Beton Deneyleri

3.3.3.1 Kıvam Deneyi

Abrams konisi olarak isimlendirilen bu deneyde, ölçüleri belirli tepesi kesik koni şeklindeki metal bir kalıp içine üç eşit tabaka halinde ve her tabakası 25 kez özel bir çubukla şişlenerek standart olarak doldurulan taze betonun, ilk yüksekliği ile kap kaldırıldıktan sonraki yüksekliği arasındaki farkın ölçülmesi esas alınmıştır.

3.3.3.2 Terleme Deneyi

Taze betonda Terleme Deneyi betonun su salma yüzdesinin tayini yapılarak gerçekleştirildi. Bunun için deneyler TS 480- 4 numaralı standartta belirtilen esaslara uygun olarak, iç çapı 25 cm, yüksekliği 28 cm olan silindir şeklindeki dinlendirme kabı yardımıyla yapıldı. Deney için hazırlanan beton dinlendirme kabına yerleştirilmeden önce boş ve kuru ağırlığı tartılarak kaydedildi. Beton kalıp içerisine 3 eşit tabaka halinde yerleştirildi. Her tabaka 75 kez şişlendi. Kabın en üst kısmında terleyen suyun birikebilmesi için yaklaşık 3 cm‟ lik bir boşluk bırakıldı. En son

tabakanın yerleştirilmesinden sonra yüzey düzeltilerek kabın dolu ağırlığı tespit edildi. Kabın üzeri su kaybını önlemek için deney süresince kapalı tutuldu. Deney boyunca kalıp, rüzgâr ve güneş ışığına maruz kalmayacak şekilde uygun bir yerde sabit koşullarda yer değiştirmesizin bekletildi. Yüzeyde biriken su beton karışımına ilk su katılmasından sonraki ilk 40 dakika içinde, her 10 dakikada 4 ölçüm, daha sonra ise terleme sona erene kadar her 30 dakikada bir yüzeyden alınmıştır alınan sular silindirde toplanmıştır. Her su alma işleminden sonra toplanan su kaydedildi. Numunenin yüzeyindeki suyu kolayca alabilmek için kap hafifçe eğildi. Bunun için kalıbın bir tarafına su alınmadan 2 dakika önce en fazla 5 cm kalınlığında bir takoz konuldu. Su alma işlemi bittikten sonra takoz geri alındı, kalıp eski haline sarsılmadan geri döndürüldü. En sonunda betonun terlemesinin bittiği süre de kaydedildi. İşlem bittikten sonra standartta verilen bağıntılar kullanılarak betonun terleme yüzdesi tayin edildi.

Terleme Yüzdesi =D/C * 100 (%)

D: Deney süresince betonun salmış olduğu toplam su (gr),

C: Dinlendirme kabı içindeki beton numunesinin karışım suyu kütlesi(gr), Numune betonunun karışım suyu kütlesi C;

C= w/W * S bağıntısıyla hesaplanır.

Burada ise w karışım betonu içinde bulunan suyun kütlesi, W karışımın toplam kütlesi, S kap içine konmuş olan deney numunesinin kütlesi

3.3.3.3 Dayanım Deneyleri

Linyosülfonat esaslı katkıların betonun basınç dayanımına etkilerini karşılaştırmak amacıyla üretilen 15 cm‟ lik küp numuneler TS 3114[37] “Beton Basınç Dayanımi Tayini” deney metoduna göre yapılmıştır. Numunelerin üretimi ve bakımı için ilgili standartlar dikkate alınmış ve beton numuneleri 1, 28, 90, 180 günleri doldurduklarında basınç deneylerine tabi tutulmuştur.

Kalıptan çıkarılan numunelerden, 1 günlükler hemen kırıldı. Geriye kalanlar ise istenilen yaşa ulaşana kadar sıcaklığı 20 0

C kirece doygun su içinde bekletildi. Numuneler, deney gününden önce kür havuzunda çıkarılarak kuruması beklendi.

3.3.3.4 Basınçlı Su Geçirimlilik Deneyi

Bu deney, TS EN 12390–8 [38] standardında tarif edilen deney metoduna uyularak yapılmıştır. Standartta numune boyutları için şu tarif yapılmıştır: numuneler küp silindir veya prizma şeklinde olmalı, yüksekliğin kenar uzunluğuna oranı 0,5‟e eşit veya fazla, ancak yükseklik 100mm den az olmalıdır. Deneyde 20*20*12 cm boyutlarında prizmalar kullanılmıştır. Numunenin 20*20 kare yüzeyi kalıptan alındıktan hemen sonra pürüzlendirilmiştir. Standartta beton numunelerin 28~35 günlük arasında olması istenmektedir. Bu çalışmada deney süresinin uzun olması nedeniyle geçirimlilik deneyi, 26~38 günlük numunelerde yapılmıştır.

Yeterli yaşa ulaşan numuneler deney düzeneğine yerleştirildikten sonra 722 saat süre ile 500 kPa su basıncına tabi tutulmuştur. Belirlenen süre tamamlandıktan sonra aparatlardan çıkartılan numuneler, basınç uygulanan yüzeye dik olarak kırılmış numune, kırılırken ve incelenirken basınç uygulanan yüzey yukarıda kalacak şekilde tutulmuştur. Kırılmış yüzey su işleme derinliğinin net olarak görülebilmesi için hemen kurulanmış ve numune içindeki su hareketi işaretlenmiştir. Test yüzeyindeki maksimum su işleme derinliği ölçülerek, en yakın mm ‟ye yuvarlatılarak kaydedilmiştir. Sonuçlar şekil 4.10 da verilmiştir.

3.3.3.5 Boy Değişimi(Rötre) Deneyi

Katkıların betonun boy değişimine etkileri 10*10*50 cm boyutlu prizmalar da yapılan ölçümler ile araştırılmıştır. Her katkı için 2 şer adet numune hazırlandı, prizmalara bilyalı çerçeveler takıldı. Numuneler sıcaklığı 20 ⁰C2⁰C, bağıl nem oranı %655 arasında değişen klimalı odada saklandı. Kalıptan sökülen numunelerin boyları ölçülüp kaydedildi(1. Günde). Ölçümlere 1 yıla kadar devam edildi.

3.3.3.6 Betonda Kılcallık Deneyi,

Betonda kılcallık deneyi 10x10x10 cm boyutlu küp numunelerde yapılmıştır. Bu Numuneler 10x10x50 cm boyutlu numunelerden kesilerek elde edilmiştir. Deneyler 28 günlük numuneler üzerinde yapılmıştır. Kılcallık deneyine başlanmadan önce numuneler 80 C sıcaklıktaki etüvde 24 saat boyunca bekletilmiş ve daha sonra oda sıcaklığına gelene kadar soğumaya bırakılmıştır. Su girişine izin verilen yüzey kesilen yüzeydir. Numuneler sadece bir yüzeyden su girişine izin verilecek şekilde hazırlanmış, bunu sağlamak içinde numunelerin su ile temas edecek yükseklikte yan yüzeyler parafinle kaplanmıştır. Deney numunelerin önce kuru ağırlıkları sonra da sırasıyla 1., 4., 9., 16., 36., 49., ve 64., dakikalardaki ağırlıkları 0,1 gr hassasiyetli terazide ölçülerek ve betonun belirtilen sürelerde kılcal yolla emdiği su miktarları

teSAit edilmiş, q²=k.t ve q²=(Q/A)² bağıntıları yardımıyla k kılcallık katsayıları hesaplanmıştır.

Burada Q; Numunenin emdiği su(gr), A; su emdirilen yüzeyin alanını(cm2

) ifade etmektedir. q ise birim alandan emilen su miktarı(gr/cm2