• Sonuç bulunamadı

Eğitim ortamlarında olduğu gibi, piyano eğitiminde de ana amaçların başında doğru öğrenme, doğru davranış geliştirme bulunmaktadır. Piyano eğitimi alan öğrencilerin, piyano eğitiminin temel amaçları doğrultusunda istendik davranış değişikliklerini ve gelişimini sergilemesi için doğru eğitimin ve doğru öğrenmenin önemi büyüktür. Bireyler açısından öğrenmenin akışını sağlamada kullanılacak bilişsel süreçler, öğrenme başarısına etki eden en belirgin hususlardan biridir. Arzu edilen davranışların, teknik gelişimin, müzikalitenin vb... geliştirilmesi için etkin bir öğretim, etkin bir öğretim için doğru öğrenme, doğru öğrenme için de bilişsel süreçlerin iyi değerlendirilmesi gereklidir.

Bilgiyi İşleme Modelinde kullanılan ve bilişsel süreçler olarak adlandırılan öğrenme ve bilgiyi işleme aktiviteleri, piyano eğitiminde de kendine özgü bir yere

sahiptir. Öğrenciler yeni bir eseri, tekniği ya da müzikal öğeyi öğrenirken yeni bilgiyi işleme, kodlama ihtiyacı hissederler. Dolayısıyla piyano eğitim sürecinde bilişsel aktiviteler, Bilgiyi İşleme Modelinin diğer bölümlerinden daha önde gelmektedir. Yeni bir teknik öğrenme veya eser çözümleme aşamasında öğrencinin becerisini geliştirme ve davranış değiştirme süresini kısaltabilmesi için, en kısa zamanda yapılan çalışmayı zihinsel olarak kavraması gerekir. Zihinsel anlamda çözümlenen ve öğrenilen yeni bilginin piyanoya uygulanması da kolaylaşacaktır.

Piyano eğitiminde bireylerin kullandığı bilişsel süreçlerin başında tekrar ve örgütleme yöntemleri gelmektedir. Yeni öğrenilen bir eserin pekiştirilmesinde sıkça kullanılan tekrar etme yöntemi, öğrencinin aktif olduğu bir yöntemdir. Tekrar yapma sürecinde bireyin aktif olması gerekir. Çalışılan eserlerin öğrenilmesini kolaylaştırmada tekrar etme yöntemi kullanılıyorsa bunun düzenlenmesi gerekmektedir. Öğrencinin çalıştığı eseri defalarca baştan sona tekrar etmek yerine uygun parçalara bölmesi, bu yöntemde akılda kalıcılığı arttırmaktadır. Eserin cümle, motif, periyot gibi parçalara ayrılarak tekrar edilmesi bilgi akışını daha sağlıklı kılmaktadır. Bu noktada öğrenci hem eseri parçalara ayırmalı, hem de tekrar sürecini belirli zaman dilimlerine ayırarak uygulamalıdır. Tekrar yönteminin planlanmasında bölümlerin ayrı ayrı tekrar edilmesi anlayışı, örgütleme stratejisine dayanmaktadır. Piyano eğitiminde örgütleme stratejisini kullanmak bilginin işlenmesini kolaylaştırdığı gibi, bilgiyi depolamada da kolay bir yoldur. Uzun süreli belleğe doğru yerleştirilen bilginin hatırlanması da çabuk gerçekleşir. Bireyin derste karşılaştığı yenilikler karşısında eski bilgilerini hatırlayarak yaptığı düzenleme, hafızanın da yetikliğini arttırmaktadır. Bu yolla düzenlenen hafızada yeni bilgilere de daha geniş yer açılmış olur.

Bilişsel yöntemler içerisinde en etkin yöntemlerden birisi de kodlama stratejileridir. Bireyin piyano dersinde karşılaştığı yeni bilgiyi kalıcı belleğinde var olan diğer bilgi, olgu yada olaylarla karşılaştırması, bireyin yeni bilgiyi kendi zihinsel yapısına göre şekillendirebilmesine yardım etmektedir. Ayrıca kodlama süreci,

öğrenmeyi kolaylaştırması sebebiyle uygulamayı da çabuklaştırmaktadır. Dolayısıyla yeni bilgiyi zihninde biçimlendirerek öğrenen birey, uygulamayı da rahatça başarabilmektedir. Bu sebeple piyano dersinde öğrenci yeni bilgiyi ne kadar çok ilişkilendirir, çağrışımlar yapar ve zihninde düzenlerse öğrenmesi o ölçüde kolaylaşacağı gibi hatırlaması ve geri getirmesi de kolaylaşacaktır.

Kodlama yöntemleri içerisinde bilginin kalıcı hale getirilmesini sağlayan başlıca stratejilerden biri olan eklemleme yöntemi, bilgi birimleri arasındaki ilişkiyi ve anlamlılığı arttırma sürecidir. Çalgı eğitiminde eklemleme yöntemi, süreç içerisinde en çok başvurulan kodlama yöntemlerinin başında gelmektedir. Hemen her derste eğitimciler, yeni bilgi ile eski bilgiler arasında bağlantı kurarak kodlama yapmayı tercih etmektedir. Piyano derslerinde de özellikle yeni teknik ve yorumlar için kullanılan eklemleme, uygulanabilirliği açısından kolay bir yöntemdir. Bu yöntemde yapılan sadece yeni ile eskinin birbirine benzetilmesi değildir. Eklemlemenin yapılabilmesi için, zihinde ele alınan yeni materyalin ilişkilendirilebileceği bir şemanın olması gerekir. Benzer kavramların bir araya gelerek oluşturduğu anlamlı bir zihinsel bütünlük olan şemalar sayesinde öğrenci, yeni teknik, yorum, eser vb... unsurları eklemlendirebilmekte ve daha kolay öğrenebilmektedir.

Eklemleme zihinde var olan şemalardaki somut bilgiler kullanılarak yapılabileceği gibi, görsel imgeler, soyut biçimler geliştirilerek de yapılabilir. Bir çok noktasında soyut kavramlarla karşılaştığımız çalgı eğitiminde bu tarz benzetmelerin yapılması, ihtiyaç duyulan bir yöntemdir. Böylece bazı benzerlik ve yakınlıklar kurularak bireyin yeni bilgiyi anlaması kolaylaştırılabilmektedir. Birey bu yakınlığı kurarken, önceden zihninde oluşturduğu şekillerden, anlamlı bütünlüklerden faydalanır. Bu sebeple eklemlemede kullanılacak yeni bilginin anlamlandırılabilmesi için öğrenci, ya gerekli ön bilgilere sahip olmalı, yada zihninde yeni bilgiyi eklemlendirebileceği bir şema oluşturmalıdır. Bu döngü sağlanırken bilinmeyen konu, zihinde o konunun ait olduğu yada ilişkilendirilebileceği bir şema ile birleştirilir. Böylece ilk kez karşılaşılan

eser, teknik, yorum vb... konular daha anlamlı hale gelebileceği gibi, zihinde ilişkilendirildiği bilgiler de daha düzenli bir yapıya kavuşur. Bu işlem hem yeni bilgiye, hem de eski bilgi bütününe anlam kazandırmaktadır.

Piyano dersi içerisinde ele alınan yeni bilginin ilişkilendirmeye müsaade etmediği durumlarda, bellek destekleyici ipuçları devreye girmektedir. Bilginin yeni ve tek olduğu ortamlarda başvurulan bellek destekleyici ipuçları, içerikle direkt olarak var olmayan ilişkileri kurarak öğrenmeye yardımcı olurlar. Bellek destekleyici ipuçlarının ihtiyaç duyulabileceği noktalardan biri de piyano dersine yeni başlayan öğrencilerden oluşan sınıflardır. Çünkü burada birey diğer yöntemlerin öngördüğünün aksine konu ile ilgili ön bilgiye sahip değildir. Dolayısıyla bireyin geçmiş yaşantısından, genel bilgilerinden ve çevresinden yola çıkılarak yapılacak ilişkilendirme çalışmalarının yanında, çeşitli bellek destekleyici ipuçlarının kullanılması kaçınılmaz olmaktadır. Öğrenciye derste yeni konu ile ilgili çağrışımlar yaptırarak, yeni konuyu içerisine oturtabileceği görsel imajlar oluşturarak, konuyu açıklayabilecek temsili durumlar, ortamlar ve olaylar geliştirerek yada açıklayıcı sözlü tanımlar yaparak bilgi akışı hızlandırılabilir.

Piyano konularının, mevzularının öğrenilmesinde kullanılacak ipuçları oluşturulurken, örneklerin karmaşık olmamasına özen gösterilmelidir. Özellikle bilgi yeni, tek veya zihinde şekillenmemiş bir bilgi ise, onu açıklayacak ipuçlarının da anlaşılır olması esastır. Birey konuyu anlamak yerine verilen yardımcı açıklamayı çözümlemekle uğraşmamalıdır.

Benzer Belgeler