sezerek boşlukları
fırsatlara çevirebilme ve
iyi strateji ile fırsatları
değerlendirebilme
yeteneğine bağlıdır.
Potansiyel girişimci, şuan bir işi başlatmak için çalışan veya gelecekte iş kur-mayı düşünen kişidir. Başlangıç girişimcisi, aktif şekilde bir işi başlatmak için çalışan ancak daha hiç ücret ödememiş veya en fazla 3 ay ücret ödemiş girişimcidir. Toplam erken evre girişim etkinliği (TEGE), 18-64 yaş aralığındaki yeni kurulmuş girişimlerle başlangıç girişimlerini birleştiren kavramdır (Karade-niz, 2010:19). Tablo 1’de girişimcilik süreci, potansiyel girişimcilerin tutumlarını beyan etmesiyle başlamaktadır. Bireyler fırsatı görerek, yeni bir iş kurma ye-teneğine sahip olduklarını ve başarısızlık korkusunu yendiklerini düşünürler. Bu bireylerin yeni bir iş başlatma amacı halk tarafından dolaylı yoldan destekle-nir. Bu durum, girişimcilerin halk tarafından takip edilmesi ve medya yoluyla girişimciliğin cazip hale getirilmesiyle devam etmektedir.
Sonraki süreç başlangıç girişimi etkinliğidir. Bireyler en fazla 3 ay faaliyet gös-termiş yeni bir işe başlamıştır. Yeni kurdukları işle ilgili sorunlarla baş etmek zorundadırlar çünkü kurulan pek çok girişim birkaç ay içerisinde başarısız ol-maktadır. Çoğu başlangıç girişimcileri sonraki sürece geçememektedir. Ge-çebilen bireyler işletme sahipliği sürecindedir.
TEGE sürecinde, 3 aydan fazla ve 42 haftadan az süre aralığında faaliyet gösterebil-miş girişimler bulunmaktadır. Girişimin başlangıcından 42. Haftaya kadar geçen süre başarısızlıklarının ampirik araştırmalarının yapıldığı süreçtir ve dikkatle incelenmelidir.
Son olarak kurulmuş iş süreci gelir ve 3.5 yıldan fazla devam eden girişim-lerin dahil olabildiği süreçtir. Etkinliğin duraksaması süreci kurulmuş iş süre-cinden sonra gelen işin yönetilmesi veya sahipliği açısından önemli bir sü-reçtir. Bazı durumlarda işlerin duraksa-ması süreci olumlu etkiler sağlamak-tadır. Duraksayan işin sahibi, yaptığı işi bırakarak başka bir girişime başlayan sürekli girişimci haline gelmektedir veya kurulmuş bir işe girerek girişimci hayallerini çalışan olarak sürdürmek-tedir. Sonuç olarak tekrar potansiyel girişimci evresine geri dönmektedir. Bygrave girişim sürecini etkileyen 4 faktör olduğunu belirtmektedir. Sü-reçleri kısaca yenilik, fırsatı başlatma, uygulamaya koyma ve büyüme olarak nitelendirmiştir. Bu süreçleri etkileyen faktörler kişisel, sosyolojik, organizasyonel ve çevresel olarak belirlenmiştir.
Yenilik sürecine etki eden çevresel faktörler; fırsatlar, örnek modeller ve yaratıcılıktır. Kişisel faktörler; risk alma, eğitim, deneyim, fırsatları ya-kalama, belirsiz hata payı ve başa-rının sürekliliğidir. Bu faktörler fırsatı başlatma sürecini de etkilemektedir. Fırsatı başlatma sürecine etki eden diğer kişisel faktörler; risk alma, iş
memnuniyetsizliği, iş kaybı, eğitim, yaş, cinsiyet, kaynaklardır. Diğer çev-resel faktörler; ekonomi, rekabet, kaynaklar, hükümet politikalarıdır. Sosyolojik faktörler; bağlantılar, ta-kımlar, ebeveynler, aile, örnek mo-deller ve danışmanlardır. Çevresel ve sosyolojik faktörler uygulamaya koyma aşamasını da etkilemektedir. Uygulamaya koyma sürecini etki-leyen kişisel faktörler; girişimci, lider, yönetici ve vizyondur. Çevresel fak-törler; rakipler, müşteriler, tedarik-çiler, yatırımcılar, bankacılar, avu-katlar, kaynaklar, hükümet politikası ve ekonomidir. Bu faktörler büyüme sürecini de etkilemektedir.
Büyüme sürecini etkileyen faktörler organizasyonel faktörlerdir. Bunlar; takım, strateji, yapı, kültür ve üretim-lerdir(2011:50).
4. Nasıl Girişimci Olurum?
Her insan faaliyetinin bir soruyla başla-dığını kabul edersek Bhide’a göre ba-şarılı bir girişimcinin kendisine sorması gereken 3 temel soru bulunmaktadır. Bunlar; “Nereye gitmek istiyorum?”, “O noktaya nasıl ulaşabilirim?” ve “Bunu yapabilir miyim?” sorularıdır. Girişimde hedefin açık şekilde ifade edilebilmesi için öncelikle işten kişisel olarak beklentilerin ne olduğu so-rusu akıllara gelmektedir. Sanatsal yetenek için bir çıkış yolu mu? Esnek yaşam tarzı mı? Değerleri bünyesin-de barındıran kurum inşa etmenin ölümsüzlüğü mü? Örneğin işyeri ge-lecekte satılmak isteniyorsa, değişen teknoloji ve kendini yenileyebilecek sürdürülebilir bir girişimin kurulması gerekmektedir. Diğer unsur risk to-leransıdır. Sürdürülebilir iş kurmak, deneyimsiz çalışanlara güvenmek, borcun kişisel garantisi olmak gibi zorluklarla karşılaşılmaktadır. Belirle-necek hedeflerin bu risklere değip değmeyeceği önemli bir karardır. O noktaya ulaşabilmek için başarılı
GENİȘ AÇI
stratejiler oluşturulması gerekmekte-dir. İlk olarak net bir yön sunulmalıdır. Girişimin politikaları, coğrafi uzanımı, yetenekleri, karar alma çerçevesi yatırımcıların ve müşterilerin anlaya-cağı şekilde belirlenmelidir. İkincisi yeteri kadar kar ve büyüme oluştu-rulmasıdır. Stratejinin ticari sonuçlar üretmesi garantilenmelidir. Üçüncü-sü girişime uzun vadede hizmet ver-mektir. Rekabeti, pazar doyum nok-tasını, teknolojik değişimleri tahmin ederek stratejinin düzenlenmesidir. Sonuncusu doğru büyüme oranları-nın belirlenmesidir. Müşteri ve serma-yeyi çekecek büyüme oranına göre planlar yapılmalıdır.
Girişimin yapılabilirliği daha çok kaynaklar, altyapı ve rol esnekliği ile ilgilidir. Büyük stratejinin yönetile-memesi onu tümüyle değersiz kılar. Bu nedenle stratejinin uygulanması için gereken beceri, bilgi ve yete-neğe sahip işgücünün oluşturulması gerekmektedir. Alt yapı açısından stratejinin yönetilebilmesi için kurum-sal sistemlerin etkin şekilde kurulması gerekmektedir. İşin büyütülebilmesi, işi bizzat yapmak yerine arzu edilen sonuçları elde edebilmek için çalış-mayı yönetmek ve çalışmanın baş-kalarına öğretilmesini gerektirmek-tedir (2011:48-49). Ayrıca başarılı girişim için kişisel olarak sahip olun-ması gereken nitelikler vardır. Üretim aşamasında, ürünün/hizmetin üreti-miyle ilgili teknik bilgiler ve girişimle ilgili yasal mevzuat hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Ulaşılması herkes için mümkün olmayan bilgilere ko-laylıkla ulaşılabilmelidir. Bunun için bilgi alınabilecek insan ve kurum-larla gelişmiş iletişim ağına sahip olunmalıdır. Zamanı verimli şekilde yönetmek için planlamalar yapıl-malıdır. Girişime başlamadan önce, geleceğe yönelik yükselen ve geri-leyen sektör analizlerinin yapılması, arz ve talebin ne yönde gelişeceğini belirlenmesi de önemlidir (Öztürk, 2008:8-9). Bunlar genel kurallardır ve
Türkiye boyutuyla girişimciliğin ele alınmasında dikkat edilmesi gere-ken bazı unsurlar bulunmaktadır. Ekonomik kriz dönemlerinde kırılgan yapıda olan Türkiye’de girişimcinin, tedbir almasını gerektiren unsurlar vardır. Bunlar; ekonomik durgunluğa bağlı olarak nakit akışında meydana gelebilecek aksamalar, piyasadaki fiyat istikrarsızlığının beraberinde getir-diği malî kaynak sıkıntıları, enflasyonist ortamda yaşamaya alışan kişilerin dü-şük enflasyon ortamına geçişte karşı-laşacağı davranış ve strateji problem-leri, girişimi olumsuz etkileyecek hukukî düzenlemeler ve mevzuat değişiklikle-ri, faaliyet gösterilen ülkeyi etkilemesi muhtemel uluslararası ekonomik kriz-lerdir (Öztürk, 2008:8-9).
Sonuç
Sanayi devrimi ile önemi artan gi-rişimcilik ekonomik sistemlerde kilit bir kavramdır. Hükümetler kapitalist sistemde ekonomik büyüme ve is-tihdama kayıtsız kalamadığından girişimciliğe önem atfetmektedir. Ekonomik sistemlerdeki iş boşluklarını fırsata çevirip yatırımda bulunan gi-rişimciler, ülke ekonomilerinin
etkinli-ğini de arttırmaktadır.
Girişimcilik sürecinde dikkat edilme-si gereken süreç ilk 3.5 yıllık süreçtir. Erken evre girişimciliğin etkinliği aşa-ması girişimin sağlam temeller üzeri-ne oturtulması açısından kritik bir sü-reçtir. Bu temeller girişim stratejilerinin etkin şekilde uygulanabilirliğine bağ-lıdır. Başarılı olan girişimlerin sonuçları üç kesim açısından değerlendirilebi-lir. Bunlar; girişimciler, hükümetler ve çalışanlardır. Girişimci kar elde ede-rek faydasını maksimize edebilecek-tir. Hükümetler için ülkelerdeki istihda-mın ve yatırımların artması, ekonomik büyümenin kilit faktörlerinden biridir. Çalışanlar için işsizliğin azalması ve gelirin adaletli dağılımı etkisinde bu-lunacaktır. Yeni kurulan girişimlerin sürekliliğinin sağlanabilmesi için giri-şimcilerin vizyonu önemli bir unsurdur. Kapitalist sistemde dönemsel olarak yaşanan değişimler yeni fırsatları do-ğurmuş ve farklı girişimci tiplerini orta-ya çıkarmıştır. Başarılı bir girişim, de-ğişimleri önceden sezerek boşlukları fırsatlara çevirebilme ve iyi strateji ile fırsatları değerlendirebilme yeteneği-ne bağlıdır.
Kaynakça
1. AUDRETSCH, B. David, THURIK, A. Roy, Whats New About the New Economy? Sources of the Growth in the Managed And Entrepreneurial Economies, January, 2001.
2. AUDRETSCH, B. David, THURIK, A. Roy, A Model of the Entrepreneurial Economy, International Journal of Entrepreneurship Education 2(2):143-166, Senate Hall Aca-demic Publishing, 2004.
3. AUDRETSCH, B. David, SANDERS, Mark, Globalisation and the Rise of the Entrep-reneurial Economy, Jena Economic Re-search Papers, 2007.
4. AKPINAR, Selma, Girişimciliğin Temel Bil-gileri, Umuttepe Yayınları, 2009. 5. ATASOY, Tuğrul, Kendinizin Patronu Ol-mak: Girişimcilik, ODTÜ Yayıncılık, 2012. 6. AYKAÇ, M., PARLAK, Z., ÖZDEMİR, S., Küreselleşme Sürecinde Rekabet Gücü-nün Arttırılması ve Türkiye’de KOBİ’ler, İTO Yayınları, 2009.
7. BHIDE, Amar, Her Girişimcinin Yanıtla-ması Gereken Sorular, HBR, Başarılı Giri-şimcilik, MESS Yayınları, 2011.
8. BYGRAVE, W., ZACHARAKIS, A., Entrep-reneurship, John Wiley & Sons, Second Edition, 2011.
9. KARADENİZ, Esra, Entrepreneurs-hip in Turkey, Global EntrepreneursEntrepreneurs-hip Monitor(GEM), 2010.
10. KARAKAŞ, F., A., Girişimciliğin Tarihsel Gelişimi, Edt.YELKİKALAN, Nazan, Girişim-cilik, Beta yayınları, 2013.
11. KURATKO, D.F., Introduction to Ent-repreneurship, South-Western Cengage Learning, 9. Edition, Canada, 2008. 12. KURATKO, D.F., HODGETTS, R., M., Ent-repreneurship A Contemporary Appro-ach, The Dryden Press, 4. Edition, 1989. 13. ÖZTÜRK, İbrahim, Girişim Raporu 2008, İktisadî Girişim ve İş Ahlâkı Derneği, 2008. 14. The Global Entreprenuership Monitor (GEM) Report, 2012 Global Report. 15. The Global Entreprenuership Monitor(GEM) Report 2013, Fifteen Years of Assessing Entrep-reneurship Across The Globe.
16. TUTAR, H., KÜÇÜK, O., Girişimcilik ve Kü-çük İşletme Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, 2003. 17. YILDIRIM T., Y., Girişim, Girişimci, Giri-şimcilik ve Risk Yönetimi Kavramları, Edt. YELKİKALAN, Nazan, Girişimcilik, Beta ya-yınları, 2013.
Girişimciliğin toplumsal bir olgu olarak geçmişi ilkçağa kadar uzanan “ Ent-reprendre” yani “İş Yapan” kelimesinden geldiği kabul edilirken günümüzde yeni yöntemleri, süreçleri, fırsatları araştırarak “yenilik” oluşturan ve oluşturdu-ğu yeniliğe değer katan inovasyon ile karşımıza çıkmaktadır. “Toplumsal, kül-türel ve idari ortamda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlanması” anlamına gelen İnovasyon, Latince bir sözcük olan “İnnovatus” tan türemiştir. İnovas-yon Türkçede “yenilik”, “yenileme” gibi sözcüklerle karşılanmaya çalışılsa da, anlamı tek bir sözcükle ifade edilemeyecek kadar geniştir1. Literatür tarama-sı yaparken girişimcilik ve inovasyon kavramlarına ait tek bir tanımın olmadığı görülecektir. Bu bilgiler ışığında bahsi geçen kavramların sürekli değişen bir olgu olduğunu görmekteyiz2.
Girişimcilik, pratikte olmayan bir şeyden bir vizyon ve yenilik yaratma kabili-yeti iken İnovasyon ise oluşturulan yeniliğin değer yaratan yapıya dönüşmesi sürecidir. Girişimcilik görülmeyeni görmek, fark edilmeyeni fark etmektir. İno-vasyon bireylerde ve toplumda değişime ve yeniliğe olan istekle beraber girişimcilik ruhuyla özdeşleşen bir kültür gerektirir.