Bulgular
Okul öncesi dönem öğrencilerinin akran ilişkilerini (aşırı hareketlilik, başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış, asosyal davranış, dışlanma, korkulu kaygılı olma, saldırganlık) annelerinin duygusal sosyalleştirme davranışları (problem odaklı tepkiler, duygu odaklı tepkiler, duygu ifadesini kolaylaştıran tepkiler, küçümseyici tepkiler, cezalandırıcı tepkiler, ebeveynde sıkıntı tepkileri) etkilemekte midir?
Tablo-11: Annelerin Duygusal Sosyalleştirme Davranışlarının Okul Öncesi
Çocuklarının Aşırı Hareketlilik Davranışlarına Etkilerinin Araştırılması (Tree Analizi)
Chaid analizinde, bağımsız değişkenler içinde bağımlı değişkeni etkileyen önemli değişkenlerden en yüksek F değerine sahip olan diyagramda ilk sırada yer almaktadır. Tablo 11’de çocukların aşırı haraketlilik düzeyleri anne duygu sosyalleştirme davranışlarına göre incelenmiştir. Çocukların aşırı haraketlilik davranışları ile en çok ilişkili anne duygu sosyalleştirme davranışının annenin küçümseyici tepkisi olduğu görülmüştür. Tablo 11’e baktığımızda şu sonuçları görmekteyiz.
- Anne küçümseyici tepki puanı en düşük (2,250 ve daha az) olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre minimum düzeyde aşırı hareketli davranış sergilemektedir.
- Anne küçümseyici davranış puanı 3,333 ile 3,917 arasında olan çocuklar ise araştırmaya katılan diğer çocuklara göre maksimum düzeyde aşırı hareketli davranış sergilemektedir.
- Anne küçümseyici davranış puanı en yüksek (3,917 ve daha çok) olan çocuklar ise maksimum düzeyde aşırı hareketli davranış sergileyen çocuklara göre daha düşük, minimum düzeyde aşırı hareketli davranış sergileyen çocuklara göre ise daha yüksek bir düzeyde aşırı hareketli davranış sergilemektedirler.
Tablo-12: Annelerin Duygusal Sosyalleştirme Davranışlarının Okul Öncesi Çocuklarının Başkalarına Yardım Amaçlayan Sosyal Davranış Düzeylerine Etkisinin Araştırılması (Tree Analizi)
Okul öncesi çocuklarının başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış düzeyleri, anne duygu sosyalleştirme davranışlarına göre incelenmiştir. İncelemeler sonucunda, çocukların başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranışları ile en çok ilişkili anne duygu sosyalleştirme davranışının annenin cezalandırıcı tepkisi olduğu görülürken ikinci en çok etkili anne duygu sosyalleştirme davranışının anne küçümseyici tepkisi, üçüncü en çok etkili anne duygu sosyalleştirme davranışının ise anne duygu ifadesini kolaylaştıran tepki olduğu görülmektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı en düşük (3,000 ve daha az) olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre maksimum düzeyde başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış sergilemektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı 3,000 ile 3,583 arasında olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre minimum düzeyde başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış sergilemektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı en yüksek (3,583 ve daha fazla) olan çocuklar ise maksimum düzeyde başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış sergileyen çocuklara göre daha düşük, minimum düzeyde başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış sergileyen çocuklara göre ise daha yüksek bir düzeyde başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış sergilemektedir.
Araştırmaya göre;
Anne cezalandırıcı tepki puanı en düşük düzeyde olan (< 3,00), Anne küçümseyici tepki puanı en düşük düzeyde olan (< 2,833),
Anne duygu ifadesini kolaylaştıran tepki puanı en yüksek düzeyde olan (> 3,500)
Şartlarını sağlayan çocukların başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış düzeyleri en üst seviyededir.
Tablo-13: Annelerin Duygusal Sosyalleştirme Davranışlarının Okul Öncesi Çocuklarının Asosyal Davranış Düzeylerine Etkisinin Araştırılması (Tree Analizi)
Okul öncesi çocuklarının asosyal davranış düzeyleri, anne duygu sosyalleştirme davranışlarına göre incelenmiştir. İncelemeler sonucunda, çocukların asosyal davranışları ile en çok ilişkili anne duygu sosyalleştirme davranışının annenin cezalandırıcı tepkisi olduğu görülmektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı en düşük (3,000 ve daha az) olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre minimum düzeyde asosyal davranış sergilemektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı 3,000 ile 3,333 arasında olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre maksimum düzeyde asosyal davranış sergilemektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı en yüksek (3,333 ve daha fazla) olan çocuklar ise maksimum düzeyde asosyal davranış sergileyen çocuklara göre daha düşük, minimum düzeyde asosyal davranış sergileyen çocuklara göre ise daha yüksek bir düzeyde asosyal davranış sergilemektedir.
Tablo-14: Annelerin Duygusal Sosyalleştirme Davranışlarının Okul Öncesi Çocuklarının Dışlanma Düzeylerine Etkisinin Araştırılması (Tree Analizi)
Okul öncesi çocuklarının dışlanma düzeyleri, anne duygu sosyalleştirme davranışlarına göre incelenmiştir. İncelemeler sonucunda, çocukların dışlanma davranışları ile en çok ilişkili anne duygu sosyalleştirme davranışının annenin küçümseyici tepkisi olduğu görülmektedir.
- Anne küçümseyici tepki puanı 3,333 ile 3,667 arası olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre maksimum düzeyde dışlanma davranışı sergilemektedir.
- Anne küçümseyici tepki puanı 2,000 ile 2,583 arası olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre minimum düzeyde dışlanma davranışı sergilemektedir.
- Anne küçümseyici tepki puanı en düşük (2,000 ve daha az) olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre minimum düzeye yakın bir dışlanma davranışı sergilemektedir.
- Anne küçümseyici tepki puanı en yüksek (3,667 ve daha fazla) olan çocuklar ise maksimum düzeyde dışlanma davranışı sergileyen çocuklara göre daha düşük, minimum düzeyde dışlanma davranışı sergileyen çocuklara göre ise daha yüksek bir düzeyde dışlanma davranışı sergilemektedir.
Tablo-15: Annelerin Duygusal Sosyalleştirme Davranışlarının Okul Öncesi Çocuklarının Korkulu, Kaygılı Olma Düzeylerine Etkisinin Araştırılması (TreeAnalizi)
Okul öncesi çocuklarının korkulu - kaygılı olma düzeyleri, anne duygu sosyalleştirme davranışlarına göre incelenmiştir. İncelemeler sonucunda, çocukların korkulu kaygılı olma davranışları ile en çok ilişkili anne duygu sosyalleştirme davranışının annenin cezalandırıcı tepkisi olduğu görülürken, ikinci en çok ilişkili anne duygu sosyalleştirme davranışının da annenin küçümseyici tepkisi olduğu görülmektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı en düşük (3,000 ve daha az) olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre minimum seviyede korkulu kaygılı olma davranışı sergilemektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı 3,000 ile 3,333 arası olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre maksimum düzeyde korkulu kaygılı olma davranışı sergilemektedir.
- Araştırmaya göre;
Anne cezalandırıcı tepki puanı en yüksek düzeyde olan (> 3,333), Anne küçümseyici tepki puanı en düşük düzeyde olan (< 3,917),
Şartlarını sağlayan çocukların korkulu kaygılı olma düzeyleri en üst seviyededir.
Tablo-16: Annelerin Duygusal Sosyalleştirme Davranışlarının Okul Öncesi Çocuklarının Saldırganlık Düzeylerine Etkisinin Araştırılması (Tree Analizi)
Okul öncesi çocuklarının saldırganlık düzeyleri, anne duygu sosyalleştirme davranışlarına göre incelenmiştir. İncelemeler sonucunda, çocukların saldırganlık davranışları ile en çok ilişkili anne duygu sosyalleştirme davranışının annenin cezalandırıcı tepkisi olduğu görülmektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı en düşük (1,917 ve daha az) olan çocuklar araştırmaya katılan diğer çocuklara göre minimum düzeyde saldırgan davranış sergilemektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı 3,000 ile 3,583 arasında olan çocuklar ise araştırmaya katılan diğer çocuklara göre maksimum düzeyde saldırgan davranış sergilemektedir.
- Anne cezalandırıcı tepki puanı en yüksek (3,583 ve daha çok) olan çocuklar ise maksimum düzeyde saldırgan davranış sergileyen çocuklara göre daha düşük, minimum düzeyde saldırgan davranış sergileyen çocuklara göre ise daha yüksek bir düzeyde saldırgan davranış sergilemektedir.
4.2. Babaların Duygusal Sosyalleştirme Davranışları ile Okul Öncesi Dönem