judo, taekwondo and kung-fu athletes in sustained attention and impulse control. Psychology 2013; 4(07): 607-612.

93. Schücker L, Hagemann N, Strauss B, Völker K. The effect of attentional focus on running economy. Journal of Sports Sciences 2009; 27(12): 1241-1248.

94. Wulf G, Su J. An external focus of attention enhances golf shot accuracy in beginners and experts. Research Quarterly For Exercise And Sport 2007; 78(4): 384-389.

95. Selçuk, Z., Dikkat Eksikliği ve Hiperaktif Çocuklar. (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları 2000. 96. Güneş M., “İlkokul öğrencilerinin okuma düzeyleri ve dikkat özelliklerinin bazı değişkenler

açısından incelenmesi”. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, 1997:54.

97. Gün, E. “Spor yapan ve Spor Yapmayan Ergen’lerde Benlik Saygısı Düzeylerinin

Karşılaştırılması”. Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 2006: 8.

98. Akandere M, Baştuğ G, Asan R, Baştuğ K. Çocuklarda eğitsel oyunun dikkat üzerine etkisi, İnternational scientific conference ‘perspectives in physical education and sport 21-23 May,