5.1. Araştırma Bölgesi Hakkında Bilgiler
5.1.1. Coğrafi Özellikler
Konya ili İç Anadolu Bölgesi'nin güneyinde bulunmaktadır. Coğrafi olarak 36041' ve 39016' kuzey enlemleri ile 31014' ve 34026' doğu boylamları arasında yer alır. Ortalama yükseltisi 1.016 metre ve göller hariç yüzölçümü 38.873 km2 olup yüzölçümü bakımından Türkiye'nin en büyük ilidir.
Konya ilinin kuzeyinde Ankara, kuzey batısında Eskişehir, batısında Afyon ve Isparta, güneyinde Antalya ve Karaman, doğusun da Niğde ve Aksaray, güney doğusunda Mersin gibi illeri çevrelemektedir. Ayrıca doğal açıdan incelediğimizde kuzeyinde Haymana Platosu, kuzey doğusunda ise Cihanbeyli Platosu ve Tuz gölü, batısında Beyşehir ve Akşehir gölü, güneyinde ise Sultan Dağları ve Toros Dağları bulunmaktadır. Çumra ilçesi, Konya ilinin 45 km kuzeydoğusunda 370 ile 380 doğu meridyenleri ile 330 ile 340 kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. İlçe 2.090,6 km2 yüz ölçümüne sahip olup rakımı 1.013 metredir. Çumra’nın ise etrafında bulunan İlçeler sırasıyla Güneysınır, Akören, Meram, Karatay, Karapınar ve Karaman iline sınırdır.
Çumra bölgesinin Konya ovasında yer alması, etrafında bulunan ilçe ve köylerinin tarımsal üretim yapması, yem bitkilerine ve kesif yeme ulaşımın kolay olması, pazarlama yapılan süt fabrikalarına yakın mesafede olması hayvancılık yapılmaya müsait bir bölge pozisyonundadır.
5.1.2. İklim Durumu
Konya karasal iklim yapışana sahiptir. Yazları kurak ve sıcak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Konya’da yıllık yağış ortalaması 352 mm olup yılda ortalama sıcaklığı 13ºC civarındadır. Step iklim özelliği gösteren Konya yaz kuraklığına etki etki etmesinden dolayı Türkiye’nin en kaliteli buğdaylarının yetişmesine olanak sağlamaktadır. Ayrıca geniş ovalarına sahip olmasından ve iklim koşullarının uygun olmasından dolayı yem bitkilerinin üretiminde ve alınan verimlerde hayvancılığın da ekonomik bir şekilde yapılabilirliğine imkân sağlamıştır.
Araştırmanın yapıldığı Konya iline bağlı Çumra ilçesinde ise karasal iklim hüküm sürdüğü için doğal bitki örtüsü bozkırdır. Yıllık ortalama yağış miktarı Konya’dan farklı olarak 350 mm civarında olup Konya merkezden daha fazla yağış almaktadır. Yıllık ortalama sıcaklığı 11,5ºC dir.
Çumra bölgesinin hayvancılık yapma noktasında tek dez avantajı kültür ırkı süt hayvanlarının genel anlamda Çumra karasal iklimine adaptasyon problemleri yaşamasına sebep olmaktadır. Süt sığırları kışın sert soğuklara, yazın ise sıcaklık stresine maruz kalmaktadır.
5.1.3. Nüfus Yapısı
Çizelge 5.1’de Konya ili ve Çumra ilçesinin nüfus yapısının yaş gruplarına göre dağılımını 2007 ve 2016 senelerine göre incelenmiştir. Buradaki verilere göre 2016 yılında Konya nüfusu toplamı 2.161.303 kişidir. Toplam nüfusun %49,67 si erkek, %50,32 si kadından oluşmaktadır. Çumra ilçesinin nüfusu Konya il nüfusundaki payı %3,04 dür. Ayrıca Çumra ilçesi 2007 senesinden bugüne nüfusu gözle görülür açıdan artmamakla birlikte Konya ilinin nüfusu düzenli olarak artış göstermektedir.
Çumra bölgesinin Konya merkeze yakınlığı işletmeler için sağlanacak yabancı iş gücü bulma noktasında kolaylık ve ekonomiklik sağlayacaktır. Ayrıca Çumra bölgesindeki nüfus yapısı incelendiğinde 15-49 yaş aralığının yani aktif nüfusun fazla olması hayvancılık işletmeleri noktasında daha verimli iş gücüne ulaşılabilirliğin mümkün olduğu görülmektedir.
Çizelge 5.1.Konya İli ve Çumra İlçesi Nüfus Yapısının Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
Yıllar Cinsiyet ÇUMRA Toplam İlçe Nüfusu İl/İlçe Oranı KONYA Toplam İl Nüfusu 0-14 15-49 50+ 0-14 15-49 50+ 2007 Erkek 6.431 16.019 8.907 31.357 11,72 181.712 519.315 267.639 968.666 Kadın 6.268 16.484 10.138 32.890 11,31 173.291 526.197 290.928 990.416 2016 Erkek 5.793 16.698 10.356 32.847 10,05 181.589 565.109 326.933 1.073.631 Kadın 5.590 15.932 11.467 32.989 9,34 171.890 562.395 353.387 1.087.672 Kaynak: TÜİK (2017)
5.2. Bitkisel ve Hayvansal Üretim Durumu
Çizelge 5.2’de Konya ilinde ÇKS ye kayıtlı çiftçi sayıları arazi varlıklarına ait toplam veriler bulunmaktadır.
Çizelge 5.2.Konya İli Tarım Alanları ve Çiftçi Sayısı
Toplam Tarım Alanı 19.239.667,46 (da)
ÇKS ye Kayıtlı Çiftçi Sayısı 101.586 Kişi
ÇKS ye Kayıtlı Arazi Varlığı 12.801.302 (da)
Çizelge 5.3’de Konya ili, Çumra ilçesinde tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin üretimi ve bunların oransal dağılımı verilmiştir. Görüldüğü üzere Konya ili ve ilçesinde tahıl grubunun ekim alanları çok yüksektir. Çumra’da ekilen alanda buğday grubu yaklaşık %33’lere denk gelmektedir. Konya’da ise durum %52’lere denk gelmektedir.
Çizelge 5.3.Konya İli ve Çumra İlçesinde Bazı Tahıl ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Üretim Miktarları
Tarla Arazisi Ekim Durumu
Çumra Konya
Ekim Alanı Ekim Alanı
Da % Da % Buğday (Durum 193.788 18,32 2.482.681 17,79 Buğday Diğer 155.013 14,65 4.979.732 35,68 Mısır Dane 153.116 14,47 635.269 4,55 Arpa Diğer 153.371 14,50 2.766.418 19,82 Patates Diğer 7.513 0,71 135.824 0,97 Fasulye Kuru 85.000 8,03 202.234 1,45 Ayçiçeği Yağlık 33.469 3,16 526.832 3,77 Şekerpancarı 145.116 13,72 844.290 6,05 Mısır Silajlık 21.500 2,03 247.945 1,78
Fiğ Macar Yeşil Ot 18.650 1,76 114.267 0,82
Yonca Yeşil Ot 24.000 2,27 229.461 1,64
Diğer 67.418 6,37 792.419 5,68
Toplam Yem
Bitkisi Alanı 1.057.954 100 13.957.372 100
Konya ilinde bulunan diğer Ereğli, Karapınar gibi süt üretiminde ve yem bitkileri alanında çok yoğun çalışan ilçelerden sonra Çumra gelir. Çumra bölgesi de geniş düzlüklere ve iklim yapısı da yem bitkilerinin üretiminde önemli ölçüde etkili olduğu için bölgede hayvancılığın yapılabilirliği ve ekonomikliği artmaktadır. Bu nedenle çalışmanın temel amacına uygun olarak süt hayvancılığı ile Konya ili ve Çumra ilçesinde yem bitkilerinin üretim durumlarını kendi aralarındaki ilişkinin incelenmesi önemlidir. Bu doğrultuda üretilen yem bitkilerinin kendi aralarındaki üretim durumunu inceleyecek olursak Çumra’da sırasıyla yonca %37, silajlık mısır %33, fiğ ise %29 olarak dağılım göstermiştir. Diğer yem bitkileri ise %1 de kalmıştır. Konya’da ise öncelik %40 ile silajlık mısır olup ardından yonca %37, fiğ ise %19 olarak sıralanmaktadır.
Çizelge 5.4.Konya İli ve Çumra İlçesinde Bazı Yem Bitkilerin Üretim Miktarları Yem Bitkisi
Arazisi Ekim Türü
Çumra Konya
Ekim Alanı Ekim Alanı
Da % Da % Yonca 24.000 37 229.461 37 Silajlık Mısır 21.500 33 247.945 40 Fiğ 18.650 29 114.267 19 Diğer 360 1 21.577 4 Toplam Yem Bitkisi Alanı 64.510 100 613.250 100 Kaynak: TÜİK (2019b)
Çizelge 5.5’de 2007 ve 2016 senelerine ait Konya ili ve Çumra ilçesine ait büyükbaş, küçükbaş ve kümes hayvanları varlıkları verilmiştir. Bu verilere göre 2007 senesinde ki hayvan varlıklarında önemli bir artış görülmüştür. 2016 senesinde büyükbaş hayvan varlığı Çumra ilçesinde 69.001 adete ulaşmış, küçükbaş 109.920 adet ve kümes hayvanları varlığı 1.731.760 adettir. Bu da bölgenin hayvancılık potansiyelinin ne kadar büyük bir artış yaptığını göstermektedir. Ayrıca Konya Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğinin 2018 verilerine göz attığımızda Çumra ilçesinde toplam sağılır hayvan varlığının 25.900, düve varlığının ise 12.555 ve toplam büyükbaş hayvan varlığının 59.517 adete ulaştığını görülmektedir.
Çizelge 5.5.Yetiştirilen Hayvan Türüne Göre Yıllar İtibariyle Hayvan Varlığı
Adet Çumra Konya
2007 2016 2007 2016
Büyükbaş Hayvan Varlığı 30.723 69.001 401.091 752.533
Küçükbaş Hayvan Varlığı 76.600 109.920 1.494.019 2.088.454
Kümes Hayvanları 902.700 1.731.760 11.056.629 12.494.818