BĠLGĠ HAREKÂTI

Bilgi elde edinimi devletler için önemli bir stratejik üstünlük sağlamaktadır.71 Bilgi savaĢlarında en güçlü silah, bilgi ve dezenformasyondur. Çünkü bunlar savaĢın biçimini tayin etmektedir. Bilgi savaĢında önemli husus, bir ülkenin kendi bilgi alt yapısını koruyarak düĢman birliklerinin bilgi sistemlerini, bilgi kaynaklarını ve bilgi alt yapısını imhaya yönelik olarak eylemlerde bulunmaktır.72

Bilgi savaĢının gerçekleĢebilmesi için mutlaka bir “bilgi saldırısı”na gereksinim vardır. Bilgi saldırısı; “doğrudan doğruya düĢmanın gözle görülür bir Ģekilde fiziksel varlığına ait olan bilgileri değiĢtirmeden saptırmak”73

Ģeklinde tanımlanabilir. Bilgi saldırısına maruz kalan hedef kitle, kendini ister istemez bilgi savaĢının içerisinde bulmakta ve bir bilgi harekâtı bombardımanına tutulabilmektedir.74

Bilgi savaĢının çıkıĢ noktasını bilgi harekâtı oluĢturmaktadır. Kavram olarak bilgi harekâtını; “Politik ve askerî hedefleri desteklemek için kendi bilgi ve bilgi sistemlerini etkili bir Ģekilde kullanıp korurken, düĢmanın bilgiye dayalı iĢlemlerini, komuta kontrol (C2) sistemlerini, muhabere ve bilgi sistemlerini etkileyerek karar vericilerin etkin olmalarını sağlamak amacıyla yerine getirilen faaliyetler”75 Ģeklinde

70

ÇÖLGEÇEN, A.g.e., s.34

71

Ġnci, SÖKMEN, “Ağ Tabanlı Terörist Organizasyonlar El Kaide Terörist Örgütü”, Beykent Üniversitesi Stratejik AraĢtırmalar Dergisi, 2009, No: 2, s.107-137

72

Mustafa, SAĞSAN, “Bilgi Savaşı: Siperlerden Klavyelere Taşınan Bir Harekâtın Anatomisi”, Avrasya Dosyası: İstihbarat Özel, 2002, Cilt 9, Sayı 2, s.213–232

73 _{Department Of The Air Force Washington DC, “Cornerstones of Information Warfare”, 1995,}

http://www.c4i.org/cornerstones.html EriĢim Tarihi: 20.08.2010

74

SAĞSAN, A.g.e.

75

tanımlamak mümkündür.

Türk Silahlı Kuvvetleri Harp Konsepti‟nde bilgi harekâtı; “askerî harekâtın bütün safhalarında tesis edilen askerî bilgi ortamındaki bütün bilgi iĢlem faaliyetlerinin geliĢtirilmesi, iĢlenmesi ve korunmasına yönelik olarak yapılan sürekli bir askerî faaliyet” Ģeklinde tanımlanmıĢtır.76

Daha kısa bir tanımla; “düĢmanın bilgi ve bilgi sistemlerini etkileyecek eylemlerde bulunurken kendi bilgi sistemlerini savunma”77 olarak izah edilebilir. Bilgi savaĢını ise tanımlamaları yapılan, bilgi harekâtları bağlamında; “DüĢman olarak hedeflediğimiz kitleye belirli amaçları gerçekleĢtirmek veya savaĢı kazanmak için kriz veya çatıĢma zamanlarında bilgi operasyonlarının idare edilmesi, yönetilmesi”78

olarak ifade edilebilir.

Bilgi harekâtları, pahalı yatırımlar gerektirmemesi ve ağırlıklı olarak yetiĢmiĢ insan gücüne dayalı olması nedeniyle, sadece ülkelerin değil aynı zamanda örgüt, kurum hatta kiĢi düzeyinde bir mücadele yöntemi olmuĢtur. Ülke güvenliğini tehdit eden ve hedefine ulaĢmada sınır tanımayan suç örgütleri, bilgi teknolojileri vasıtasıyla tahminlerin ötesinde bir mobilite kazanarak uluslararası suç trafiğine yeni bir boyut kazandırmıĢtır.79

Bilgi savaĢı kavramı ve muhtevasının belirlenebilmesi için “bilgi ile ilgili” boyutunun belirlenmesi, “bilgi ile ilgili” boyutunun belirlenmesi için ise bilgi alt yapısının ne olduğunun anlaĢılması gerekmektedir. Çünkü, bilgi savaĢının temel dayanak noktası, bilgi alt yapısından geçmektedir. Bir ülkenin bilgi alt yapısının çözümlenmesi; o ülke ile ilgili olarak yapılacak her türlü teknolojik istihbarat çalıĢmalarının baĢarılı olacağı anlamına gelmektedir. “Bilgisayar yazılımı ve donanımının oluĢturulabilmesi için gerekli iĢ birliklerinin yapılması, veri depolama ve bununla ilgili ekipmanın üretilmesi, özbilgi ve buna iliĢkin uygulamalar ile tüm bu

76 MÜTERCĠMLER, A.g.e. 77 SAĞSAN, A.g.e. 78 _{SAĞSAN, A.g.e.} 79

FatoĢ Tünay Yarman, VURAL, (2004) “Bilgi Teknolojilerindeki Gelişmelerin Yarattığı

Uluslararası Yeni Güvenlik Ortamı”, http://vural.ceng.metu.edu.tr/kisisel/makale-ve-sunumlar/Bilim ve Teknoloji Politikalari/harpak2004.doc EriĢim Tarih: 20.08.2010

unsurlar arasındaki bağlantıların sağlanması ve bu alanda çalıĢacak olan personelin eğitimi” Ģeklinde tanımlanan bilgi alt yapısı, telefon ağları, uydu ve telsiz telefon ağları, özel ağlar ve internet ile diğer bilgisayar ve veri ağlarından oluĢmaktadır.”80 Yani, bir ülkedeki bilgi alt yapısı, mevcut bilginin iĢlenmesine, depolanmasına, bir yerden bir yere iletilmesine ve bu bilgilere gerektiğinde eriĢilmesine olanak sağlayan teknolojileri içermektedir.81

Bilgi alt yapısı, bilgi sistemleri, bilgi kaynaklar ve bilgi hizmetleri olmak üzere üç farklı aĢamadan oluĢmaktadır. Önce bilgi saldırısı ardından da bilgi harekâtının gerçekleĢebilmesi için tüm bu aĢamalar tamamlanmalıdır. Bu aĢamalar maddeler halinde aĢağıda yer almaktadır;82

1) Bilgi Sistemi süreci, bilgi savaĢına baĢlanmadan önce ülkelerin “alt yapılarını hazırlayarak gerekli makine ve ekipmanı temin ile organizasyonu oluĢturma süreci”dir. Bu, bilgi savaĢının ilk ve en temel aĢamasıdır.

2) Bilgi Kaynakları süreci, karĢı tarafın durumunu anlamak, mevcut güç kapasitesini öğrenmek ve gelebilecek saldırıların coğrafi olarak yerini tespit etmek için bilgi alt yapısının ikinci aĢaması olarak karĢımıza çıkmaktadır. Saldırıyı yapacak veya saldırıya uğrayacak olan ülkenin “mevcut bilgi kaynaklarını kullanarak bilgi elde etme iĢi” olarak tanımlanabilir.

3) Bilgi Hizmetleri süreci ise, bilgi kaynakları sonucunda elde edilen bilgilerin, saldırıda bulunmak isteyen veya saldırıya maruz kalacak olan ülkenin “bilgi sistem ve ağına uygun olarak adapte edilmesi ve iç orga- nizasyon yapılarının hizmetine sunulması”dır.

Bilgi savaĢını sadece ileri teknolojiye sahip askeri silâhlar ile yapılan savaĢ olarak algılamak doğru olmaz. Daha ziyade karĢı tarafa ait bilgi merkezli iĢlemcileri,

80

SAĞSAN, A.g.e.

81

Office of Technology Assessment Congress of the United States, "Information Security and

Privacy in Network Environments", Eylül 1994, http://epic.org/crypto/reports/ota_1994.html EriĢim

Tarihi: 20.08.2010

82

bilgi sistemlerini ve bilgi tabanlı ağ yapılarını etkileyecek bir hareket gerçekleĢtirmek için oluĢturulan ve savunma sistemleri ile yapılan savaĢtır.83