• Sonuç bulunamadı

Deneysel bir çalışma olarak tasarlanan bu araştırmada nitel ve nicel veri toplama kaynakları bir arada kullanılmıştır. Bunun yanında çalışmada, öğretmen adaylarının görüşlerinden ve ders kapsamında yaptıkları çalışmalardan faydalanılmıştır.

Büyüköztürk ve diğerlerine göre, (2008) deneysel araştırmalarda karşılaştırılması gereken iki farklı yöntem bulunmaktadır, bu yöntemlerde çeşitli değişkenler incelenir ve sonucu etkileyebilecek diğer (dışarıdan gelen) tüm değişkenler de kontrol edilmeye çalışılır. Bu tür kontrol yöntemleri, dersleri aynı ya da yakın ilişkili zaman dilimlerinde devam ettirmeyi, her iki grupta da aynı materyalleri kullanmayı, aynı yaş ve aynı sınıf düzeyindeki öğrencileri karşılaştırmayı içerebilir.

Deneysel bir çalışma tek denek ya da tek grup üzerinde de yapılabilir olsa da genelde iki grup (bir deney diğeri kontrol ya da karşılaştırma grubu) ya da üç veya daha fazla grup üzerindeki uygulamaları kapsar. Deney grubu bağımlı değişken üzerinde etkisi test edilecek olan işlemi alırken, kontrol grubu hiçbir işlem almaz ya da karşılaştırma grubu farklı bir uygulama alır. Kontrol grubu ya da karşılaştırma grubu, araştırmacının uygulamasının daha etkili olup olmadığına ya da etkileri arasında fark olup olmadığına karar vermesini kolaylaştırması bakımından önemli bir yere sahiptir. Eğitimsel araştırmalarda

kontrol grubu hemen hemen her zaman bir uygulama alır (Büyüköztürk ve diğerleri, 2008). Bu araştırmada deney grubu (deney 1 grubu) ve karşılaştırma grubu (deney 2 grubu) kullanılarak her iki grupta da farklı uygulamalara yer verilmiştir.

Araştırmada zayıf deneysel desenlerden “statik grup öntest-sontest desen”

kullanılmıştır. Bu desende gruplara uygulama öncesinde ve sonrasında bağımlı değişkene ait ölçümler elde edilmektedir (Büyüköztürk ve diğerleri, 2008).

Araştırmanın deneysel işlem sürecinde, Özel Öğretim Yöntemleri derslerinin, argumantasyonun sunularak ve argumantasyona dayandırılarak işlenmesinin fen-teknoloji öğretmen adaylarının biliş üstü ve mantıksal düşünme becerilerine etkisi araştırılmıştır. Araştırma deseninin simgesel gösterimi aşağıdaki şekilde belirtilmiştir.

G T1 argumantasyona dayalı T1 K T1 argumantasyonun sunulması T1

Çalışma gruplarında biliş üstü becerileri ve mantıksal düşünme becerileri ölçme aracı ön test-son test olarak uygulanmıştır. Ayrıca araştırma istenmeyen değişkenler (yaş, cinsiyet, dönemlik akademik ortalama, üniversiteye giriş puan türleri, ön-test puanları, öğrenci sayısı, zaman) açısından kontrol altına alınmıştır.

Araştırmada aynı zamanda durum belirleme (case study) niteliğinde olduğundan biliş üstü ve mantıksal düşünme becerileri değişkenlerinin dışında, öğretmen adaylarının görüşleri ve ders kapsamında yaptıkları çalışmaların analizinde nitel araştırma yöntemine ait tekniklerden yararlanılmıştır. Nitel araştırma gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik nitel bir sürecin izlendiği araştırma olarak tanımlanabilir (Yıldırım ve Şimşek, 2008).

Creswell (2007) pragmatist felsefeye göre, belirlenen araştırma probleminin önemini vurgulayarak veri toplamada hem nicel hem de nitel veri toplama kaynaklarına yer verilen karma yöntemin kullanılabileceğini belirtmiştir. Buradan hareketle bu çalışmada araştırma probleminin en iyi şekilde çözülmesi için

“karma yöntem” kullanılmıştır. Her bir alt probleme ilişkin ayrıntılı açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.

1. Alt Problem: Özel Öğretim Yöntemleri Dersinde argumantasyonun sunularak işlenmesinin fen-teknoloji öğretmen adaylarının

• Biliş üstü Becerileri

• Mantıksal Düşünme Becerilerine etkisi nedir?

Birinci alt probleme yanıt aramak için aşağıdaki veri toplama araçları, veri tipleri ve analiz yöntemleri kullanılmıştır (Tablo 4).

Tablo 4: Birinci alt problem için kullanılan veri toplama araçlarına ilişkin bilgiler

Veri Toplama Araçları Ölçek Türü Ölçeğin Yapısı

Analiz Tekniği

Üst Bilişe Yönelimli Sınıf

Çevresi Ölçeği-Fen

Nicel 21 maddeli 5’li likert tipinde

Bağımlı Örneklemler T-Testi

Mantıksal Düşünme

Becerileri Ölçeği Nicel 21 maddeli çoktan seçmeli test

Bağımlı Örneklemler T-Testi

Tablo 4 incelendiğinde, birinci alt probleme ilişkin olarak iki ölçekten yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunu oluşturan bu ölçekler araştırmanın başında ve sonunda ön test- son test olarak uygulanmıştır. Bağımlı değişkenlerin (biliş üstü becerileri ve mantıksal düşünme becerileri) bağımsız

değişken (derste argumantasyonun sunularak işlenmesi) üzerindeki etkisine bakılmak üzere bağımlı örneklemler t-testinden yararlanılmıştır.

2. Alt Problem: Özel Öğretim Yöntemleri Dersinin argumantasyona dayandırılarak işlenmesinin fen-teknoloji öğretmen adaylarının

• Biliş üstü Becerileri

• Mantıksal Düşünme Becerilerine etkisi nedir?

İkinci alt probleme yanıt aramak için aşağıdaki veri toplama araçları, veri tipleri ve analiz yöntemleri kullanılmıştır (Tablo 5).

Tablo 5: İkinci alt problem için kullanılan veri toplama araçlarına ilişkin bilgiler:

Veri Toplama Araçları Ölçek Türü Ölçeğin Yapısı

Analiz Tekniği

Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen

Nicel 21 maddeli

5’li likert tipinde

Bağımlı Örneklemler T-Testi

Mantıksal Düşünme Becerileri Ölçeği

Nicel 21 maddeli çoktan seçmeli test

Bağımlı Örneklemler T-Testi

Tablo 5 incelendiğinde, ikinci alt probleme ilişkin olarak iki ölçekten yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunu oluşturan bu ölçekler araştırmanın başında ve sonunda ön test- son test olarak uygulanmıştır. Bağımlı değişkenlerin (biliş üstü becerileri ve mantıksal düşünme becerileri) bağımsız değişken (dersin argumantasyona dayalı işlenmesi) üzerindeki etkisine bakılmak üzere bağımlı örneklemler t-testinden yararlanılmıştır.

3. Alt Problem: Özel Öğretim Yöntemleri Dersinde, argumantasyonun sunularak işlendiği ve dersin argumantasyona dayandırılarak işlendiği gruplardaki fen-teknoloji öğretmen adaylarının

• Biliş üstü Becerileri

• Mantıksal Düşünme Becerileri

erişi puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

Üçüncü alt probleme yanıt aramak için aşağıdaki veri toplama araçları, veri tipleri ve analiz yöntemleri kullanılmıştır (Tablo 6).

Tablo 6: Üçüncü alt problem için kullanılan veri toplama araçlarına ilişkin bilgiler:

Veri Toplama Araçları Ölçek Türü

Ölçeğin Yapısı

Analiz Tekniği

Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen

Nicel 21 maddeli

5’li likert tipinde

Bağımsız Örneklemler T-Testi

Mantıksal Düşünme Becerileri Ölçeği

Nicel 21 maddeli çoktan seçmeli test

Bağımsız Örneklemler T-Testi

Tablo 6 incelendiğinde, üçüncü alt probleme ilişkin olarak iki ölçekten yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunu oluşturan bu ölçekler araştırmanın başında ve sonunda ön test- son test olarak uygulanmıştır. Bağımlı değişkenlerin (biliş üstü becerileri ve mantıksal düşünme becerileri) bağımsız değişkenler (farklı argumantasyon uygulamaları) üzerindeki etkisine bakılmak üzere bağımsız örneklemler t-testinden yararlanılmıştır.

4. Alt Problem: Özel Öğretim Yöntemleri Dersinde, argumantasyonun sunularak işlendiği ve dersin argumantasyona dayandırılarak işlendiği gruplardaki fen-teknoloji öğretmen adaylarının argumantasyona ilişkin görüşleri nelerdir?

Dördüncü alt probleme yanıt aramak için aşağıdaki veri toplama aracı, veri tipi ve analiz yöntemleri kullanılmıştır (Tablo 7).

Tablo 7: Dördüncü alt problem için kullanılan veri toplama aracına ilişkin bilgiler:

Veri Toplama Araçları Ölçek Türü Ölçeğin Yapısı Analiz Tekniği

Görüşme Formu Nitel Yarı

Yapılandırılmış Görüşme Formu

Betimsel Analiz İçerik Analizi

Tablo 7 incelendiğinde, dördüncü alt probleme ilişkin olarak araştırmanın nitel boyutunu oluşturan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Her iki gruptaki öğretmen adaylarıyla görüşmeler yapılmıştır. Bu veri toplama aracının analizi için betimsel analiz ve içerik analizinden yararlanılmıştır.

5. Alt Problem: Özel Öğretim Yöntemleri Dersinin, argumantasyonun sunularak işlendiği ve dersin argumantasyona dayandırılarak işlendiği gruplardaki fen-teknoloji öğretmen adaylarının çalışmalarına yansımaları nasıldır?

Beşinci alt probleme yanıt aramak için aşağıdaki veri toplama aracı, veri tipi ve analiz yöntemleri kullanılmıştır (Tablo 8).

Tablo 8: Beşinci alt problem için kullanılan veri toplama aracına ilişkin bilgiler:

Veri Toplama Araçları Ölçek Türü Ölçeğin Yapısı Analiz Tekniği

Dökümanlar(Ünite Planları ve Günlükler)

Nitel Yapılandırılmamış Doküman

İnceleme Formu

Betimsel Analiz İçerik Analizi

Tablo 8 incelendiğinde, beşinci alt probleme ilişkin olarak araştırmanın nitel boyutunu oluşturan dokümanlar kullanılmıştır. Her iki gruptaki öğretmen

adaylarından hazırladıkları ünite planları ve derste tuttukları günlükler toplanmıştır. Toplanan ünite planlarının analizi için betimsel analiz içerik analizinden yararlanılmıştır.

Creswell (2007)’e göre nitel araştırmalarda çeşitleme araştırmacıların çalışmayı güçlendirmek için çoklu ve farklı veri kaynaklarını, yöntemleri, araştırmacıları ve teorileri kullanmalarıdır. Bu çalışmada “yöntem ve araştırmacı çeşitlemesi”

kullanılmıştır. Dördüncü ve beşinci alt problemlere yanıt aramak üzere yöntem çeşitlemesinde öğrencilerle görüşmeler yapılmış ve süreçte hazırladıkları ünite planları toplanmıştır. Ayrıca öğrencilerle yapılan görüşmelerin kodlanmasında araştırmacı çeşitlemesine başvurulmuştur.