BĠLGĠSAYAR DESTEKLĠ EĞĠTĠM

Bilgisayarların öğrenme - öğretme ve okul yönetimi ile ilgili bütün faaliyetlerde kullanılması BDE olarak tanımlanabilir. BDE denildiğinde eğitim - öğretim etkinlikleri sırasında eğitimi zenginleĢtirmek ve kalitesini yükseltmek için öğretmene yardımcı bir araç olarak bilgisayarlardan yararlanılması anlaĢılmaktadır (Demirel 2001, s.116). Bilgisayarlar bugünkü durumda öğretimi büyük oranda bireyselleĢtirerek geleneksel sınıf öğretiminin olumsuzluklarını ortadan kaldırmaktadır. Eğitim programlarının bireyselleĢtirmeyi yeterince gerçekleĢtirememesi yetenekli ancak yavaĢ öğrenen çocukların eğitimini zorlaĢtırmaktadır. Farklı bilgi, beceri ve tutum düzeyindeki bireylerden oluĢan bir sınıfta, bilgisayar aracılığıyla her bireye kendi yeteneğinde geliĢmelerine olanak sağlanmakta, çeĢitli beklentileri karĢılanabilmektedir Ancak sıralanan olumlu etkilerin sağlanabilmesi için öğrencilere bilgisayar okur-yazarlığı yeteneklerinin kazandırılması önem taĢımaktadır (AĢkar 1992) .

BDE‟nin birkaç değiĢik tanımı yapılabilir. a) BDE; Bilgisayarla öğretme sürecidir.

b) Öğretme aracı olarak bir bilgisayar programını kullanan bireysel eğitim sistemidir. c) Bir bilgisayarı kullanan birisi tarafından öğrenilebilecek bilgi ve beceriler sunan

eğitsel bir bilgisayar programıdır.

d) Bir alanın (matematik, fizik, kimya vb.) öğretimde bilgisayarın öğretmen ve öğrenciye yardımcı bir araç olarak kullanılmasını ifade etmektir. BaĢka bir deyiĢle, BDE eğitimde bilgisayarın, öğrencinin eğitimde daha etkin öğrenmesini sağlamak amacıyla kullanılması demektir.

e) "Öğrencinin bir bilgisayar baĢında, göstereceği her türlü tepkileri göz önünde bulundurarak hazırlanmıĢ ders yazılımı ile karĢılıklı etkileĢimde bulunarak kendi

24

öğrenme hızına göre kullanabileceği öğretim türü", bu soruna iliĢkin uygulama ve araĢtırma alanı olarak da tanımlanabilir.

f) Öğrenme ortamına uyarlanabilecek veya öğretime uygun bilgisayar donanımı araçlarıyla, bir ders yazılımının tek veya çok öğrencili ortamda öğreten yardımı olsun ya da olmasın izlenmesiyle sürdürülen eğitim yöntemidir.

BDE nasıl tanımlanırsa tanımlansın, bilgisayar destekli öğretimde, bilgisayarın öğretme sürecinde öğretmenin yerine geçecek bir seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı, güçlendirici bir araç olarak girmesi esastır (http://bote.hacettepe.edu.tr 2008).

Bilgisayarların eğitimde kullanılmalarıyla ilgili terimler iki farklı, ancak birbirine bağlı Ģekilde sınıflandırılabilmektedir. Bunlar öğretim ve öğrenme açısından terimlerdir. Öğretim Açısından Terimler:

a) Bilgisayar destekli öğretim

b) Bilgisayarla düzenlenmiĢ öğretim c) Bilgisayara dayalı öğretim

d) Bilgisayar Öğretimi Öğrenme Açısından Terimler: a) Bilgisayardan öğrenme b) Bilgisayar ile öğrenme c) Bilgisayar hakkında öğrenme

d) Bilgisayardan düĢünme yollarını öğrenme

e) Bilgisayarla öğrenmenin düzenlenmesi (Öğüt ve diğ. 2004).

Eğitimin çeĢitli aĢamalarında ve öğretim sürecinde bilgisayarın seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı, güçlendirici bir öğe olarak ve yardımcı öğretim aracı olarak kullanılmasıdır (Alkan 1998).

Bilgisayar Destekli Eğitime tam olarak geçilememesinin nedenleri aĢağıdaki biçimde özetlenebilir:

25

a) Nitelik ve nicelik bakımından yeterli öğretmenin olmayıĢı, öğretmenlerde eğitim ve motivasyon eksikliği,

b) Nitelik ve nicelik bakımından yeterli ders yazılımların olmayıĢı ve ders yazılımlarında bir standardizasyonun belirlenememesi,

c) Gerekli altyapının yetersiz oluĢu,

d) Var olan imkanların etkili kullanılamaması,

e) Laboratuvarların genelde 20 kiĢilik, sınıfların 50-60 kiĢi olmasından kaynaklanan sorunlar,

f) Toplum tarafından bilgisayarın hâlâ eğlence ve oyun aracı olarak görülmesi, g) Öğretmenlerin ve okul idarecilerinin B.D.E.‟i benimsememeleri,

h) Eğitim sistemimizde alıĢık olunan öğretmen-öğrenci iliĢkileri,

i) Bilgisayar, yazılım ve materyaller için yeterli mali kaynakların olmayıĢı, j) Bilgisayarların her iĢimizi yapacağına dair olan bilinçsiz anlayıĢ,

k) Öğrencilerin hepsinde bilgisayar okur-yazarlığının olmaması, l) Bilgisayar öğretmenliğinin özendirilmemesi,

m) Özel sektörlerin bu konuda yardımcı olması için teĢvik edilmemesi,

n) Müfredat programlarında BDE‟nin olmayıĢı ve uygulamak için esneklik bulunmaması,

o) Öğretmen yetiĢtiren kurumların müfredat programlarında bilgisayar okur-yazarlığı ile birlikte bilgisayarın eğitimde nasıl kullanılacağına dair derslerin olmaması, p) Bilgisayar teknikerleri ile eğitimciler arası koordinasyon eksikliği,

q) Okullarda bilgisayar konusunda yetiĢmiĢ kadrolu uzmanların olmayıĢı (Sünbül 2000).

26

2.3.1 Bilgisayar Destekli Eğitimin Amaçları

Bilgisayar destekli eğitimin amacı, eğitimi bireyselleĢtirmektir. Bilgisayar destekli eğitim, diğer eğitim ortamlarından farklı özelliklere ve farklı değiĢkenleri kontrol edebilme yeteneğine sahiptir. Ayrıca bilgisayar destekli eğitimde, öğretmen veya öğrencilerin mekândan bağımsız, kiĢiden bağımsız, zamandan bağımsız olarak bilgisayar teknolojilerini eğitim-öğretim amaçları doğrultusunda kullanmalarını da amaçlamaktadır (ġimĢek 1999).

a) Öğrencinin öğrenme güdüsünü arttırmak,

b) Öğrencinin bilimsel düĢünme yeteneğini geliĢtirmek, c) Grup çalıĢmalarını desteklemek,

d) Öğretme yöntemlerini geniĢletmek,

e) Öğrencinin kendi kendine öğrenme yeteneklerini geliĢtirmek,

f) Öğrencide ileri düzeyde düĢünme becerisinin geliĢtirilmesini desteklemek, g) Mantık yolu ile problemlere çözüm bulmayı desteklemek,

h) Hipotez kurmaya cesaretlendirmek vb. (Demirel, Seferoğlu ve Yağcı 2002).

2.3.2 Bilgisayar Destekli Eğitimi Etkileyen Faktörler

BDE sürecini etkileyen ya da etkilediği düĢünülen değiĢkenleri; öğrenci motivasyonu, yenilik, etkileĢim, bireysel öğrenme farklılıkları, ders yazılımının türü, kapsamı ve niteliği, öğretmenin bilgisayar destekli öğretimi algılama biçimi, tutumu, beklentisi ve değiĢen rolü, ders yazılımın eğitim programlarıyla bütünleĢmesi, bilgisayar destekli öğretim uygulamasının okul içinde yürütülme biçimi Ģeklindedir. Ancak bilgisayar destekli eğitim uygulamalarının baĢarıya ulaĢmasında en önemli faktörler sırasıyla; yazılım (seçim, geliĢtirme-değerlendirme) donanım ve bilgisayar destekli öğretim için öğretmen yetiĢtirmedir (UĢun 2000, s.58).

BDE uygulanırken etkileyen faktörler dikkate alınırsa eğitime katkı sağlayacaktır. BDE eğer doğru Ģekilde uygulanabilirse eğitim açısından birçok faydayı beraberinde getirebilir.

27

2.3.3 Bilgisayar Destekli Eğitimin Faydaları

Yanpar ve Yıldırım (1999, ss62,64) BDE‟nin öğretim ortamına sağladığı yararları Ģu Ģekilde sıralamıĢlardır:

a) Öğrencilerin konuyu kendi hızlarına göre öğrenmelerini sağlar. b) Öğrencilerin derse etkin katılımlarını sağlar.

c) Öğretimsel etkinliklerin niteliğini ve niceliğini artırır. d) Öğrenciler performanslarını izleme olanağı bulurlar.

e) Öğrencilere ders saatlerinin dıĢında uygulama ve tekrar imkanı sağlar.

Yanpar ve Yıldırım (1999, ss64,66) BDE‟nin sınırlılıklarını ise Ģu Ģekilde sıralamıĢlardır:

a) Öğrencilerin sosyo- psikolojik geliĢimlerini engeller. b) Özel donanım ve beceri gerektirir.

c) Eğitim programını destekler nitelikte olmayabilir. d) Öğretimsel niteliği zayıf olabilir.

“Bilgisayar destekli eğitim” genel bir kavram olmakla birlikte bilgisayarlı eğitim ve öğretim için kullanılan bütün terimleri kapsamaktadır. Öğretim açısından değerlendirildiğinde en çok ilgi gören yöntem ise “ Bilgisayar destekli öğretim” „dir.