Birleşmiş Milletler Kuruluşları

Birleşmiş Milletler bünyesinde birçok kuruluş uyuşturucu ve kaçakçılığıyla mücadelede üye ülkeler ile birlikte etkin görev almaktadır. Bu kuruluşlar: BM Uyuşturucu ve Suç Dairesi (UNODC), BM Uyuşturucu Maddeler Komisyonu (CND), Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Kurulu (INCB), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), BM AIDS ile Mücadele Programı (UNAIDS), Orta ve Yakın Doğu Yasadışı Uyuşturucu Maddeler ve İlgili Konular Alt Komisyonu (OYUTAK) ile Uyuşturucu ile Mücadele Eden Ulusal Birim Başkanları (HONLEA)’ dır.

BM Uyuşturucu ve Suç Dairesi (UNODC); Uyuşturucu maddeyle küresel

anlamda mücadele esnasında, suç önleme gibi ve terörizm ile mücadele konusunda 1997 yılında Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Kontrol Programı ve Uluslararası Suçları Önleme Merkezi birleşmesi ile kurulan UNODC (Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi) etkin rol oynamaktadır. UNODC merkezi Viyana’da kurulmuş olan ve dünyanın her bölgesinde bulunan ofislere mevcut hizmetlerini gerçekleştiren ve birçok farklı ülke vatandaşlarına 1500 personeli ile çalışmalarını gerçekleştirmektedirler. Bütçelerini ise başta hükümetler olmak üzere gönüllülerden destek alarak oluşturmaktadır.114

Uyuşturucu, Suç ve Terör Önleme olarak üç bölüme ayrılır. Birleşmiş Milletlerin uyuşturucu maddelerin kontrolü ile ilgili tüm faaliyetlerine önderlik etmektedir. Üstlendiği görev ile uyuşturucu üretimi, ticareti ve istismarını önleyici önlemler almaya çalışır, uyuşturucu maddelerin kontrolüne dönük yapılar ve stratejiler oluşturmada hükümetlere destek olur, uyuşturucu maddelerin kontrolünde teknik destek sağlar, uyuşturucu maddelerin kontrolü sözleşmelerinin hayata

geçirilmesini teşvik eder ve dünya çapında bir uzmanlık ve bilgi depolama merkezi olarak hizmet verir.115

BM Uyuşturucu Maddeler Komisyonu (CND); BM Ekonomik ve Sosyal

Konseye (ECOSOC) bağlı fonksiyonel bir komisyon niteliğindeki Uyuşturucu Maddeler Komisyonu, uluslararası uyuşturucu madde kontrolü konusunda hükümetler arası politika oluşturma ve eşgüdüm kuruluşudur. 53 üye devletten oluşan Komisyon, dünyadaki uyuşturucu madde kullanımını ve ticaretini analiz ederek uluslararası uyuşturucu madde kontrolünü güçlendirebilmek için öneriler geliştirir. Üye ülkeler, uyuşturucu maddelerin en çok üretildiği ve problem oluşturduğu ülkeler arasından seçilir. Bu ülkeler, 11 Afrika, 11 Asya, 10 Latin Amerika ve Karayipler, 6 Doğu Avrupa, 14 Batı Avrupa ülkesi ve 1 diğer ülkedir. Uluslararası uyuşturucu madde kontrolü konusunda Genel Kurul’da kabul edilmiş olan antlaşma ve rehber ilkeler ile önlemlerin uygulanışını denetler. Uyuşturucu üretim ve talebinin azaltılması için öneriler sunar. Bölgesel düzeyde işbirliği ve eşgüdümü teşvik için komisyonun Afrika, Asya-Pasifik, Avrupa, Latin Amerika ve Karayipler ile Yakın ve Orta Doğu’da beş yardımcı kuruluşu bulunmaktadır.116

Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Kurulu (INCB); Birleşmiş Milletler

bünyesinde 1968 yılında kurulmuştur. Hükümetlerin uluslararası uyuşturucu madde kontrolü sözleşmelerine uyumunu denetleyen ve sözleşmelere bağlılığı için hükümetlere yardımcı olan, 13 üyeli yarı yargısal nitelikli bağımsız bir kuruluştur. Kurul, uyuşturucu maddelerin tıbbi ve bilimsel amaçlarla kullanılmasını temin etmek ve yasadışı kanallara saptırılmalarını önlemek için çalışır ve sıkı bir şekilde kontrol eder. Tıbbi ve bilimsel amaçlarla ülkelerce ihtiyaç duyulan narkotik uyuşturucu maddelerin miktarına sınırlamalar getirir. Ayrıca uyuşturucu maddelerden etkilenen ülkelere soruşturma heyetleri gönderir ve teknik ziyaretler gerçekleştirir. UNODC kuruluşunda bulunan Antlaşmalar Bölümüne bağlı Yönetim Organları Sekreterliği ile irtibatlıdır.117

115 _{http://www.unicankara.org.tr/tr/ana-sayfa/UNODC, UNICANKARA, 10.02.2019, Antalya.} 116 _{http://www.unicankara.org.tr/tr/ana-sayfa/UNODC, UNICANKARA, 10.02.2019, Antalya.} 117 _{http://www.unicankara.org.tr/tr/ana-sayfa/UNODC, UNICANKARA, 10.02.2019, Antalya.}

Dünya Sağlık Örgütü (WHO); Birleşmiş Milletler Sistemi içinde küresel

sağlık konularında liderlik sağlayarak sağlık araştırma gündemini şekillendirme, norm ve standartları belirleme, ülkelere teknik destek sağlama, izleme ve bilginin yayılmasından sorumlu bir kuruluştur. Uyuşturucu 81 madde kullanımının sebep olduğu hastalıklar hakkında da belirtilen görevleri yapar. Aynı zamanda BM Ekonomik ve Sosyal Konsey ile koordineli olarak bazı uyuşturucu maddelerin sözleşmelere alınması, çıkarılması ve değiştirilmesini icra eder.118

BM AIDS ile Mücadele Programı (UNAIDS); BM Kalkınma Grubu

kuruluşu (UNDG) kuruluşudur. Uyuşturucu kullanımının sebep olduğu HIV/AIDS hastalığını önleme konusunda uluslararası çapta zarar azaltma programları uygulamaktadır. Bu hizmetler, AIDS ve uyuşturucu komiteleri program yöneticileri tarafından resmi ve gayri resmi toplantılar, kamu bilgilendirme kampanyaları katılımı yoluyla, kitle iletişim araçları ve temsilcilikler ile iletişimi kurularak yapılmaktadır.119

Orta ve Yakın Doğu Yasadışı Uyuşturucu Maddeler ve İlgili Konular Alt Komisyonu (OYUTAK); 1973 yılında, Uyuşturucu Maddeler Komisyonu’nun

tavsiyesi üzerine Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konsey tarafından kurulmuştur. Yakın ve Orta Doğu coğrafyasında bulunan 24 ülkeden oluşan (OYUTAK), BM. Bünyesinde faaliyet gösteren Uyuşturucu Maddeler Komisyonu'nun bir alt bölgesel komisyonudur. Yasadışı uyuşturucu trafiğine karşı yürütülen bölgesel faaliyetleri koordine etmek, mücadeleye destek vermek ve komisyon’a sunulacak tavsiye kararlarını formüle etmek görevleri arasındadır. 120

Uyuşturucu ile Mücadele Eden Ulusal Birim Başkanları (HONLEA);

Merkezi Viyana’da bulunan ve 1974 yılında faaliyete geçen HONLEA’ nın amacı; küresel olarak uyuşturucu ve psikotrop maddeler ile bunların imalinde kullanılan kimyasalların kaçakçılığı ile mücadelede yeni yöntemler belirleme, önlemler alma, Uyuşturucu Maddeler Ulusal Yasa Uygulayıcı Başkanları arasında işbirliğini arttırma

118 _{https://www.who.int/about/who-we-are/en/, 12.03.2019, Antalya.} 119_{http://www.unaids.org/en/whoweare/about?gclid=EAIaIQobChMI1-i8hd} G4QIVUuaaCh0vMg9NEAAYASAAEgIq2vD_BwE, 12.03.2019, Antalya. 120 _{https://muhafaza.ticaret.gov.tr/, 13.03.2019, Antalya.}

ve bölgesel ölçekteki uyuşturucu madde kaçakçılığıyla mücadele alanında yürütülen faaliyetleri koordine etmektir. BM bünyesinde, Avrupa, Asya ve Pasifik, Afrika ile Latin Amerika ve Karayipler olmak üzere dört adet organizasyonu bulunmaktadır.121