Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı, Kırsal Kalkınma Programı

TKDK (Tarımsal Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) IPARD II Kapsamında enerji yatırımlarını 3 başlık atında destek vermektedir.

1. İşletmelerin kendi tüketimini karşılayabilmesine yönelik yenilenebilir enerji yatırımları

2. Kırsal alt yapı hizmetlerine fiziki yatırımlar 3. 302-7 Kapsamında yenilenebilir enerji yatırımları

Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı, Kırsal Kalkınma Programı (IPARD II) kapsamında işletmelerin kendi enerji tüketimlerini karşılamasına yönelik destek ve teşvikler sağlanmaktadır. Ayrıca kar amacı gütmeyen kuruluşların destek oranlarına uygun harcama tutarının % 100’ünü karşılamaktadır. Bu teşvikler 101-Tedbiri- Tarımsal İşletmelerin Fiziksel Varlıklarına Yatırım, 103-Tedbiri-Tarımsal ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlamasına İlişkin Fiziksel Varlıklara Yatırımlar, 302-Tedbiri-Çiftlik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme ve 302-7 Alt Tedbiri-Yenilenebilir Enerji Yatırımları olarak dört başlık altında toplanılmaktadır. Bu başlıklar aşağıda ayrıntılı olarak aşağıdaki çizelgede sıralanmaktadır.

Çizelge 5.8. Tarımsal İşletmelerin Fiziksel Varlıklarına Yatırım (Anonim, 20161)

Kimler başvurabilir?

Çiftçi kayıt sistemine veya tüzel hayvan kayıt sistemine kayıtlı gerçek ve tüzel kişiler (kamu tüzel kişilikleri hariç) Uygun harcamalar nelerdir? Çiftlik aktiviteleri için biyogaz ve güneş

enerjisi tesisleri yatırımları

Uygun harcama tutarı aralığı nedir?

Minimum 20.000€ ile maksimum 1.000.000€ (kümes hayvancılığı için maksimum 500.000€, kaz çiftlikleri için ise maksimum 250.000€)

Destek oranı ne kadardır? Uygun harcama tutarının % 70’ine kadar olabilir.

89

Çizelge 5.8. Tarımsal İşletmelerin Fiziksel Varlıklarına Yatırım (Anonim, 20161) (devamı)

Ek açıklamalar

1)Başvuru esnasında, başvuru sahibi 40 yaşın altında ise % 65, yatırım dağlık alan listesinde yer alan bir yerde yapılıyorsa % 65, eğer her iki durum birlikte gerçekleşiyor ise bu oran % 70 olacaktır.

2)Ayrıca çevre yararına atık su depolama ve atık yönetimi yatırımlarına ilave % 10 destek sağlanabilir.

Çizelgeye göre Çiftçi kayıt sistemine veya tüzel hayvan kayıt sistemine kayıtlı gerçek ve tüzel kişilerin başvurabildiği programa uygun harcama tutarının % 70’ine kadar destek sağlanmakta olup çevre yararına atık su depolama ve atık yönetimi yatırımlarına ilave % 10 destek sağlanabilmektedir.

 302 Tedbiri-Çiftlik Faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve İş geliştirme Çizelge 5.9. Yenilenebilir Enerji Destek Çizelgesi (Anonim, 2016l)

Kimler başvurabilir?

1)Tarım ve tarım dışı konularda faaliyetlerini çeşitlendiren çiftçiler veya çiftlik hane halkı üyeleri

2)Kırsal alanlardaki gerçek kişiler 3)Kırsal alanlardaki özel tüzel kişiler

90

Çizelge 5.9. Yenilenebilir Enerji Destek Çizelgesi (Anonim, 2016l) (devamı)

Uygun harcamalar nelerdir?

302 Tedbirinde (302-7 Alt Tedbiri- Yenilenebilir Enerji Yatırımları Hariç) işletmenin kendi tüketimi için yenilenebilir enerji üretimi amacıyla makine/ekipman alımı ve inşaat işleri dahil harcamalar

Uygun harcama tutarı aralığı nedir? Minimum 5.000€ ile maksimum 500.000€ uygun harcama limitleridir. Destek oranı ne kadardır? Minimum 5.000€ ile maksimum

500.000€ uygun harcama limitleridir.

Çizelge 5.9’a göre Tarım ve tarım dışı konularda faaliyetlerini çeşitlendiren çiftçiler veya çiftlik hane halkı üyeleri, kırsal alanlardaki gerçek kişiler ve özel tüzel kişilere destek sağlanabilmektedir.

Çizelge 5.10. Alt Tedbiri-Yenilenebilir Enerji Yatırımları (Anonim, 2016l)

Spesifik uygunluk kriterleri nelerdir?

Başvuru sahibinin statüsüne bakılmaksızın, yatırım kırsal alanda yapılmalıdır.

Elektrik, ısı, ışık, gaz üretimi amacıyla her türlü yenilenebilir enerji faaliyetleri (hidroelektrik hariç), aşağıda belirtilenler dâhil olmak üzere uygundur; Biyoyakıt, Biyokütle, Konsantre Güneş Enerjisi, Termal Güneş Enerjisi, Fotovoltatik, Rüzgâr Türbinleri, Rüzgâr Pompaları, Jeotermal ve yukarıda sayılanların kombinasyonları

1MW kapasiteye kadar olan yenilenebilir enerji yatırımları (mikro-konjenerasyon

91

yatırımları için 100 kwe’ye kadar) desteklenecektir.

Başvuru paketinde Dağıtım Sistemine Bağlantı Anlaşması sunulmalıdır. Nihai ödeme talep paketi ile birlikte ilgili makamlar tarafından verilen geçici kabul tutanağı sunulmalıdır.

Uygun harcamalar nelerdir?

Yenilenebilir enerji tesislerinin inşası, modernizasyonu, genişletilmesi,

Yenilenebilir enerji tesislerinin sabit makine ve ekipman alımı,

Veri kayıt ve izleme sistemleri dahil olmak üzere bilgi işlem donanım ve yazılım,

Trafo, enerji nakil hatları, devre kesici vb. dâhil olmak üzere, elektrik şebeke bağlantıları

Bilgi teknolojileri donanım ve yazılımları

Ülkemizde uygulanmakta olan en bilinen destekleme mekanizması yatırım teşvik programıdır. 2012 yılı Nisan ayı içerisinde kamuoyuna tanıtılan Türkiye’nin yeni Yatırım Teşvik Programı, 15 Haziran 2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile yürürlüğe girmiş; Kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar da 2012/1 sayılı Tebliğ’de tanımlanmıştır.

Yatırım Teşvik Sistemi; Bölgesel Teşvik Uygulamaları, Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki, Stratejik Yatırımların Teşviki ve Genel Teşvik Uygulamaları olmak üzere 4 ana bileşenden oluşmaktadır. Yatırımcılar, yatırımlarının büyüklüğüne, sektörüne, yerine ve üretecekleri mal veya hizmete göre uygun olan destek uygulaması

92

kapsamında desteklenmektedir. Uygulamalar ve bu uygulamalar kapsamında sunulan destekler aşağıdaki Tablo 4.9 belirtilmektedir.

Çizelge 5.11. Uygulamalar ve Bu Uygulamalar Kapsamında Sunulan Destek Unsurları (Anonim, 2016l). Destek Unsurları Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük ölçekli Yatırımların Teşviki Stratejik Yatırımların Teşviki KDV İstisnası X X X X Gümrük Vergisi Muafiyeti X X X X Vergi İndirimi X X X Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği X X X Gelir Vergisi Stopajı Desteği* X X X X Sigorta Primi Desteği* X X X Faiz Desteği** X X Yatırım Yeri Tahsisi X X X KDV İadesi*** X

*Yatırım 6. Bölgede gerçekleştirilmesi halinde sağlanır.

**Yatırımın Bölgesel Teşvik Uygulamalarında 3., 4., 5. Veya 6. Bölgelerde gerçekleştirilmesi halinde sağlanır. ***Sabit yatırım tutarı 500 milyon TL üzerinde olan stratejik yatırımlara sağlanır.

93

Bölgesel Teşvik Uygulamalarının temel hedefi illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmak suretiyle iller arasındaki gelişmişlik farkını en aza indirmektir. Bu hedef doğrultusunda Türkiye’deki tüm iller, Kalkınma Bakanlığı’nın 2011 yılında yapmış olduğu sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi çalışması çerçevesinde ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeylerine göre 6 farklı bölgeye ayrılmıştır.

5.1.4.6. Türkiye ve AB Üyesi Bazı Ülkelerin Yenilenebilir Enerjinin