1. OCAK AYI HUTBELERİ
1.4. Kötülüğe Elle, Dille, Kalple, Engel Olmak (23.01.2015)
1- “Sizden her kim bir kötülüğe şahit olursa onu eliyle değiştirsin. Şayet eliyle değiştirmeye gücü yetmezse diliyle değiştirsin. Diliyle değiştirmeye de gücü yetmezse, kalbiyle düzeltme cihetine gitsin. Bu ise imanın en zayıf derecesidir.” ( HK: Müslim, Îmân, 78.)
Hutbede hadisin, “Sizden her hangi biriniz bir kötülük görürse onu eliyle değiştirsin. Eğer buna gücü yetmiyorsa diliyle değiştirsin. Ona da gücü yetmiyorsa kalbiyle bunu hoş karşılamasın. İmanın en zayıfı da budur” kısmı ihtisar ile nakledilmiştir. Hadis muttefikun aleyhtir.
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi:
Tarık b. Şihab’dan rivayet oldu ki Bayram günü ilk defa namazdan evvel hutbe okuyan Mervan’dır. Bir adam ayağa kalkarak ona: Sünnete aykırı davranıldı, demişti. Mervan: O uygulama terk edilmiştir, cevabını vermişti. Bunun üzerine Ebu
74 Buhari, Vesâyâ, 24; Müslim, İman, 145; Ebu Davud, Vesâyâ, 10; Nesâî, Vesâyâ, 12.
75 Buhari, Hac, 131; Tirmizi, Tefsir, 10, Rada, 11; İbn Mace, Nikâh, 13.
Said (ra): O kişi hakikaten kendisine düşeni yaptı. Ben Resulullah’ı (sav): “Sizden her hangi biriniz bir kötülük görürse onu eliyle değiştirsin. Eğer buna gücü yetmiyorsa diliyle değiştirsin. Ona da gücü yetmiyorsa kalbiyle bunu hoş karşılamasın. İmanın en zayıfı da budur” buyurduğunu, işittim demiştir. 76
2- “Canımı kudret elinde tutan Allah’a yemin ederim ki, ya iyilikleri emreder kötülüklerden sakındırırsınız, ya da Allah size yakında üzerinize bir bela gönderir, sonra Allah’a dua edersiniz de duanız kabul edilmez.” ( HK: Tirmizî, Fiten, 9. )
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi ve değerlendirme:
Huzeyfe'den (ra) rivayete göre, Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Canım, kudret elinde olan Allaha yemin ederim ki, mutlaka iyilikleri emredecek ve kötülüklerden insanları sakındıracaksınız. Böyle yapmazsanız Allah size toplumsal bir sıkıntı, azap verir, dua edersiniz de duanız kabul olunmaz.” 77 Hadis hasendir.78 1.5. Allah’ın Son Dini İslam ( 30.01.2015 )
1- “Kim kalbiyle tasdik ederek Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şahadet ederse Allah ona cehennemi haram kılar.” (HK: Buhârî, İlim, 49.)
Not: Hutbede hadisin birebir manası verilmemiş, hutbenin konusu ile ilgili olan ve rivayetin bir kısmında kastedilen mana ziyadeli bir şekilde (peygambere iman da eklenerek) zikredilmiştir. Hadis müttefekun aleyhtir.79
Ulaşabildiğimiz kaynaklarda hadisin veriliş biçimi şöyledir:
"Müjdeler olsun, başkalarına da bu müjdeyi verin, (artık) kim sadık kalarak Allah'tan başka ilah olmadığına şahadet ederse cennete gider." 80
2- “...Rabbim! Beni hidayete erdir ve hidayeti bana kolaylaştır! Bana kötülük edene karşı yardımını benden esirgeme! Zulmedenlere karşı bana yardım eyle!
76 Tirmizi fiten, 11, Müslim, iman,78
77 Tirmizi fiten 9
78 Tirmizi, Fiten, 9.
79 Buhârî, İlim, 49, Müslim, İman, 10.
80 İbn. Hanbel, Müsned, IV, 402, Buhârî, İlim, 49, Müslim, İman, 10.
Rabbim! Beni sana şükreden, seni zikreden, senin azabından korkan, sana itaat eden, sadece sana boyun eğen, sana yönelip yakaran bir kişi kıl! Rabbim! Tövbemi kabul eyle, günah ve hatalarımı temizle, duâmı kabul et!” (HK: Tirmizî, De’avât, 102.)81
2. 2015 ŞUBAT AYI HUTBELERİ
2.1. Mümin Zamanı Allah Yolunda Değerlendirendir (06.02.2015 )
1- “İki nimet vardır ki insanların çoğu bunlar hakkında aldanmıştır; bu iki nimet sağlık ve boş zamandır.” ( Hutbede Kaynağı belirtilmemiştir.)82
Not: Hutbede kullanılan bu hadisin kaynağı belirtilmemiştir. Hutbede zikredilen hadisin asıl kaynaklardaki lafızlarının yerleri değişik de olsa manası birebir verilmiştir.
Hadisin asıl kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
İbn Abbas'dan (ra) rivayet oldu ki Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Sağlık ve boş vakit, insanlardan pek çoğunun aldandıkları iki nimettir.83
2- “Her yeni gün ve gece şöyle seslenir; ey insanoğlu! Ben yeni bir anım, yaptığın işler konusunda senin şahidinim, öyle ise beni hayır işleyerek iyi değerlendir ki lehine şahitlik edeyim. Çünkü ben bir daha geri gelmeyeceğim.” ( HK: el-Hindi Kenzü’l Ummal no:43159)84
Not: Hutbede gösterilen kaynak dışında diğer kaynak kitaplarında hadise ulaşılamamıştır. Dolayısıyla hadis değerlendirme dışı bırakılmıştır.
3- “Âdemoğluna kıyamet günü şunlar sorulmadıkça asla yerinden ayrılmaz:
ömrünü nerede ve ne şekilde geçirdiğinden, ilmiyle ne yaptığından, malını nereden
81 Ebû Dâvûd, Vitir, 26; İbn. Hanbel II, 299; Nesai, Sehv, 60.
82 Buhari, Rikak, 1 (VII, 170); Tirmizi, Zühd, 1 (IV, 550); İbn. Hanbel, I,258,344; Darimi, Rikak,2 (II, 606); İbn. Mâce, Zühd, 15 (II, 1396);
83 Buhari, Rikak,1. Bknz: Tirmizi, Zühd, 1; İbn Mace, Zühd, 15; İbn. Hanbel, Müsned, I, 344.
84 Hutbede gösterilen kaynak dışında diğer kaynak kitaplarında hadise ulaşılamamıştır.
kazanıp nereye harcadığından ve bedenini nerede yıprattığından.” ( HK: Tirmizî 2419)85
Hadisin asıl kaynaklarda veriliş biçimi ve değerlendirme:
“Kıyamet gününde bir kula şu sorular sorulmadıkça yerinden ayrılamaz.
Ömrünü nerede tüketti, öğrendiği bilgilerle ne yaptı, malını nereden kazanıp nereye harcadı, vücudunu nerede yıprattı.” 86
Not: Hutbede kullanılan hadiste geçen “gençliğini ne şekilde yıprattığından, ömrünü ne şekilde geçirdiğinden” kısımları ziyade ile ilmiyle ne yaptığından kısmı da yorumla zikredilmiştir. Ana kaynakla beraber tali kaynak da verilmiştir.
Tirmizi’ye göre hadis garibtir, senedde geçen Hüseyn bin Kays da hadiste zayıf kabul edilmektedir. 87
2.2. Ahiret: Hesap Verme Bilinci ( 13.02.2015 )
1- “Akıllı kişi kendisini hesaba çeken ve ahiret için salih amel işleyendir.
Aciz kişi ise arzularına uyup bir de Allah’tan bağışlanma umandır.”(HK: Tirmizî, Sıfatu’l-Kıyâme, 2.)
Not: Hutbede kullanılan kısım Hz. Ömer’in (ra) “Akıllı kişi kendisini hesaba çeken ve ahiret için salih amel işleyendir. Aciz kişi ise arzularına uyup bir de Allah’tan bağışlanma umandır.” kısmı ihtisar ile verilmiştir. Tirmizi’ye göre Hadis hasendir. 88
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
Şeddad b. Evs’den (ra) rivayet edildiğine göre Resulüllah (sav) şöyle buyurmuştur: “Akıllı kişi, kendisini sorguya çeken ve ölümden sonrası için çalışandır. Aciz kişi ise; nefsini hevasına tabi kılar ve Allahtan olmayacak şeyler bekler.” Ömer b. Hattab’ın (ra) şöyle dediği rivayet edilmiştir: “Hesaba çekilmeden
85 Müslim, Birr, 60; İbn. Hanbel, Müsned, II, 411, Tirmizi, Kıyamet, 1; Tirmizi’ye göre hadis garibtir, senedde geçen Hüseyn bin Kays da hadiste zayıf kabul edilmektedir.
86 Müslim, Birr, 60; Tirmizi, Kıyamet, 1; İbn. Hanbel, Müsned, II, 411.
87 Tirmizi, Kıyamet, 1
88 Tirmizi, Sıfatü’l-Kıyamet, 25.
önce kendinizi hesaba çekin, en büyük gün için kendinizi hazırlayın. Çünkü kıyamet günündeki hesap, ancak dünyada kendini hesaba çekenler için kolay olacaktır.” 89
2- "Allah’ım! Ebedî yaşayacağım ahiret hayatımı benim için hayırlı eyle.
Hayatımda her türlü hayrı ziyadesiyle ihsan eyle. Ölümümü de her türlü şerlerden muhafaza eyle" ( HK: Müslim, Dua, 71.)90
Not: Hutbede hadisin birebir anlamı verilmemiş sadece bir kısmının manası yorumlu olarak zikredilmiştir.
2.3. Merhamet ( 20.02.2015 )
1- "Allah, merhametli olanlara rahmetle muamele eder. Öyleyse, sizler yeryüzündekilere karşı merhametli olun ki, semâda bulunanlar da size rahmet etsinler.” (HK: Tirmizi, Birr 16, (1925); Ebu Dâvud, Edeb 66, (4941)
Not: Hutbede hadisin, “Allah, merhametli olanlara rahmetle muamele eder.
Öyleyse, sizler yeryüzündekilere karşı merhametli olun ki, semâda bulunanlar da size rahmet etsinler.” kısmı ihtisar edilerek nakledilmiştir. Hadis sahihtir.
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
Abdullah b. Amr'dan (ra) rivayete göre, Resulüllah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Merhamet edenlere Rahman olan Allah merhamet eder. Siz yeryüzündekilere acıyın ki göktekiler de size acısın. Rahm; Rahman isminden bir daldır. Her kim akrabalık bağlarını koparmaz, yakınlarıyla ilgiyi kesmezse Allah da onu rahmetine ulaştırır.
Her kim de akrabalık bağlarını koparırsa Allah da o kimseden rahmetini keser.” 91 2- "İnsanlara merhamet etmeyene Allah da merhamet etmez" ( HK: Buhârî, Tevhid 2, Edeb 27; Müslim, Fedail 66, (2319), Tirmizi, Birr 16, (1923).
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi ve değerlendirme:
Bir defasında Hz. Peygamber (s.a.s)’in torunu Hz. Hasan’ı öperlerken yanında bulunan biri O’na; “Siz çocukları öper misiniz? Benim on çocuğum var,
89 İbn. Hanbel, Müsned, IV,124; Tirmizi, Sıfatü’l-Kıyamet, 25; İbn Mace, Zühd, 31.
90 Buhari, Edebü’l-Müfred, (668), Müslim, Zikir, 71.
91 Tirmizi, Birr, 16; Ebu Davud, Edeb, 66.
şimdiye kadar hiç birini öpmedim. ” deyince, Allah Resulü (s.a.s) de ona cevaben:
“Merhamet etmeyene merhamet olunmaz. 92 Buyurdu. Hadis müttefekun aleyhtir.
3- Hz. Peygamber’e (as) göre, şefkat ve merhamet her insanın en tabiî hislerindendir. Ancak insanlar zamanla fıtratlarında olan bu duyguyu kötülük işlemek suretiyle kaybedip merhametsiz canlılar, hatta neslini yok etmeyi kendisine misyon biçen canavarlar haline dönüşebilirler. Allah Resulü (sav) çok sevdiği bir yakının ardından dökülen bir iki damla gözyaşını, Allah’ın kullarının kalbine yerleştirdiği merhametin bir işareti olarak kabul ederek, Allah’ın sadece merhametli kullarına merhamet edeceğini bildirmiştir. ( HK: Buhârî, Cenâiz 32.)
Not: Hutbede hadisin birebir anlamı verilmemiş sadece bir kısmının manası yorumlu olarak zikredilmiştir.
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
Bir gün çocuklarından birisinin ağır bir şekilde hastalanması üzerine Zeyneb, babasına, torununun çok hasta olduğunu, acilen gelmesini söyleyerek haber yollamıştı. Muhtemelen o sırada çok önemli bir işle meşgul olan Allah'ın Resûlü ona selâm gönderip, “Allah'ın aldığı ve verdiği her şey kendisine aittir. Her şey Allah katında takdir edilmiştir. Sen sabırlı ol ve mükâfatını Allah'tan bekle.” diye tavsiyede bulunmuştu. Fakat bebeğin durumu ağırlaşınca, babasını yanında görmek isteyen Zeyneb mutlaka gelmesini isteyerek bir daha haber göndermiş, Hz. Peygamber de kızını kırmayarak beraberindekilerle birlikte onun evine gitmişti. Can çekişmekte olan çocuğu şefkat ve merhametle kucağına alan Rahmet Peygamberi, gözyaşı dökmeye başlamıştı. Yanındaki arkadaşlarından Sa'd b. Ubâde, “Bu (gözyaşı) da nedir yâ Resûlallah?” diyerek hayretini gizleyememişti. Bunun üzerine şefkatli Nebî,
“Bu gözyaşı, Allah'ın, dilediği kullarının kalplerine yerleştirdiği bir rahmettir. Allah, kullarından sadece merhametli olanlara merhamet eder.”93 Buyurmuştu.
92 Buhari, Edeb, 18(VII, 75); Müslim, Fedail, 65 (II, 1808-1809); İbn. Hanbel, II, 228,241,269;
Tirmîzî, Birr, 12 (IV, 318).
93 Buhârî, Merdâ, 9.
2.4. Ölüm ve Ötesi ( 27.02.2015 )
1- “Kıyamet gününde insanoğlu şu beş şeyden hesaba çekilmedikçe Rabbinin huzurundan bir yere kımıldayamaz: Ömrünü nerede ve nasıl tükettiğinden, gençliğini ne şekilde yıprattığından, malını/servetini nereden kazanıp nerelere harcadığından, bildiği ile amel edip etmediğinden.” ( HK: Tirmizî, Sıfatü’l- Kıyâme, 1.)
Hutbede hadis, bir kısım yorumlarla ziyadeler yapılmak suretiyle kullanılmıştır.
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
Ebu Berze el-Eslemi (ra) şöyle demiştir: Resulüllah (sav) şöyle buyurdu:
“Kıyamet gününde bir kula şu sorular sorulmadıkça yerinden ayrılamaz. Ömrünü nerede tüketti, öğrendiği bilgilerle ne yaptı, malını nereden kazanıp nereye harcadı, vücudunu nerede yıprattı.”94
2- “Ağız tadını kaçıran, lezzetleri yok eden ölümü çokça hatırlayın.” ( HK:
Nesâî, Cenâiz, 3.)
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
Ebu Hureyre’den (ra) rivayet edildiğine göre; Resulullah (sav) : “Lezzet ve zevkleri keseni yani ölümü çokça hatırlayınız, buyurdu”95 demiştir. Tirmizi’ye göre hadis hasendir.
3-“…(Gaflete) dalan, gülüp oynayan, kabirleri ve toprak altında çürümeyi unutan kul ne bedbahttır! Azan, haddi aşan, nereden geldiğini ve nereye gittiğini unutan kul ne bedbahttır!” ( HK: Tirmizî, Sıfatü’l- Kıyâme, 17.)
Not: Hadis birebir anlamıyla verilmiştir. Ebu İsa (Tirmizi) hadis hakkında
“garib” tabirini kullanır ve zikredilen sened dışında başka bir senedini bilmediğini söyler. 96
94 Müslim, Birr, 60; İbn. Hanbel, Müsned, II, 411; Tirmizî, Kıyame, 1 (IV, 612); 1.
95 Tirmizi, Zühd, 4, Sıfatü’l-Kıyamet, 26; İbn Mace, Zühd, 31; Nesâî, Cenaiz, 3; İbn. Hanbel, Müsned, II, 292.
96 Tirmizî, Sıfâtü'l-kıyâme, 17
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
Esmâ bnt. Umeys el-Has'amiyye'nin işittiğine göre, Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “...(Gaflete) dalan, gülüp oynayan, kabirleri ve toprak altında çürümeyi unutan kul ne bedbahttır! Azan, haddi aşan, nereden geldiğini ve nereye gittiğini unutan kul ne bedbahttır!” 97
3. 2015 MART AYI HUTBELERİ 3.1. Kadına Karşı Şiddet ( 06.03.2015 )
1- "Kadınlar, erkeklerle birlikte bir bütünü tamamlayan diğer yarıdır."( HK:
Ebu Davut, taharet, 94.)98
Not: Hadis bire bir anlamıyla verilmiştir.
2- "Mümin bir kimse, eşine nefret beslemesin. Çünkü onun bir huyunu beğenmezse de hoşlanacağı başka bir huyu mutlaka vardır.” ( HK: Müslim, Raca',61.)
Not: Hutbede hadisin birebir anlamı verilmemiş sadece bir kısmının manası yorumlu olarak zikredilmiştir.
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
“İnanan bir erkek inanan bir kadına kırıcı davranmasın. Şayet onun bir huyunu beğenmezse diğer bir huyunu beğenir.” buyurdu.99
3- "Kadınlar konusunda Allah’tan sakının (O’na hesap vereceğinizi unutmayın). Çünkü onları Allah’ın emaneti olarak aldınız ve Allah’ın adıyla (nikâh kıyarak) kendinize helal kıldınız." ( HK: Müslim, Hac, 147.)
Not: Hutbede hadisin, “Kadınlar konusunda Allah’tan sakının (O’na hesap vereceğinizi unutmayın). Çünkü onları Allah’ın emaneti olarak aldınız ve Allah’ın adıyla (nikâh kıyarak) kendinize helal kıldınız.” kısmı ihtisar ile zikredilmiştir.
97 Tirmizî, Sıfâtü'l-kıyâme, 17
98 Ebû Dâvûd, Tahâret, 94.
99 İbn. Hanbel, Müsned, II, 329. Bk: Müslim, Rada, 61.
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
Cabir b. Abdullah'dan (ra) rivayet oldu ki Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “…Kadınlar hakkında Allahtan sakının. Onları Allahın bir emaneti olarak aldınız. Onları Allahın adı ile kendinize helal kıldınız. Sizin kadınlar üzerindeki hakkınız onların aile yuvasını sizin hoşlanmadığınız hiçbir kimseye çiğnetmemeleridir. Eğer bunu yaparlarsa, onları yaralamaksızın hafifçe dövebilirsiniz. Kadınların sizin üzerinizdeki hakları da bulundukları ortama uygun bir şekilde her türlü yiyecek ve giyeceklerini temin etmenizdir…”100 Hadisin metni çok uzun olduğu için ilgili bölümü ihtisar ederek aldık.
4- "Allah’ın hanım kullarına vurmayın! ... Hanımlarını döven adamların sizin hayırlılarınız olduğunu sanmayın" ( HK: Ebu Davut, nikâh,41-42.)101
Not: Uzun bir hadisin hutbe ile ilgili görülen kısmı yorumla ihtisarlı bir şekilde alınmıştır. Hutbede hadis, “Peygamberimiz (sav) çeşitli vesilelerle erkeklerin kadınlar üzerinde, kadınların da erkekler üzerinde hakları bulunduğunu buyurmuş ve kadınlar hakkında Allahtan korkulmasını, onlara haksızlık yapılmamasını istemiştir.
Kocasından şikâyet için peygamber efendimize gelen kadınların bu yöndeki sayısı artınca, bu tür davranışları bulunanların iyi kimseler olmadığı” şeklinde yorumlu olarak nakledilmiş ve kaynak göstermede hata edilmiştir.
Elbani, hadis hakkında şöyle demektedir: “Hadisin isnadı sahihtir. Ravilerinin hepsi sika ravilerdir. Ravilerden İyas b. Abdullah b. Ebi Zübab’ın sahabi olup olmadığı konusunda ihtilaf edilmiştir. Lakin tercih edilen görüş İbn Hacer’in dediği gibi sahabi olduğudur. Ayrıca İbn Hıbban, Hâkim ve Zehebi hadis sahihtir, demişlerdir.”102
5- "Bir kadına ya da bir hizmetçiye tek bir tokat bile atmamıştı" ( HK:
Müslim, fedail, 79.)
100Müslim, Hac,147, Seçme Hadisler ( Komisyon), D.İ.B.Yayınları, Ankara, 2004. s.129.Ebu Davud, Hac, 57; Tirmizi, Rıza, 11; İbn. Mace, Nikâh, 3.
101 Ebu Davud, Nikâh, 43; İbn. Mace, Nikâh, 51; Darimi, Nikâh 34.
102 el-Elbani, Sahihi Ebu Davud, VI, 363.
Hutbede hadis, “Bir kadına ya da bir hizmetçiye tek bir tokat bile atmamıştı”
şeklinde yorumlu olarak nakledilmiştir. Peygamberimize ait bir vasfı anlatan bu hadis Hz. Hatice tarafından söylenmiştir. Dolayısıyla mevkuf bir hadistir.
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
Aişe'den (ra) rivayet oldu ki Resulüllah (sav) hiçbir kimseye vurmadı. Ne bir kadına, ne de bir hizmetçiye. Ancak Allah yolunda kendisiyle savaşılmışsa o başka.
Şahsına yapılan saldırılar sebebiyle hiç kimseden intikam almamıştır. Allahın haramlarından biri çiğnenmişse, bu takdirde Allah için intikam almıştır.103
3.2. Birlik ve Beraberliğimizi Korumak ( 13.03.2015 )
1- “Birbirinize sırt çevirmeyiniz. Birbirinize kin tutmayınız. Birbirinizi kıskanmayınız. Birbirinizle dostluğunuzu kesmeyiniz. Ey Allah’ın kulları kardeş olunuz. ” ( HK: İmamı Gazali, İhyayı Ulum'id-Din, Cilt, 2, s. 407.)
Not: Hutbede hadis, “Birbirinize sırt çevirmeyiniz. Birbirinize kin tutmayınız.
Birbirinizi kıskanmayınız. Birbirinizle dostluğunuzu kesmeyiniz. Ey Allah’ın kulları kardeş olunuz.” kısmı ihtisar ve yorum ile nakledilmiştir. Hadis müttefekun aleyhtir.
Hadisin kaynaklarda geçen şekli şöyledir:
Ebu Hureyre'den (ra) rivayet oldu ki Resulullah (sav): “Zandan sakının!
Çünkü zanla söylenen söz sözlerin en yalanıdır. Birbirinizi kulak kesilerek dinlemeye ve gizli hallerini araştırmaya çalışmayınız. Birbirinizle kötülükte yarışmayın.
Birbirinizi kıskanmayın. Birbirinize buğz etmeyin. Birbirinize sırt çevirmeyin. Ey Allahın kulları! Kardeş olun” buyurdu. 104
2- Canım kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki sizler iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Yaptığınız
103 Müslim, Fedail, 79; İbn. Hanbel, Müsned, VI, 31, 206, 232, 281; Darimi, Nikâh, 34; İbn Mace, Nikâh, 51.
104 Buhari, edep, 57,58,62; Müslim, Birr, 23,24,28,30,32; Muvatta, Hasenu’l-Hulk, 4; İbn. Hanbel, 3/209,225; Ebu Davud ,edep, 47.
takdirde birbirinizi seveceğiniz bir şey söyleyeyim mi? Aranızda selamı yayınız! " ( HK: Müslim, İman/93-94; İbn Mace, Mukaddime, 9 )105
Tirmizi’ye göre hadis hasen sahihtir.106 3.3. İnsanı İyilik Yaşatır ( 20.03.2015 )
1- “Yaptığı iyiliği kendisini sevindiren, kötülükleri de kendisini üzen kimse gerçek bir mü’mindir.” ( HK: Tirmizî, Fiten, 7.)
Not: Hadis yorumlu bir şekilde zikredilmiştir.
“İman nedir?” diye soran bir sahabiye Allah Resûlü şöyle cevap vermiştir:
“Bir kötülük yaptığında bu seni üzüyor, bir iyilik yaptığında bu seni sevindiriyorsa sen müminsin.” 107
2- “Her iyilik sadakadır.” ( HK: Müslim, Zekât, 52.) Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi ve değerlendirme:
Câbir b. Abdullah'ın (ra) naklettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Her iyilik/güzel iş bir sadakadır.” 108 Hadis muttefekun aleyhtir. Bu hadisi Tirmizi, Hz. Câbir (Radıyallahu anh)'den şu ziyade ile rivayet etti: "Kardeşini güler yüzle karşılaman, kendi kovandan kardeşinin kabına su vermen de birer
"ma'ruf"dur".109
3- “Allah’ım! Beni iyilik yaptığında sevinç duyan, kötülük yaptığında da bağışlanma dileyen kullarından eyle” ( HK: İbn Mâce, Edeb, 57.)110
105 Müslim, İman, 93. Bk: Ebu Davud, Edeb, 142; Tirmizi, İsti’zan, 1, Sıfatu’l-Kıyamet, 56, İbn.
Mace, Edeb, 11, İman, 9.
106 Tirmizi, İsti’zan, 1.
107 İbn. Hanbel, IV, 399.
108 Buhârî, Edeb: 33; Müslim, Zekât: 52, (1005); Ebu Dâvud, Edeb: 68, (4947); Tirmizî, Birr: 45;
İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, 2/548, Akçağ Yayınları, 1971.
109 Tirmizî, Birr: 45, (1971)
110 İbn. Mâce, Edeb, 57, Hadislerle İslam I, Mümin / İnanan ve Güven Veren Güzel İnsan, s. 618.
4- “Allah’ım! Yaşamayı benim için her türlü iyiliği artırma vesilesi yap.
Ölümü de benim için her türlü kötülükten kurtuluş sebebi yap!” ( HK: Müslim, Zikir 75.)
Not: Hadis asli kaynaklardan alındığı gibi zikredilmiş fakat hadisin numarası yanlış verilmiştir.
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi şöyledir:
“Allah’ım! Yaşamayı benim için her türlü iyiliği artırma vesilesi yap. Ölümü de benim için her türlü kötülükten kurtuluş sebebi yap!” 111
3.4. Mümin Emanete Riayet Eder ( 27.03.2015 )
1- “Emanet sahibi olmayanın imanı yoktur, ahdine riayet etmeyenin de dini yoktur.” ( HK: Ahmed b. Hanbel, Müsned, III, 135)
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi ve değerlendirme:
“Emanete riayet etmeyenin imanı yoktur; ahde vefa göstermeyenin ise dini yoktur.” 112 Hadis bire bir anlamıyla veriliştir. Kaynak gösterilmede hadis sayı numarasında hata edilmiştir.
2- Nasıl geçtiğinin farkına bile varamadığımız zamanımız bir emanettir bize.
Ama çoğu insan Peygamberimiz (s.a.s)’in ifade ettiği gibi “sıhhat ve boş vaktin”
değerini yeteri kadar bilememektedir. ( HK: Buhârî, Rikâk, 1.) Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi ve değerlendirme:
İbn Abbâs'ın (ra) naklettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“İki nimet vardır ki insanların çoğu onlar(ı değerlendirme) hususunda aldanmıştır:
Sağlık ve boş vakit.”113
Ana kaynakta da görüldüğü gibi hutbede hadis, mefhumi olarak zikredilmiştir. Kısacası mealen zikredilmiştir.
111 Müslim, Zikir, 71.
112 İbn Hanbel, III, 134.
113 Buhârî, Rikâk, 1.
3- "Münafığın üç özelliği vardır: Konuştuğu zaman yalan söyler, söz verdiğinde sözünde durmaz, kendisine bir şey emanet edildiğinde ona ihanet eder." ( HK: Buhârî, İman, 24.)114 Hadis müttefekun aleyhtir.
4. 2015 NİSAN AYI HUTBELERİ
4.1. Hakiki Sevgi: Allah’ı Sevmek, Allah İçin Sevmek ( 03.04.2015 )
1- Bir gün Peygamber Efendimiz (s.a.s)’e biri gelerek, “Kıyamet ne zaman kopacak?” diye sordu. Resûlullah (s.a.s), “Kıyamet için ne hazırladın?” karşılığını verdi. Adam, “Allah ile Resulü’nün sevgisini!” dedi. Bunun üzerine Kutlu Elçi, “Sen sevdiklerinle berabersin!” buyurdu. ( HK: Müslim, Birr ve Sıla, 161.)
Hadisin kaynaklarda veriliş biçimi ve değerlendirme:
Enes b. Malik’in anlattığına göre, bir cuma günü Hz. Peygamber minberde iken bir adam mescide girer ve onun konuşmasını keserek, “Ey Allah'ın Resûlü, kıyamet ne zaman kopacak?” diye sorar. Cemaat gizlice adama susmasını işaret ederlerse de adam aynı soruyu üç kez tekrarlar. Ona cevap vermeyen Efendimiz, namazı kıldırdıktan sonra, “Kıyametin kopuşunu soran kişi nerede?” diye sorar.
Adam, “Benim, Yâ Resûlallah.” der. Ardından Hz. Peygamber, “Kıyamet için ne hazırladın?” diye sorar. Adam, “Kıyamet için çok fazla namaz ve oruç hazırlayamadım ama Allah'ı ve Resûlü'nü seviyorum.” der. Resûlullah, “Kişi sevdiğiyle beraberdir, sen de sevdiğinle beraber olacaksın.” buyurur.115
Hutbede kaynak gösterilirken hadis numarasında hata edilmiştir. Hadis müttefekun aleyhtir.
2- “Allah’ım senden seni sevmeyi, seni seven kişiyi sevmeyi, senin sevgine ulaştıran ameli yapmayı isterim. Allah’ım senin sevgini bana kendimden, ailemden daha sevimli eyle...” ( HK: Tirmizî, Deavât, 72.)116
114 Buhârî, İmân, 24. , Müslim, İman, 107. , Tirmizî, İmân, 14.
115 Buhârî, Ahkâm, 10, Müslim, Birr, 162, Tirmizî, Zühd, 50, Beyhakî, es-Sünenü’l-Kübrâ, III, 318.
116 Tirmizi, Deavât, 73, Tefsir, 39; İbn. Hanbel, Müsned, V, 243.
3- Kutsi Hadis: “Sırf benim için birbirini seven, benim rızam için toplanan, benim rızam uğrunda birbirini ziyaret eden ve sadece benim rızam için sadaka verip iyilik edenler, benim sevgimi hak ederler” ( HK: Muvattâ, Şa’r, 16.)117
4.2. Hz. Peygamber ve Birlikte Yaşama Ahlakı ( 10.04.2015 )
1- “İnsanlar! Dikkat edin; Rabbiniz birdir, atanız da birdir. Takva dışında Arap’ın Arap olmayana, Arap olmayanın Arap’a; beyazın siyaha, siyahın beyaza bir üstünlüğü yoktur.” ( HK: İbn Hanbel, V, 411.)118
2- “Hepiniz Âdem’densiniz. Âdem ise topraktan yaratılmıştır.” ( HK: Ebû Dâvûd, Edeb, 110, 111.)119
4.3. Dünya Bize, Biz Birbirimize Emanetiz! ( 17.04.2015 )
1- “Mümin, cana yakın kimsedir. İnsanlarla dostluk kurmayan, kendisiyle
1- “Mümin, cana yakın kimsedir. İnsanlarla dostluk kurmayan, kendisiyle