5 TARTIŞMA
5.3 Blok Öncelik ve Bulanık Mantık Esaslı Dağıtım Modellerinin
Ağalar Köyü arazi toplulaştırma projesindeki, işletmelere ait kadastro parselleri, bulanık mantık ve mülakat esaslı dağıtım modelinin parselasyon planları esas alınarak, parsel sayısı, hisse sayısı, ortalama parsel büyüklüğü, yeni parselasyon planlarının üretim zamanları, işletmelerin yakın akrabalarıyla (eşi, babası, annesi, kardeşleri ve tarlasını kullandığı diğer işletmeler) olan durumlarının karşılaştırılması yapılmıştır.
5.3.1 Parsel sayısı
Araştırma yapılan alanda, parsel sayısı yönünden incelendiğinde işletmelere ait parsellerin eski ve yeni durumları Tablo 5.15’de gösterilmiştir.
Tablo 5.15. Modellerin Parsel Sayısı Yönünden İncelenmesi
Kadastral Durum Blok öncelik esaslı model Bulanık Mantık Esaslı Model Parsel büyüklüğü
(da) Parsel Sayısı Parsel Sayısı Parsel Sayısı
0-5 831 315 264 5-10 436 146 168 10-20 194 120 133 20-30 45 54 66 30+ 30 83 81 Toplam 1536 718 712
Ağalar Köyü toplulaştırma sahasında 1536 adet eski kadastro parseli varken blok öncelik esaslı dağıtım modelinde parsel sayısı 718’e düşmüştür. Bulanık mantık esaslı dağıtım modeline göre parsel sayısı 712 olmuştur. Blok öncelik esaslı dağıtımda 48 adet hisseli parsel oluşmuştur. Bulanık mantık esaslı modelde 16 adet hisseli parsel oluşmuştur. Blok öncelik esaslı modelde parsel sayılarındaki azalma oranı % 53, bulanık mantık esaslı modelde ise % 54 tür.
Toplulaştırmadan önce, işletme başına düşen ortalama parsel sayısı 2,1’dir. Blok öncelik esaslı modelde bu sayı 1’e düşerken, bulanık mantık esaslı modelde ise 1’in altına düşmüştür. Çünkü DSİ’nin sulama kanalları için yapmış olduğu kamulaştırma işlemlerinden sonra çok küçük alanlar kalmıştır. Bundan dolayı bu işletmeler hisseli olarak tek parsellerde toplanmıştır.
Bu sonuçlar, parsel sayısının azalması ve işletme başına düşen ortalama parsel sayısı yönünden her iki modelin de tercih edilebilir olduğunu ortaya koymaktadır.
5.3.2 Ortalama parsel büyüklüğü
Çalışma alanına ait ortalama parsel büyüklükleri Tablo 5.16’da görülmektedir.
Tablo 5.16. Modellerin Ortalama Parsel Büyüklükleri
Ortalama Parsel Büyüklüğü Alan Artış Yüzdesi (%)
Eski Durumda 6441 m² -
Blok Öncelik Esaslı Dağıtım Modeli 13542 m² 102 Bulanık Mantık Esaslı Dağıtım Modeli 13656 m² 103
Modeller ortalama parsel büyüklüğü yönünden değerlendirildiğinde, parsel büyüklüğü blok öncelik esaslı dağıtım modeline göre % 102 artarken, blok öncelik esaslı dağıtım modeline göre % 103 artmıştır. Parsel büyüme oranları arasındaki fark % 1’dir.
5.3.3 Dağıtım süresi ve maliyet
Blok öncelik esaslı ve bulanık mantık esaslı dağıtım modelinde dağıtım süresi ve maliyet azalmaktadır. Proje maliyeti 39.750 TL daha az olacak, yapımcı firmada eleman ve büro giderlerinde yaklaşık 11.500 TL tasarruf sağlayacaktır. Ayrıca, toplulaştırma projesi en az 3 ay önce tamamlanabilecektir.
Arazi toplulaştırma projelerinde işin başlangıcından bitişine kadar geçen süreyi dokuz ana başlık halinde değerlendirildiğinde blok öncelik ve bulanık mantık esaslı dağıtım modelleri arasında farklılık olmadığı Tablo 5.17’de gösterilmiştir.
Tablo 5.17. Üretim Süreleri Yönünden İncelenmesi
İŞİN ADI Blok Öncelik Esaslı Model Bulanık Mantık Esaslı Model
Verilerin Toplanması Aynı Sürede Aynı Sürede
Büro Çalışması ve Hesaplamalar Aynı Sürede Aynı Sürede Derecelendirme Askısı ve İtirazlar Aynı Sürede Aynı Sürede
Mülakatların duyurulması ve alınması Yok Yok
Mülakatların değerlendirilmesi Yok Yok
Yeni Parselasyon Planlarının Üretilmesi Aynı Sürede Aynı Sürede
Askı ve İtirazlar Aynı Sürede Aynı Sürede
İtirazların Değerlendirilmesi Aynı Sürede Aynı Sürede Planın Kesinleşmesi ve Tescil işlemleri Aynı Sürede Aynı Sürede
5.3.4 İşletmelerin akrabaları ile durumlarının değerlendirilmesi
Blok öncelik esaslı ve bulanık mantık esaslı dağıtım modelleri, işletmelerin akrabaları ile olan durumlarını değerlendirememektedir. Bu durum, her iki modelinin dezavantajı olarak karşımıza çıkmaktadır.
5.3.5 Dağıtım modellerinin genel karşılaştırılması
İşletmelere ait toplulaştırmadan önce ve sonra oluşan parsel adetleri Tablo 5.18’de verilmiştir. Tablo 5.18’de görüldüğü gibi, toplulaştırmadan önce bir parseli olan işletmelerin oranı % 37,76’dır. Bu oran, toplulaştırmadan sonra blok öncelik esaslı modelde % 99.72, bulanık mantık esaslı modelde ise % 94.94’dür. Toplulaştırma sonrası işletmeler mümkün olduğu ölçüde bir parselde toplanmıştır. Her iki dağıtım modeli, işletmelerin bir parselde toplanması yönünden değerlendirilirse, blok öncelik esaslı dağıtım modelinin daha başarılı sonuçlar verdiği görülmektedir.
Tablo 5.18. Dağıtım Modellerinin Genel Karşılaştırılması
Kadastral Durum Blok Öncelik Esaslı Model Bulanık Mantık Esaslı Model Parsel
adedi
İşletme Sayısı % İşSayısı letme % İşSayısı letme %
1 270 37.76 713 99.72 676 94.94 2 126 17.62 1 0.14 24 3.37 3 71 9.93 1 0.14 7 0.98 4 62 8.67 - - 4 0.56 5 32 4.48 - - 1 0.15 6 32 4.48 - - - - 7 12 1.68 - - - - 8 14 1.96 - - - - 9 19 2.66 - - - - 10 19 2.66 - - - - 11 7 0.98 - - - - 12 2 0.28 - - - - 13 4 0.56 - - - - 14 4 0.56 - - - - 15 1 0.14 - - - - 17 4 0.56 - - - - 18 4 0.56 - - - - 19 2 0.28 - - - - 20 2 0.28 - - - - 22 2 0.28 - - - - 24 3 0.42 - - - - 25 1 0.14 - - - - 26 1 0.14 - - - - 28 1 0.14 - - - - 34 1 0.14 - - - - 35 1 0.14 - - - - 36 4 0.56 - - - - 37 7 0.98 - - - - 38 1 0.14 - - - - 40 1 0.14 - - - - 43 1 0.14 - - - - 48 1 0.14 - - - - 51 1 0.14 - - - - 56 1 0.14 - - - - 58 1 0.14 - - - - Toplam 715 100 715 100 715 100
Blok öncelik esaslı dağıtım modeli ile bulanık mantık esaslı dağıtım modelinin birbirlerine göre avantajlı veya dezavantajlı olmaları açısından genel bir değerlendirme Tablo 5.19’de verilmiştir.
Tablo 5.19. Modellerin Genel Değerlendirilmesi
Blok ve bulanık mantık esaslı dağıtım modellerinden çiftçilerin memnuniyet durumlarını belirlemek için yapılan anketten elde edilen sonuçlar Tablo 5.20’ de verilmiştir.
Tablo 5.20. Blok ve Bulanık Mantık Esaslı Dağıtım Modellerine Ait Anket Sonuçları
Blok Öncelik Esaslı Dağıtım Bulanık Mantık Esaslı Dağıtım
Sayı % Sayı %
Hiç Memnun Değilim 11 12 2 2.2
Memnun Değilim 18 19.6 12 13
Kararsızım 4 4.3 4 4.3
Memnunum 35 38 23 25
Çok Memnunum 24 26.1 51 55.5
Toplam 92 100 92 100
Tablo 5.20 incelendiğinde, anket yapılan işletmelerden % 64.1’i (59 kişi) blok öncelik esaslı dağıtım modelindeki yerlerinden memnun olduklarını ifade etmişlerdir. Bulanık mantık esaslı modele göre yapılan dağıtımdan ise işletmelerin % 80.5’i (74 kişi) memnun olduklarını ifade etmişlerdir. Elde edilen bu sonuçlar, bulanık mantık
Karşılaştırma Kriterleri Blok Öncelik Esaslı Model
Bulanık Mantık Esaslı Model
Parsel Sayısı AVANTAJLI DAHA AVANTAJLI
Hisse Sayısı AVANTAJLI DAHA AVANTAJLI
Ortalama Parsel Büyüklüğü AVANTAJLI DAHA AVANTAJLI
Yeni Parselasyon Planlarının
Üretim Süreleri AVANTAJLI AVANTAJLI
İşletmelerin akrabaları ile
esaslı dağıtım modelinin blok öncelik esaslı dağıtım modeline göre çiftçiler tarafından daha çok kabul edilebileceğini göstermektedir.