• Sonuç bulunamadı

Avrupa Birliği’ nin her konuda düzenlemiş olduğu düzenleme ve politikalarda olduğu gibi iş sağlığı ve güvenliği alanında da izleyecekleri yol ile alakalı düzenlemeler mevcuttur. Yapılan politikalarla istenen asıl amaç, İSG uygulamalarının yapılması ve denetlenmesi ile birlikte konulan hedeflere ulaşabilmeyi sağlamaktır. Bu hedefler, AB’ ye üye tüm ülkeler için ulusal İSG düzenlemelerinin yapılmasını da sağlamaktadır. Tüm bunların gerçekleştirilmesi amacıyla AB, belli dönemler arası İSG Stratejileri yayımlayarak, bu alanla ilgili araştırma, geliştirme yaparak hedeflerin neler olması gerektiğine yön vermektedir (Ovacıllı ve Pekiner, 2014: 22).

2.3.1 AB İSG Stratejisi- 2002-2006 Dönemi

Avrupa Birliği’ nin yayımlamış olduğu İSG Stratejilerinden ilki 2002- 2006 dönemine aittir. Bu dönemki stratejide çalışma yerinde sağlıklı olabilmenin sağlanması, ortaya çıkabilecek risklerin önlenilmesine yönelik çalışmaların yapılarak bu önleyici kültürün oluşturulması ve hem işçi hem işveren hem de devletin ilgili birimlerinin de İSG’ ye katılımının sağlanması hedeflenmektedir.

Dönemin sonu itibari ile stratejide belirlenmiş olan hedefler önemli bir yer edinmiş olsa da, iş hayatında iş kazaları ve mesleki hastalıklar gibi durumlar artış göstermiştir. İşçiler açısından önemli bir nokta olan gelir meselesi ise çeşitli iş kazaları ve ölümlü iş kazalarından kaynaklı olarak olumlu bir yol izleyememiştir. %20’ lik bir oranla üç günden daha fazla iş kaybına sebebiyet veren iş kazaları ve %17’ lik bir oranla da ölümlü iş kazalarında düşüş gerçekleşmiş olsa da bu durum işçiler açısından gelir kayıplarının önüne geçememiştir (Baloğlu, 2013: 61).

2002- 2006 dönemi arasında işverenler bakımından iş kazası veya meslek hastalıklarına yakalanan işçilere gerekli ödeme yapılmayarak, bunun yerine yeni işçi alımlarının yapılması gibi konular da ortaya çıkmıştır. Çalışanlar için gerekli sigortaların yapılmamış olması da işverenlere yeni bir maliyeti ortaya çıkarmaktadır. Tüm sektörlerde olduğu gibi inşaat, tarım, ulaşım ve sağlık sektörlerinde iş kazalarının meydana gelme durumu daha fazladır. Dönem sonundaki değerlendirmelerin bir diğer sonucuna göre ise, küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde %82’ lik bir iş kazası oranı ve %90’ lık da ölümlü iş kazalarının yaşanmışlık oranı ortaya çıkmıştır. Bu anlamda işverenlere iş ortamındaki koşulların daha iyi düzenlenmesi, çalışanlara gerekli sigortalarının yapılması, fiziksel, psikolojik ve sosyolojik tüm eksikliklerin giderilmesi gibi önemli görev ve yükümlülükler düşmektedir (Baloğlu, 2013: 58).

Çalışma ortamındaki duruş bozukluklarının fiziksel alanda giderilebilmesi, çalışma ortamındaki birlikte veya bireysel davranışlarda dikkatin ve saygının psiko- sosyal alanda sağlanılmış olması durumunda iş kazaları ve meslek hastalıklarının artışına yer oluşmayacaktır.

2.3.2 2007-2012 Stratejisi

Avrupa Birliği’ nin yaptığı 2007- 2012 Stratejisinde en önemli ele alınan nokta, iş kazalarının %25 oranında azaltılmasıyla ilgilidir. Bir önceki döneme ait stratejide yapılan değerlendirmeler sonucunda iş kazalarının önüne geçilebilmesi anlamında detaycı bir planlama yerine yayımlanacak olan strateji planının daha sade ve öz olması gerektiği düşüncesine varılmıştır (Yılmaz, 2009b: 114,115).

İş kazaları ve meslek hastalıklarına yönelik meslek ve bilgi eğitimleri verilerek önlenmesine yönelik çalışmalar da yapılarak farkındalığın arttırılması, AB’ ye üye olan her ülkenin farklı iş ve çalışma hayatlarına göre ulusal düzenlemelerin yapılması, her ülkede en çok olumsuzluğun yaşadığı sektör üzerinde çalışmalar yapılarak önleyici bir kültürün oluşturulması, önlenmesi gerekli konuların araştırması ve denetimin yapılması gibi temel konular bu dönemin strateji planında asıl hedefler olarak yer almıştır (İSGGM, 2010). Bu hedeflerin gerçekleştirilmesi bağlamında İSG alanına ekonomik desteklerin de sağlanması gerektiğine vurgu yapılarak, özellikle KOBİ’ ler için de bu ekonomik destek ve farkındalıkların arttırılmasına dikkat çekilmiştir (Baloğlu, 2013: 63).

2007- 2012 dönemi arasındaki strateji planın değerlendirilmesinde ise, meslek hastalıklarındaki düşüşün iş kazalarındaki gibi bir düşüşe geçmediğine, ortaya çıkan tehlikelerin kaynakları ile ilgili veri ve kaynak toplanması gerektiğine, toplanan verilerle yeni bir planın yapılmasına, gerek küçük gerekse büyük işletmelerde yönetimin ve çalışanların İSG planlama sürecine katılımlarının sağlanmasına yer verilmiştir (Ovacıllı ve Pekiner, 2014: 24).

2.3.3 AB İSG 2013-2020 Stratejisi

Avrupa Birliği’ nin 2013- 2020 arası döneme ilişkin stratejisi birçok ülkenin katılımıyla ve farklı konularla ortaya çıkan bir konferansla düzenlenmiştir. İş sağlığı ve güvenliğinin gerçekleştirilebilmesi için “%75 istihdam” ve “sürdürülebilir iş” şeklinde iki temel hedefe yer verilmiştir. Bu hedeflerin sağlanabilmesinde, işçiler için önleyici tedbirlerin alımının sağlanması, kullanılan araç- gereçlerde kontrolün arttırılması önemli bir role sahiptir. Aynı zamanda yapılan işin sürdürülebilir olabilmesi için, başta stres gibi temel psiko- sosyal olumsuzluklar giderilerek, çalışma saatlerinin de düzen ve uygulanışının nasıl olması gerektiği doğru bir şekilde tespit edilmektedir.

İş sağlığı ve güvenliğinin sadece belirli bir çalışma alanını kapsamadığı aksine bir işkolunda yer alan yönetimde dahil olmak üzere tüm çalışma birimlerine de etkisine yer verilmesi gerektiği üzerinde durulmaktadır. İşin yapım sürecinde denetimin sağlanabilmesi anlamında 10.000 çalışanı 1 müfettişin denetlemesi sağlanarak yeni plan ve programların daha verimi ve etkili kullanılabileceği düşünülmüştür (Ovacıllı ve Pekiner, 2014: 25).

2013- 2020 Strateji Konferansı’ nda çeşitli konuları da farklı ülkelerin ve kurumların ele alması, yapılacak yeni düzenlemelerin farklı bakış açılarına da açık olmasını sağlamıştır. Örneğin Belçika “Önleyici Hizmetler” i, Fransa “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve İSG Koşulları” nı, Eurofound “AB’ de Çalışma Koşulları” nı, Cenevre “İSG Önleme Birimi Çalışanların Sağlığı ve Güvenliği ve Standardizasyon” u, Hollanda İşçi Sendikaları ise “İş Teftişinin Önemi” ni ele almıştır (www.etui.org, erişim tarihi: 20.04.2017).