Araştırmanın bu bölümünde, grafik tasarım, temel tasarım ilke ve elemanları afiş, afişin tarihi gelişimi, afiş tasarımı, görsel algı ve gestalt yasaları ile ilgili yapılan araştırmalara yer verilmiştir.
Erdoğmuş Yerli’nin (2007) “Resim – iş Öğretmenliği Programındaki Temel Tasarım Derslerinin, Grafik Tasarım Anasanat Atölye Derslerine Etkisine İlişkin Öğrenci Görüşleri” isimli araştırması, Resim – iş öğretmenliği programında yer alan derslerin, üst sınıflardaki Grafik Tasarım Anasanat atölye derslerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tarama modeli ile yapılan bu araştırmanın sonucunda, Grafik Tasarım öğrencilerinin yetkinliklerini temelden kazanabilmesi için Temel Tasarım Eğitimine gereken önemin verilmesinin ve bu dersin programda daha iyi işleyebilmesinin gerekliliği ortaya konmuştur.
Erdal’ın (2006) “Gestalt Kuramının Grafik Tasarıma Etkilerinin İncelenmesi” isimli araştırması, Gestalt kuramından yola çıkarak, Gestalt kuramının ilkelerinin tasarım içerisinde kullanılışını tespit etmeyi, algısal sürecin tasarımın başarısında ve kabul edilirliğinde göz önünde bulundurulması gereken önemli bir faktör olduğunu göstermek amacıyla yapılmıştır. Betimsel yöntemle yapılan bu araştırma sonucunda, grafik tasarımcının oluşturacağı ürünün tasarım sürecine ilişkin problemin özüne inebilmesi, öğeler arasındaki ilişkileri keşfetmesi ve olası çözüm yollarından en uygununu bulabilmesi için yardımcı olacak yöntemlerden biri olan Gestalt kuramı analitik düşünme becerisini de etkileyeceğinden tasarımda pratik ve çabuk ulaşılan ömzüm olanakları sunmakta olduğu ortaya konmuştur. Bu araştırma, Gestalt kuramının grafik tasarıma olan etkilerini incelemesi yönünden bu çalışmaya benzemektedir.
Bahar (2006) “Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümleri, Grafik Atölye Derslerinde Afiş Konusunun Ele Alınış Biçimleri Üzerine Bir Araştırma” isimli küme örnekleme yöntemiyle yaptığı araştırmasında, afişin tanımını, türlerini, tarihi gelişimini, grafik tasarım sürecini, temel tasarım ilkelerini incelemiştir. Bahar’ın bu araştırması bu konuları ele alması açısından araştırmamızla ilişkilidir.
Sofi’nin (2006) “Küreselleşme Olgusu Çerçevesinde Oluşturulan Birey Kimliğini Sorgulayıcı Afiş Tasarımları” isimli araştırması, küreselleşme olgusu çerçevesinde oluşturulan birey kimliğine yönelik kuramsal bir yaklaşımla birlikte, bu durumun nasıl sorgulayıcı bir dille afiş tasarımında değerlendirilebileceğine ilişkin bir çalışmayı içermektedir. Bu araştırma, kitle iletişim aracı olarak afişin 20. yy’dan beri geçirdiği değişime ve bugünün medyasındaki yerine bakarken, afiş tasarımı oluşum sürecinin de hangi aşamalardan geçtiğinin değerlendirmeye alınması yönüyle bu çalışmaya benzemektedir.
Kaymakcan’ın (2006) “Yüksek Öğrenim Sanat Eğitiminde Temel Tasarım Eleman ve İlkelerinin Öğretimi ve Uygulamaları” isimli araştırması, tasarım eleman ve ilkelerinin araştırılması gereği üzerinde yoğunlaşarak sanat eğitimi süresince öğrencinin ve resim sanatının gelişimine etkilerini saptamak, tasarım eleman ve
ilkelerinin kullanımında yöntem farklılıklarını araştırarak, uygulamadaki bu farklılıkları sanat eğitimi açısından değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Kaynak tarama modeliyle yapılan bu araştırmanın sonucunda, bu alanda yaratıcı, tasarlayıcı, düşünce üreten bireyler yetiştirmenin ancak, görsel sanatlar eğitiminin alfabesi sayılan temel tasarım eleman ve ilkelerinin kuramsal olarak öğretimi ve uygulamalarıyla mümkün olacağına, yüksek öğrenim sanat eğitiminde öğrencilerin uygulama aşamasında aldıkları kuramsal temel tasarım bilgilerinin, çalışmalarına fayda sağladığına, öğrencilerin temel tasarım eleman ve ilkelerini uygulama yoluyla öğrenmelerinin, çalışmalarında yeni anlatım biçimlerine ulaşmalarına katkıda bulunabileceğine ulaşılmıştır. Kaymakcan’ın bu araştırması temel tasarım eleman ve ilklerinin ele alınışı, incelenmesi açısından bu araştırmayla benzerlik göstermektedir.
Çelik Çiğdem’in (2006) “Post – Modernizmin Afiş Sanatına Etkisi ve Uygulama Örnekleri” isimli bu araştırması, postmodernizmin afiş üzerindeki etkisini ve eğitimdeki uygulamaları incelemek, örnek olacak afişleri yorumlamak, lisans öğrencilerinin ürettikleri afiş tasarımlarını analiz edip sonuçlar çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu araştırmada, Gazi ve Muğla Üniversitesi Grafik Bölümü öğrencilerinin afiş uygulamalarına göre, tasarımlarda renk kullanımının çeşitliliği, görsel elemanların çokluğu, çoğul yazı karakteri kullanımı görülmüştür. Buna göre, postmodernizmin, tasarımcıların özgürlüklerini kısıtlamadığı ve kendilerini rahat ifade ettikleri için çok çabuk benimsenip tasarımlarda kullanılmasını sağladığı sonucuna varılmıştır. Çelik Çiğdem’in bu araştırması, grafik tasarımın ve afişin ele alınışı açısından bu çalışmayla ilişkilidir.
Çetin’in (2005) “Sanat Eğitiminde Afiş” isimli bu araştırması, sanat eğitiminde yer alan afiş çalışmalarının, sanat eğitiminin diğer çalışmalarıyla eş değerde yaptırılması gerektiği, sanat eğitiminin genel amaçlarına hizmet edip, etmediğini saptamak amacıyla yapılmıştır. Bölgesel tarama modeliyle yapılan bu araştırma sonucunda, sanat eğitiminin bireyler için önemli ve gerekli olduğu, afiş çalışmalarının bireyin sanat aracılığıyla eğitilmesinde önemli bir çalışma alanı olduğu saptanmıştır. Çetin’in bu araştırması, afişin tarihsel gelişimini, çeşitlerini ve
afiş tasarımında dikkat edilmesi gereken özellikleri işlemesi bakımından bu çalışmaya ışık tutmuştur.
Ekici’nin (2004) “Grafik Eğitiminde Görsel Algı ve Algılama Farklılıklarının Afiş Tasarımları Yoluyla Saptanması” isimli araştırması, kız meslek liselerinde uygulanan grafik eğitimindeki afiş tasarımları yoluyla görsel algıda, öğrencinin duygu ve düşüncelerinin sanat eğitimi çerçevesi içerisinde, davranış ve yaratıcılık ilkeleri ve elemanları kapsamında farklılıklarını ölçmek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma sonucunda yapılan anket sonuçlarına göre, afişlerde imgelerin düzenlenmesinde parlak renklerin tercih edilmesi ve renkler arasında güçlü kontrastlar oluşturulması, sözel unsurlar ve imgeler arasında açıklayıcı, destekleyici, yorumlayıcı bir ilişki kurulması gerektiği sonucuna varılmıştır. Ekici’nin bu araştırması, afiş tasarımını ele alışıyla ve algılama durumlarını incelemesi bakımından bu çalışmayla benzerlik göstermekte olup, anketleri uyguladığı grubun kız meslek lisesi öğrencileri olması bakımından bizim çalışmamızdan farklılık göstermektedir.
BÖLÜM 3
YÖNTEM
Bu bölümde, araştırmanın modeli, çalışma grubu, verilerin toplanması ve analizi üzerinde durulmuştur.