2. GÖREV ve ANLAM BAKIMINDAN KELİME ÇEŞİTLERİ
2.2. SIFATLAR
2.2.3. Belirsizlik Sıfatları:
2.2.3. Belirsizlik Sıfatları: 2.2.3. Belirsizlik Sıfatları: 2.2.3. Belirsizlik Sıfatları:181181181181
o zaman iştē bāzı evlerde bāzı şeylerde keşkek dedįmiz biŕ yemek vaŕ. (I-2.53) her soFrada olurdū bunnar. (I-4.20)
şindi băzı yelēde ben beķar adamın sādıc olduģūnu görüyom. (II-22.72)
ārife günü ikindinnèyin yediden yetmişe evde olan bütün erkeklē ikindi namāzına gidēŕ. (II-30.3)
2.2.4. Sor 2.2.4. Sor 2.2.4. Sor
2.2.4. Soru Sıfatlarıu Sıfatlarıu Sıfatları u Sıfatları
ķaç aylıķken oluyo bu işler? (I-14.32)
sarı geçili derler∪amma hangi yorük, geldi yerleşdi? (II-26.2)
2.3. ZAMİRLER 2.3. ZAMİRLER 2.3. ZAMİRLER 2.3. ZAMİRLER182182182182 2.3.1. Kişi Zamirleri: 2.3.1. Kişi Zamirleri: 2.3.1. Kişi Zamirleri: 2.3.1. Kişi Zamirleri:
Kişi zamirlerinin çekimi ÖTTÖTTÖTTÖTT ile hemen hemen aynıdır, farklılık çoğu kere ses
181 Geniş bilgi için bkz. ATABAY vd. ST, s. 82, ERGİN; TDB, s. 251-254 , BANGUOĞLU, TG, s. 352- 353.;EDİSKUN, TDB, s. 137-144.; GENCAN, DB, s. 94.; KORKMAZ, TTG, s.395.
182Geniş bilgi için bkz. ATABAY vd., ST, s. 116-131.; ERGİN, TDB, s. 259-276.; BANGUOĞLU, TG, s. 356-370.; EDİSKUN, TDB, s.156-169, GENCAN; DB, s. 254-270.; KORKMAZ, TTG, s.399-449.
değişikliklerindedir.Yaklaşma hali çekimindeki ŋ’ler Bolvadin ve Çobanlar ilçesindeki yörük köylerinde var olup, yöre özelliği olarak devam etmektedir. Bunun dışındaki farklılıklar da çoğu kere ses değişikliklerinden kaynaklanmaktadır.
TEKLİK TEKLİK TEKLİK
TEKLİK ÇOKLUK ÇOKLUK ÇOKLUK ÇOKLUK 1. KİŞİ 1. KİŞİ 1. KİŞİ 1. KİŞİ 2. KİŞİ2. KİŞİ 2. KİŞİ2. KİŞİ 3. KİŞİ3. KİŞİ3. KİŞİ3. KİŞİ 1. KİŞİ 1. KİŞİ1. KİŞİ1. KİŞİ 2. KİŞİ2. KİŞİ2. KİŞİ2. KİŞİ 3. KİŞİ3. KİŞİ3. KİŞİ3. KİŞİ YALIN YALIN YALIN
YALIN ben (I-2.45) beŋ (I-4.2)
sen (I-7.10) seŋ (I-9.22)
o (I-26.26) biz (II-28.9) siz (I-31.44) onnā (II-10.6) onnār (I-1.10) BELİRTME
BELİRTME BELİRTME
BELİRTME beni (I.19.70) seni (I-30.61) onu (II-14.19) oŋu (I-1.47) bizi (I- 15.17) sizi (II- 7.99) onnarı (I-17.2) YÖNELME YÖNELME YÖNELME
YÖNELME baŋa (I-15.5) bana (II-27.31) sana (I-19.6) saŋa (II-31.24) ona (I-28.29) oŋa (II-15.4) bize (I- 35.3) size (II- 15.93) onnara (I-28.33) BULUNMA BULUNMA BULUNMA
BULUNMA bende (I-30.37) seŋde (I-8.25) onda (I-13.25) bizde (I- 14.31)
sizde (sor.) onnarda (sor.)
AYRILMA AYRILMA AYRILMA
AYRILMA benden (I-31.55) senden (II- 15.27)
ondan (I-5.31) bizden (I- 2.117) sizden (II- 20.40) onnardan (II- 21.14) EŞİTLİK EŞİTLİK EŞİTLİK
EŞİTLİK bence (II-4.14) sence (sor.) onca (sor.) bizce (sor.) sizce (sor.) onnarca (sor.) VASITA
VASITA VASITA
VASITA bennen (sor.) sennen (II- 18.29)
onnan (I-13.16) biznen (sor.)
siznen (sor.) onnarınan (I- 33.19)
2.3.2. Soru Zamirleri 2.3.2. Soru Zamirleri 2.3.2. Soru Zamirleri 2.3.2. Soru Zamirleri sen nerelisin? (I-30.57)
ōlum bu sıģīr nerenin? (II-7.52)
2.3.3. Belirsizlik Zamirleri 2.3.3. Belirsizlik Zamirleri 2.3.3. Belirsizlik Zamirleri 2.3.3. Belirsizlik Zamirleri
bizim sülāleden ķırışō∪ūllarından birisini vurur. (I-5.31)
o günüŋ padişāћı kimise ħabar veriyolar. (I-24.31)
çevre verir onnan sōna herkes elini öpdürdǖmü daģīlır erkekler ġāli. (I-31.136) ādet yerini bulsun hesābı kimisi ķāve içer kimisi nesfāte yir kimisi ēvlenir falan. (II-8.10)
şindi falanın ġızı bununķu uFaķ olundū ћērkes bilebiliyō yāni. (II-20.2)
ramazān bayramīsa çıķarlar ћērkeş birbirine bayrámleşmeye giderler. (II-21.18)
2.3.4. Dönüşlülük Zamiri 2.3.4. Dönüşlülük Zamiri 2.3.4. Dönüşlülük Zamiri 2.3.4. Dönüşlülük Zamiri
az eveli boluyŭ kendi kendime ġonuşuyōdum. (I-34.38) hindi herkes aŋláşiyo kendi gidįyo düyün isteme filán. (II-3.5)
2.3.5. İşaret Zamirleri 2.3.5. İşaret Zamirleri 2.3.5. İşaret Zamirleri 2.3.5. İşaret Zamirleri
Burada o, onlar kişi zamirleri ile o, onlar işaret zamirleri aynı olduğundan tekrara düşmemek için örnek verilmemiştir.
yalın yalınyalın yalın:
bu, yörǖģün didi baķ. (I-3.23)
baķ şū benim en birinci āћbabımıdı şu. (II-19.14) belirtme
belirtme belirtme belirtme:
içine domates, nohut∪ataŕlar, yeşil biber bunu çekerler. (I-1.17)
şunu benim nāmıma sen orıya bį hediye olaráķdan daķıvē. (II-7.8)
yaklaşma yaklaşma yaklaşma yaklaşma:
acıķ kendi yaķınnarına suyu çıķartdırdı bizlere şona şuna yoķ. (I-19.103) bütün∪ev∪idāresi buŋa bāģlıydı. (I-24.58)
bulunma bulunma bulunma bulunma:
bunda ġız vā falan bôle durmadan sayāŕlā tamām mı. (I-29.61)
ayrılma ayrılmaayrılma ayrılma:
bundan∪on beş sene yirmi sene eveli üç gün∪idi. (I-15.26)
şindi tadının deģįşikliģį şundan oluyō; hormon yoķ yāni, ilaç yoķ. (II-9.11)
eşitlik eşitlikeşitlik
eşitlik : bunca (sor.), şunca (sor.), onca (sor.)
vasıta vasıtavasıta vasıta :
2.4. ZARFLAR 2.4. ZARFLAR 2.4. ZARFLAR 2.4. ZARFLAR183183183183
2.4.1. Yer ve Yön Zarfları 2.4.1. Yer ve Yön Zarfları 2.4.1. Yer ve Yön Zarfları 2.4.1. Yer ve Yön Zarfları
yaw kimdi filán derkene tabi ġordon∪altında içeri götürüyolar. (I-24.30)
gök boncūnan örerler ādetini yaparlar geri gelirler. (I-31.109)
üş dene araba ġaldırıyō sa∪atinen zabāћdan yollar geri gelir. (II-23.40)
2.4.2 2.4.2 2.4.2
2.4.2. . . . Zaman ZarflarıZaman ZarflarıZaman Zarfları Zaman Zarfları
ћāFta geldiŋ miydi yarın bolavadın bazarından ġınàyı ġōŕduK. (I-11.29) geçen mesela ben bunnan bį buçuķ ay eveli gitdim boluya. (I-31.10)
köy mūћtarı dellāl ünnenirdi bôģün, yarın anġāre var. anġāre gitcek herkes. (II- 14.31)
2.4.3. 2.4.3. 2.4.3.
2.4.3. Hal ZarflarıHal ZarflarıHal Zarfları Hal Zarfları
onu bişiri∪įk eyice. (I-26.16)
acılı onu da ône bişirįlē. (I-27.20)
ћa kelemi de güzelce ısçaķ suda haşalrıS. (I-31.16)
2.4.4. 2.4.4. 2.4.4.
2.4.4.AzlıkAzlıkAzlık----Çokluk ZarflarıAzlıkÇokluk ZarflarıÇokluk ZarflarıÇokluk Zarfları
çocuķlar düşer diye ōlannara fazla da şey etmen. (I-19.49) şindi az evelden dā çoķ oturūlāmış düyünde. (I-27.41)
işsizi var ama ne ġadar olsa işçi az en çoķ yāni çifçilik bizim burda çobannarda. (I-26.26)
ôle ne biliyim çoķ fazla pişirmiyiz. (II-6.36)
2.4.5 2.4.5 2.4.5
2.4.5. . . . Soru ZarflarıSoru ZarflarıSoru Zarfları Soru Zarfları
nası ġoyun güdülür? (I-30.59) küçük niye küçüK∪aldım? (II-9.14)
183 Geniş bilgi için bkz. ATABAY vd.; ST, s.96-115.; ERGİN, TDB, s.255-259.; BANGUOĞLU, TG, s. 371-384.; EDİSKUN, TDB, s. 273-283.; GENCAN, DB, s.407-437.; KORKMAZ, TTG, s.451-525.
2.4.2. 2.4.2. 2.4.2.
2.4.2. Görev Değiştirici Eklerle Zarf YapımıGörev Değiştirici Eklerle Zarf YapımıGörev Değiştirici Eklerle Zarf Yapımı Görev Değiştirici Eklerle Zarf Yapımı
2.4.2.1. 2.4.2.1. 2.4.2.1.
2.4.2.1. ZarfZarfZarfZarf----fiil Ekleriyle Zarf Yapımı (bkz. 1.2.1.1.fiil Ekleriyle Zarf Yapımı (bkz. 1.2.1.1.fiil Ekleriyle Zarf Yapımı (bkz. 1.2.1.1.fiil Ekleriyle Zarf Yapımı (bkz. 1.2.1.1.1.3.)1.3.)1.3.)1.3.) 2.4.2.1.1.
2.4.2.1.1. 2.4.2.1.1.
2.4.2.1.1. Asıl ZarfAsıl ZarfAsıl Zarf----fiiller (bkz. 1.2.1.1.1.3.1)Asıl Zarffiiller (bkz. 1.2.1.1.1.3.1)fiiller (bkz. 1.2.1.1.1.3.1) fiiller (bkz. 1.2.1.1.1.3.1) 2.4.2.1.1.
2.4.2.1.1. 2.4.2.1.1.
2.4.2.1.1. Birleşik ZarfBirleşik ZarfBirleşik Zarf----fiiller (bkz. 1.2.1.1.1.3.2.)Birleşik Zarffiiller (bkz. 1.2.1.1.1.3.2.)fiiller (bkz. 1.2.1.1.1.3.2.) fiiller (bkz. 1.2.1.1.1.3.2.) 2.4.2.1.
2.4.2.1. 2.4.2.1.
2.4.2.1. Çekim Ekleriyle Zarf Yapımı (bkz. 1.2.1.2.)Çekim Ekleriyle Zarf Yapımı (bkz. 1.2.1.2.)Çekim Ekleriyle Zarf Yapımı (bkz. 1.2.1.2.)Çekim Ekleriyle Zarf Yapımı (bkz. 1.2.1.2.) 2.4.2.1.1.
2.4.2.1.1. 2.4.2.1.1.
2.4.2.1.1. Hal Eklerinin Zarf Yapması (bkz. 1.2.1.2.1.)Hal Eklerinin Zarf Yapması (bkz. 1.2.1.2.1.)Hal Eklerinin Zarf Yapması (bkz. 1.2.1.2.1.) Hal Eklerinin Zarf Yapması (bkz. 1.2.1.2.1.) 2.4.2.1.1.
2.4.2.1.1. 2.4.2.1.1.
2.4.2.1.1. Bildirme Ekinin Zarf YapmBildirme Ekinin Zarf YapmBildirme Ekinin Zarf Yapması (bkz. 1.2.1.2.3.)Bildirme Ekinin Zarf Yapması (bkz. 1.2.1.2.3.)ası (bkz. 1.2.1.2.3.) ası (bkz. 1.2.1.2.3.) 2.4.
2.4. 2.4.
2.4. EDATLAREDATLAREDATLAREDATLAR184184184184
onnan kelli duz∪atarıS şôyle onnan kelli hāmırınā suyu dökeriS. (I-11.2)
āýnı başķa kôlerin yörük kôlerinin de biz gibi düyǖnü. (I-18.17) bôle ġız saçı gibi olūrdu. (II-14.20)
gadā+k geni gadā+k genigadā+k geni
gadā+k genişletilmiş şekiller:şletilmiş şekiller:şletilmiş şekiller: şletilmiş şekiller:
biz bu ћāle gelesiye ġadaķ neler çektik. (I-19.56)
2.6. 2.6. 2.6.
2.6. BAĞLAÇLARBAĞLAÇLARBAĞLAÇLARBAĞLAÇLAR185185185185
2.6.1. Sıralama Bağlaçları 2.6.1. Sıralama Bağlaçları 2.6.1. Sıralama Bağlaçları 2.6.1. Sıralama Bağlaçları
dişli çoban ilk olaraķ burda yerleşmiş ve burda ün yapmış. (I-5.3) evelā hem topçūdum hem piyādedim. (II-14.33)
2.6.1. 2.6.1. 2.6.1.
2.6.1. KarşılaştırmaKarşılaştırmaKarşılaştırma----Denkleştirme BağlaçlarıKarşılaştırmaDenkleştirme BağlaçlarıDenkleştirme Bağlaçları Denkleştirme Bağlaçları
yā māћalleniŋ∪imāmı ya da emekli imām veya bi imām mutlaķa olúr. (I-2.105)
veyā∪ūt kütāћya beyleri var yā veya∪ūt başġa hindi ġarışıġ∪iş. (I-24.6)
yā topraķlāŕda veya bi verimsizlik oldu yāni. (II-15.2)
2.6.2. 2.6.2. 2.6.2.
2.6.2. Cümle Başı BağlaçlarıCümle Başı BağlaçlarıCümle Başı Bağlaçları Cümle Başı Bağlaçları
var∪amma bu gördü∪ǖn bu báldalarde hiç başġa bu bēgden başġa kimse yoķ. (I-
24.3)
benim duyuşum şôle; ama ben pek inanmadım burda bį çoban varımış diyōlar sen onu biliyōn mu? (I-29.29)
184 Geniş bilgi için bkz. ATABAY vd., ST, s.132-144.; ERGİN, TDB, s.348-356.; BANGUOĞLU, TG, s. 385-389.;EDİSKUN, TDB, s. 284-301.; GENCAN, DB, s. 438-445.; HACIEMİNOĞLU, TDE 336 s. ; KORKMAZ, TTG, s.1052-1088.
185 Geniş bilgi için bkz. ATABAY vd., ST, s.145-180.; ERGİN, TDB, s.334-348.; BANGUOĞLU, TG, s.390-395.; EDİSKUN,TDB, s.302-321.; GENCAN, DB, s. 446-478.; KORKMAZ, TTG, s.1091-1134.
bôle var yāni bütün lāblar varıdın yāni. amma bize vaћāblar derlē. (II-22.66) Faķat bu isimin nerden geldiģįni hiç araşdırmadıķ da bilemiyorum. (II-30.39)
2.6.3. 2.6.3. 2.6.3.
2.6.3. Sona Gelen BağlaçlarSona Gelen BağlaçlarSona Gelen Bağlaçlar Sona Gelen Bağlaçlar
ћā yörük deyincik∪ābesleniyō bāzı insanlar biz de diyōz ki yöruK∪osmānlar,
osmānlı devletį ġuran hangı gişi? (I-24.9) şindi başķa ġaldırmıyoS ki. (II-3.2)
ki+ne ki+ne ki+ne
ki+ne ile genişletilmiş şekiller:ile genişletilmiş şekiller:ile genişletilmiş şekiller:ile genişletilmiş şekiller: 186186186186
adam diyo kine başlıķ yoķsa ġız da yoķ nè èdeŋ sen hocam? (I-32.26)
2.7. 2.7. 2.7.
2.7. ÜNLEMLERÜNLEMLERÜNLEMLERÜNLEMLER187187187187 2.7.1. Çağırma Ünlemleri 2.7.1. Çağırma Ünlemleri 2.7.1. Çağırma Ünlemleri 2.7.1. Çağırma Ünlemleri
hayātı yedik orlarda yaw. (I-34.29)
len ne gülüyōn ben acıdım bana baķıcēn yerde dedim. (II-20.63)
2.7.2. Göster 2.7.2. Göster 2.7.2. Göster
2.7.2. Gösterme Ünlemlerime Ünlemlerime Ünlemleri me Ünlemleri var işde burası oda. (I-34.19)
dē ēski tariћį biz hattā bizim sülāle şuћūdun öte yannında köyün çaķıl köyü derler ordan gēlme. (II-23.10)
2.7.3. Sorma Ünlemleri 2.7.3. Sorma Ünlemleri 2.7.3. Sorma Ünlemleri 2.7.3. Sorma Ünlemleri aŋlıyoŋ mu! (I-8.21)
2.7.4. Cevap Ünlemleri 2.7.4. Cevap Ünlemleri 2.7.4. Cevap Ünlemleri 2.7.4. Cevap Ünlemleri
evet, ġara geçili yörü∪ǖ dērler babalarımız ôyle der. (I-21.12)
2.7.5. Seslenme Ünlemleri 2.7.5. Seslenme Ünlemleri 2.7.5. Seslenme Ünlemleri 2.7.5. Seslenme Ünlemleri
hadi bakalım şu māћalleden on kişi gidiŋ o suyu bi ġazıŋ. (I-9.13)
186 Geniş bilgi için bkz. ÜSTÜNER, , s.200.
187 Geniş bilgi için bkz. ATABAY vd., ST, s. 181-201.; ERGİN, TDB, s. 331-334.; BANGUOĞLU, TG, s. 396-407.; EDİSKUN, TDB, s. 322.; GENCAN, DB , s. 479-492.; KORKMAZ, TTG, s.1139-1191.
2.8. FİİLLER 2.8. FİİLLER 2.8. FİİLLER 2.8. FİİLLER188188188188 2.8.1. Fiillerde Zaman (bkz. 1.1.2.1.1) 2.8.1. Fiillerde Zaman (bkz. 1.1.2.1.1) 2.8.1. Fiillerde Zaman (bkz. 1.1.2.1.1) 2.8.1. Fiillerde Zaman (bkz. 1.1.2.1.1) 2.8.2. Fiillerde Kip (bkz. 1.1.2.1.2.) 2.8.2. Fiillerde Kip (bkz. 1.1.2.1.2.) 2.8.2. Fiillerde Kip (bkz. 1.1.2.1.2.) 2.8.2. Fiillerde Kip (bkz. 1.1.2.1.2.) 2.8.3. Fiillerde Çatı (bkz. (1.2 2.8.3. Fiillerde Çatı (bkz. (1.2 2.8.3. Fiillerde Çatı (bkz. (1.2 2.8.3. Fiillerde Çatı (bkz. (1.2.1.1.2).1.1.2).1.1.2).1.1.2) 2.8.4. Fiillerde Olumsuzluk 2.8.4. Fiillerde Olumsuzluk 2.8.4. Fiillerde Olumsuzluk 2.8.4. Fiillerde Olumsuzluk
yā ġulaK memesi bizde demeSler bilmēyon∪onu duymadım. (I-1.54)
ġanġırene çevirmiş şükür onnar ġalmadı ġayrı. (I-14.44) dereden suyun basmacā∪ı yeri bizi dutmadı. (I-15.17)
ēskiden ћāni önemli ādetlerdi bunnar şindi artıķ ķalmadı. (II-4.48) ôle bį bilgim böyüklerimizden filan bôle bį bilgim olmadı. (II-28.34)
2.8.5. Birleşik Fiiller 2.8.5. Birleşik Fiiller 2.8.5. Birleşik Fiiller 2.8.5. Birleşik Fiiller 2.8.5.1. İSİM + FİİL 2.8.5.1. İSİM + FİİL 2.8.5.1. İSİM + FİİL 2.8.5.1. İSİM + FİİL 2.8.5.1.1. İSİM + eT 2.8.5.1.1. İSİM + eT 2.8.5.1.1. İSİM + eT 2.8.5.1.1. İSİM + eT----
defalarca pilot bölgeli∪įni mu∪āfaza etmiştir. (I-5.63)
yèmek yapīyoŋ ġonşuyu dāvet edēŕsiŋ. (I-9.1)
sekiz ay sōna şu ayaģīnın şurasını acıķ yara etdįdi oràyı èyi etdik. (I-18.45) bi düyün parası da oŋa masraF∪ettik. (I-19.59)
ovada harp edērlerimiş. (I-24.15)
dedelerimiz Faķat bi ķadını vurdu diye iftirā etmişler. (II-7.64) oynar, gülerler dāvet èderler. (II-12.17)
kesèye dökeriS devāmlı sulu sulu yo∪ūrT∪etmèyiS. (II-16.6)
allāћ ћērkese nāsib etsin. (II-20.66)
2.8.5.1.2. İSİM + eyle 2.8.5.1.2. İSİM + eyle 2.8.5.1.2. İSİM + eyle 2.8.5.1.2. İSİM + eyle----
allāћ mutlu eylesin. (II-30.19)
2.8.5.1.3. İSİM + gıl 2.8.5.1.3. İSİM + gıl 2.8.5.1.3. İSİM + gıl 2.8.5.1.3. İSİM + gıl----
cenāze namāzı ġılınır. (I-24.84)
188 Geniş bilgi için bkz. ATABAY vd., ST, s.202-281.; ERGİN, TDB, s.276-330.; BANGUOĞLU, TG, s. 408-494.; EDİSKUN, TDB, s. 170-272.; GENCAN, DB, s. 271-406.; KORKMAZ, TTG, s.525-1043.
2.8.5 2.8.5 2.8.5
2.8.5.1.4. İSİM + ol.1.4. İSİM + ol.1.4. İSİM + ol.1.4. İSİM + ol----
uyuz hacı eliniŋ ōlū durmuş, bey oluyo. (I-24.141)
yā adam onnan sōna geliyō burıya insanda bį özenç oluyō. (I-28.18) ġış sezonunda dā çoK∪olur. (II-1.18)
ve bu şekilde iki üç gün ġaynáşma olur. (II-2.13)
2.8.5.1.5. İSİM + olun 2.8.5.1.5. İSİM + olun 2.8.5.1.5. İSİM + olun 2.8.5.1.5. İSİM + olun----
ēzginnik hissediliyō tabi ölü tarafında, yārdımcı olunur. (II-29.30)
2.8.5.1.6. İSİM + ver 2.8.5.1.6. İSİM + ver 2.8.5.1.6. İSİM + ver 2.8.5.1.6. İSİM + ver----
ôle ha deyince ġız vermezlerdi ēskiden. (II-4.2)
2.8.5.2. FİİL + FİİL 2.8.5.2. FİİL + FİİL 2.8.5.2. FİİL + FİİL 2.8.5.2. FİİL + FİİL 2.8.5.2.1. FİİL + (y)A bil 2.8.5.2.1. FİİL + (y)A bil 2.8.5.2.1. FİİL + (y)A bil
2.8.5.2.1. FİİL + (y)A bil---- (Yeterlik Fiili) (Yeterlik Fiili) (Yeterlik Fiili) (Yeterlik Fiili) hamur tutmıyabilir. (I-1.38)
baķ şūrda görümcemin ġızının var baķabilirsin. (I-31.61) daћā geniş çaa bu Sebzecilik işi genişleyebilir. (I-5.60) onnarın göremediģįni o büyük görebiliyō yāni. (I-28.79) legēnde de yō∪urabilirsiniz. (II-6.54)
oyma ġayıķnan filan ķaş ķişi geşebilir? (II-7.86)
2222.8.5.2.2. FİİL + (I) ver.8.5.2.2. FİİL + (I) ver.8.5.2.2. FİİL + (I) ver----/ vèr (Tezlik Fiili).8.5.2.2. FİİL + (I) ver/ vèr (Tezlik Fiili)/ vèr (Tezlik Fiili)/ vèr (Tezlik Fiili) sarăciķ deyiveri∪įz ķısacası. (I-5.8)
baķ bį bizim burda dellāl ǖnediveriyōlar. (I-19.4) ıramazan deyiverin canım. (I-22.21)
äski düyünner işde bį kemāne bį tef alır gidiverirlēdi. (II-16.17) tel ћelva deyiverin. (II-31.16)
2.8.5.2.3 2.8.5.2.3 2.8.5.2.3
2.8.5.2.3FİİL+ (y)A FİİL+ (y)A FİİL+ (y)A FİİL+ (y)A ġo (Süreklilik Fiili)ġo (Süreklilik Fiili)ġo (Süreklilik Fiili) ġo (Süreklilik Fiili)
o topraġ o üzümün şiresinin ēşisini alaġoyuyo. (I-14.74)
2.8.6. Fiil Yapımı 2.8.6. Fiil Yapımı 2.8.6. Fiil Yapımı 2.8.6. Fiil Yapımı
2.8.6.1. İsimden Fiil Yapımı (bkz. 1.2.2.1.2.) 2.8.6.1. İsimden Fiil Yapımı (bkz. 1.2.2.1.2.) 2.8.6.1. İsimden Fiil Yapımı (bkz. 1.2.2.1.2.) 2.8.6.1. İsimden Fiil Yapımı (bkz. 1.2.2.1.2.)
METİNLER
METİNLER
METİNLER
METİNLER
ADI SOYADI Şehri GÖKER
YAŞI 48
ÖĞRENİM DURUMU İlkokul mezunu
DERLEME YERİ Bolvadin Merkez
Metin Numarası: IMetin Numarası: IMetin Numarası: IMetin Numarası: I----1111
DÜĞÜNLERDE NE GİBİ ADETLERİNİZ VARDIR? DÜĞÜNLERDE NE GİBİ ADETLERİNİZ VARDIR?DÜĞÜNLERDE NE GİBİ ADETLERİNİZ VARDIR? DÜĞÜNLERDE NE GİBİ ADETLERİNİZ VARDIR?
düyünnerde bizim düyünneŕimizde yemek önemlidir. ōlán∪evi hazırlanır dāvet. kimi cumadan başlā, kimi cumārtesi, pazā gidiliŕ. kimi cuma, cumartesi, pazaŕ. yèmek∪olayı vādır. da∪ā durmeyōla aman pēŕşenbe oluŕ onu nası ayaŕlāsa. etli pilaF, yapraķ sarması eskiden bibeŕ de olurdu şimdi biber ķaKtı. sütlaş, bamya, tel ķadāyıf, ārpa çorbası bunnār önemli yemekler. bunsuz∪ōlmaz. käsin∪ōlmaS.
5 5 5 5
ARPA ŞEHRİYEYİ NASIL YAPIYORSUNUZ? ARPA ŞEHRİYEYİ NASIL YAPIYORSUNUZ?ARPA ŞEHRİYEYİ NASIL YAPIYORSUNUZ? ARPA ŞEHRİYEYİ NASIL YAPIYORSUNUZ?
onu aşçılar tereyāģlı, salçalı ķavururlar. eskiden ķavǔrulmazdı ķavurma yeni ōldu. ķavururla onnarıŋ∪ölçüleri vādır. ķas∪sofralıķ büyük sofralarımız vādır. onnā yemek yidiricekséŋ kişiye göre ayāŕlalā o yemek de yeter o günnük. onu ķavurarak pişirirlē.
DÜĞÜNLERDE AŞÇI TUTULUR MU? DÜĞÜNLERDE AŞÇI TUTULUR MU?DÜĞÜNLERDE AŞÇI TUTULUR MU? DÜĞÜNLERDE AŞÇI TUTULUR MU?
deyil. aşçı tutulur. aşçı tutulū, buláşikçi tutulur. aşçı da ayāŕlar sen de hizmetini edēŕsin. deyil paralı olur. tanıdıķ paralı olur, böyle bir yedi sekiS kişi var. onnār paràynan
10101010
yemekleri yapāŕlar. sen de ücretini ödēsiŋ.YÖREYE HAS YEMEKLERİNİZ V YÖREYE HAS YEMEKLERİNİZ VYÖREYE HAS YEMEKLERİNİZ V
YÖREYE HAS YEMEKLERİNİZ VAR MI? AR MI? AR MI? AR MI?
bizim yaprāģĭmız var yörèye has. başka yerde bilmem. asma yaprāģnı haşlarıS. ķıyma, köftelik bulġur, içine ķarabibē, yeşil maydonoS onnāŕ sarılır. bū başka yèrde köftelik bulguru kullanan∪aS sarmanārda piriş kullānılıŕ. bu belirli bį yeŕlerde köftelik bulgur kullānılır. özelliği bu. biz pirişliye yalānçı deriS. tarhànıyı äskiden göcèynen yaparlardı unnān göcèyi
15151515
ġarıştırıŕdı benim çocukluğumda. şimdi unnā yapıyolā içine domates, nohut∪ataŕlar, yeşil biber bunu çekerler. aşūrelik göcèyi çekerlēr. bizim∪onu bi de göce yuvalāmıS var∪onu ince çekerler∪onu göce yuvalāğı deriS yuvalālar∪ellerinde onu da nohut pişirir gibi sovanlı, salçalı içine yeşil biber konur ķıyma ķıyma olmaSsa dǖz kuşbaşı oŋa da göce yuvalāğı deriS. onuŋgöce aşūrelik bulguruŋ çekilmişine göce deriS. göceden olur. sulu köfte gibi. nōhut gibi, no∪ūtu cannandır∪aynı nōhut, nōhutdan da biraS küçük yuvalānıŕ∪aynı nōhut pişēŕ gibi pişiriŕsiŋ.
DOĞUMDA NE GİBİ ADETLERİNİZ VAR? DOĞUMDA NE GİBİ ADETLERİNİZ VAR? DOĞUMDA NE GİBİ ADETLERİNİZ VAR? DOĞUMDA NE GİBİ ADETLERİNİZ VAR?
dō∪umda vallā hazırlanır∪iki taraf da ġayınna da hazırlanır. ġızıŋ∪anası da hazırlanır. bizde sarı tülbent∪örteŕler. sarılık∪olmasın diye örterler. al basmasın diye onu anıya
25252525
örterler. çocuya deyil bizde de ķırmızı tülbent anıya örterler.ALBASTI NE DEMEKTİR? ALBASTI NE DEMEKTİR?ALBASTI NE DEMEKTİR? ALBASTI NE DEMEKTİR?
herālda atáşlanırımış∪ana. atáşli bi hastalıķ geçirįymiş∪ateşli lōsunmāsı dedi∪įmiS onuŋ∪için albastı. duymadım∪ama öyle deniyō.
MEZARLIK ZİYARETLERİNİZ NASIL OLUR? MEZARLIK ZİYARETLERİNİZ NASIL OLUR? MEZARLIK ZİYARETLERİNİZ NASIL OLUR? MEZARLIK ZİYARETLERİNİZ NASIL OLUR?
bāýramlarda gidilir, arife günü daha çoK gidilir. bayram günü de uzaktan gelenler gideŕ. arife gün gidilir bolvádinde bayā düyün gibi olur mezarlıKlar ķalabalıġolur.
30303030
KIŞ İÇİN HAZIRLIKLARINIZ NELERDİR? KIŞ İÇİN HAZIRLIKLARINIZ NELERDİR? KIŞ İÇİN HAZIRLIKLARINIZ NELERDİR? KIŞ İÇİN HAZIRLIKLARINIZ NELERDİR?
ķışın patlıcan,uzunnamasına inci inci dilinir, yıķanır tuzlu suda. särilir, ķurutulūr, ķışın biberle ķarışık dolması olur. onuŋ bi de bastısı yapılır. pirişli pişer oŋa da bastı denir. daha çok ikisi biber daha çok kullanılır onuŋ da pirişli yalānçı deriS∪oŋa da. sovan, pirinç, bulgur ķoyarsāŋ ķarışıķ bulgur olur oŋa da biz yalānçı deriS. bizde meyve ķurutmamız yoK biz bi ķayĭsı ķuruturlar bizim burda. reçel yapılır, hoşaF∪olur bu ķadar. arābaşı bizde de yapārlar.
35 35 35 35
arābaşı; biŕ kilō unu onu bulamaç haline getiriyorsuŋ oŋa da sıcaķ ķarıştırarak, sıcaķ su döküyōŕsuŋ. tuz, biraz∪içine tutsūn diye nişasta ķoyārlar. o bulamacı iyice pişiriyōŕsun. hamur da önemli çorba da önemli. hamur tutmıyabilir. tutmaSsa ķaķmaS tepsiden ķaķmaS. bulamáci iyice pişirdikden sona yıkanmış tepsiye döküyōsuŋ. tepsi ıslak∪olcák bulamacıŋ ķaķması için o da donar, çorbasını da unu ķavuruyōsuŋ miyāne deriS. ķavurdūktan sonra onu eziyōsuŋ.40404040
içine tavuķ suyu tavuķ gôģsü didiyōsuŋ∪onu da tekrar çorbalara o bulamácı de bulēyon. vala biz tavuķ biliriS. hindi oluŕ, ġaz∪olur, keklik bilmeyiS. vala o ġazıŋ kendine göre olabilir yāni. ġaz∪eti hafif ķokar içini tereyāģı ķoyāŕsaŋ ķokmaS herālda. bazı tavuķlar da ķoķuyō şimdi. oķlavaynan ķarıştırılır bizde. suyunu ayarlamaġ∪için şôýle elini tèrs çevįrdiŋ mi, un tüyleriŋibardāģı sekiz bardaķ su ķoyar. yarım kilō un eder iki bardāģı, öyle ayarlar. ben büyük bi kilōluk tasımınāŋ tas deriS. onnan∪ölçerin∪ôýne ayarlārın. eliminen∪ayarların. yalıŋız∪oŋu iyice pişiriceksiŋ∪işte. nişasta donsuŋ diye. nişasta donar ya onuŋ∪için atılır. pelte deriS nişastáyı sütlüsüne muhallebi deriS. o donar onuŋ∪için atarlar. büyük tepsilere döküyōsuŋ ķonmaS o kendi halinde donar. yazın hiç∪ādetimiz deyil ķışın∪ādetimiz onu da kar yağınca
50 50 50 50
başka zaman yoķ. ķar yağınca hemen herkes bi yapmıya ķalkar. başka yaparlar soğuklarda da kar daha bi önemini artırıyō yağınca. doŋduğu∪çin mį? dışarı çıkılmadığı için mį? herkes dışarı çıkmeyō evinde. e o da bi yutması onuŋ da bi güzel∪olūŕ tantanalı olūŕ. yā ġulaK memesi bizde demeSler bilmēyon∪onu duymadım. bizde tāhta ġaşıK∪ġullanan∪ávler vardı dabizde yoķ şindi.
55555555
ADI SOYADI İsmail Geçili
YAŞI 43
ÖĞRENİM DURUMU Lise mezunu
DERLEME YERİ Bolvadin Merkez
Metin Numarası: IMetin Numarası: IMetin Numarası: IMetin Numarası: I----2222
DÜĞÜNLERDE DÜĞÜNLERDE DÜĞÜNLERDE
DÜĞÜNLERDE NE GİBİ ADETLERİNİZ VARDIR? NE GİBİ ADETLERİNİZ VARDIR? NE GİBİ ADETLERİNİZ VARDIR? NE GİBİ ADETLERİNİZ VARDIR?
şindi bizim düyünlerimiz nası başlar? önce bi ġız∪istemeye gidilir, ġız∪evį, ōlan evį ġız∪evįne bôýle önceden bi ħabar∪eder. bôle bôle biz∪istéyici varıcazönce ġadınlar giderler bizde ķadınlar şèyi bitirdikten soŋrā èrkekleri dāvat∪ederlēŕ, èrkeklerle berāber∪işte şāpalım söz keselim filán diye, daha sona èrkekler giderler, loķum dāvası filán var∪işte bizdē, ilk∪etepta kendi aramızda loķum yiyelim denir meselá, bu
5555
loķumdan soŋrā şerbet∪olur meselá belirli bi gün∪oldūnda şerbet denilen∪işte, dediğiŋ gibi ķız∪evine bu yardım∪için yardım maħsadıyla bu şerbette èrkekler kendi∪arasında, ġadınlar kendi∪arasında eylenirler. ķız ķısmınā taķılar taķılır şerbet günü, yāni o gün, taķılaŕ taķılır. èrkeklerde isē, sādece loķum ve şeker yénir. duvalàr∪edildikten soŋrā para atılır. yāni bizde, şéye ķız∪evine maddi destek∪için para atılır. dā soŋa düyün10101010
başlar bizim düyünlerimiz. genelde çarşamba gün ġız∪evi ġına yakmāsı dèye bi olay vardıŕ bizde. meselá ġına yaķması filán diye yāni bu düyünüŋ başlıcāna dāyir ķızlar genç ķızlar hısım∪akrabaları dolaşırlar, dolaştıķlarında her ķapıdan meselā belirli bi cüzį ücret∪alırlar. yani herkes göŋüŋden ġopan paràyı verir. cumā gün genelde