2. Resmi: Şikâyet yöneticisine ya da bir yöneticiye yönlendirilen daha karmaşık konular
2.7. Bilgileri Toplama ve Kullanma
2.6.4. Kayıtlara Erişim
Kişilerin tıbbi kayıtlarına erişimlerinin sağlanması ve bunların ne anlama geldiğinin açıklanması şikâyete yol açacak yanlış anlamaların önüne geçmesi açısından önemlidir. Hizmetlerde ki gizlilik politikası çerçevesince kişilerin tıbbı kayıtlarını kendilerinin ve ailelerinin nasıl talep edebileceği belirtilmelidir. Şikâyet yöneticisinin şikâyeti çözebilmesi için tıbbı
ına sahip olm
2.7. Bilgileri Toplama ve Kullanma
Kuruluş, kuruluşun şikâyetleri ele almanın açık bir şekilde teşkil edilmiş olduğuyla ilgili faaliyetleri ve kararları için hesap verebilirliği ve bunları rapor etmeyi sağlamalıdır. 124Tüm şikâyetleri gözden geçirmek, risk değerlendirmesini yapmak, sıklıklarını takip etmek
Kuruluş şikâyetleri ele alma prosesinin performansını kaydetmelidir.
Kuruluş, şikâyetleri ve cevapları kaydetme, bu kayıtları kullanma ve bunları yönetme prosedürlerini oluşturmalı ve uygulamalıdır. Bunları yaparken, kişisel bilgileri korumalı ve
• Kayıtları tanımlama, e ad larının belirtilmesi;
124 TS ISO 10002, s.4.
• Şikâyeti ele alma kayıtları, bu kayıtların sürdürülmesi, kayıtların kötü kullanılması veya eskimesi sonucunda kaybolabileceği için elektronik dosyalar ve manyetik ayd
un temsilcisi tarafından yapılan kayıt bildirimi ve kayıtları
andırmaları, hangi tip bilginin kime veya hangi formatta sağlanacağını içerebilir;
ikâyet verilerin nasıl ve ne zaman kamuya açıklana
ktasında
çözülmü ştirme yapmak için oldukça değerli veriler
içermekt
anımının anlatılması ile etili bir bilgi toplama sistemi oluşturulabilinir. Personel ve klinisyenlere düzenli aralıklarla bu bilgilerin hakkında geri bildirimde bulunmak bu bilgilerin kullanılm
etlerin mutlaka kayıt altına alınması gerekir ancak çok ayrıntılı
olarak h aya yazılı şikâyet takip
k etme ortamlarını saklamak için mümkün olan dikkatin gösterilmesi;
• Uygulanan şikâyetleri ele alma prosesin de yer alan kişilere uygulanan eğitim ve öğretim gibi kayıtlarının tutulması;
• Şikâyetçi veya on
n sunulması isteklerine yönelik kuruluşun cevaplama ölçütlerinin belirtilmesi; bunlar zaman sınırl
Kişisel olmayan istatistikî ş cağının belirtilmesidir.125
2.7.1. Sözel İletilen Kaygılar
Yazılı olmayan şikâyet ve kaygılar hakkındaki bilgi, hizmet no ş dahi olsa kalite iyile
edir. Aynı tip sorunları ve sonuçlarını analiz etmek sorunların farkındalığını artırır ve yeniden oluşmasını engelleyici stratejilerin geliştirilmesini sağlar.
Sözel iletilen kaygı ve endişelerin kayıt edilmesi için personelin ve klinisyenlerin cesaretlendirilmesi gerekmektedir. Bu sürece yönelik hızlı ve basit bir kayıt sistemi oluşturmak oldukça önemlidir. Basit bir öneri geliştirme formu ek 4 de sunulmuştur. Alanlarda bu formun ve kull
konu ve eğilimleri
akta olduğunu göstergesi olacaktır.
2.7.2. Yazılı Şikâyetler Yazılı şikây
ast tamamlatılması uygun değildir. Ek 1 de örnek bir
125 TS ISO 10002, s.7.
formu bulunm
ikâyeti yönetecek sorumlu kişinin tanımlanması;
si;
eğerlendirmesinin yapıldığı ve yöneticiler, sigorta ş etl
kmektedir.126
lay gözleme sisteminin bir parçası olarak şikâyetleri kalite iyileştirme
sistemin caktır. Şikâyetleri kayıt edecek şikâyet
yöneticisi spekülasyonlar ya da iddialardan, gerçekleri ayırt edebilecek nitelikte olmalıdı
ilir.
Büyük kuruluşlarda şikâyetin türü ve numarası istatistiksel raporla bir veya üç ayda, küçük k
ikâyetlerin konularına göre kodlanması özel alanlarda ki sorunların üzerinde durulması ve sorunun giderilmesini sağlar. Kategoriler hizmetlerle ilgili ve
aktadır. Küçük işletmelerde daha basit bir form da tercih edilebilinir.
Yazılı şikâyetlerde;
• Ş
• Şikâyetin araştırma ve çözüm sürecinin takip edilme
• Olayın nasıl oluştuğu ve sonuç beklentisinin hakkında şikâyetçinin görüşlerinin kayıt edilmesi;
•
• Konuşma, yazışma ve diğer belgelerin saklanması;
• Nasıl ve ne zaman risk d
irk eri ve diğerlerinin bildirimleri de dâhil olmak üzere takip sürecinin özetlenmesi;
• Şikâyetin nedenleri ve gerçekler hakkında ki kararların kayıt edilmesi;
• Sonuçların kayıt edilmesi;
• Her türlü değişiklik önerileri ve uygulamanın nasıl yapılacağını kayıt etmek gere
O
in pekiştirilmesine yardımcı ola
r.
2.7.3 Şikâyetlerin Raporlanması
Şikâyetlerin raporlanması süreci kuruluşun büyüklüğüne göre değişeb
uruluşlarda az sayıda şikâyet olduğu için yılda bir istatistiksel bilgilendirme yapılabilinir. Küçük kurumlarda şikâyetin kayıt edilmesi basit olmalıdır fakat bilgilerin analiz ve raporlanmasından bir kişinin sorumlu olması gerekmektedir.
Ş
126 Australıan Council for Safety and Quality in Health Care, s.31-32.
kullanışl
ticilere hastaların deneyimlerini anlamalarını ve bir şikâyet vasıtası ile hatalarını gidermelerini sağlar. Vaka çalışmaları şikâyetin
nedenler m süreci ve kalite iyileştirme
önlemler
stiksel eğilimleri sorunların tartışılmasına yararlı bir katkı sağlayacak ve çözüm ve iyileştirme rollerinin pekiştirilmesinde faydalı olacaktır.
Yaygın
rıc
ır. Bu raporlar organizasyonel
sorunlar ve ı:
e sözel), (büyük kurulu
tlerde sistematik problemlere vurgu;
mleme zamanı ile şikâyet politikasındaki belirlenen zam
Önerilen iyileştirmeler;
• Önceki önerilerin uygulanıp uygulanmadığı;
ı bilgiler üretecek şekilde geliştirilmelidir. Küçük kuruluşlarda kliniksel ve idari konular basit bir şekilde ele alınabilinir.
Şikâyetlerin anlatım tarzında raporlanması ya da vaka çalışmaları, klinisyenler personel ve yöne
ine vurgu yapılması yoluyla şikâyetin çözü ine katkıda bulunur.
2.7.3. Personel ve Yönetim İçin Raporlama
Klinisyenler ve personelle hasta şikâyetlerini ve diğer olayların tartışılacağı bir ortam yaratmak sağlık hizmetlerinde kalite iyileştirme kültürünün desteklenmesinde ki en önemli stratejidir. Bireysel şikâyetlerin anlatımsal raporlanması ve istati
olan uygulama hasta önerilerinin gündeme alındığı şikâyetleri değerlendirme komite toplantılarıdır.
Ay a ciddi konuları üst yönetime hızlıca iletilmelidir. Klinik şefi ve yöneticilere de düzenli olarak raporlama yapılmalıd
da kliniksel yönetim de ele alınmalıdır. Bu raporların kapsam
• Belirli bir dönemde şikâyetlerin türleri ve sayıları (yazılı v şlarda her hizmet birimi ve bölüm için)
• Şikâyetlerin türü, sıklığı ve etkileyen faktörlerin sıklığı;
• Önemli bireysel şikâye
• Şikâyetin önem derecesi hakkında bilgi;
• Yazılı şikâyetleri çözü anın karşılaştırılması;
• Şikâyetçiler için elde edilen sonuçların türü;
•
• Uygulanmış değişikliklerin etkilerinin gözlemini kapsamalıdır.127
yıllık rapor ya da tek başına kalite iyileştirme raporu olabilir. Küçük kurumlarda şikâyetler ve diğer tüketici geri bildirimlerini genel tanıtım olarak kullanab
rnekler aşağıda
ı;
l
onucunda yapılan iyileştirmeler ve etkileri,
üşteri memnuniyeti ya da müşteri deneyimleri anketleri
gerçekle zeti kullanılabilir.
süreci hizmetlerin iyileştirilmesi için şikâyetlerin veri olarak ele almasını ve düzenli
ikâyeti ele alma prosesinin performansını değerlendirmek için
tetkikler ıdakiler hakkında
bilgi sağ
2.7.4. Kamu için Raporlama
İyileştirme ile sonuçlanan şikâyetlerin ilanı, kaygısını paylaştığında iyileştirme yapılacağı konusunda müşterileri eğitir ve kurumun itibarını artırır.
Şikâyet bilgileri
ilirler.
Şikâyetler hakkındaki yararlı bilgilerin kamuya raporlanmasına ö verilmiştir.
• Şikâyet tür ve sayılarının mevcut yıl ile önceki yıl karşılaştırmas
• Şikâyet çözümlerinde ki ortak sonuçlar;
• Hasta şikâyetlerine ya da geri bildirim erine değinen girişimler;
• Şikâyet s
• Şikâyet yönetimi performansının şikâyet yönetimi politikası ile karşılaştırılması.128
M
ştiriyorsanız raporun sonuçlarının bir ö