Bağıl Nem ve Subuharı Basıncı

Bağıl nem miktarı, su yüzeylerinin varlığı ve sıcaklıkla doğrudan ilgili olup, inceleme alanında kıyı ve iç istasyonlar arasında büyük farklılıklar gösterir. Buna göre, araĢtırma sahasındaki istasyonlarda yıllık ortalama bağıl nem değeri, Çanakkale‟de % 77.2 iken Ankara‟ya doğru gidildikçe azalır ve % 60‟a düĢer (Tablo-7). Türkiye‟de bağıl nem, kıĢ aylarında yüksek yaz aylarında ise daha düĢüktür. Özellikle iç kesimdeki istasyonlarda bağıl nem miktarı, yaz aylarında oldukça düĢüktür. KıĢ aylarında ise araĢtırma sahası genelinde yüksek olmasının nedeni bu mevsimde Türkiye‟yi etkileyen hava kütleleri ve termik koĢullarla doğrudan ilgilidir. Bu durum, Türkiye‟yi mevsimlere göre etkileyen ve termik koĢulları değiĢtiren hava kütlelerinin, bağıl nem oranlarını da etkilemesinden kaynaklanmaktadır (Koçman, 1993: 42). Buna göre, Temmuz ayında bağıl nem değerleri, % 47 (Ankara) ile % 68.5 (Çanakkale) arasında değiĢmektedir (Tablo-7).

Eylül ayından itibaren sıcaklığın azalması ve nemli hava kütlelerinin giderek etkili olmaya baĢlaması ile bağıl nem oranlarında artıĢ görülür ve en yüksek oranlara Aralık, Ocak aylarında eriĢilir. Buna göre, Aralık ayında bağıl nem değerleri % 69 (Edremit ve Nallıhan) ile % 83.4 (Çanakkale) arasında değiĢir. Mart ve Nisan‟dan itibaren sıcaklık değerlerinin yükselmesi ile birlikte bağıl nem değerleri de düĢer.

Ġstasyonların bağıl nem değerleri tek tek ele alındığında, Çanakkale‟de yıllık ortalama bağıl nem miktarının % 77.2 olduğu görülür. KıĢ mevsiminde sahada genel olarak bağıl nem değerleri artmaktadır. Buna göre, Aralık ayında bağıl nem değerleri, % 83.4‟ tür. Temmuz ayında ise, bağıl nem değerleri % 68.5‟tir. AraĢtırma sahasının batısında bulunan ve kıyı istasyonu olan Çanakkale, araĢtırma sahasında bağıl nem değerlerinin en yüksek olduğu istasyondur.

Edremit‟te, yıllık ortalama bağıl nem miktarı, % 58‟dir. Aralık ayında bağıl nem değerleri % 69, Temmuz ayında ise % 46‟dır. Kıyı istasyonu olmasına rağmen, Edremit istasyonunda bağıl nem değerleri diğer kıyı istasyonlarına göre düĢüktür.

Yine, Balıkesir‟de yıllık ortalama bağıl nem miktarı % 70.5‟dir. Aralık ayında bağıl nem değerleri % 81.6, Temmuz ayında ise % 59.7‟dir.

Bursa‟da, yıllık ortalama bağıl nem miktarı % 66‟dır. Aralık ayında bağıl nem değerleri % 71‟dir. Temmuz ayında ise, % 58‟dir. Bilecik‟te ise, yıllık ortalama bağıl

nem miktarı % 69‟dur. Aralık ayında bağıl nem değerleri % 76, Temmuz ayında ise

% 63‟tür. Bilecik istasyonu, Marmara, Karadeniz, Ġç Anadolu ve Ege Bölgelerinin kesim noktaları üzerinde bulunmaktadır. Bu konum özelliği istasyonun bağıl nem değerleri üzerinde etkide bulunmuĢtur.

Yine, Kütahya‟da yıllık ortalama bağıl nem miktarı % 63‟tür. Aralık ayında bağıl nem değerleri % 74, Temmuz ayında ise % 57‟dir. EskiĢehir‟de ise, yıllık ortalama bağıl nem miktarı % 65‟tir. Aralık ayında bağıl nem değerleri % 78, Temmuz ayında ise % 53‟tür.

Nallıhan‟da yıllık ortalama bağıl nem miktarı % 61‟dir. Aralık ayında bağıl nem değerleri % 69, Temmuz ayında ise % 57‟dir. Ankara‟da ise, yıllık ortalama bağıl nem miktarı % 60‟tır. Aralık ayında bağıl nem değerleri % 76, Temmuz ayında ise, % 47‟dir. Buna göre Temmuz ayında bağıl nem oranı iç kısımlara doğru gittikçe azalmakta olup, en düĢük olan istasyon Ankara‟dır.

Sıcaklığın yükselmesine bağlı olarak havanın nem tutma kapasitesi artar. Bu nedenle denize yakın olan istasyonlarda subuharı basıncı da artar. Nitekim, Ağustos ayında subuharı basıncı 12.6 mb (Ankara) ile 21.6 mb (Çanakkale) arasında değiĢim gösterir. Buna karĢılık, sıcaklığın düĢmesiyle birlikte özellikle kıĢ aylarında havadaki subuharı miktarı azalır. Böylece, Ocak ayında subuharı basıncı 4.8 mb (Kütahya ve EskiĢehir) ile 8.3 mb (Çanakkale) arasında değiĢir (Tablo-7).

Çanakkale‟de yıllık ortalama subuharı basıncı 14.0 mb‟dır. Ġstasyonda, Ocak ayı subuharı basıncı 8.3 mb olup Ağustos ayı subuharı basıncı 21.6 mb‟dır. Kıyı istasyonu olması ve sıcaklık değerlerinin yüksek olması nedeniyle Çanakkale‟de subuharı miktarı yüksektir.

Yine Edremit‟te yıllık ortalama subuharı basıncı 11.4 mb‟dır. Ġstasyonda, Ocak ayı subuharı basıncı 7.2 mb olup Ağustos ayı subuharı basıncı 16.8 mb‟dır.

Balıkesir‟de yıllık ortalama subuharı basıncı 11.9 mb‟dır. Ġstasyonda, Ocak ayı subuharı basıncı 7.2 mb olup Ağustos ayı subuharı basıncı 18.3 mb‟dır.

Bursa istasyonunda ise, yıllık ortalama subuharı basıncı 11.4 mb‟dır.

Ġstasyonda, Ocak ayı subuharı basıncı 6.4 mb olup, Ağustos ayı subuharı basıncı 17.7 mb‟dır. Bilecik istasyonu‟nda yıllık ortalama subuharı basıncı 10.6 mb‟dır.

Ġstasyonda, Ocak ayı subuharı basıncı 5.9 mb olup Ağustos ayı subuharı basıncı 16.9 mb‟dır.

Kütahya istasyonu‟nda, yıllık ortalama subuharı basıncı 8.6 mb‟dır.

Ġstasyonda, Ocak ayı subuharı basıncı 4.8 mb olup Ağustos ayı subuharı basıncı 13.6 mb‟dır. Buna göre, Kütahya istasyonunun subuharı basıncında, diğer istasyonlara göre belirgin bir azalma olduğu söylenebilir. Yine, EskiĢehir istasyonunun subuharı basıncı Kütahya istasyonuna yakınlık göstermekte olup, istasyonun yıllık ortalama 8.4 mb‟dır. Bu istasyonun, Ocak ayı subuharı basıncı 4.8 mb olup Ağustos ayı subuharı basıncı 13.2 mb‟dır.

Nallıhan istasyonu‟nda, yıllık ortalama subuharı basıncı 9.6 mb‟dır.

Ġstasyonda, Ocak ayı subuharı basıncı 4.8 mb olup Ağustos ayı subuharı basıncı 16.3 mb‟dır. Buna göre, etkili olan sıcaklık değerleri istasyonun subuharı miktarını da etkilemiĢtir. Ankara istasyonu‟nda ise, yıllık ortalama subuharı basıncı 8.6 mb‟dır.

Ġstasyonda, Ocak ayı subuharı basıncı 5.0 mb olup Ağustos ayı subuharı basıncı 12.6 mb‟dır.

Dolayısıyla, istasyonlar arasında farklılık göstermekle beraber genel olarak Çanakkale‟den Ankara‟ya doğru gidildikçe sıcaklık değerlerinin azalmasına bağlı olarak subuharı miktarlarının da azaldığı görülür. Buna göre Çanakkale‟den Ankara‟ya doğru gidildikçe yıllık ortalama subuharı basıncı, Çanakkale‟de 14 mb iken iç kesimlere doğru gidildikçe azalır ve Ankara istasyonunda 8.6 mb‟a düĢer (Tablo-7).

Tablo-7: AraĢtırma Sahası‟ndaki Ġstasyonların ortalama bağıl nem (%) ve Subuharı basıncı (mb). D.M.Ġ.G.M.

Ġstasyonlar Meteorolojik Öğeler

A Y L A R

Yıllık

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

ÇANAKKALE Ort. Bağıl Nem (%) 83.2 81.0 80.7 79.3 76.9 72.1 68.5 69.7 72.7 77.7 81.5 83.4 77.2 Subuharı Basıncı (mb) 8.3 8.1 9.1 11.7 15.4 19.4 21.5 21.6 18.0 14.5 11.4 9.4 14.0

EDREMĠT Ort. Bağıl Nem (%) 67 63 62 61 55 49 46 50 54 62 68 69 58

Subuharı Basıncı (mb) 7.2 6.9 7.7 9.9 12.4 14.7 16.2 16.8 14.5 12.3 9.8 8.2 11.4 BALIKESĠR Ort. Bağıl Nem (%) 81.3 78.1 74.2 69.6 67.0 59.6 59.7 61.7 63.8 71.7 78.4 81.6 70.5 Subuharı Basıncı (mb) 7.2 7.2 8.0 10.2 13.4 15.9 18.2 18.3 14.9 12.6 9.8 8.0 11.9

BURSA Ort. Bağıl Nem (%) 71 70 68 67 65 59 58 60 65 71 72 71 66

Subuharı Basıncı (mb) 6.4 6.4 7.4 9.8 12.9 15.5 17.5 17.7 14.8 12.2 9.0 7.3 11.4

BĠLECĠK Ort. Bağıl Nem (%) 77 74 69 66 66 63 63 65 66 70 73 76 69

Subuharı Basıncı (mb) 5.9 5.9 6.7 8.9 12.1 14.8 16.9 16.9 13.5 11.0 8.2 6.5 10.6

KÜTAHYA Ort. Bağıl Nem (%) 73 69 64 61 60 58 57 58 60 65 68 74 63

Subuharı Basıncı (mb) 4.8 4.9 5.5 7.2 9.7 12.0 13.7 13.6 10.8 8.6 6.6 5.5 8.6

ESKĠġEHĠR Ort. Bağıl Nem (%) 77 73 66 63 62 57 53 55 60 66 71 78 65

Subuharı Basıncı (mb) 4.8 4.7 5.3 7.3 9.9 11.9 13.2 13.2 10.4 8.6 6.5 5.4 8.4

NALLIHAN Ort. Bağıl Nem (%) 68 66 62 59 58 57 57 58 58 60 64 69 61

Subuharı Basıncı (mb) 4.8 5.1 6.0 8.0 10.8 13.8 16.1 16.3 13.1 9.6 6.6 5.4 9.6

ANKARA Ort. Bağıl Nem (%) 73 70 63 60 58 53 47 47 51 62 70 76 60

Subuharı Basıncı (mb) 5.0 5.1 5.9 7.8 10.1 11.9 13.0 12.6 10.4 8.8 6.9 5.5 8.6

88