Ayl k prim ve hizmet belgesinin düzenlenmesi, verilmesi ve saklanmas
MADDE 109 – (1) verenler, bir ay içinde Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddelerine tabi çal rd sigortal lar, 5434 say Kanunun mülga hükümlerine tabi i tirakçiler ve 4857 say Kanununun 7 nci maddesine göre i görme edimini yerine getirmek üzere ba ka i verene geçici olarak devretti i sigortal lar ile sosyal güvenlik destek primine tabi sigortal lar n;
a) Sosyal güvenlik sicil numaralar (TC Kimlik Numaralar ), b) Ad ve soyadlar ,
c) Sigorta, i sizlik ve ayl k sosyal güvenlik destek primlerini, ç) Prime esas kazançlar tutar ,
d) Prim ödeme gün say lar , yan s ra;
e) Varsa 3568 say Kanuna tabi olan meslek mensubunun ad ve soyad ile bunlar n meslekî oda kay t numaras ,
f) verenin kamu idaresi olmas hâlinde tahakkuk veya tediye görevlisinin ad , soyad , g) Kurumca belirlenen di er bilgileri,
ta yan ve örne i Ek-9, Ek-9-A ve Ek-9-A-1’de bulunan ayl k prim ve hizmet belgesini ve yine örne i Ek-9-B, Ek-9-B-1’de bulunan ayl k fiilî hizmet süresi zamm prim belgesini, Kurumca ç kar lacak tebli de belirtilen süre içinde Kuruma vermekle; sigortal çal rmaya son verdi i veya sigortal n i ten ç kmas durumlar nda, sigortal n ten ayr ld tarihten itibaren 15 gün içinde durumu ilgili üniteye bildirmekle yükümlüdür. Kanunun 4 üncü maddesinin birinci f kras n (b) bendi gere ince sigortal olan ve sigortal çal ran i verenlerin kendilerinin veya tüzel ki i irket ortaklar n da bu belge ile Kuruma bildirilmesi hususunda Kurum yetkilidir. Kurum, elektronik imza uygulamas na geçildi inde bu f kran n (e) ve (f) bentlerinde belirtilen ki iler ile i verenlerin veya vekilinin elektronik imzalar isteyebilir.
(2) Kurum, bu maddede belirtilen ayl k prim ve hizmet belgesini, di er kamu idarelerine verilen ve çal anlara ait bilgileri ihtiva eden belgelerle birle tirmeye, kamu idarelerinin internet veya elektronik bilgi i lem ortam ndan almaya ve i verenleri bu yönde yükümlü k lmaya yetkilidir.
(3) Kurumca ç kar lacak tebli de belirtilecek sürelerde verilmemi olmakla beraber;
a) 7/5/1983 tarihli ve 2822 say Toplu Sözle mesi Grev ve Lokavt Kanununa göre toplu i sözle mesi akdedilen i yerlerinden dolay , toplu i sözle mesine istinaden geriye yönelik olarak düzenlenmesi gereken ek ayl k prim ve hizmet belgelerinin, toplu i sözle mesinin imzaland tarihten,
b) Kamu kurum ve kurulu lar nda çal an ve toplu i sözle mesi d nda kalan sigortal personel ile toplu i sözle mesine tabi olmakla beraber sendikalara üye olmamalar sebebiyle özel sektöre ait i yerlerinde sözle me kapsam nda bulunmayan personele yap lan geriye dönük ücret art lar na ili kin al nan karar tarihlerinden,
c) Ücretleri Maliye Bakanl n vizesine tabi olmas sebebiyle ödenmesine sonradan karar verilen kamu idarelerinde görevli, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci f kras n (a) bendi kapsam nda sigortal personel için vizenin gecikmesine ba olarak yasal süresi d nda, ancak, vize i leminin gerçekle ti ine ili kin yaz n tarihinden,
ç) Bir aydan fazla istirahat alan sigortal lara Kurumca ödenen geçici i göremezlik ödene inin yan s ra verenlerince toplu i sözle mesine dayan larak istirahatl bulunulan süre için ücret ödenmesi hâlinde, istirahat süresinin sona erdi i tarihten,
d) 4857 say Kanununun 21 inci maddesine istinaden i mahkemelerince veya özel hakem taraf ndan verilen kararlar uyar nca, göreve iadesine karar verilen sigortal personel için, kesinle en mahkeme veya özel hakem karar n, sigortal ya tebli inden sonra on i günü içinde sigortal i verene i e ba lamak üzere ba vurdu u takdirde, onuncu günün i gününün içinde bulundu u ay takip eden ay ba ndan,
e) dare mahkemesi kararlar na göre görevlerine iade edilen sigortal personel ile ilgili olarak kesinle en mahkeme karar n idareye tebli edildi i tarihini takip eden günden,
f) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci f kras n (c) bendinde belirtilen sigortal lar için kanunî düzenleme veya Bakanlar Kurulu Karar ile enflasyon fark veya ba ka ad alt nda geriye yönelik olarak yap lan ödemelere ili kin ek nitelikteki ayl k prim ve hizmet belgeleri, ödemenin yap ld tarihi takip eden günden,
g) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci f kras n (c) bendi kapsam nda sigortal olanlardan görevden uzakla lmas veya görevine son verilmesine ra men idarî tasarrufla ya da yarg karar ile görevlerine iade edilenler için geriye dönük olarak ödenen ayl k, ücret veya tahsisata ili kin ayl k prim ve hizmet belgeleri ödemenin yap ld tarihi takip eden günden,
ba lamak üzere Kurumca ç kar lacak tebli de belirtilecek süreler içinde verilecek ek veya as l ayl k prim ve hizmet belgeleri yasal süresi içinde verilmi kabul edilir.
(4) Operasyonlara kat lmak amac yla görev yerleri de tirilen askerî birliklerin bu durumunu belgelemeleri kayd yla yasal süresi d nda verilen belgeler süresinde verilmi say r.
(5) Yasal süresi içinde vermi olduklar prim belgesi türünde yanl k yap ld n anla lmas üzerine, düzeltme amac yla yasal süresi geçirildikten sonra verilen ek veya as l ayl k prim ve hizmet belgeleri süresinde verilmi say r.
(6) Yabanc ülkelere sefer yapan ula rma araçlar , ayl k prim ve hizmet belgesinin Kuruma verilme süresi içinde Türkiye’ye dönmemi se, bu araçlarda çal lan sigortal ya ait ayl k prim ve hizmet belgesi, araçlar n Türkiye’ye dönü ünü takip eden ay n sonuna kadar Kuruma verilir. Ancak, ayl k prim ve hizmet belgesinin Kuruma verilmesi ve sigorta primlerinin ödenmesi, bu maddede belirtilen belgenin, Kurumca ç kar lacak tebli de belirtilecek verilme süresinin sona erdi i tarihten itibaren bir ay geçemez.
(7) Ayl k prim ve hizmet belgesi, her i yeri için ve sigortal lar n tabi olduklar sigorta kollar ve farkl prim
oranlar dikkate al narak ayr ayr düzenlenir. Belgelerde, sigortal lar sosyal güvenlik numaralar na göre küçükten büyü e do ru s ralan r.
(8) Bir i te, bir i in bölüm veya eklentilerinde i verenden i alan alt i verenler de, çal rd klar sigortal lar için as l i yerine Kurumca verilmi olan sicil numaras ve alt i veren kodunu yazarak bu maddenin birinci f kras nda öngörülen biçimde ve sürede ayl k prim ve hizmet belgesini düzenleyip Kuruma vermek zorundad rlar.
(9) veren, alt i verenlerin çal rd klar sigortal lar için, hangi alt i verene, sigortal devir alan da, hangi verene ait oldu unu belirterek bu ah slar ad na ayl k prim ve hizmet belgesi düzenleyip Kuruma verebilir.
(10) Kendisine ait i yeri müstakilen tescil edilmi olan i verenlerin ba ka i verenlerden ald klar i lerde çal rd klar sigortal larla ilgili belgeler, kendilerine ait tescilli i yerinden Kuruma verilir.
(11) Kurum barkodu bulunan, ayl k prim ve hizmet belgesinin bir nüshas Kuruma verilmesi gereken sürenin son gününü takip eden günden ba lanarak müteakip belgenin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar i yerinde sigortal lar n görebilece i bir yere as r. Sigortal geçici olarak bir ba ka i verene devreden i verenler ayl k prim ve hizmet belgesinin bir nüshas i yerine as lmak üzere sigortal devretti i i verene verir.
(12) Ayn i verene ait olup, tek sicil numaras verilmi olan birden fazla i yerlerinde de, ayl k prim ve hizmet belgesinin Kurum barkodlu ç kt lar n ayn süre içinde sigortal lar n görebilecekleri bir yere as lmas zorunludur.
(13) Ayl k prim ve hizmet belgesi ile birlikte ay içinde otuz günden az çal an veya eksik ücret ödenen sigortal lara ili kin;
a) Kurumca yetkilendirilmi sa k hizmeti sunucular ndan veya i yeri hekimlerinden al nm istirahatl oldu unu gösteren raporu,
b) Ücretsiz veya ayl ks z izinli oldu unu kan tlayan izin belgesi,
c) Disiplin cezas uygulamas , gözalt na al nma ile tutukluluk hâline ili kin belgeleri, ç) K smi süreli çal malara ait yaz i sözle mesi,
d) verenin imzas da ta yan puantaj kay tlar ,
e) Grev, lokavt, genel hayat etkileyen olaylar, do al afetler nedeniyle i yerinde faaliyetin durduruldu unu veya i e ara verildi ini gösteren ilgili resmî makamlardan al nan yaz örne i,
sigortal lar n eksik gün bildirimine ili kin bilgi formu (Ek-10) ekinde Kuruma verilir veya Acele Posta Servisi, iadeli taahhütlü ya da taahhütlü olarak gönderilir.
(14) Onüçüncü f krada say lan hâllere ili kin belgelerin geriye yönelik olarak her zaman düzenlenebilir nitelikte olanlar , ayl k prim ve hizmet belgesinin verilmesi gereken süreden sonra verilmesi hâlinde i leme konulmaz.
Bu durumlar n d ndaki otuz günden az çal lan sürelere ait geçerli belgeleri belirlemeye Kurum Yönetim Kurulu yetkilidir.
(15) Toplu i sözle mesi yap lan i yerleriyle kamu i yerlerinde çal an sigortal lara ili kin eksik bildirim nedenlerinin ayl k prim ve hizmet belgesinde belirtilmesi art yla ayr ca belge aranmaz.
(16) yerinde sigortal çal rmaya ara verdi ini sigortal çal rmaya son verdi i tarihten itibaren 15 gün içinde yaz olarak bildiren i verenin, her ay ayr ca sigortal çal rmad na ve ücret ödemedi ine ili kin bir bildirimde bulunmas gerekmez.
(17) Yaln zca genel sa k sigortas na tabi olanlar için ayl k prim ve hizmet belgesi verilmez. Genel sa k sigortas priminin al nmas na esas tahakkuk i lemi, Kurumca olu turulur.
Belgenin sonradan verilmesi
MADDE 110 – (1) veren taraf ndan yasal süresi geçirildikten sonra Kuruma verilen as l, ek veya iptal mahiyetteki ayl k prim ve hizmet belgesi, ayl k fiilî hizmet süresi zamm prim belgesi ve y ll k itibari hizmet süresi prim belgesi muhteviyat n i yeri defter ve belgelerinden tespit edilecek her türlü bilgi ya da kamu idareleri taraf ndan düzenlenen belge veya al nan bilgi ile do rulanmas hâlinde i leme konulur. Di er kanunlar gere i defter tutmakla yükümlü olan i verenlerce yasal süresi geçirildikten sonra verilen ayl k prim ve hizmet belgelerinin fiilî tespitler sonucunda i leme al nmas nda geriye do ru en fazla bir y ll k süre esas al r.
(2) Defter tutmakla yükümlü olmayan i veren, alt i veren veya sigortal devir alanlar taraf ndan yasal süresi geçirildikten sonra üç ay içinde verilen ayl k prim ve hizmet belgeleri, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlar taraf ndan yap lacak incelemeye göre i leme konulup konulmayaca karara ba lan r. Söz konusu üç ayl k süre d nda verilen ayl k prim ve hizmet belgeleri ise i leme al nmaz.
(3) Defter tutmak zorunda olan i veren, alt i veren ve sigortal devir alanlar taraf ndan yasal süresi geçirildikten sonra ve cari y l içinde verilen ayl k prim ve hizmet belgeleri için, aksine yap lm bir tespit yoksa ayl k prim ve hizmet belgesinde bulunan sigortal lar n, i e giri bildirgelerinin yasal süresi içinde verilmi olmas hâlinde ayr ca incelemeye gidilmez.
(4) hbar, ikayet ve üphe hâllerinde, bu maddenin birinci f kras nda belirtilen belgelerden, sonradan verilenlerin içeri i bildirimleri i verenin yasal kay t ve belgelerinden do rulanmas ko uluyla kabul edilir.
(5) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci f kras n (c) bendinde say lan sigortal lar n, ihbar, ikayet ve üphe hâlleri bulunmad sürece sonradan verilen ayl k prim hizmet belgesi kay t incelemesine gidilmeden kabul edilir.
(6) verenin; sigortal lar n sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çal rken sehven tüm sigorta kollar ndan veya tüm sigorta kollar na tabi çal rken sehven sosyal güvenlik destek primine tabi bildirildi ini ileri sürerek, yap lan bu yanl düzeltmek amac yla verdi i iptal ve as l/ek ayl k prim ve hizmet belgeleri incelemeye
gerek kalmaks n i leme al r. Bu amaçla verilen as l/ek ayl k prim ve hizmet belgelerine idarî para cezas uygulanmaz.
Belgenin dayana
MADDE 111 – (1) verenlerin tutmak zorunda olduklar defterlerle dayana belgeler, ayl k prim ve hizmet belgesinin, ayl k fiilî hizmet süresi zamm prim belgesinin ve y ll k itibari hizmet süresi prim belgesinin dayana belgeler niteli inde say r.
(2) Kanunun 102 nci maddesinin birinci f kras n (e) bendinin 4 üncü alt bendinde belirtilen ekilde tutulmu kay tlar geçerli say lmaz ve her bir geçersizlik hâli için idarî para cezas uygulan r.
(3) verenler, i yeri sahipleri, alt i verenler ile sigortal devralanlar n kanunlar gere ince tutmak zorunda olduklar defterlerle dayana belgeler, prim belgelerinin dayana belgeler niteli inde say r. u kadar ki;
a) Kullan lmaya ba lanmadan önce tasdik ettirilmesi zorunlu oldu u hâlde tasdiksiz tutulmu olan defterlerde sigorta primine esas kazanç ödemeleri bulunan ilgili aylara,
b) Kanunî tasdik süresi geçtikten sonra tasdik ettirilmi olan defterlerin tasdik tarihinden önceki sigorta primine esas kazanç ödemeleri bulunan ilgili aylara,
c) çilikle ilgili giderlerin i lenmemi , eksik veya fazla i lenmi oldu u tespit edilen defterlere ili kin aylara, ç) Gerçek ve fiilî çal maya dayanmad hâlde, kay t ve belgelerde ücret tahakkuk veya ödemesi bulunan aylara,
d) Sigorta primleri hesab na esas tutulan kazançlar n kesin olarak tespitine imkân vermeyecek ekilde usulsüz, kar k veya noksan tutulmu defterlere ait aylara,
e) Herhangi bir ay için sigorta primleri hesab na esas tutulmas gereken kazançlar n ve kazançlarla ilgili ödemelerin o ay n dâhil bulundu u hesap dönemine ait defterlere i lenmemi olmas hâlinde o aylara,
f) 4/1/1961 tarihli ve 213 say Vergi Usul Kanunu gere ince bilanço esas na göre defter tutulmas gerekirken letme hesab esas na göre tutulmu defterlerde, sigorta primine esas kazanç ödemelerinin ilgili oldu u aylara,
g) Kanunun 85 inci maddesinin birinci f kras nda getirilen hükümler do rultusunda yap lan inceleme sonucunda, i in yürütümü için gerekli olan sigorta primine esas kazanç tutar n Kuruma noksan bildirilmesi dolay yla re’sen tahakkuk yap lan ay veya aylara,
) Durum tespiti, kamu kurum ve kurulu lar ile 5411 say Kanun kapsam ndaki kurulu lardan al nan bilgi ve belgelerden çal tespit edilen sigortal lar n kaydedilmemi ücret tediye bordrolar n ait oldu u ay veya aylara,
h) Kamu idareleri ile 5411 say Kanun kapsam ndaki kurulu lardan al nan kay tlardan tespit edilen ücretin alt nda ücret tahakkuklar n bulundu u aylara,
) Tasdikli sayfalar n dolmas üzerine, yeni defter tasdiki yerine, belgeli bilgilerin yaz m sayfalar kalmayan defterin tasdiksiz sayfalar na kaydedilen ay veya aylara,
ili kin defter kay tlar geçerli say lmaz. Kullan lmaya ba lanmadan önce tasdik ettirilmesi zorunlu oldu u hâlde tasdiksiz tutulmu olan defterler hakk nda defter ve belgelerin ibraz edilmemesine ili kin hükümler uygulan r.
Ücret tediye bordrosu
MADDE 112 – (1) verenler, Kuruma verdikleri prim belgesinde yaz olanlar do rulay nitelikte olmak üzere ayl k ücret tediye bordrosu düzenlemekle yükümlüdürler.
(2) Ayl k ücret tediye bordrosunda; Kanunun 102 nci maddesinin birinci f kras n (e) bendinin be numaral alt bendinde say lan hususlar n bulunmas zorunludur.
(3) yerinin sicil numaras , bordronun ili kin oldu u ay, sigortal n ad , soyad , sigortal n sosyal güvenlik sicil numaras , ücret ödenen gün say , sigortal n ücreti (ayl k, haftal k, gündelik, saat veya parça ba ücreti), ödenen ücret tutar ve ücretin al nd na dair sigortal n imzas ihtiva etmeyen ücret tediye bordrolar geçerli say lmaz. Ücretlerin ve di er ödemelerin makbuz mukabilinde veya banka arac ile yap lmas hâlinde ücret tediye bordrosunda imza art aranmaz.
Ücret tediye bordrosunun ayr ayr düzenlenmesi ve belgenin i yeri kay tlar ile mutabakat
MADDE 113 – (1) Tehlike s flar farkl olan i yerlerinde çal an sigortal lar n ayl k ücret tediye bordrolar verence ayr ayr düzenlenir.
(2) Ayn i verene ait i veya i yerleri ile ilgili defter veya kay tlar n mü tereken tutulmu olmas ve bu defter veya kay tlar n, her i veya i yeri için ayr ayr verilmi olan ayl k prim ve hizmet belgesinde yaz kazançlar toplam ile uyumlu olmas hâlinde, i veya i yeri kay tlar n verilen bu belgelerde yaz olanlar do rulay nitelikte oldu u kabul edilir.
yeri kay tlar n ibraz
MADDE 114 – (1) yeri kay t belgelerini saklama yönünden;
a) verenler, i yeri sahipleri ve alt i veren i yeri ile ilgili tüm defter ve belgeleri, istenilmesi hâlinde, Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmi ilgili memurlar na göstermek üzere, ilgili bulunduklar y takip eden takvim y ndan ba layarak 10 y l süreyle, Kamu idareleri 30 y l süreyle, tasfiye ve iflas idaresi memurlar ise görevleri süresince saklamak zorundad rlar.
b) Sigortal devir alan i verenler, devredilen sigortal larla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmi ler ise, yükümlülüklerini yerine getirdikleri sigortal larla ilgili kendilerine ait i yeri kay t ve belgelerini birinci f krada belirtilen sürelerle saklamak zorundad r.
(2) Yap lacak tebligat üzerine defter ve belgeler, incelemeyi yapacak denetim ve kontrolle görevlendirilmi ilgili memurun tebligatta belirtti i adrese getirilir. Ancak, i verenler, i yeri sahipleri, alt i veren ya da sigortal devir alan i veren taraf ndan defter ve belgelerin i yerinde ya da belge ile kan tlanmas kayd yla i letme merkezinde incelenmesinin yaz olarak istenilmesi veya bu iste in bir tutanakla tespit edilmesi hâlinde, denetim ve kontrolle
görevlendirilmi ilgili memurca da tefti e elveri li bulunursa inceleme orada yap labilir.
(3) Denetim ve kontrolle görevlendirilmi ilgili memurlar n istemeleri hâlinde i verenler, bilgisayar ortam nda saklad i yeri kay t ve belgelerini manyetik ortamda verirler. veren, denetim ve kontrolle görevlendirilmi ilgili memurlara uygun donan m ve yaz mlar, terminallere ula m imkânlar ve uzman personel sa lamak zorundad r.
(4) Defter ve belgeler Kanunun 99 uncu maddesi gere ince 11/2/1959 tarihli ve 7201 say Tebligat Kanununa göre yap lacak bildirim ile istenilebilece i gibi, i veren, i veren vekili, i yeri sahibi, alt i veren veya sigortal devir alan i veren ile düzenlenecek tutanakla da istenebilir.
(5) Yap lacak tebligata ra men, 15 gün ya da hakl bir sebep ileri sürülerek yaz istekte bulunulmas veya bu durumun ilgililerin ahsen ba vurusu ile bir tutanakla tespiti üzerine verilen mehil süresi içinde ibraz edilmeyen defter ve belgelerin daha sonra ibraz edilmesi hâlinde de gerekli inceleme yap r.
(6) veren, i yeri sahibi, i veren vekili, alt i veren veya sigortal devir alan i veren taraf ndan hakl bir sebep ileri sürülerek istenilen mehil süresi, ilgili denetim ve kontrolle görevlendirilmi memurca belirlenir ve ilgiliye yaz bildirilir. Zamana n söz konusu oldu u hâllerde mehil süresine ili kin istekler kabul edilmez.
(7) Defter ve belgelerin ibraz edilmeyece i veya mevcut olmad i veren, i yeri sahibi, i veren vekili, alt veren veya sigortal devir alan i veren taraf ndan yaz olarak bildirildi i ya da bu durum ilgili denetim ve kontrolle görevlendirilmi memurca bir tutanakla tespit edildi i takdirde, ilgililere defter ve belgelerin ibraz hususunda ayr ca tebligat yap lmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM