Araştırma İle İlgili Veri Toplama Yöntemi

Yapılaşmamış ya da yarı yapılaşmış görüşme olarak adlandırılan görüşme nitel ya da derin olarak da adlandırılabilir. Nitel araştırmaların esas özelliği araştırmanın öznelerinin konuya bakış açılarını, konuyu anlama dünyalarını ortaya çıkarma, dünyayı araştırma öznelerinin yani katılımcıların gözleriyle görme faaliyetidir. Nitel araştırmalarda kullanılan görüşme tekniğinin temel özelliği katılımcıların bakış açılarını ortaya çıkarmadır (Kuş, 2009; 87). Bu çalışmada nitel çalışma veri toplama yollarından görüşme yöntemi kullanılmıştır.

Bilimsel araştırmanın en önemli ölçütlerinden biri sonuçların inandırıcılığıdır. Geçerlik ve güvenirlik bu açıdan araştırmalarda en yaygın kullanılan iki ölçüttür. Nitel araştırmalarda geçerlik-güvenilirlikten ziyade inandırıcılığın olması gerekir ve bu konuda bir takım kriterler vardır: İnanılırlık (uzun süreli etkileşim, katılımcı teyidi ve uzman incelemesi), güvenilebilirlik (üçgenleme), onaylanabilirlik ve aktarılabilirlik olmak üzere dört ana başlıktan oluşmaktadır. Bir araştırmada bulguların doğruluğunu kontrol etmek için bu kriterlerin bir ya da daha fazlasının taşıması önerilmektedir (Beşkale, 2016: 23).

Bu çalışmada inandırıcılığın sağlanması kriterlerinden çoğunlukla onaylanabilirlik kriteri sağlanmaya çalışılmıştır. Onaylanabilirlik bulguların araştırmacının inançları, arzuları ve önyargıları haricinde araştırılan fenomeni yansıtmasına bağlı olan bir ölçüttür. Yani bulguların bütünlüğünün toplanan veride yattığı düşünülen bir yaklaşımdır. Buna göre bazı tekniklerin kullanılması önerilmektedir: Çeşitleme, yansıtıcı düşünme ve denetim izi tekniklerinin onaylanabilirlik ölçütünün karşılanmasını sağlayabileceği düşünülmektedir (Arastaman, Öztürk Fidan, Fidan, 2018: 6).

Bu çalışmada inandırıcılığın sağlanması açısından yapılanlar aşağıda sıralanmıştır:

 İnanırlığın sağlanması açısından araştırma kapsamında Trakya Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi İlknur Taştan Boz tarafından uzman incelemesi gerçekleştirilmiştir.

 Katılımcılarla olan görüşmelerde ses kayıt cihazı kullanılmıştır.

 Gerektiği durumlarda saha notları alınmıştır.

 Çalışma ile ilgili günlük tutulmuştur.

 Çalışmanın bulguları yazılırken önemli cümlelere yer verilmiş, bulgular temalara, kodlara ve kategorilere ayrılarak yazılmıştır.

 Kullanılan yöntem ve prosedürler açıklanmış, çalışmanın amacına ve hedefine değinilmiştir.

 Bulgular katılımcıların kendi ifadeleriyle yansıtılmıştır.

 Pilot uygulama Edirne’de özel bir hastanenin yöneticisi ile görüşme yapılarak gerçekleştirilmiştir. Pilot görüşme neticesinde görüşme sorularında bir takım değişiklikler yapılmış ve sorular yeniden gözden geçirilmiştir.

 Çalışma kapsamında görüşmelerde kullanılan sorular oluşturulurken uzman görüşüne başvurulmuştur. Uzman görüşü alınmasının sonucunda sorular yeniden gözden geçirilmiş ve düzeltme yoluna gidilmiştir. Aşağıda uzman görüşü alınan değerli akademisyenlerden bahsedilmiştir.

Görüşme soruları hazırlanırken Trakya Üniversitesinde öğretim üyesi Doç. Dr. Emel Gönenç Güler’den uzman görüşü alınmıştır. Bunun nedeni tez konusunun sağlık turizmi ile ilgili olması ve Doç. Dr. Emel Gönenç Güler’in Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümünde Sağlık Turizmi dersi veriyor olmasıdır. Bu bilgiye Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi sayfasından ulaşılabilmektedir.

Süleyman Demirel Üniversitesinde öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Necla Yılmaz’dan da uzman görüşü alınmıştır. Dr. Öğr. Üyesi Necla Yılmaz Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümünde Sağlık Turizmi dersi vermektedir. Ayrıca sağlık konusunda yayınları bulunmaktadır. Bu bilgilere Dr. Öğr. Üyesi Necla Yılmaz’ın sayfasından ve

Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi sayfasından ulaşılabilmektedir.

Araştırma Trakya Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’nun 18.04.2018 tarihli toplantısında alınan 04/03 numaralı kararı ile uygun görülmüştür. Etik kurul raporu ekte gösterilmiştir.

Görüşme başlamadan önce her katılımcıdan yazılı izin alınmıştır. Ayrıca katılımcılara aşağıdaki açıklamalarda bulunulmuştur:

 Bana görüşme esnasında söyleyeceklerinizin tümü gizlidir. Bu bilgileri araştırmacıların dışında herhangi bir kimsenin görmesi mümkün değildir. Ayrıca araştırma sonuçlarını yazarken görüştüğümüz bireylerin isimleri kesinlikle rapora yansımayacaktır.

 Başlamadan önce bu söylediklerimle ilgili belirtmek istediğiniz bir düşünce ya da sormak istediğiniz bir soru var mı?

 İzin verirseniz görüşmeyi kaydetmek istiyorum. Bunun sizce bir sakıncası var mı?

 Görüşmenin yaklaşık 30 dakika süreceğini tahmin ediyorum. İzin verirseniz görüşmeye başlamak istiyorum.

Görüşmelerde “Sağlık turizmi alanında faaliyet gösteren hastanelerdeki mevcut sorunlar ve bu sorunların çözüm önerileri nelerdir?” araştırma sorusu üzerine odaklanmış ve bu sorunun cevabı derinlemesine irdelenmiştir. Aşağıda araştırma sorusuna yanıt bulmak için hazırlanan görüşme sorularına yer verilmiştir.

Görüşme Soruları

Araştırmanın verileri görüşme yöntemi ile elde edilmiştir. Görüşme soruları aşağıdaki gibidir:

1. Hastanenizde bulunan halkla ilişkiler ve pazarlama çalışmaları konusunda

sağlık turizmiyle ilgili faaliyetler nelerdir?

Sonda: Halkla ilişkiler ve pazarlama konusunda yaşanan sorunlar neler

olabilir?

Sonda: Halkla ilişkiler ve pazarlama konusunda yaşanan sorunların

çözümünde neler yapılabilir?

2. Hastanenizde sağlık turizmi ile ilgili insan kaynakları açısından yapılan

çalışmalar nelerdir?

Sonda: İnsan kaynakları çalışmalarında yaşanan sorunlar nelerdir?

Sonda: İnsan kaynakları sorunlarını çözmek için önerilerinizi alabilir

miyim?

3. Hastanenizde sağlık turizmi açısından hasta hakları ve etik ile ilgili ne tür

çalışma/kural/ uygulama gibi faaliyetler bulunmaktadır?

Sonda: Hasta hakları ve etik konusunda sağlık turizmi amaçlı gelen hastalarda

karşılaştığınız sorunlar neler olabilir?

Sonda: Hasta hakları ve etik konusu ile ilgili sorunların çözümü nasıl olabilir? 4. Hastanenizde sağlık turizmi açısından altyapınızdan bahseder misiniz?

Sonda: Altyapınız ile ilgili olarak sağlık turizmi açısından karşılaştığınız

sorunlardan bahseder misiniz?

Sonda: Altyapınız ile ilgili sorunlar nasıl çözülebilir?

5. Sağlık turizmi konusunda yapılan finansal teşviklerden bahseder misiz? Sonda: Bu teşvikler ile ilgili olarak karşılaşılan sorunlar nelerdir? Sonda: Teşvikler ile ilgili sorunların çözümünde neler yapılabilir?

6. Sağlık turistlerinin Türkiye’de sağlık turizmi alanında karşılaştığı sorunlar

neler olabilir, görüşlerinizi alabilir miyim?

Sonda: Sağlık turistlerinin Türkiye’de sağlık turizmi alanında karşılaştığı

sorunlar konusunda ne gibi çözüm önerilerinde bulunursunuz?

7. Yöneticilerin sağlık turizmi konusunda karşılaştığı sorunlar neler olabilir,

görüşlerinizi alabilir miyim?

Sonda: Yöneticilerin sağlık turizmi konusunda karşılaştığı sorunlar

8. Bu konular haricinde eklemek istediğiniz sağlık turizmi alanında karşılaşılan

sorunlar neler olabilir, bu sorunlara çözüm önerileriniz hakkında görüşlerinizi alabilir miyim?

Yarı yapılandırılmış görüşme, katılımcılara hem sabit seçenekli yanıt vermeyi hem de ilgili alanda derinlemesine incelemeyi sunar. Bundan dolayı, bu çeşit görüşme diğer iki yöntemin avantajlarını ve dezavantajlarını içinde barındırır. Analizlerde kolaylık, katılımcıya kendini ifade edebilme imkanı sunmak, derinlemesine bilgi sağlamak gibi avantajları ve bazen kontrolü kaybetmek, gereksiz konularda fazla zaman harcamak, katılımcılar belli standartlarda yaklaşılmadığından güvenirliğin azalması gibi dezavantajları da vardır (Büyüköztürk, Kılıç Çakmak, Akgün, Karadeniz ve Demirel, 2010: 163). Araştırmada açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Sorular görüşme formu takip edilerek sorulmuştur.