Arazi Arsalar Ve Tesisler Hesabı

63/2007 sayılı Konut Edindirme Yasası geçici 1. maddesi uyarınca, 23/1978 sayılı Sosyal Konut Yasası altında hak sahiplerine dağıtılıp Konut Edindirme İdaresi tarafından devralınan arsa ve/veya arazilerin, üç yıl içinde hak sahiplerine satışlarının yapılması ve satış bedellerinin

%80'lik kısmının Maliye Bakanlığı'na ödenmesi gerekmektedir. Konut Edindirme İdaresi'ne ait 31.12.2007 tarihli bilançoda, 250 numaralı Arazi, Arsalar ve Tesisler Hesabı'nda yer alması gereken ve İdare'nin Sosyal Konut Fonu'ndan devraldığı tüm arsa ve/veya arazilerin değerini göstermesi gereken rakam, idarece arazi envanterinin çıkarılmaması, arsa ve/veya arazi değerlendirmelerinin henüz tamamlanmaması nedeniyle bilançoda yer almamıştır. Bu

10

bağlamda, Konut Edindirme İdaresi'nin sahip olduğu arazi, arsa ve/veya tesislerin piyasa değeri bilinmemekle birlikte 31.12.2007 tarihli bilanço da bu yönüyle mevcut durumu yansıtmaktan uzaktır.

3.3.2 23/1978 Sayılı Sosyal Konut Yasası Altında Dağıtılan Sosyal Konutlar

23/1978 sayılı Sosyal Konut Yasası altında yasanın yürürlüğe girdiği 1978 yılından 31.12.2007 tarihine kadar dağıtılan 2,728 adet sosyal konutla ilgili bölgeler bazında dağılım ekteki tabloda verilmektedir (Ek 23).

Konu ile ilgili olarak, 23/1978 sayılı Sosyal Konut Yasası'nın;

"Devletçe arsa, konut sağlanan kredi ve diğer yardımların geri alınması ve sosyal konutların durumu" ile ilgili kuralları düzenleyen 26. maddesi ile "Sosyal konutların hak sahipleri tarafından kullanılması" ile ilgili kuralları düzenleyen 30. maddesi altında gerçekleştirilen denetimde, konutlarını kullanmayan şahıslarla yönelik olarak konu yasa maddeleri gereğince Bakanlıkça yapılması gereken denetlemelerin titizlikle yapılmadığı gibi uygulanması gereken cezai müeyyidelerin de yeterince uygulanmadığı tespit edilmiştir.

3.3.3 23/1978 Sayılı Sosyal Konut Yasası Altında Dağıtılan Kırsal Kesim Arsaları

23/1978 Sosyal Konut Yasası altında dağıtılan kırsal kesim arsa sayısıyla ilgili olarak ilgililerden alınan bilgi ve belgeler neticesinde oluşturulan ve konu yasanın yürürlüğe girdiği 1978 yılından

31.12.2005

ı ı

sonlarında ulaşılan kümülatif rakamları ifade eden tablo aşağıda verilmekte olup detaylar ekte yer almaktadır (Ek 24);

Arsaların dağıtılma tarih aralıkları Toplam Kümülatif Toplam 1978 yılından 31.12.2005 tarihine kadar 2,948 adet 01.01 - 31.12.2006 tarihleri arasında 84 3,032 adet 01.01 - 09.07.2007 tarihleri arasında 86 3,118 adet 09.07-31.12.2007 tarihleri arasında ^- 3,118 adet

Konu ile ilgili olarak, yukarıda sözü edilen yasa altında dağıtımı yapılan ancak satışı yapılmayan 3,118 adet kırsal kesim arsası, 09.07.2007 tarihinde yürürlüğe giren 63/2007 sayılı Konut Edindirme Yasası geçici birinci madde altında ele alınmış ve İdareye,

- konu arsaların tümünün, yasanın 18. maddesinde belirlenen yöntemle bulunacak piyasa değeri karşılığında ve üç yıl içinde sözleşme imzalanarak hak sahiplerine satılması,

- Sosyal Konut Yasası kapsamında dağıtılan arsaların denetlenmesi, inşaata başlanmayan ve 63/2007 sayılı Konut Edindirme Yasası nın 7. maddesi gereğince hak sahibi niteliği taşıyan şahıslara

bir yıl süre verilmesi, yükümlülüğü getirilmiştir.

Yapılan araştırmada,

-31.12.2007 tarihi itibarıyla ilgili yasa maddesi altında üç yıl içinde sözleşme imzalanması gereken 3,118 kişiden 38 kişiyle sözleşme imzalandığı, sözleşme imzalanmayan 3,080 kişiyle ise gelecek iki yılda sözleşmelerin imzalanması gerektiği (Bkz. Ek 21),

12

- Yukarıda bahsedilen yasa maddesi gereğince İdare tarafından yerine getirilmesi gereken denetleme yükümlülüğünün ise yerine getirilmediği,

tespit edilmiştir.

Bu bağlamda 31.12.2007 tarihi itibarıyla sözleşme imzalanmamış olan konu 3,118 kişiden sadece 38 kişiyle sözleşme imzalanmış olduğu, geriye kalan 3,080 kişiyle ise belirtilen süre zarfında sözleşme imzalanması ve Sosyal Konut Yasası kapsamında dağıtılan arsaların denetlenerek inşaata başlamayan ve 63/2007 sayılı Konut Edindirme Yasası'nın 7. maddesi gereğince hak sahibi

niteliği taşımayan şahıslar hakkında da yasal işlem yapılması, gerekmektedir.

3.3.4 63/2007 Sayılı Konut Edindirme Yasası Altında Dağıtılan Kırsal Kesim Arsaları

63/2007 sayılı Konut Edindirme Yasası'nın amacı, yasanın 3.

maddesinde belirlenmiş olup aynen "Bu Yasanın amacı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde ikamet eden veya yurt dışında ikamet edip kesin dönüş yapacak, kendisinin, eşinin veya velâyeti altındaki çocuklarının, oturmaya elverişli bir konutu olmayan yurttaşları, mortgage sistemi ile satış veya uzun süreli icar yöntemiyle sağlık koşullarına uygun, sağlam, ucuz ve kaliteli birer konut sahibi yapmak veya bu kişilere oturmaya elverişli konut temin etmek veya konut yapımı

için arsa veya arazi temin etmektir." şeklinde,

Ayni yasanın 7. maddesi ise "Kırsal Kesim Arsa Hak Sahipliliği İçin Aranan Nitelikler" ile ilgili olarak düzenlenmiş olup aynen;

13

" (3) Kendinin, eşinin veya velayeti altındaki çocuklarının oturmaya elverişli tapulu bir konutu bulunmamak ve/veya konut yapmaya elverişli arsası ve/veya arazisi bulunmamak ve kendi

başına bir konut yapmasına olanak sağlayacak düzeyde geliri ve mali imkanı olmamak.

Ancak mahkeme kararı ile ayrılan eşlerde, aileye ait tapulu konutun veya konut yapmaya elverişli arsanın veya arazinin mahkeme kararı ile velayet altındaki çocuğa veya cocuklara devredilmesi durumunda, velayeti alan ebeveynin _o konutta ikameti hak sahibi olmasına engel teşkil etmez

(6) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde ikamet etmek;

Ancak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşı olup, yurt dışında ikamet edip kesin dönüş yapacağını yazılı olarak beyan edenlerden Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde ikamet etme koşulu aranmaz "

şeklindedir.

Yukarıda yer aldığı şekli ile yasanın amacı 3. maddede "••••oturmaya elverişli bir konutu olmayan yurttaşları konut sahibi yapmak veya

bu kişilere oturmaya elverişli konut temin etmek veya konut yapımı için arsa veya arazi temin etmektir." şeklinde izah edilmiştir.

Buradan da anlaşılacağı üzere yasanın bu maddesi ile murat edilen, tapusu kendisine, eşine veya velayeti altındaki çocuğuna ait olmasa bile oturmaya elverişli bir konutu olanların bu yasadan faydalanamayacağı yani bu nitelikteki şahıslara konut, arsa veya arazi verilmeyeceği, hak sahibi olamayacağıdır. Veya başka bir deyişle ikamet ettiği evin tapusu kendisine, eşine veya velayeti altındaki çocuklara ait olsun veya olmasın

14

bu şahısların oturmaya elverişli bir evi olduğu ve bu cihetle hak sahibi olamayacaklarıdır.

Ancak, ayni yasanın yukarıda verilen 7. maddesi yasanın amacına ve/veya ruhuna ters düşer nitelikte olup, tapusu kendisine, eşine veya velayeti altındaki çocuklara ait olmayan, başka bir deyişle tapusu annesine, babasına kayınvalidesine, kayınpederine vb. ait olan ve bu evlerde ikamet eden ancak bu sebeple Tapu Dairesi kayıtlarında adına tapulu ev görünmeyen şahıslar, oturmaya elverişli konutları olduğu

halde hak sahibi olabileceklerdir. Ayni şekilde, yurt dışından kesin dönüş yapacak olanların yazılı beyanı yasa gereği olduğu halde bu beyanların şahsın kendisi tarafından değil de muhtarlar tarafından yapıldığı gözlemlenmiştir.

Bu bağlamda, hak sahipliliği tespit çalışmalarında yasanın amacı, yurt dışından kesin dönüş yapacak olanlarda da bizzat kendilerinin beyanlarının geçerli olduğu dikkate alınarak işlemlerin yapılması gerektiği aksi uygulamaların suistimallere yol açabileceği düşünülmektedir.

63/2007 sayılı Konut Edindirme Yasası ve Konut ve Kırsal Kesim Arsa Hak Sahipliliğinde Başvuru ve Sıralama Tüzüğü altında kırsal kesimde dağıtılan arsalarla ilgili olarak Konut Edindirme İdaresi tarafından 63/2007 sayılı yasaya ekli birinci cetvelde yer alan 156 kırsal bölgeden 30'unda arsa dağıtılması kararı alınmıştır.-(Ek 25 ).

Konu ile ilgili olarak ilgililerden alınan bilgiler ışığında, yasanın yürürlüğe girdiği 09.07.2007 tarihinden 31.12.2007 tarihine kadar geçen sürede İdare kararlarında ismi yer alan köylerden müracaatı değerlendirilenlerle ilgili olarak Konut Edindirme İdaresi tarafından denetime sunulan liste ekte yer almaktadır (Ek 26).

15

İdare kararları, hak sahibi olarak tespit edilen şahısların dosyalan üzerinde yapılan araştırmada ve yetkililerden alınan bilgiler sonucunda ise;

- Hak sahibi müracaat formlarının tam olarak doldurulmadığı,

-Tapu araştırmalarının, Tapu Dairesi'nin bilgisayar programı yetersiz olduğu cihetle bireysel çabalar sonucunda ve sözlü olarak alınan

bilgiler doğrultusunda KKTC çapında yapıldığı ifade edilmiş ancak konu araştırma sonuçlarının dosyalar içerisinde yer alan belgelerde bölgesel bazda bilgileri içerdiği,

- İdareye yalan veya yanlış beyanda bulunanlar hakkında 63/2007 sayılı Konut Edindirme Yasası'nın 30. maddesi gereği başlatılması gereken yasal işlemlerin başlatılmadığı,

- Kırsal kesim arsaları hakkında alt yapı hazırlıklarının büyük parsellerde büyük oranda tamamlandığı sadece bireysel ve özellikle elektrikle ilgili olarak küçük alt yapı problemleri yaşandığı,

tespit edilmiştir.