MS Besi Ortamı Kuvvetinin İzole Edilmiş Melez Pistacia Zigotik

İzole edilen zigotik embriyolar farklı kuvvetteki (1/4x, 1/2x, 1x, 2x) MS besi ortamında kültüre alındı. İstatistiksel uygulamalara tabi tutulan verilere ait sonuçlar Çizelge 4.3.’te verilmiştir.

Çizelge 4.3. Zigotik embriyoların çimlenme ve gelişmesine MS besi ortamının kuvvetinin etkisi* Genotip Uygulam a Çimlenme** ± SH (%) Kök Uzunluğu** ± SH (cm) Sürgün Uzunluğu** ± SH (cm) Yaprak Sayısı**± SH P. vera L. X P. vera L. (Serbest tozlaşma) MS ¼ 80.00 ± 1.01b 1.15 ± 0.10b 1.62 ± 0.10a 7.41 ± 0.20ab MS ½ 80.00 ± 0.14b 1.68 ± 0.21ab 1.81 ± 0.07a 9.16 ± 0.89a MS 1 86.66 ± 0.93a 2.35 ± 0.15a 1.72 ± 0.11a 6.66 ± 0.45ab MS 2 53.33 ± 0.93c 1.01 ± 0.27b 1.36 ± 0.19a 5.13 ± 1.07b P. vera L. X P. vera

L.

(Kontrollü tozlaşma)

MS ¼ 73.00 ± 1.52b 1.33 ± 0.49a 1.92 ± 0.29a 6.77 ± 1.26a MS ½ 86.66 ± 1.66a 0.96 ± 0.27a 2.26 ± 0.07a 7.80 ± 0.74a MS 1 90.00 ± 2.00a 1.07 ± 0.17a 2.30 ± 0.30a 9.07 ± 2.32a MS 2 70.00 ± 2.00b 0.73 ± 0.16a 2.23 ± 0.36a 8.07 ± 2.32a P. vera L. X P.

terebinthus L.

MS ¼ 73.33 ± 1.81b 0.60 ± 0.26b 1.08 ± 0.03b 4.36 ± 0.76ab MS ½ 73.33 ± 1.10b 1.38 ± 0.32ab 1.62 ± 0.15a 5.65 ± 0.86ab MS 1 80.00 ± 0.72a 2.54 ± 0.63a 1.31 ± 0.10ab 6.00 ± 0.52a MS 2 53.33 ± 1.10c 0.90 ± 0.33ab 1.05 ± 0.11b 3.35 ± 0.08b P. vera L. X P.

atlantica L.

MS ¼ 80.00 ± 0.44a 1.02 ± 0.20a 1.62 ± 0.17a 6.08 ± 0.67a MS ½ 66.66 ± 2.61b 1.02 ± 0.08a 0.55 ± 0.13a 5.41 ± 1.00a MS 1 80.00 ± 0.44a 1.22 ± 0.30a 1.27 ± 0.36a 3.71 ± 1.70a MS 2 46.66 ± 3.19c 0.75 ± 0.23a 1.50 ± 0.25a 4.83 ± 0.30a *Veriler kültürün 21. gününde toplam en az 75 embriyonun ortalamasıdır.**Çizelgede her bir genotipe ait kolonda farklı bir harfle gösterilen iki ortalama değer, bu ortalamaların ANOVA’yı takip eden LSD testine göre P ≤ 0.01 seviyesinde istatistiksel olarak farklı olduğunu gösterir. SH: Standart sapma

İstatistiksel analiz sonucuna göre serbest tozlaşan P.vera L. x P.vera L. melez embriyolarının çimlenmesi ve morfolojik gelişimi üzerine denenen dört farklı kuvvetteki besi ortamları içerisinde en yüksek çimlenme oranı ortalama % 86.66 ile 1x kuvvetindeki MS’de ve en düşük çimlenme %53.33 oranı ile 2x kuvvetindeki MS besi ortamında gözlenmiştir. Bu genotipte test edilen diğer iki besi ortamında çimlenme oranları %80 olarak rapor edilmiştir. Bu genotipte ortalama kök uzunlukları çimlenme oranlarına benzer bir gelişme göstermiştir. 21 günlük kültür sonucunda 1x kuvvetindeki MS besi ortamında gelişen bitkiciklerin ortalama kök uzunluğu 2.35 cm olarak rapor edilmiştir. Ortalama sürgün uzunluğu bakımından gelişen bitkicikler en fazla 1.81 cm ile 1/2x kuvvetindeki MS besi ortamında görülürken, en düşük ortalama sürgün uzunluğu 1.36 cm ile 2x MS kuvvetindeki besi ortamında gözlenmiştir. Ancak istatistiksel analiz sonuçlara göre ortalama sürgün uzunluğu bakımından test edilen besi ortamı kuvvetleri arasında istatistiksel bir farklılık gözlenmemiştir. Bu genotipte

4. BULGULAR VE TARTIŞMA i

ortalama kök uzunlukları çimlenme oranlarına benzer bir gelişme göstermiştir. Bu genotipte ortalama en fazla yaprak sayısı bakımından; 9.16 ile 1/2x kuvvetindeki MS besi ortamında elde edilirken, en az yaprak sayısı ise 5.13 ile MS 2x besi ortamında rapor edilmiştir. Sonuç olarak, bu genotipin embriyolarının in vitro çimlenmesi ve morfolojik gelişimi üzerine rapor edilen bütün parametreler (çimlenme yüzdesi, kök uzunluğu, sürgün uzunluğu, yaprak sayısı) 2x kuvvetindeki MS besi ortamının bu genotipin çimlendirilmesi ve gelişimini azalttığı; çimlenme yüzdesi ve kök uzunluğu bakımından 1x kuvvetindeki MS besi ortamının en iyi sonuçları verdiği; sürgün uzunluğu ve yaprak sayısı bakımından ise en yüksek sonuçların 1/2x MS besi ortamında rapor edilmiştir. Bu sonuçlar gösteriyor ki melez kökenli embriyolardan fazla sayıda sürgün çoğaltmak için, embriyolar 1/2x kuvvetindeki MS besi ortamında çimlendirilmesinin uygun olduğu, ancak daha yüksek oranda çimlenme yüzdesi ve daha iyi kök gelişimi gösteren bitkicikler geliştirdiği için 1x kuvvetindeki MS besi ortamının kullanılmasının uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Kontrollü tozlaşan P.vera L.x P.vera L. melez embriyoların çimlenmesi ve morfolojik gelişimleri üzerinde denenen dört farklı MS kuvvetleri içerisinde en yüksek çimlenme oranı % 90 ile 1x kuvvetindeki MS besi ortamında görülürken, en düşük oran ise % 70.00 ile 2 x MS besi ortamında rapor edilmiştir. Bu genotipte test edilen diğer iki besi ortamında çimlenme oranları %73 ve %86 olarak rapor edilmiştir. Bu genotipte 21 günlük kültür ortamında gelişen bitkicikler içerisinde ortalama en uzun kök gelişimi 1.33 cm ile 1/4x MS kuvvetindeki besi ortamında elde edilirken, en düşük ortalama kök uzunluğu 0.73 cm ile 2x MS kuvvetindeki ortamda test edilmiştir. Çizelge 4.3.’te verilen sonuçlara benzer şekilde Abosalim vd. (1992)’ne göre düşük kuvvetteki besi ortamlarında antep fıstığı bitkiciklerinin gelişimini teşvik ettiği rapor edilmiştir. Ancak Çizelge 4.2.’de sunulan verilere göre test edilen üç besi ortamı içerisinde en homojen fide gelişiminin 1x MS kuvvetinde besi ortamında olduğu Benmahioul vd. (2009) antepfıstığının zigotik embriyolarının in vitro çimlendirilmesi ve sürgünlerin çoğaltılması çalışmasında da rapor edilmiştir. Ancak ortalama sürgün ve kök uzunlukları bakımından dört farklı MS besi ortamında rapor edilen değerler arasında istatistiksel bir farklılık görülmemiştir. Her iki parametrede de 1/4x MS besi

çimlendirilmesi ve gelişimi için en iyi sonuçlarının 1x MS ortamında elde edildiği görülmüştür.

P.vera L x P.terebinthus L. melez embriyolarının farklı kuvvetteki MS ortamlarında çimlenme ve morfolojik gelişimleri üzerindeki etkilerine bakıldığında; çimlenme yüzdesi bakımından en iyi sonuç % 80 ile 1x MS kuvvetindeki besi ortamında görülürken, en düşük sonuç ise % 53.33 ile 2x MS kuvvetindeki besi ortamında elde edilmiştir. Bununla birlikte 1/4x ve 1/2x MS kuvvetlerindeki besi ortamında aynı çimlenme yüzdesi olduğu görülmüştür. 21 günlük kültür ortamında gelişen fidelerin ortalama kök uzunluğuna bakıldığında en yüksek sonuç 2.54 cm ile 1x MS kuvvetteki besi ortamında gözlenmiştir. Ancak 1x MS kuvvetinde gelişen embriyolar ile 1/2x ve 2x MS kuvvetlerinde gelişen embriyolarda istatistiksel olarak bir farklılık gözlenmemiştir. En düşük ortalama kök uzunluğu 0.6 cm ile 1/4x MS kuvvetindeki besi ortamında ölçülmüştür. P.vera L x P.terebinthus L. melezinin sürgün uzunlukları değerlendirildiğinde 1.62 cm ile 1/2x MS kuvvetindeki besi ortamında en iyi sonucu verirken, en düşük sonuç 1.05 cm ile 2x MS kuvvetindeki besi ortamında ölçülmüştür. Ortalama yaprak sayısı bakımından değerlendirildiğinde ise 1x MS kuvvetindeki besi ortamında ortalama 6.00 iken en düşük ortalama yaprak sayısı 3.35 ile 2X MS kuvvetinde görülmüştür. Bu rakamlara göre P. vera L x P. terebinthus L. melez embriyolarının in vitro çimlenme yüzdesi, kök uzunluğu ve yaprak sayısı bakımından en iyi sonuçlar 1x MS kuvvetindeki besi ortamında gözlenmiştir.

P. vera L. x P. atlantica L. melez embriyolarının in vitro çimlenme ve fenotipik özellikleri değerlendirildiğinde; en yüksek çimlenme yüzdesi bakımından 1/4x ve 1x MS kuvvetindeki besi ortamında % 80 olarak gözlenirken, en düşük oran % 46.66 ile 2x MS kuvvetinde olduğu gözlenmiştir. Bu genotipte ortalama kök uzunluğu bakımından dört farklı MS kuvvetinin birbirine yakın sonuç verdiği fakat en yüksek ortalama kök uzunluğu 1.22 cm ile 1x MS kuvvetinde görülmüştür. Ortalama sürgün uzunluğu bakımından ise en yüksek değer 1.62 cm ile 1/4x MS kuvvetinde besi ortamında elde edilmekle beraber test edilen diğer besi ortamı kuvvetindeki sonuçlarla istatistiki olarak bir farklılık gözlenmemiştir. Bu genotipte ortalama yaprak sayısı bakımından sonuçlar sürgün uzunluğuna paralel olduğu gözlenmiştir.

4. BULGULAR VE TARTIŞMA i

4.4. Karbonhidrat Çeşidinin İzole Edilmiş Melez Pistacia Genotipi Zigotik