Art Institute of Chicago

Ekonomik yönden ciddi sıkıntılar içinde olan O‟Keeffe‟ler, kızlarının akademik ve sanatsal başarıları karşısında ona daha resmi bir sanat eğitimi vererek onun ileride bir meslek sahibi olabileceğini düşünerek 1905‟te onu Chicago‟ya gönderdiler. Bu dönemde çok az erkek ve daha az sayıda kadın hayatlarını işlerini satarak kazanıyorlardı. Her ne kadar izlenimci Mary Cassatt ve Berthe Morisot profesyonel sanatçı olarak saygın bir konumdalarsa da, Ida O‟Keeffe, kızının geleceğinde sanatçılık değil, öğretmenlik görüyordu. Amerika‟da bu dönemde sanat okullarında dersler alan pek çok kişi, daha sonra dergi ve gazetelerde illüstratör, ressam ve sanat dersi öğretmeni olarak çalışıyordu (Bogart, 1995:26-38).

Chicago‟da bir teyzesiyle yaşamaya başlayan O‟Keeffe, Art Institute of Chicago‟ya gitti (Lisle, 1986:37). Chicago, 1871 yangınından sonra yeniden yapılanma sürecindeydi. Louis Sullivan ve Dankmar Adler Auditorium ve Eski Borsa binasını henüz tamamlamıştı. İlk gökdelenler inşa edilmekteydi. Sullivan‟ın “görüntü, işlevi izler” görüşünde olan mimarlar, şehri Art Nouveau etkisinde oymalı pervazlar, sütunlar ve demir işlemelerle beziyordu. Her gün kıvrımlar ve dekoratif çiçek motiflerine maruz kalan O‟Keeffe‟nin Art Nouveau tarzına hayranlığı buradan kaynaklanacaktır. (Drohojowska-Philp, 2004:40)

Resim 3 Eski Borsa Binası, Adler & Sullivan, 1893-1894

(http://en.wikipedia.org/wiki/File: Oldchicagostockexchange.jpg)

6

12

Chicago aynı zamanda bu dönemde Arts and Crafts akımının da merkeziydi. The Arts and Crafts Society, İngiliz Estetik akımının7

etkisiyle 1897‟de Chicago‟da kurulmuştu. Akım, geçmişin el sanatlarına dönmeyi hedeflemiş ve bu çalışmalardan esinlenerek geleceğe yön veren tasarım atılımları geliştirmiştir. İşlevsel nesneleri güzel yapmak ve tasarımın işleve uygun olması ilkeleri sanat ve endüstriyi birleştirme adına uyarlanmıştır.

O güne dek sınıf arkadaşlarını kolaylıkla sanatına hayran bırakan O‟Keeffe, ilk defa kendini çok rekabetçi bir ortamda buldu. Artık gerçek akademik sanat ortamına girmişti. İlk defa O‟Keeffe‟nin sanat eğitimi hayatında çizim sadece bir araçtı. Anatomi ve kompozisyon eğitimi alan öğrenciler enstitüde karakalem çizimleri, taslaklar ve ön tasarımlar için kullanır, daha sonra resimlerini yağlıboya ile tamamlarlardı.

Bu dönemde nü modellerle çalışmak oldukça sık rastlanan bir eğitim şekli olmasına rağmen, O‟Keeffe dini eğitim ağırlıklı okullarda okuması nedeniyle daha önce hiç nü modelle karşılaşmamıştı. Nü model karşısında çok zorlanmasına rağmen, aynı dersin öğretmeninden saygıyla bahseder.

“John Vanderpoel8

insan figürünün çizimini anlatırdı... Çok akıllıydı ve siyah ve beyaz pastelle çizerken bir taraftan da anlatırdı. Konuşmalarını can kulağıyla dinlerdim. Bu dersler büstlerin çiziminde bana çok yardımcı oldu.” (O‟Keeffe, 1977: önsöz)

İlk canlı model çalıştığı anatomi dersini şöyle anlatır,

“İçeri girdiğimde oda doluydu. Diğer öğrencilerin çoğu benden büyüktü. Ben örgülü saçlarında büyük siyah bir kurdele olan küçük kızdım. Öğretmen açık renkli bir sakallı, rahat tavırlı biriydi. Biraz konuştuktan sonra daha önce farketmediğim bir perdeye doğru “Dışarı gel”, dedi. Çok yakışıklı, koyu tenli, yapılı – güzel bir yüz şekline ve siyah parklak saçlara sahip, bıyıklı – küçük bir peştemal dışında tamamen çıplak bir erkek dışarı çıktı. Şaşırmıştım, – şok olmuştum – utançtan kızardım –

7 _{Estetikçilik, 19. yüzyıl sonlarında Avrupa‟nın genelinde başlayan bir sanat akımıdır. İlkesi sanatın} sadece güzel odaklı olmasıdır. Sanat hiç bir politik, didaktik veya diğer amaca hizmet etmez. Akım, döneme hakim olan faydacı sosyal felsefelere ve endüstri çağının çirkinliği ve zevksizliğine bir tepki olarak ortaya çıktı. Felsefi temelleri, estetik ölçütlerin özerkliğini benimseyen 18. yüzyıl Immanuel Kant öğretilerine dayanıyordu. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/7474/Aestheticism

8 _{Fresk ve şövale ressamı olarak tanınan John Vanderpoel aynı zamanda 1880‟den 1906‟ya kadar}

13

şaşkınlıktan etrafıma bakamadım. Anatomi dersinden hiç birşey hatırlamıyorum. Benim için bir eziyetti. Ders haftada birdi ve bir sonraki dersten önce ne yapacağıma karar vermem gerekiyordu. Elbette hala daha sanatçı olmak istiyordum. Bu da sanat okuluna gitmek demekti. Üst galeride alçı modellerden çizim yapmak sonsuza dek süremezdi. Mutlaka nü modellerle çalışmam gerekecekti... Belki anatomiye çok ilgim olsa, böyle şaşırmazdım. Eğer sanatçı olacaksam, bununla yüzleşmem gerekirdi. Ama anatomiye veya uzun isimlere hiç ilgim yoktu. Öğretmen yukarıda yaptığım çizimlerle bunun arasında bir ilişki kurmamıştı. Diğer ders gelip herkes anatomi sınıfına yönlendiğinde ben de onlarla birlikte yönlendim. Hiçbir şey öğrendiğimi hatırlamıyorum. Ama en sonunda nü modelle çalışma fikrine biraz alışmıştım. ” (O‟Keeffe, 1977: önsöz)

Resim 4 İsimsiz, 1905-1906, kağıt üzerine grafit, 6 1/4 x 4 3/8 in., Georgia O‟Keeffe Musuem Collection, Santa Fe

(http://contentdm.okeeffemuseum.org/cdm4/item_viewer.php?CISOROOT=%2Fgok fa&CISOPTR=536&DMSCALE=50&DMWIDTH=700&DMHEIGHT=700&DMM ODE=viewer&DMFULL=0&DMX=155&DMY=339&DMTEXT=&DMTHUMB=1

14

O‟Keeffe akademide uzun süre nü modellerle çalıştı. Otobiyografisinden anlaşılan anatomi ve nü modellerle ilgili yoğun çalışmaları, yetişkinlik yapıtlarında çok az insan figürü çalışmasına neden oldu.

Aynı zamanda, yetişkin dönem sanatının diğer sanatçılar ve eleştirmenlerce saplantılı bir şekilde cinsel imgeler ve çıplaklıkla ilişkilendirilmesine O‟Keeffe‟in şiddetle karşı çıkıyor olmasının sebebi bahsedilen ruh yapısı olabilir.

Resim 5 İsimsiz, 1905-1906, Kağıt üzerine Grafit, 4 3/8 x 6 1/4 in., Georgia

Georgia O‟Keeffe Museum Collection, Santa Fe (http://contentdm.okeeffemuseum.org/cdm4/item_viewer.php)

Akademik gelenekte çizim fiziksel olduğu kadar zihinseldir. Biçimi çizebilmek için onu anlamak gereklidir. Vanderpoel‟in derslerinde yaptığı çizimler sayesinde O‟Keeffe yeni anatomi bilgileri edinmişti. İnsan vucüdunu ve hareketlerini öğrenerek insan formu çizimlerini geliştirdi (Robinson, 1989:52).

Art Institute galerisinde Georgia 19. yüzyıl sanatçılarından Millet, Courbet gibi Avrupalı sanatçıların sergilerini görmüş olabilir. Bundan daha da önemlisi sanat hayatında ileri yıllarda esin kaynağı olacak Japon baskılarıyla burada görmüş

15

olabileceği Hiroshige9_{‟: Frank Lloyd Wright‟ın Koleksiyonundan Renkli Baskılar}

adlı sergi ile tanışmıştır (Drohojowska-Philp, 2004:41).

Resim 6 Ando Hiroshige, Naruto Rapids at Awa, 1855, ahşap blok üzerine baskı, 38 X 25.5 cm.

(http://collections.vam.ac.uk/item/O87457/print-awa-province-naruto-rapids-views/)

9 _{Utagawa (Ando) Hiroshige (1797-1858) genellikle manzara baskılarıyla tanınır. Hokusai ile}

16

Resim 7 Katsushika Hokusai , The Great Wave off Kanagawa, 1829-32, kağıt üzerine renkli ahşap baskı, 25.7 × 37.8 cm.,

Metropolitan Museum of Art, New York

(

)

O‟Keeffe‟nin Enstitü‟de geçirdiği 1905-1906 yıllarına ait çizim ve suluboya taslakları oldukça çeşitlidir. İnsan figürleri ve yüzleri, anatomi çalışmaları, suluboya portreler ve mimari çizimler bunlardan bazılarıdır. Enstitüdeki öğretmeni Vanderpoel‟i tanıdığı gerçek öğretmenlerden biri olarak tanımlar (Robinson, 1989: 52).

Resim 8 İsimsiz (Bina – Williamsburg) , 1905-

1906, Kağıt üzerine grafit, 6 1/4 x 4 3/8 in., Georgia O‟Keeffe Museum Collection,

Santa Fe

(http://contentdm.okeeffemuseum.org/ cdm4/browse.php?&CISOSTART=1,21)

17

Resim 9 İsimsiz (Figür), 1905-1906, kağıt üzerine suluboya, 6 ¼ x 4 3/8 in., Georgia O‟Keeffe Museum Collection, Santa Fe

(http://contentdm.okeeffemuseum.org/cdm4/

item_viewer.php?CISOROOT=/gokfa&CIS OPTR=387&CISOBOX=1&REC=19)

Resim 10 İsimsiz (Manzara), 1905-1906, kağıt üzerine suluboya, 4 3/8 x 6 ¼ in., Georgia O‟Keeffe Museum Collection, Santa Fe

(http://contentdm.okeeffemuseum.org/cdm4/item_viewer.php?CISOROOT=/gokfa& CISOPTR=389&CISOBOX=1&REC=18)

18

Resim 11 İsimsiz (Manzara), 1905-1906, Kağıt üzerine suluboya, 6 ¼ x 4 3/8 in., Georgia O‟Keeffe Museum Collection, Santa Fe

(http://contentdm.okeeffemuseum.org/cdm 4/item_viewer.php?CISOROOT=/gokf a&CISOPTR=477&CISOBOX=1&REC=20 )

O‟Keeffe‟nin enstitüye başladığı 1905‟te Almanya, Dresden‟de dört mimarlık öğrencisi yeni bir sanat arayışı idealiyle 20. yüzyılın ilk manifestolu akımı olan dışavurumcu Die Brücke‟yi kurmuştu (Antmen, 2008b:37). 1906 yılında manifestolarında Kirchner,

“İlerlemeye duyduğumuz inançla, yeni yaratıcılara, yeni izleyicilere ve gençliğe çağrıda bulunuruz. Biz, bugünün gençliği olarak, geleceği sırtlamak, eskinin kurumsallaşmış düzenine karşı kendi yaşamımızın, kendi eylemlerimizin özgürlüğünü yaratmak istiyoruz. Kendini kısıtlamadan, doğrudan ve tüm içtenliğiyle yaratmaya soyunan herkesi bizden sayıyoruz.”

19

Dışavurumda ön plana çıkan bireyin özgürlüğü ve bunun sonucu olarak sınırsız dışavurumu 1902‟de Croce10_{‟nin ifade ettiği sanatçıların sezgisel güce sahip olmaları}

görüşünü hatırlatır. Yine 1905‟te Paul Cezanne oğluna yazdığı mektupta “en önemlisi kendini okuldan ve tüm ekollerden bağımsız kılabilmektir” demiştir (Antmen, 2008b: 29). Chicago Art Institute‟da ise eğitim hala oldukça muhafazakardı. Öğretmenler Avrupa‟da olan biteni kayda değer bulmuyordu. (Drohojowska-Philp, 2004:41)

Aynı kış, sıtma olan kızkardeşi Catherine‟i Ida, güneyin rutubetli havasından uzaklaştırmak için Georgia‟nın yanına gönderir. Burada Catherine ablasının sanatı için “Eskisinden çok daha iyileşmişti” der (Robinson, 1989: 43).

1906 bahar dönemi sonunda Williamsburg‟e dönen Georgia tifoya yakalanır. Williamsburg‟un tropik ve nemli havası sebebiyle aynı yıl pek çok kişi tifodan ölmüştür. Ateş O‟Keeffe‟nin saçlarının dökülmesine sebep olur. Sonbaharda okula geri dönemez. Bahara kadar evde kalır. Ailenin ekonomik durumu gitgide kötüleşmekte olduğunu fark eder ve Chicago Art Insitute‟dan öğretmenlik iş başvurusu yapmak için referans mektubu ister. Gelen referans mektubunda “Bayan O‟Keeffe çok hoş bir kişiliğe sahiptir, ve eminim çok başarılı bir sanat öğretmeni olacaktır” diyordu (Drohojowska-Philp, 2004: 44).