Başarı Testleri

Araştırmada 7. sınıf öğrencilerin dil bilgisi düzeylerini belirlemek amacıyla Dil Bilgisi Başarı Testi, kelime bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla da Kelime Bilgisi Başarı Testi kullanılmıştır. Başarı testlerinin oluşturulması sürecinde Güler (2015) tarafından belirtilen test geliştirme süreci basamakları dikkate alınmıştır:

Amacın Belirlenmesi: Başarı testinin oluşturulmasında atılması gereken ilk adım amacın belirlenmesidir. Uygulanacak testle öğrencilerin öğrenme eksiklerinin belirlenmesi ve başarı düzeylerinin tespit edilmesi amaçlanır.

Kapsamın Belirlenmesi: Başarı testinin amacının belirlenmesinin ardından bu amaca hizmet edecek konu kapsamının belirlenmesi gerekir. Eğer testte amaçlanan öğrenim sürecinin sonunda öğrencilerin düzeyini belirlemekse bu durumda her bir hedef-davranışı ölçen en az iki maddeden oluşan bir test uygulanmalıdır. Böylece testin kapsamını geçerli bir şekilde ölçecek madde türü ve sayısı da belirlenmiş olacaktır.

Maddelerin Yazılması ve Düzeltilmesi: Testin kapsamı belirlenerek bu kapsamı ölçecek uygun madde türü ve yeterli madde sayısının tespit edilmesinin ardından dersin uzmanları tarafından madde yazımına geçilir. Maddeler yazıldıktan sonra bir kez daha gözden geçirilir ve yazım yanlışları ile cümle düşüklükleri düzeltilir. Testin görünüş geçerliği olup olmadığı kontrol edilir. Ayrıca testin madde yazımının tamamlanmasının ardından testi hazırlayan kişi dışında başka bir uzman tarafından okunması tavsiye edilir. Böylelikle testi hazırlayan kişinin gözünden kaçan hataların belirlenmesi sağlanabilir. Tüm bu düzenleme işlemleri yapıldıktan sonra ön uygulamanın yapılabilmesi için test

çoğaltılarak uygulamaya hazır hale getirilir.

Ön Uygulamanın Yapılması: Testin son halinde bulunması düşünülen madde sayısının en az iki katı maddenin bulunduğu ön test, nihai uygulamanın yapılacağı gruba benzer bir gruba uygulanır. Bu uygulama sonucu elde edilen veriler ile madde analizi yapılır.

Madde Analizi ve Madde Seçimi: Ön uygulamanın verilerinden yararlanılarak asıl teste alınabilecek en güvenilir ve uygun maddelerin seçimi yapılır.

Son Testin Oluşturulması: Madde analizlerinin yapılmasının ardından nihai testi oluşturacak en güvenilir sorular belirlenir. Bu sorulardan oluşan son test, ölçmenin yapılacağı gruba uygulanır.

3.3.1.1. Dil Bilgisi Başarı Testi

Araştırmada 7. sınıf öğrencilerin dil bilgisi düzeylerini belirlemek amacıyla Dil Bilgisi Başarı Testi kullanılmıştır. Dil Bilgisi Başarı Testi’nin geliştirilmesinde sırasıyla aşağıdaki uygulamalar yapılmıştır:

Amacın Belirlenmesi: Dil Bilgisi Başarı Testi’nin geliştirilmesinin amacı yedinci sınıf öğrencilerinin dil bilgisi başarı düzeylerinin belirlenmesidir.

Kapsamın Belirlenmesi: Oluşturulacak başarı testinin kapsamının belirlenmesinde hâlihazırda yedinci sınıf öğrencilerinin tabi olduğu İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı’na (2006) bağlı kalınmış, bunun yanında kapsam geçerliğini arttırmak için 2015 Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programında yer alan kazanımlar incelenerek benzer kazanımlar belirtilmiştir. Daha sonra, İlköğretim Türkçe Öğretim Programı’ndaki (2006) ilgili dil bilgisi kazanımları belirlenerek bir belirtke tablosu oluşturulmuştur (Ek 1).

Maddelerin Yazılması ve Düzeltilmesi: Belirtke tablosunun oluşturulmasının ardından belirtke tablosunda yer alan kazanımları karşılayacak şekilde sorular belirlenmiş ve bir madde (soru) havuzu oluşturulmuştur. Madde havuzunda yer alan sorular, geçmiş yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ortaokullar düzeyinde yapılmış sınavlardan (OKS, SBS, TEOG, Dönem Sonu Ortak Mazeret Sınavları) ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan Kazanım Kavrama Testleri’nden alınan

sorular ile araştırmacı tarafından hazırlanan sorulardan oluşmuştur. Böylece toplam 60 soruluk bir madde (soru) havuzu oluşturulmuştur.

Madde havuzunun oluşturulmasının ardından testteki maddeler, araştırmacı ve bir uzman tarafından tekrar okunarak ifade bozuklukları ile biçimsel kusurlar düzeltilmiştir. Bu işlemin ardından oluşturulan 60 soruluk madde havuzunda yer alan sorular, Türkçe eğitimi alanında biri doçent, ikisi yardımcı doçent toplam üç alan uzmanına gönderilmiştir. Uzmanlardan madde havuzundaki soruları, “dil ve anlatım, soru- kazanım uyumu, soru-cevap uyumu, soru-çeldirici uyumu ve soruların zorluk düzeyi” bakımından (1=Yeterli Değil, 2=Geliştirilmeli, 3=Yeterli) şeklinde değerlendirmesi ve soruların zorluk derecesini zor, orta ve kolay şeklinde belirlemesi istenmiştir. Uzmanlar tarafından yapılan değerlendirmelerin ardından anlaşılırlık veya zorluk açısından sorun oluşturan sorular ile seviyeye uygun olmayan ve aynı kazanımı ölçen sorular madde havuzundan çıkarılmış, bazı maddelerde ise düzeltmeler yapılmıştır. Bu işlemin ardından, 60 soruluk madde havuzu 40 soruya indirilmiştir. Geri kalan soruların doğru yanıtlarının dağılımı kontrol edilerek aynı doğru seçeneğin ikiden fazla art arda gelmemesine ve doğru yanıtların her birinin eşit miktarda olmasına özen gösterilmiştir. Ön Uygulamanın Yapılması: Uzman görüşleri doğrultusunda oluşturulan Dil

Bilgisi Ön Uygulama Testi (Ek 2) asıl uygulamanın yapılacağı okullardan farklı iki okulda uygulanmıştır. Tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen bu iki okulda toplam 315 öğrenciye ulaşılmıştır.

Madde Analizi ve Madde Seçimi: Bilgisayar ortamına aktarılan veriler, TAP

(Test Analysis Program) veri analiz programı kullanılarak aritmetik ortalama, standart sapma, ayırt edicilik, güçlük ve güvenilirlik yönünden incelenmiş (Tablo 6), analiz sonuçları Ek 3’te sunulmuştur. İlgili litaratür incelemesinde madde seçiminde ayırt ediciliğin 0.30 ve üzerinde olmasının maddenin iyi düzeyde ayırt edici olduğunu gösterdiği belirlenmiştir (Baykul, 2015: 322; Güler 2015: 133; Yıldırım, 2012: 99). Bu bağlamda, madde seçiminde teste alınacak maddenin ayırt edicilik değerinin (indeksinin) en az 0.30 olmasına özen gösterilmiştir. İnceleme sonucunda her kazanımdan madde (soru) olması kaydıyla en ayırt edici maddeler testte bırakılmış, böylece Dil Bilgisi Başarı Testi 20 soruluk nihai (son) şeklini almıştır (Ek 4). Dil Bilgisi Başarı Testi’nin ön uygulama ve asıl uygulama verileri ayırt edicilik güçlük ve güvenirlik yönünden tekrar değerlendirilmiştir. İncelemede elde edilen sonuçlar Tablo

6’da sunulmuş; verilere ilişkin ayrıntılar Ek 5’te ayrıca verilmiştir:

Tablo 6. Dil Bilgisi Ön ve Asıl Uygulama Testi Analiz Sonuçları

Uygulama Soru Sayısı X Ss Güvenirlik Ayırt Edicilik Ön Uygulama Testi 40 21,191 7,850 ,873 ,474 Uygulama Testi 20 10,810 4,546 ,816 ,562

Madde analiz sonuçları incelendiğinde dil bilgisi başarı testinin orta zorlukta, ayırt edici ve güvenilir bir test olduğu görülmektedir.

Son Testin Oluşturulması: Ön uygulama testlerinin verilerinin çözümlenmesinin ardından oluşan nihai (son) testler asıl uygulama için düzenlenmiştir. Bu bağlamda, kalan soruların doğru yanıtlarının her seçenek için eşit sayıda olmasına özen gösterilmiş, ön uygulama esnasında fark edilen şekilsel hatalar (noktalama eksikliği, bir harfin unutulması gibi) düzeltilmiş ve böylece uygulama testi oluşturulmuştur. Ayrıca, ilgili literatür incelemesi sonucunda benzer çalışmalarda hangi kişisel bilgilerin ve bağımsız değişkenlerin istendiği belirlenmiş; böylece başarı testi ile birlikte öğrencilere verilecek Kişisel Bilgi Formu oluşturulmuştur (Ek 6).

3.3.1.2. Kelime Bilgisi Başarı Testi

Araştırmada 7. sınıf öğrencilerin kelime bilgisi düzeylerini belirlemek amacıyla Kelime Bilgisi Başarı Testi kullanılmıştır. Kelime Bilgisi Başarı Testi’nin geliştirilmesinde sırasıyla aşağıdaki uygulamalar yapılmıştır:

Amacın Belirlenmesi: Kelime Bilgisi Başarı Testi’nin geliştirilmesinin amacı yedinci sınıf öğrencilerinin kelime bilgisi başarı düzeylerinin belirlenmesidir.

Kapsamın Belirlenmesi: Oluşturulacak başarı testinin kapsamının belirlenmesinde hâlihazırda yedinci sınıf öğrencilerinin tabi olduğu İlköğretim Türkçe Öğretim Programına (2006) bağlı kalınmış, bunun yanında kapsam geçerliğini arttırmak için 2015 Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programında yer alan kazanımlar incelenerek benzer kazanımlar belirtilmiştir. Daha sonra, İlköğretim Türkçe Öğretim Programındaki (2006) ilgili kelime bilgisi kazanımları belirlenerek bir belirtke tablosu

oluşturulmuştur (Ek 7).

Maddelerin Yazılması ve Düzeltilmesi: Belirtke tablosunun oluşturulmasının ardından belirtke tablosunda yer alan kazanımları karşılayacak şekilde sorular belirlenmiş ve bir madde (soru) havuzu oluşturulmuştur. Madde havuzunda yer alan sorular, geçmiş yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ortaokullar düzeyinde yapılmış sınavlardan (OKS, SBS, TEOG, Dönem Sonu Ortak Mazeret Sınavları) ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan Kazanım Kavrama Testleri’nden alınan sorular ile araştırmacı tarafından hazırlanan sorulardan oluşmuştur. Böylece toplam 60 soruluk bir madde (soru) havuzu oluşturulmuştur.

Madde havuzunun oluşturulmasının ardından testteki maddeler, araştırmacı ve bir uzman tarafından tekrar okunarak ifade bozuklukları ile biçimsel kusurlar düzeltilmiştir. Bu işlemin ardından oluşturulan 60 soruluk madde havuzunda yer alan sorular, Türkçe eğitimi alanında biri doçent, ikisi yardımcı doçent toplam üç alan uzmanına gönderilmiştir. Uzmanlardan madde havuzundaki soruları, “dil ve anlatım, soru- kazanım uyumu, soru-cevap uyumu, soru-çeldirici uyumu ve soruların zorluk düzeyi” bakımından (1=Yeterli Değil, 2=Geliştirilmeli, 3=Yeterli) şeklinde değerlendirmesi ve soruların zorluk derecesini zor, orta ve kolay şeklinde belirlemesi istenmiştir. Uzmanlar tarafından yapılan değerlendirmelerin ardından anlaşılırlık veya zorluk açısından sorun oluşturan sorular ile seviyeye uygun olmayan sorular madde havuzundan çıkarılmış, bazı maddelerde ise düzeltmeler yapılmıştır. Bu işlemin ardından, 60 soruluk madde havuzu 40 soruya indirilmiştir. Geri kalan soruların doğru yanıtlarının dağılımı kontrol edilerek aynı doğru seçeneğin ikiden fazla art arda gelmemesine ve doğru yanıtların her birinin eşit miktarda olmasına özen gösterilmiştir.

Ön Uygulamanın Yapılması: Uzman görüşleri doğrultusunda oluşturulan Kelime

Bilgisi Ön Uygulama Testi (Ek 8) asıl uygulamanın yapılacağı okullardan farklı iki okulda uygulanmıştır. Tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen bu iki okulda toplam 315 öğrenciye ulaşılmıştır.

Madde Analizi ve Madde Seçimi: Bilgisayar ortamına aktarılan veriler, TAP

(Test Analysis Program) veri analiz programı kullanılarak aritmetik ortalama, standart sapma, ayırt edicilik, güçlük ve güvenilirlik yönünden incelenmiş, analiz sonuçları Ek 9’da sunulmuştur. İlgili litaratür incelemesinde madde seçiminde ayırt ediciliğin 0.30 ve üzerinde olmasının maddenin iyi düzeyde ayırt edici olduğunu gösterdiği belirlenmiştir

(Baykul, 2015: 322; Güler 2015: 133; Yıldırım 2012: 99). Bu bağlamda, madde seçiminde teste alınacak maddenin ayırt edicilik değerinin (indeksinin) en az 0.30 olmasına özen gösterilmiştir. İnceleme sonucunda her kazanımdan en ayırt edici maddeler testte bırakılmış, böylece Kelime Bilgisi Başarı Testi 20 soruluk nihai (son) şeklini almıştır (Ek 10). Kelime Bilgisi Başarı Testi’nin ön uygulama ve asıl uygulama verileri ayırt edicilik güçlük ve güvenirlik yönünden tekrar değerlendirilmiştir. İncelemede elde edilen sonuçlar Tablo 7’de sunulmuş; verilere ilişkin ayrıntılar Ek 11’de ayrıca verilmiştir:

Tablo 7. Kelime Bilgisi Ön ve Asıl Uygulama Testi Analiz Sonuçları

Uygulama _Sayısı Soru _X Ss Güvenirlik Ayırt

Edicilik Ön Uygulama Testi 40 26,768 9,217 0,927 0,542 Uygulama Testi 20 14,025 4,921 0,880 0,590

Madde analiz sonuçları incelendiğinde dil bilgisi başarı testinin orta zorlukta, ayırt edici ve güvenilir bir test olduğu görülmektedir.

Son Testin Oluşturulması: Ön uygulama testlerinin verilerinin çözümlenmesinin ardından oluşan nihai (son) testler asıl uygulama için düzenlenmiştir. Bu bağlamda, kalan soruların doğru yanıtlarının her seçenek için eşit sayıda olmasına özen gösterilmiş, ön uygulama esnasında fark edilen şekilsel hatalar (noktalama eksikliği, bir harfin unutulması gibi) düzeltilmiş ve böylece uygulama testi oluşturulmuştur.