IV. BÖLÜM
4.1. Sorular
4.1.3. Anlam Bakımından Kelimeler
4.1.3.1. Kelimenin Gerçek Anlamıyla Kullanılması Tablo-4.15“Gerçek Anlam” ile İlgili ÖSS soruları
Tablo-4.16 “Gerçek Anlam ile İlgili ÖYS soruları
Sorular:
1.ÖSS-1983
“Özlem” kelimesi, aşağıdaki cümle-lerin hangisinde “Bir kimse
ya da şeye karşı duyulan bir daha görmek ya da yeniden kavuşmak isteği” anlamı dışında kulla-
nılmıştır ?
A) Çocukluğumun o güzel gün- lerini özlemle hatırlarım . B) O şiirleri okuyunca yarına, yarınlara büyük bir özlem duydum .
C) Orada kaldığım günlerde yurduma duyduğum özlem büyüdükçe büyüdü.
D) Öğrencilik günlerinden özlemle söz etti.
E) Mahalle arkadaşlarının ağır şakalarına bile özlem duyuyordu.
2. ÖYS-1983
“ Genç sanatçı, getirdiği yeni ses ve seçkin hikaye tadıyla, hikaye- ciliğimiz için şimdiden, daha bu ilk kitabıyla bir kazanç sayılma- lıdır.”cümlesinde “şimdiden” sözü
hikayecinin hangi yönünü belirtmektedir ?
A) Hikayelerinin yapı ve anlatım bakımından kusursuzluğunu
B) Hikayeciliğimizde yeni bir çığır açacağını
C) Şimdiye kadar görülen en başarılı sanatçı olduğunu
D) İleride daha başarılı bir sanatçı olacağını
E) Gelecekteki ürünlerinin de hikaye türünde olacağı
Yıl 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 Toplam Soru Sayısı _ _ 1 1 2 - _ 1 _ _ _ 1 _ _ _ _ _ 1 _ _ _ 7 Yıl 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 Toplam Soru Sayısı _ _ 1 2 1 _ 1 1 1 _ _ _ _ _ _ _ 1 _ 8
3.ÖYS-1984
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi gerçek anlamında kullanılmıştır?
A) Ayağında, burnu aşınmış eski bir kundura vardı .
B) Dikiş makinesinin kolunu koparacakmış gibi çeviriyordu .
C) Çok uzaklardan atıldığı belli iki el silah sesi duyuldu . D) İri , hantal gövdesini zorlukla sürüklüyor gibiydi .
E) Ninem, yorganımıza kırmızı çiçekli, basma bir yüz geçirdi .
4. ÖSS-1984
“Usta bir yazar, kelimelerin ilk ve temel anlamlarıyla yetinmez. Cümle içinde kelimelere yan anlamlar kazandırmaya çalışır. Yeni kavramları ,yeni duygu ve düşünceleri bu yolla anlatmayı dener. Böylece kelimelerin birden çok anlam bağlamasını sağlar; dilin anlatım olanaklarını zenginleştirir.”
Aşağıdaki cümlelerin hangisin- de bu parçada öne sürülen tutuma uyulmamıştır ?
A) Sürü , kel tepelerin yüzüne dağılmıştı .
B) Eski bir dostundan incitici , çok ağır sözler işitmişti .
C) Tatlı dili , güler yüzü onu herkese sevdirmişti .
D) Kayalıklardan toprak yola tam üç saatte inmişti .
E) Ortalığı, insana denizi hatırlatan keskin bir yosun kokusu kaplamıştı .
5. ÖYS-1984
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi gerçek anlamında kullanılmıştır ?
A) İlk damlalardan sonra yağmur birden coştu .
B) Bu söze, gençlerden biri ince bir karşılık verdi .
C) Serindi ama, tatlı bir ilkyaz akşamıydı .
D) Havalar ısınınca ağaçların tomurcukları patladı .
E) Gölün kıyılarını yapraksız, bodur ağaçlar kuşatmıştı .
6. ÖSS-1985
“Kıyıya dikine inen bu sokak gül kokuyor, hanımeli kokuyordu; ama
insan kokmuyordu.”cümlesindeki “insan kokmamak” sözü gerçek
anlamının dışında kullanılmıştır . Benzer bir kullanım, aşağıdaki cümlelerin hangisinde görülmek- tedir ?
A) Denizin yarattığı bu güzellik- lerde göz nuru yoktu .
B) Yalılarda oturanların inceli ka- lınlı seslerini işitiyorduk .
C) Deniz küçük dalgalıydı, kıyılar sebze artıklarıyla doluydu . D) Kıyı boyunca yürürken resim- den, müzikten konuştuk .
E) Gezintiden dönenlerin neşelerine diyecek yoktu .
7. ÖYS-1985
“ Zamanla nasıl değişiyor insan ! “Hangi resmime baksam ben değilim .”
dizelerindeki “bakmak” kelimesi- nin anlamına en yakın kullanım aşağıdaki cümlelerin hangisinde görülmektedir ?
A) Siz gidin, çocuklara ben baka- rım .
B) Bu civcivler , iyi bakmazsanız ölürler .
C) Buyurun, kayıt işlerine ben
bakıyorum .
D) Salonun en büyük penceresi ana caddeye bakıyor .
E) Dolabın her yerine baktım ama göremedim .
8. ÖSS-1985
Aşağıdakilerin hangisinde
“keyif” kelimesi “vücut esenliği, sağlık” anlamında kullanılmış
olabilir ?
A) Kır gezisinde yağmur, çocuk- ların keyfini kaçırdı .
B) Bu yaz, denizin keyfini çıkar- dık .
C) Onlar çalıştı, bunlar keyif çattı . D) Keyifler soruldu, kahveler içildi . E) Şarkıları, türküleri dinledikçe onun da keyfi geliyordu .
9. ÖYS -1987
“Dil” kelimesi, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “düşünce
ve duyguları bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracı”
anlamında kullanılmıştır ?
A) Dilinden, Karadenizli olduğu
anlaşılıyordu .
B) Tevfik Fikret’i anlamak için Servet-i Fünûn dilini iyi bilmek
gerekir .
C) Müzik kadar güçlü ve evrensel bir dil yoktur .
D) Namık Kemal’in tiyatrolarında kullandığı dil oldukça sadedir .
E) Konuşma dili kimi yönleriyle yazı dilinden ayrılır .
10. ÖSS-1988
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“gerçekten” sözcüğü ötekilerden
farklı bir anlamda kullanılmıştır ?
A) Giderken gerçekten size uğradı mı?
B) Bu filmi gerçekten görmek istiyor musunuz ?
C) Bu tatsız tartışma seni ger- çekten çok üzmüş .
D) Bir gün onun da adam oldu- ğunu gerçekten görecek miyim? E) Bu gazeteci yazılarında gerçek- ten hiç ayrılmaz .
11.ÖYS-1988
I. Akıp geçen zamanı durdurmak elimizde değil .
II. Telefon çaldığı zaman mutfaktaydım .
III. Zaman , en acı anıları bile yumuşatıp tatlandırabiliyor .
IV. Uyku zamanını geçirdi mi
sabaha kadar oturuyor .
“Zaman” sözcüğü hangi cümle-
lerde birbirine yakın anlamda kullanılmıştır ?
A) I . ve II . B) I.ve III . C) II . ve IV .
D) II . ve III . E) III .ve IV .
12 .ÖYS-1989
Aşağıdaki atasözlerinin hangi- sinde mecazlı bir söyleyiş yok- tur ?
A) Ayağını yorganına göre uzat . B) Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez .
C) Son pişmanlık fayda vermez . D) Yuvarlanan taş yosun tutmaz . E) Ateş düştüğü yeri yakar .
13. ÖSS-1992
Aşağıdakilerin hangisinde
“fazla” sözcüğü cümleye “gere- ğinden çok” anlamını katmak-
tadır ?
A) Tatilde fazla paraya ihtiyacın olacak .
B) Bu iş için fazla elemana ihtiyacımız var .
gösteriyorsun .
D) Başarmak için fazla çaba gösterdi .
E) Bu çiçekler fazla su istiyor .
14. ÖYS-1997
Her kişide bulunması özlenen , sözünde ve eylemlerinde doğruluk- tan ayrılmama, bir başka deyişle özü ve sözü bir olma , diye tanımlanan bir davranıştır .
Bu tanıma uygun davranış, aşağıdakilerden hangisiyle adlan- dırılır ?
A) Dürüstlük B) Sevecenlik C) Kibarlık
D) Kararlılık E) Anlayışlılık
15.ÖSS-1998
I. Kendini daha fazla yorma; sonra hastalanırsın .
II. Yağmur başlamadan sen git ; ben sonra gelirim .
III. Sağdaki çiçekçiden sonra ilk sokağa sapacaksın .
IV. Kurumumuzda imza yetkisi , başkandan sonra genel sekre- terindir .
V. Bu işi sonra seninle birlikte yaparız .
Yukarıdaki numaralanmış cüm- lelerin hangilerinde “sonra”
sözcüğü aynı anlamda kullanıl- mıştır ?
A) I. ve II. B) II. ve V. C) III.ve IV.
D) III .ve V. E) IV .ve V.
Çözümler :
1. ÖSS-1983
Soruda “özlem” kelimesinin gerçek anlamı verilmiştir. “Bir daha görmek ya da yeniden yaşamak” sözü önceden yapılmış bir eylem için geçerli olabilir. Bu yüzden A, C, D, E’ de söylenenler eskiyle ilgili olduğundan “özlem” sözü cümlede verilene uyar. Ancak B seçeneğinde verilen “özlem” kelimesinin gerçek anlamı değildir. Doğru seçenek B’ dir.
2.ÖYS-1983
“Şimdiden” sözü “gelecekte daha etkili bir durumun olabileceğini” anlatmak için gerçek anlamında kullanılmıştır. Bu anlam D seçe- neğinde açıklanmıştır. Doğru seçenek D’dir.
3.ÖYS-1984
D seçeneğinde “gövde” kelimesi gerçek anlamında, insanın vücudu anlamındadır. Diğer seçeneklerde ise altı çizili kelimeler yan anlamda kullanılmıştır.Doğru seçe- nek D’ dir.
4. ÖSS-1984
Sözcüklerin ilk ve temel anlamı dışında yan anlamlarla kullanıl- ması, mecaz anlamıyla kullanıl- ması demektir. D seçeneğinde tüm kelimeler temel anlamlarıyla kul- lanılmıştır. Diğer seçeneklerde ise mecaz anlamlı sözcükler vardır. Doğru seçenek D’dir.
5. ÖYS-1984
E seçeneğinde geçen “bodur” kelimesi gerçekte kısa boylu anlamındadır; cümlede de ağaçların kısalığı vurgulanmıştır. Diğer seçeneklerde bulunan altı çizili kelimeler ise mecaz anlamdadır. Doğru seçenek E’dir.
6.ÖSS-1985
“İnsan kokmamak” sözündeki “kokmamak” kelimesi insanın bulunmadığı anlamına gelerek mecazlaşmıştır. Bu söz “insan” la
birleşerek deyim oluşturmuştur. A seçeneğinde de “göz nuru yoktu” sözünde “ göz nuru” mecazdır ve göz nuru olmamak deyim oluşturmuştur. Doğru seçenek A’ dır.
7. ÖYS-1985
“Bakmak” kelimesi bu cümlede gerçek anlamıyla kullanılmıştır. Yani gözle bakmak anlamını taşıyor. “Bakmak” kelimesi A’ da “göz kulak olmak”; B’ de “beslemek” ; C’ de “ilgilenmek” ; D’de “Ana cadde tarafında anlamı taşıyor. E’ de ise dolabın her yerine bakmak gözle bakıldığını gösteriyor. Doğru seçenek E’ dir.
8. ÖSS-1985
“Vücut esenliği, sağlık” “keyif” sözünün gerçek anlamıdır. D seçeneğinde “keyifler soruldu” derken bu anlam belirtilmiştir. Diğer seçeneklerde ise deyim içinde verilmiştir. Doğru seçenek D’dir.
9. ÖYS-1987
C seçeneğinde kullanılan “dil” sözü evrensel bir anlaşma ve anlatım aracı anlamındadır. Bu
sözün gerçek anlamıdır. Doğru seçenek C’dir.
10. ÖSS-1988
“Gerçekten” sözü A, B, D, E şıklarında “sahiden” anlamında kullanılmıştır. C seçeneğinde ise gerçek anlamında yani “doğrudan ayrılmaz” anlamında kullanılmıştır. Doğru seçenek C’ dir.
11.ÖYS-1988
Bu sözcük I. ve III. cümlelerde ay, yıl, gün gibi belli bir süreyi ifade edecek şekilde gerçek anlamda kullanılmıştır. Doğru seçenek B’ dir.
12. ÖYS-1989
C seçeneğinde sonradan duyulan pişmanlığın kişiye fayda sağlamayacağı söylenmiştir. Burada mecaz yoktur. Gerçek anlam vardır. Diğer seçeneklerde ise mecazlı söyleyiş vardır. Doğru seçenek C’ dir.
13. ÖSS-1998
Bu kelimenin gerçek anlamı “daha ileri bir zamanda” dır. Bu
anlama gelecek şekilde kullanıldığı seçenekler II. ve V. cümlelerdir. Doğru seçenek B’ dir.
14. ÖYS-1997
Soruda “dürüstlük” sözünün tanımı yapılmıştır. Bu nedenle sözün gerçek anlamı sorulmuştur. Doğru seçenek A’ dır.
15.ÖSS-1998
“Sonra” sözünün gerçek anlamı “daha ileri bir zaman” dır. Seçeneklere baktığımızda II. ve V. cümlelerde bu anlamın olduğunu görüyoruz. Doğru seçenek B’dir.
4.1.3. 2. Kelimenin Yan Anlamıyla Kullanılması
Tablo-4.17 “Yan Anlamlı Kelimeler” ile İlgili ÖSS soruları
Tablo-4.18 “Yan Anlamlı Kelimeler” ile İlgili ÖYS soruları
Sorular:
1. ÖSS -1981
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“bırakmak” sözcüğü, “Uyukluyo- rum, arabacı da uyukluyor; sinekler bıraksa atlar da uyuyacak.”
cümlesindeki anlamıyla kullanıl- mıştır?
A) Bıraksam akşama kadar sokakta oynayacak .
B) Bu araba bizi yolda bırakır. C) Sigarayı bıraksam sağlığım düzelecek.
D) Kâr bıraksa işinden vazgeçer miydi hiç .
E) Kâğıdı masanın üzerine bıraksaydın, görebilirdim .
2. ÖSS-1981
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “göstermek” sözcüğü “kanıt
göstererek inandırmak” anlamında
kullanılmıştır ?
A) Size kardeşimin resmini gös- ermiş miydim?
B) Onun böyle düşünmediğini size göstereceğim.
C) Ona biraz matematik gösterir misiniz ?
D) Yazın, bana, makinenin nasıl kullanıldığını gösterecek.
E) Giyim kuşamı, onu olduğundan çok genç gösteriyor .
3. ÖSS-1982
I. Tuttuğunuz yol , doğru bir yol değil .
II. Tartışmada onu tutmadığım için bana darılmış.
III.Bugün söyledikleri dünküleri tutmuyor . Yıl 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 Toplam Soru Sayısı 2 3 - - 2 7 3 1 - - - 1 19 Yıl 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 Toplam Soru Sayısı - 3 1 4 1 - 2 1 - - - 1 - - 1 - - - 14
IV. Öne sürdüğü görüşleri hiç kimse tutmadı .
V. Bu moda tutmadığından çabucak eskisine dönüldü.
“Tutmak” sözcüğü, yukarıdaki
cümlelerin hangilerinde aynı anlamda kullanılmıştır ?
A) IV. ve V . B) I. ve III . C) II .ve IV.
D) I .ve II . E) III . ve V
4.ÖSS-1982
Aşağıdaki cümlelerden hangi- sinde “bulmak” eylemi, öte- kilerden farklı anlamda kullanılmıştır ?
A) Kristof Kolomb, Amerika’yı buldu .
B) Thomas Edison , ampulü buldu. C) Robert Kosch , kendi adıyla anılan basili buldu.
D) Roald Amundsen , Güney Kutbu’nu buldu.
E) Pierre Curie ve eşi, radyumu buldu.
5. ÖSS-1982
“Doktor ,hastanın halinde telaş edecek bir şey olmadığını söyledi .”
“Telaş” sözcüğü, aşağıdaki cümle-
lerden hangisinde bu cümledeki anlamıyla kullanılmıştır ?
A) Oğlunuz çalışmışsa nasıl olsa geçer, telaş etmeyiniz .
B) Bu kadar telaş edecek ne var, daha erken, yetişebilirsin.
C) Uzaktan gördüm, etrafına bakmadan telaşla eczaneye girdi.
D) Biraz dikkatli olmak gerek; bu iş telaşa gelmez .
E) Onun telaşı, bizi de çabuk olmaya zorladı.
6.ÖYS-1982
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çıkmak” sözcüğü, “ Bu tencere- nin bakırı çıkmış, kalaylanması gerek.” cümlesindeki ile eş an
lamda kullanılmıştır ?
A) Havalar ısındı; ekinler çıkmaya başlamış bile .
B)Yüzünde önce küçük bir sivilce çıktı, sonra da çıbana dönüştü .
C) Bugünlerde çok zayıfladı , adeta kemikleri çıktı .
D) En küçük çocuk akıllı çıktı da baba malını toparladı .
E) Sahneye önce rejisör çıktı onu yapıtın yazarı izledi .
7. ÖYS-1982
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“hazır” sözcüğü, “ Hazır araba ile gidiyorken bu paketi de götürüver- sin.” cümlesindeki ile eş anlamda
kullanılmıştır ?
A) Hazır olunca bana haber ver , birlikte çıkalım .
B) Hazır elbise diye tutturdu ama denediklerinin hiçbiri uymadı .
C) Yemek hazır olana kadar ko- nuşur, dertleşiriz .
D) Terzi provayı hazır edince telefon edecekmiş .
E) Hazır gelmişken öteki musluk- lara da bakıver .
8. ÖYS- 1982
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “birleşmek” sözcüğü, “Hiçbir noktada birleşmeyen bu iki insan, çocuğun bu isteğini kabul etmeme noktasında anlaşmış bulunuyorlardı .” cümlesindeki ile eş anlamda
kullanılmıştır ?
A) Seninle köşede birleşir sonra birlikte gideriz .
B) Taşınma işinin ne ile
yapılacağı konusunda birleştiler . C) Bu iki yol köprüde birleşi- yormuş .
D) İki ayrı maddenin birleşmesin- den yeni bir madde elde edilir .
E) Masaları birleştirip üstüne büyük bir örtü örttüler .
9. ÖYS -1983
“Biraz daha bekleyemez misiniz?” “Daha” kelimesi, aşağıdaki kul-
lanımlardan hangisinde bu cümledekiyle aynı anlamdadır ?
A) Gideli daha yarım saat bile olmadı .
B) Bundan daha uygun bir öneriniz yok muydu ?
C) Bunları daha kimse görmedi . D) Anlatsana daha neler gördün ? E) Sizce hangisi daha güzel; bu mu ,öteki mi ?
10. ÖYS-1984
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bulmak” fiili , “Belki de bir ozan olarak geçirdiği yılları ilginç bulmamış .” cümlesindekiyle aynı
anlamda kullanılmıştır ?
izlenimlerini taşıyan sadece iki şiir buldum .
B) Bu eserde, Tanzimat’tan Birinci Dünya Savaşı’na kadar yetişen üç kuşağı bir arada buluyoruz . C) O klâsik soruyu bana da
soruyorlar : “Yahya Kemal’in şiirlerini nasıl buluyorsunuz ?” D) Ozan, kitabının sunu bölümün- de, “Bazı şiirlerde savaş tema- sını bulacaksınız.”
E) Çoktan beri hiç görüşmemiş olduğumuz için konuşa konuşa akşamı bulduk .
11. ÖYS-1984
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çalışmak” fiili, “Anneler, ne olur- sa olsun, çocuklarının isteklerini yerine getirmeye çalışırlar.”cümle-
sindekiyle aynı anlamda kulanı- lmıştır ?
A) Bugünkü toplantıya vaktinde gelmeye çalışacağım .
B) Bu projeyi yetiştirebilmek için gece gündüz çalıştım .
C) Bu akşam sadece matematik çalışacağım .
D) Buraya gelmeden önce İzmir’de çalışıyordum .
E) Kışın Cumartesi günleri de
çalışır .
12. ÖYS-1984
“Onların gelmesini nasıl özlem içinde beklerdik.”cümlesinde “na- sıl” kelimesinin cümleye kattığı
anlam, aşağıdakilerden hangisiyle özdeştir ?
A) Size nasıl bir kitap vereyim ? B) İlk yıllar nasıl istekle çalışmışlardı ?
C) Bu acılı günlere nasıl dayandık ?
D) O dağ köyüne nasıl gidecektik ?
E) Bunu size nasıl anlatsam ?
13. ÖYS-1984
“Kelimeler kullanımlarına göre anlam kazanır; sözgelimi ‘klâsik’ kelimesini, hem olumlu hem olumsuz anlamda kullanabiliriz …”
Buna göre aşağıdakilerin hangi- sinde “klâsik” kelimesi olumsuz anlamıyla kullanılmıştır ?
A) O, klâsik yazarların başında ge- lir .
B) Bu incelemede klâsik romanlara ağırlık vereceğiz .
C) Klâsik eserler her çağda ya- şarlığını korur .
D) Yazınızda klâsik benzetmelere yer vermişsiniz .
E) Klâsik edebiyat büyük ölçüde kurallara yaslanır .
14. ÖSS- 1985
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“iş” kelimesi, “davranış”
anlamında kullanılmıştır ?
A) Ona borç vermekle çok iyi bir iş yaptın doğrusu . B) Şair , yazar ve öğretmen olarak işi oldukça ağır .
C) Ne tür bir iş aradığını anlayamadım .
D) Bankadaki işi uzun sürdüğü için gelememiş .
E) Bu bir zevk işi , herkes istediği gibi giyinir .
15. ÖSS-1985
“Meydan” kelimesi aşağıdaki
cümlelerin hangisinde “Meydan-
da kimseleri göremeyince yan- lış bir eve girdiğimi sandım .”
cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır ?
A) Bu ilanı köy meydanına ,
herkesin görebileceği bir yere asmalısınız .
B) Müdür binaya girer girmez bütün öğrenciler kaçıştı , mey- danda tek kişi bile kalmadı.
C) Arabaların , yanımızdaki meyda- na park etmesi yasaklanmış . D) Artık yaşlandığını düşünerek güreşten vazgeçmiş, meydanı gençlere bırakmayı uygun bulmuş.
E) Cumhuriyet Bayramı töreni bu yıl okulun karşısındaki meydanda yapılacakmış.
16. ÖYS-1985
“Yazmak” kelimesi aşağıdakiler-
den hangisinde “Yaşına göre,
basit ama çok güzel şiirler yazıyormuş.” cümlesindekiyle aynı
anlamda kullanılmıştır ?
A) Emekli olduktan sonra anılarını yazacakmış diyorlar .
B) Kader onun yazısını böyle yazmış .
C) Elektrik sayacı bu ay çok yazmış , bozuk galiba .
D) Okulda, folklor kurslarına yazmışlar ama gitmek istemiyor .
bin lira ceza yazmışlar .
17. ÖSS -1986
Aşağıdaki dizelerin hangisinde
“gün” kelimesi, ötekilerden
farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Dağ taş deme, gün batmadan ilerle
B) Bir gün aslına dönecek bu ten C) Gün doğmayabilir bir daha D) Ne doğan güne hükmüm geçer E) Gün eğildi yine dağlara doğru
18. ÖSS -1986
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“katılmak” kelimesi, “Bu görüşe katılmam.” cümlesindeki anlamıy-
la kullanılmıştır ?
A) Onların bu anlamsız tartışma- larına katılmamaya çalışıyordu .
B) Arkadaşlarının oyunlarına ka- tılmıyor,onları uzaktan seyret- mekle yetiniyordu.
C) Onun da aralarına katılması için gösterdikleri çaba boşa gitti. D) Caddedeki kalabalığa katılınca sıkıntılarını unutuverdi.
E) Arkadaşlarının verdiği karara katılmak için uzun uzun düşündü.
19. ÖSS-1986
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “merak” kelimesi, ötekilerden
farklı anlamda kullanılmıştır ?
A) Ona bu resim yapma merakı nereden geldi, bilmiyorum . B) Onun bu acayip hareketleri benim de merakımı uyandırdı . C) Şimdi de bir pul biriktirme merakı başladı .
D) Onun bu şapka giyme merakı, çoğu zaman alay konusu oluyor . E) Polis romanlarına karşı ondaki bu merak, yeni sayılmaz .
20. ÖSS-1986
“Çekmek” kelimesi , aşağıdaki
cümlelerin hangisinde “ Dörde
bölünebilen yıllarda şubat ayı 29 gün çeker.” cümlesindeki anla-
anlamıyla kullanılmıştır ?
A) Otomobile binince şoföre “Doğru istasyona çek !” diye emir verdi.
B) Eskiden şehirlerarası otobüsleri “Yeni garajlar” denen yere çe- kerlerdi .
C) Ankara – Adana yolu trenle on iki, otobüsle sekiz saat çekiyor- muş .
D) Bu gezinin tüm masraflarını çalıştığı şirket çekecekmiş .
E) Bütün yıl dağdan kuru odun çekiyormuş .
21.ÖSS -1986
Aşağıdaki cümlelerin hangisin-de “düşmek” kelimesi, “ İş bölü-
münde ona, sadece sınıfın düze- nini sağlamak düştü.” cümlesin-
deki anlamıyla kullanılmıştır ?
A) Kiracısıyla tartışması sonucu mahkemeye düşmüş .
B) Geçen yıla oranla fiyatlar bu yıl biraz düştü .
C) Çok iyi bir sınıf; iyi ki çocu- ğunuz oraya düşmüş .
D) Toplumun sorunlarını yansıtmak romancıya düşer .
E) Mirastan ona da büyük bir pay düştü
22. ÖSS-1986
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“anlamak” kelimesi, “bir şey üzerinde bilgisi olmak” anla-
mında kullanılmıştır ?
A) Başka işler elinden gelirdi ama elektrikten hiç anlamazdı . B) Kulak verseydin, öğretmenin ne
demek istediğini anlardın .
C) Bu söylediklerinizden doğrusu hiçbir şey anlamadım .
D) Bakışından bana kırgın oldu- ğunu hemen anlamıştım . E) Belli etmek istemedi ama sanırım hatasını anladı .
23.ÖSS-1986
Aşağıdaki cümlelerin hangisin- de “açmak” kelimesi , “Yeni bir
iş yeri açmak için tüm hazırlıkları tamamlamış.”cümlesin-
deki anlamıyla kullanılmıştır ?
A) Televizyonu açmak için en son düğmeye basacaksınız .
B) Sergi açmak için büyük ve aydınlık bir salon istiyormuş. C) Lavabonun tıkanan borusunu açmak için gerekli pompayı bulamamış .
D) Kardan kapanan İstanbul- Ankara yolunu açmak için hala çalışıyorlar .
E) Yeni bir sınav açmak için üç ay beklemek gerekecek .
24. ÖSS-1987
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yarın” kelimesi, “İnsan yarını da düşünmek zorundadır.”
cümlesindeki anlamıyla kullanıl- mıştır ?
A) Yarından sonra işin biter sanırım .
B) “Yarın gelirim .” demişse mutlaka gelir .
C) Yarın bir işim çıkıp çıkma- yacağını bilemiyorum . D) Yarının neler getireceğini kimse kestiremez .
E) Bugün boşum , ama yarın için söz veremem .
25. ÖSS-1987
Aşağıdaki dizelerin hangisinde “büyümek” kelimesi “artmak, ço-
ğalmak” anlamında kullanılmış-
tır ?
A) Büyüdü büyüdü gözleri yürek
kadar
B) Büyür güzellikleri çocukların düşlerimde
C) Büyür çocuklar ellerinde anaların
D) Evvel küçük idi , şimdi büyümüş
E) Ekinler büyüdü , orağa geldi.
26.ÖSS-1987
Aşağıdaki cümlelerden hangisin-
de “çekmek” kelimesi “tüken-
mek” anlamında kullanılmıştır ?
A) Pilav , suyunu iyice çekmiş . B) Bankadan bir miktar para çekti .
C) Ceketin astarı çekmiş .
D) Uyumak için yorganı başına çekti .
E) Balıkçı bütün gün kürek çekti .
27. ÖYS-1987
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bağırmak” kelimesi ötekilerden
farklı anlamda kullanılmıştır ?
A) Odanın camlarını açmış bağı- rarak şarkı söylüyordu .
B) Sokaktan geçen sebzeci : “ Taze domates …” diye bağırıyordu . C) Balıkçılar , rüzgarın uğultusun-
dan, ancak bağırarak anlaşa- biliyorlardı .
D) “Bunu nasıl yaparsın!” diye bağırarak çıkıp gitti .
E) Tren uzaklaşırken arkadaşına : “Yine görüşelim .” diye bağırdı .
28.ÖYS -1987
“Süzülmek” kelimesi aşağıdaki
cümlelerin hangisinde “akmak” anlamında kullanılmıştır ?
A) Gözlerinden yanaklarına yaşlar süzülüyordu .
B) Çocuk, kapı aralığından yavaşça içeriye süzüldü .
C) Sandal , durgun suda bir kuğu gibi süzülüyordu .
D) Hastalıktan zayıflamış, süzül- müştü
E) Uçurtma havalanmış, göklerde süzülüyordu .
29. ÖSS-1988
Aşağıdakilerin hangisinde “nasıl”
sözcüğü cümleye “zorunluluk” anlamı katmaktadır ?
A) Bütün bu olanlardan sonra ona nasıl inanabilirim ?
B) Bu şiddetli yağmurda oraya nasıl gidebildiniz ?
C) Bu işin nasıl olduğunu bir daha anlatır mısınız ?
D) Bugünlerde nasıl çalışıyor bilemezsiniz !
E) Söz verdiğin halde nasıl gitmezsin !
30. ÖYS-1988
“Düşmek” sözcüğü aşağıdakiler-
den hangisinde “Bu iş sana
düşer .” cümlesindeki anlamıyla
kullanılmıştır ?
A) Ağaçların gölgesi yola düşü- yordu .
B) Benim payıma çok az düştü C) Masanın üstündeki kitaplar yere düştü .
D) Annesi gidince çocuğun bakımı halaya düştü .
E) Bugünlerde hava sıcaklığı sürekli olarak düşüyor .