AraĢtırmanın Amacı, Hipotezleri ve Modeli

Bilimsel içerikli yapılan araĢtırmalarda belirlenen amacın, araĢtırılan konu ile ilgili bir problem ifadesinde çok açık bir Ģekilde belirtilmesi ve araĢtırmacının bu çalıĢmayla hangi bulguya ulaĢmayı hedeflediğini belirtmesi araĢtırmacıya

10

çalıĢma sürecinde yol belirlemesi açısından önem arz etmektedir. Öte yandan araĢtırmada belirlenen amaçlar ve problem ifadeleri, Ne?, Nasıl? ve Niçin? ġeklinde soru cümleleri ile ilgili olup, araĢtırma konusu olan değiĢkenler ve bu değiĢkenler arasındaki iliĢkilere yönelik sorgulamaların belirlendiği ifadeleri içerir (Karasar, 2016: 96-97). Bu kapsamda yapılan bu tez çalıĢmasının iki temel amacı bulunmaktadır. Bunlardan ilki, otel iĢletmelerinde uygulanan personel güçlendirme faaliyetleri ile yiyecek içecek bölümü çalıĢanlarının iĢ performansı ve iĢten ayrılma niyeti arasındaki iliĢkiyi incelemektir. AraĢtırmadaki diğer bir amaç ise, çalıĢanların iĢ performans düzeyleri ile iĢten ayrılma niyetleri arasında bir iliĢkinin var olup olmadığını ve varsa iliĢki düzeyini ve yönünü ortaya koymaktır. Bu amaçla yapılan araĢtırmanın uygulaması 08.08.2016-09.10.2016 tarihleri arasında Afyonkarahisar ve Sandıklı bölgesinde faaliyet gösteren beĢ yıldızlı otel iĢletmelerinin yiyecek içecek bölümü çalıĢanları kapsamında gerçekleĢtirilmiĢtir. Öte yandan araĢtırmanın amacı doğrultusunda iki soru cümlesi belirlenmiĢtir. Bunlardan ilki, ―otel iĢletmelerinin yiyecek içecek bölümünde çalıĢmakta olan iĢgörenlerin güçlendirme algılarının iĢ performansı ve iĢten ayrılma niyetleri üzerinde etkisi var mıdır?‖, ikincisi ise ―otel iĢletmelerinin yiyecek içecek bölümünde çalıĢmakta olan iĢgörenlerin iĢ performansı algılamaları ile iĢten ayrılma niyetleri arasında bir iliĢki var mıdır?‖ Ģeklindedir. Bu doğrultuda, çalıĢmada aĢağıda verilen sorulara cevaplar aranmıĢtır;

AraĢtırma Soruları

 Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin, davranıĢsal ve psikolojik güçlendirme algıları ne düzeydedir?

 Yöneticilerinin güçlendirici olarak davranıĢsal güçlendirme uygulamalarına yönelik algılamaları ne düzeydedir?

 Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin, görev ve bağlamsal iĢ performans algılamaları ne düzeydedir?

 Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin, iĢten ayrılma niyetleri ne düzeydedir?

11

 Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin ―davranıĢsal/psikolojik ve genel güçlendirme‖, ―görev/bağlamsal ve genel iĢ performansı‖ ve ―iĢten ayrılma niyeti‖ algı düzeyleri arasında, bireysel (cinsiyet, medeni hal, yaĢ grubu, eğitim düzeyi, turizm eğitimi) ve sektörel özellikleri (çalıĢtığı birim, görev unvanı, yiyecek içecek sektöründe ve otelde çalıĢma süresi) açısından anlamlı farklılıklar göstermekte midir?

 ĠĢgörenlerinin ―davranıĢsal/psikolojik ve genel güçlendirme‖ algıları ile ―görev/bağlamsal ve genel iĢ performansı‖ algıları arasında anlamlı bir iliĢki var mıdır?

 ĠĢgörenlerinin ―davranıĢsal/psikolojik ve genel güçlendirme‖ algıları ile iĢten ayrılma niyetleri arasında anlamlı bir iliĢki var mıdır?

 ĠĢgörenlerin ―görev/bağlamsal ve genel iĢ performansı‖ algıları ile iĢten ayrılma niyetleri arasında anlamlı bir iliĢki var mıdır?

Yukarıdaki temel sorulara ve araĢtırmanın amacı doğrultusunda geliĢtirilen hipotezlere cevap bulabilmek amacıyla, yazın doğrultusunda oluĢturulan ölçekler yardımıyla, Afyonkarahisar ve Sandıklı bölgesinde faaliyette bulunan beĢ yıldızlı otellerin yiyecek içecek bölümünde çalıĢan iĢgörenlere anket uygulanarak veri toplanmıĢtır. Bu anlamda araĢtırma, katılımcıların ilgili değiĢkenler üzerindeki görüĢlerinin ortaya konulmasını ve var olan mevcut durumdan yola çıkarak araĢtırma sonuçları doğrultusunda çözüm ve öneriler üretmeye yönelik uygulamalı bir alan çalıĢması Ģeklinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Ayrıca çalıĢma ile Afyonkarahisar‘daki otel iĢletmelerinin yiyecek içecek bölümü yöneticileri ve iĢgörenlerine yönelik genellenebilir sonuçlara ulaĢılması hedeflenmiĢtir.

Bu çerçevede ilgili yazın incelemesi sonucunda personel güçlendirmenin pek çok iĢ tutumları (iĢ tatmini, örgütsel bağlılık ve vatandaĢlık vb.) üzerinde olumlu etkilerinin olduğuna yönelik araĢtırma bulgularına rastlanmıĢtır. Bu doğrultuda, personel güçlendirmenin benzer Ģekilde çalıĢanların iĢ performansı ve iĢten ayrılma niyetleri üzerinde de olumlu etkilerinin olabileceği varsayılarak bir

12

araĢtırma modeli oluĢturulmuĢ ve bu model çerçevesinde test edilecek hipotezler geliĢtirilmiĢtir. Modele göre personel güçlendirme ile iĢ performansı ve iĢten ayrılma niyeti arasındaki iliĢkinin belirlenmesinde, personel güçlendirme ve boyutları (davranıĢsal/psikolojik) bağımsız değiĢkenler, iĢgören performansı ve boyutları (görev/bağlamsal) ve iĢten ayrılma niyeti bağımlı değiĢkenler olarak; iĢ performansı ve iĢten ayrılma niyeti arasındaki iliĢki de, iĢ performansı (görev ve bağlamsal) bağımsız değiĢkenler, iĢten ayrılma niyeti de bağımlı değiĢken olarak analiz edilmiĢtir.

AraĢtırma modeli çerçevesinde test edilecek istatistiksel ana hipotezler Ģunlardır;

H1. Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin davranıĢsal güçlendirme algı düzeyleri ile iĢ performans düzeyleri arasında anlamlı ve pozitif yönde iliĢki vardır.

H2. Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin davranıĢsal güçlendirme algı düzeyleri ile iĢten ayrılma niyetleri arasında anlamlı ve negatif yönde iliĢki vardır

H3. Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin psikolojik güçlendirme algı düzeyleri ile iĢ performans düzeyleri arasında anlamlı ve pozitif yönde iliĢki vardır.

H4. Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin psikolojik güçlendirme algı düzeyleri ile iĢten ayrılma niyetleri arasında anlamlı ve negatif yönde iliĢki vardır

H5. Yiyecek içecek bölümü iĢgörenleriningenel güçlendirme algı düzeyleri ile iĢ performans düzeyleri arasında anlamlı ve pozitif yönde iliĢki vardır.

H6. Yiyecek içecek bölümü iĢgörenleriningenel güçlendirme algı düzeyleri ile iĢten ayrılma niyetleri arasında anlamlı ve negatif yönde iliĢki vardır

13 H7 Yiyecek içecek bölümü iĢgörenleriningörev performansı algı düzeyleri ile iĢten ayrılma niyetleri arasında anlamlı ve negatif yönde iliĢki vardır

H8. Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin bağlamsal performansı algı düzeyleri ile iĢten ayrılma niyetleri arasında anlamlı ve negatif yönlü bir iliĢki vardır.

H9. Yiyecek içecek bölümü iĢgörenlerinin genel iĢ performansı algı düzeyleri ile iĢ performansları arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir iliĢki vardır.

ġekil 1.1. AraĢtırma Modeli

ġekil 1.1‘de araĢtırma modelinden de anlaĢılacağı üzere, araĢtırma evreninden elde edilen veriler, araĢtırma modeli doğrultusunda öncelikle genel güçlendirme ve boyutlarının (davranıĢsal/psikolojik) iĢgörenlerin genel iĢ performansı ve boyutlarına ve iĢten ayrılma niyetlerine etkisi, sonrasında ise iĢ performansı ve boyutları (görev-bağlamsal) ile iĢten ayrılma niyeti arasındaki iliĢki araĢtırmanın hipotezleri çerçevesinde ayrı ayrı incelenmiĢ ve analiz edilmiĢtir.