Başa Çıkma Yöntemler

- Ne zaman başa çıkma yöntemlerini kullanırız?

Stresli olaylarla karşılaştığımızda hepimiz bu durumlarla farklı şekilde başa çıkarız. Bu yöntemler karşımıza çıkan tehlikeyi atlatmak, küçültmek veya tolere edebilmek içindir. Özellikle destekleyici kaynaklarımızın yeterli olmadığı durumlarda ortaya çıkarlar. İnfertilite gibi bir stres arttırıcı tanı ve tedavi süreci de başa çıkma yöntemlerine ihtiyaç duyulan bir dönemdir. Başa çıkma yöntemlerini sağlıklı ve sağlıksız olarak ikiye ayırırız.

a) Sağlıklı başetme yöntemleri: Rahatlatıcı aktiviteler (doğada zaman geçirmek, meditasyon vb.)sosyalleşmek, duyguları paylaşmak, spor yapmak,

b) Sağlıksız başetme yöntemleri: sigara, alkol, sakinleştirici ilaç/madde kullanma, inkar, öfkeyi başka yerlere yöneltme (kavgacılık), bastırma, uzaklaşma

- Tanı ve Tedavi sürecinde araştırmalara göre en çok kullanılan sağlıksız başetme yöntemler nelerdir?

Kullanılan başa çıkma yöntemleri genellikle erkekler ve kadınlar için infertilite tanı ve tedavi döneminde farklılık gösterir. Çok karşılaşılan örnekler:

o Uzaklaşma: Erkekler tarafından çok kullanılırken kadınlar tarafından daha az kullanılmaktadır. Erkeklerin tanı ve tedavi süreci ile aralarına mesafe koydukları görülmektedir. Problemi ciddiye almamak, hayatı infertilite tanısı yokmuş gibi devam ettirmek, aşırı spor yapmak, dışarı aktivitelerin çok ağırlık vermek bu davranışlara örnek olabilir.

o Bastırma: duygusal ve davranışsal olarak kendini kontrol altına alma çabası olarak açıklanabilir. Bu yöntem daha çok kadınlarda görülürken

erkeklerde daha az rastlanmaktadır. Bu yöntemi kullanan kişiler duyguları kendine saklarken, etraftaki insanlardan yaşadıkları problemleri saklamaya veya hayatlarındaki başka alanlara etki etmemesini sağlamaya çalışmaktadır. Araştırmalara göre bu yöntem kadın tarafından kullanıldığında çiftin yaşadığı stresin arttığı görülmüştür. Diğer taraftan erkeklerin bu yöntemi kullanmasının aynı şekilde sonuçlanmadığı araştırılmalarda görülmüştür. Erkeklerin duygularını daha fazla saklı tutmasının ve paylaşmayı istememesinin geleneksel olarak kabul edilmesi negatif etkiyi azaltmaktadır.

o Sorumluluk üstlenmek: Tanı ve tedavi süreciyle ilgili kendini suçlayan kişilerin evliliklerinde bu dönemde daha az doyum yaşadıkları görülmüştür. Çiftlerden birinin kendini suçlamasının çiftin birbirine destek olma kapasitesini düşürdüğü çalışmalardan anlaşılmaktadır.

- Kadın ve erkekler arasında ki farklılıklar ile nasıl denge kurulabilir? Stresli bir olayda her bireyin farklı başa çıkma yöntemleri kullanabileceğini ve bu yöntemlerin karşı tarafa kimi zaman iyi gelmeyeceğini hatırlamak gerekmektedir. İletişim kuran, duygularını, düşüncelerini, korkularını ve hayallerini paylaşan çiftler otomatik hale gelen başa çıkma yöntemlerini de farkına varabilirler. Bireyler partnerlerinin bazı davranışları stres ile başa çıkmak için yaptıklarını öğrendiklerinde genellikle büyük bir rahatlama yaşarlar. Farkındalığın artması çiftlerin evlilik doyumunun da artmasına yardımcı olur.

IV- Destek

- Destek sistemleri

Birçok fiziksel ve duygusal değişikliğin yaşandığı bu süreçte destek sistemleri çok önemlidir.

Destek sistemleri zor zamanlarda kişinin daha iyi hissetmesine yardımcı olacak dışarıdan gelecek yardımlardır . İyi bir doktora sahip olmak ve ona tamamen güvenebilmek bu süreçte ki en önemli desteklerden biridir. Soru sorulabilen, cevapları tatmin eden, güvenilen doktorların desteği tedavi süreçlerinde rahatlatıcıdır. Destek sistemleri sosyal çevreden, aileden, partnerden alınan desteği anlatır. En önemli olan dışarıdan destek gelmesine izin verebilmektir. Bunu sadece tedavi süreçleri ile sınırlamamak gerekmektedir. Hayatın bir parçası haline getirmek önemlidir. Destek sistemlerine tedavi sonrası hamilelik döneminde hatta tüm ebeveynlik sürecinde aynı şekilde ihtiyaç duyulmaktadır.

- Destek almak tedavi sürecinde neden önemli?

Tedavi süreci bir çift için yeni bir dönemdir. Hem fiziksel değişiklikler hem de duygusal değişiklikler hayata etki edecektir. Bu dönemi daha rahat geçirebilmek için desteğe ihtiyaç vardır. Araştırmalara göre destek sistemlerini iyi kullanan bireyler; tedavi , hamilelik ve ebeveynlik dönemlerinde daha sağlıklı başa çıkma yolları kullanmaktadır.

- Destek almak nasıl olabilir?

Tedavi Süreci:

o Profesyonel psikolojik yardım almak; grup veya bireysel terapiye başlamak. Tüp Bebek Merkezleri bu konuda yardımcı olabilirler. o Partner ile duyguları paylaşmak, birbirlerinin duygusal ihtiyaçlarını

anlamaya çalışmak.

o Arkadaşlar ve geniş aile ile beraber olmak.

o Yaşadıklarını paylaşıp paylaşmamak veya ne kadarını paylaşacakları çiftlerin ortak kararıdır. Kendi ihtiyaçlarını göz önüne alarak belirlenen kişilerle açık iletişime geçmek, destek vermelerine olanak sağlamak.

Hamilelik Süreci:

o Profesyonel psikolojik yardım almak.

o Hem fiziksel hem duygusal destek konusunda açık olmak. Fazla gelebilecek bir fiziksel iş için yardım isteyebilmek.

o Çift ilişkisine zaman ayırmak, eşin fiziksel ve duygusal desteğinden beslenmek.

o Tıbbi her konuda doktordan destek almak, sorulara cevapları internetten veya çevreden bulmaya çalışmamak.

Köklenme Çalışması

Şimdi rahat bir sandalyeye vücudunuzu destekleyecek şekilde oturun. Bedeninizin sandalyeye temas eden kısımlarını hissedin, bedeninizde birbirine değen kısımları hissedin ve ağırlığınızı sandalyeye bırakmaya çalışın. Ayaklarınız yere nasıl değiyor hissetmeye çalışın.

Vücudunuzda kastığınız bir yer varsa fark edin ve rahatlatın.

Şimdi yukarıdan başlayarak tüm bedeniniz yavaş yavaş rahatlatın. Önce yüz; alın, çene ve yanakları rahatlatın. Sonra boynunuzun da gittikçe rahatladığını hissedin. Omuzlar kollar rahat ve sandalyeye tamamen teslim olduğunuzu hissedin.

Boynunuz sırtınız rahat, karnınız rahat, pelvis bölgendeki tüm kasların rahat. Aşağıya doğru bacaklarınız, dizleriniz rahat. Ayaklarınıza doğru rahatlatın bedeninizi. Kafanızın en tepesinden ayak parmak uçlarınıza kadar tüm bedeniniz gevşek olsun ve sandalyeye teslim edin tüm bedeninizi.

Nefes alışverişlerinizi takip edin.

Nefesinizin bedeninizde nasıl bir hareketi olduğunu hissedin. Eğer mümkünse sadece burnunuzdan nefes alın ve nefesinizin nerenizde olduğunu fark edin ve rahatlayın. Eğer başka şeyler düşünmeye başladığınızı fark ederseniz, kendinizi

nazikçe bu an’a ve nefesinizi gözlemlemeye davet edin. Şimdi bedeninizi kafanızın tepesinden ayak uçlarına kadar tüm bütünlüğüyle algılamayı deneyin.

Ve yavaş yavaş ellerinizi, ayaklarınızı kıpırdatmaya başlayın ve tüm vücudunuzu gerinerek biraz daha hareket ettirin.

- Session 3: