Tekirdağ büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde yer alan 11 ilçede toplam 543 adet anket yapılmıştır. TUİK verilerine göre ilçe nüfusları sırasıyla; Süleymanpaşa 225.540, Çorlu 179.239, Çerkezköy 113.134, Kapaklı 85.898, Ergene 56.787, Malkara 53.293, Saray 47.171, Hayrabolu 33.839, Şarköy 29.994, Muratlı 26.764, Marmara Ereğlisi 22.816’ dır.
N değeri için, her ilçedeki nüfus verileri dikkate alınıp, %90 güven aralığı, %5 hata payı için örnek hacmi her bir ilçe için hesaplanmıştır.
İlçelere göreanket yapılan kişilerin cinsiyet ve yaş durumları Çizelge 6’de verilmiştir.
47
Çizelge 6. Ankete katılanların cinsiyet ve yaş yüzdeleri
İlçeler
Cinsiyet (%) Yaş (%)
Kadın Erkek 18-24 25-34 35-44 45-54 55-üzeri
Süleymanpaşa 54 46 21 27 23 17 12
Çorlu 51 49 25 24 22 16 13
Çerkezköy 50 50 12 20 32 18 18
Marmaraereğilisi 48 52 13 22 39 17 9
Hayrabolu 50 50 59 32 9 0 0
Saray 72 28 13 38 21 21 7
Şarköy 67 33 13 34 13 23 17
Kapaklı 49 51 24 26 22 25 3
Malkara 57 43 7 49 23 19 2
Ergene 47 53 16 23 44 8 9
Muratlı 63 37 18 22 19 37 4
Çizelge 6’danda görüldüğü gibi ankete katılanların cinsiyetlerine bakıldığında Saray, Şarköy ve Muratlı ilçeleri dışında diğer 8 ilçede birbirine yakın oranlar olduğu görülmektedir. Ankete katılanların yaş aralığına bakıldığında ise ilçelerin çoğunda yaş gruplarının genellikle homojen dağıldığı söylenebilir.
Ankete katılanların eğitim durumlarına bakıldığında % oran sırası lisans, lise, ilk-ortaokul, okuryazar, yüksek lisans, ön lisans ve doktora şeklinde yapılabilir (Çizelge 7).
Çizelge 7. Ankete katılanların ilçelere göre eğitim durumu (%)
İlçeler
Eğitim Durumu (%)
Okur yazar İlk-orta okul Lise Ön lisans Lisans Yüksek Lisans Doktora
Süleymanpaşa 9 11 33 16 26 4 1
Çorlu 3 18 34 9 32 4 0
Çerkezköy 43 24 9 1 12 7 4
Marmaraereğilisi 22 26 39 0 13 0 0
Hayrabolu 0 0 15 0 73 12 0
Saray 17 24 21 2 32 4 0
Şarköy 43 13 7 0 37 0 0
Kapaklı 4 12 26 21 31 6 0
Malkara 4 4 13 0 62 13 4
Ergene 11 16 19 3 14 35 2
Muratlı 0 22 41 7 26 4 0
İlçeler bazında bakıldığında % oran olarak en fazla oranın 1000-1999 TL arasında olduğu en düşük oranın ise 4000 ve üzeri olduğu görülmektedir (Çizelge 8).
48 Çizelge 8. Ankete katılanların gelir durumu (%)
İlçeler Gelir Durumu (%)
Asgari Ücret 1000-1999TL 2000-2999 3000-3999 4000 ve üzeri
Süleymanpaşa 23 40 21 12 4
Çorlu 21 31 31 16 1
Çerkezköy 38 25 16 8 13
Marmaraereğilisi 22 26 43 9 0
Hayrabolu 3 6 73 15 3
Saray 36 38 11 13 2
Şarköy 30 40 13 17 0
Kapaklı 24 31 35 9 1
Malkara 15 13 27 28 17
Ergene 9 32 26 26 7
Muratlı 18 52 26 4 0
Ankete katılanların Tekirdağ ilinde bulunma nedenlerine bakıldığında en yüksek oranın iş nedeni ile olduğu, en az ziyaret amaçlı olduğu görülmektedir. İkinci en yüksek olan diğer cevabı ise Tekirdağ’ın yerlisi olan denekler tarafından tercih edilmiştir (Çizelge 9).
Çizelge 9. Ankete katılanların Tekirdağ’da bulunma nedenleri (%)
İlçeler Tekirdağ’da bulunma nedeniniz (%)
Eğitim İş Ziyaret Diğer
Süleymanpaşa 17 46 8 29
Çorlu 7 40 13 40
Çerkezköy 9 19 12 60
Marmaraereğilisi 13 31 39 17
Hayrabolu 3 91 0 6
Saray 13 32 10 45
Şarköy 7 46 0 47
Kapaklı 18 53 10 19
Malkara 26 66 6 2
Ergene 10 58 14 18
Muratlı 11 18 19 52
Rekreasyonel turizm aktiviteleri denildiğinde en çok doğa gezilerinin ilk akla geldiği söylenebilir. İkinci sırada sosyal ve kültürel etkinlikler ve sportif faaliyetlerin tercih edildiği görülmektedir (Çizelge 10).
49
Çizelge10. Ankete katılanların Tekirdağ’da bulunma nedenleri (%)
İlçeler Rekreasyonel Turizm aktivitesi dendiğinde ilk aklınıza gelenler nelerdir?
(%)
Tekirdağ da yapmayı tercih ettikleri aktiviteler sorulduğunda ilçelere göre değişiklik göstermekle birlikte, genel olarak en yüksek orana doğal alanlarda vakit geçirme cevabı sahip olmuştur. Yine bunu sırası ile sportif aktiviteler, kent içi açık yeşil alanlarda ve tarihi kültürel mekanları gezme takip etmektedir (Çizelge 11). Özellikle ilçe bazında baktığımızda Saray ve Şarköy gibi doğal güzelliklerinin ön plana çıktığı ilçelerde ilçe halkının bu alanlarda vakit geçirerek serbest zamanlarını değerlendirdikleri söylenebilir.
Çizelge 11. Tekirdağ da tercih edilen aktiviteler(%)
İlçeler Tekirdağda turizm ve rekreasyonel amaçlı yaptığınız aktiviteler nelerdir?(%)
Tarihi ve kültürel
mekanları gezme Sportif aktiviteler
Doğal alanlarda vakit
geçirme Kent içi açık yeşil
Gerçekleştirilen aktiviteleri tercih nedenlerine bakıldığında ilçelere göre farklılık göstermekle beraber, genel olarak yakın ve ulaşılabilir olmak ilk sırada yer almaktadır.
50
Bunu sırası ile sakin ve güvenli oluşu, ekonomik oluşu ve doğal tarihi ve kültürel güzelliklerinin olması izlemektedir (Çizelge 12).
Çizelge 12. Aktivite tercih nedeni (%)
İlçeler Bu aktiviteleri tercih etme nedeniniz nedir? (%)
Yakın ve orana sahiptir. Aktiviteler her gün katılım ise en az oranda tercih edilmiştir (Çizelge 13).
Çizelge 13. Aktivitelere katılma sıklığı (%)
İlçeler Bu aktivitelere katılma sıklığınız nedir? (%)
Hergün Haftada bir veya iki Ayda bir iki Düzensiz aralıklarla
Süleymanpaşa 7 40 24 29
Mevcut turizm imkanlarının değerlendirilmesi ile ilgili soruya, yine ilçelere göre değişmekle beraber genelde en yüksek oranla yetersiz buluyorum cevabı verilmiştir.
Mevcut tesislerin iyileştirilmesi ve kalitelerinin arttırılması ikinci sırada yer almaktadır (Çizelge 14).
51
Çizelge 14. Mevcut turizm imkanlarının değerlendirilmesi (%)
İlçeler Tekirdağın mevcut turizm imkanlarını nasıl buluyorsunuz? (%) Yetersiz
buluyorum
Yeterli buluyorum Mevcut tesisler iyileştirilmeli ve
Turizm ve rekreasyonel aktiviteleri sınırlayan etmenlere bakıldığında, sırası ile bölgede eğlence yetersiz olması, bölgenin tanıtımının yeterince yapılmaması, bölgede turizme yapılan kamu yatırımlarının yetersiz olması, beş yıldızlı otellerin olmaması ve yiyecek içecek işletmelerinin yetersiz olması şeklinde bir sıralama yapmak mümkündür (Çizelge 15).
Çizelge 15. Turizm ve rekreasyonel aktiviteleri sınırlayan etmenler (%)
İlçeler Tekirdağ ilinde turizm ve rekreasyonel faaliyetleri kısıtlayan etmenler nelerdir? (%)
52
Tesislerin hizmet kalitelerinin değerlendirilmesine yönelik olarak yapılan değerlendirmede yine ilçelere göre farklılıklar olmakla beraber genel olarak değerlendirme yapıldığında sıralama orta, kötü ve iyi olarak yapılabilir (Çizelge 16).
Çizelge 16. Tesislerin hizmet kalitesinin değerlendirilmesi (%)
İlçeler Tekirdağdaki turizme ve rekreasyonel faaliyetlere yönelik tesislerin hizmet kalitesi nasıldır? (%)
Tekirdağ’ ın turizm yönünden tanıtılmasına yönelik hangi eylemlerin etkili olabileceğinin değerlendirilmesi için yöneltilen soruya genel olarak televizyon, radyo, internet yoluyla tanıtım en yüksek değeri almıştır. En düşük değer ise toplantılar, kongreler aracılığı ile tanıtımın yapılması şeklinde belirlenmiştir (Çizelge 17).
Çizelge 17. Turizme yönelik yapılabilecek eylemler neler olabilir (%)
İlçeler Sizce Tekirdağ’da turizmin tanıtılmasına yönelik hangi eylemler daha etkili olur? (%)
53
Turizm ve rekreasyonel aktiviteleri doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen çevre sorunlarına bakıldığında genel oranlara bakıldığında ilk sıraları su ve hava kirliliğinin aldığı görülmektedir. Bunları sırası ile sanayileşme ve nüfus artışı, doğal ve tarihi alanların tahrip edilmesi, trafik sorunları vegürültü kirliliği takip etmektedir (Çizelge 18).
Çizelge 18. Faaliyetleri etkileyen çevre sorunları
İlçeler Sizce Tekirdağ’da turizm ve rekreaasyonel faaliyetleri doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen çevre sorunları nelerdir? (%)
Hava kirliliği Su kirliliği Gürültü kirliliği
Trafik sorunları
Doğal ve tarihi alanların tahrip edilmesi
Sanayileşme ve nüfus artışı
Süleymanpaşa 21 25 7 14 17 16
Çorlu 34 18 9 0 1 38
Çerkezköy 43 43 1 0 13 0
Marmaraereğilisi 32 30 9 11 0 18
Hayrabolu 29 12 3 3 18 35
Saray 8 55 11 9 2 15
Şarköy 34 50 3 0 0 13
Kapaklı 21 16 2 5 18 38
Malkara 13 43 13 6 17 8
Ergene 30 23 1 2 37 7
Muratlı 8 13 7 23 24 25
54 6. SONUÇ VE ÖNERİLER
Turizm, günümüzde küresel boyutta gerçekleşen hareketlerin en önemlisini teşkil etmektedir. Turizm sektörü, döviz kazandırıcı ve istihdam yaratıcı özelliği ile ekonomiyi, insanların dinlenme ihtiyacını karşılayan ve farklı kültürleri bir araya getiren yönleriyle sosyokültürel yapıyı ve yarattığı kaynak kullanımı talepleri ile çevreyi önemli boyutta etkilemektedir. Dünya genelinde en hızlı büyüyen sektörlerin başında yer almaktadır.
Varlığını birinci derecede doğal kültürel ve tarihi kaynaklara bağlı olarak devam ettirmektedir. Bu nedenle bu kaynakların sürdürülebilirliğinin sağlanması büyük önem taşımaktadır.
Doğal yapının, bilinçsiz ve aşırı kullanımlar sonucunda tahrip edilmesi, turizm sektöründe de dönüşü olmayacak olumsuzluklar yaratacaktır. Turizmin varlığı ve sürdürülebilirliği kaynakların devamlılığına bağlı olmakla birlikte, turizm özellikle tarihsel ve kültürel değerlerin varlıklarını sürdürmeleri ve geliştirmeleri için yardımcı bir olgudur.
1982 yılında çıkarılan 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, ülkemizde turizmin gelişmesi açısından çok önemli bir kilometre taşı olmuştur. Bu kanun ile, turizm alan, merkez ve bölge tanımları belirlenmiş, bu alanlarda altyapıyı kamunun yapması, kamu arazilerinin belli koşullar altında, belli bir süre için yatırımcıya tahsisi gibi teşvik unsurları getirilmiştir. Ayrıca 1985 yılında turizmin "kalkınmada özel önem taşıyan sektörler" kapsamına alınması ile ek teşvik tedbirlerinden yararlanılması da mümkün olmuştur.
Son yıllarda ülkemizde, turizmin varlığını borçlu olduğu çevre değerlerini geri dönülmeyecek ölçüde tahrip ettiği göz önüne alınarak politikaya çevre boyutu da getirilmiştir. V. Beş Yıllık Kalkınma Planında (1983) "Türkiye'nin mevcut turizm potansiyelinin, ekolojik dengeyi koruma, çevreyi temiz ve sağlıklı tutma ve güzelleştirme ilkeleri doğrultusunda geliştirilmesi" ve "Doğal ve Kültürel Çevre değerlerinin turizm amaçlı kullanımında koruma stratejileri ile turizm geliştirme stratejilerinin entegrasyonunun sağlanması" politika olarak saptanmıştır. VI. Beş Yıllık Kalkınma Planında (1990) ise, çevre koruma endişesi ile "sektörde kış, av ve su sporları ile festival, sağlık, gençlik, kongre, termal, golf ve 3. yaş turizmini daha cazip hale getirecek teşvik planlarının geliştirilmesi, turizm alt ve üst yapısının nitelik ve niceliğinin yükseltilmesine önem verilmesi, insanlığın kültür ve tabiat mirası durumundaki değerlerin etkin bir şekilde korunması, çevre ile kültürel değerlerin korunmasına öncelik verilmesi, belirli sahaların korumaya alınarak turizme açılmasının teşvik edilmesi ile, küçük kapasiteli tesisler ile aile işletmeciliğinin teşvik edilmesi
“politikaları benimsenmiştir. Bu çerçevede Turizm Bakanlığı turizmde çeşitlilik ilkesini benimsemiş ve yurt çapında "turizm envanter ve geliştirme planları"
hazırlatmıştır(Ongan, 1997).
Ekonomik, sosyal, kültürel, çevresel gelişmelerin izlenmesi, dış dünya ile verimli ilişkiler, turizm varlıklarının rasyonel kullanımı ve turizm gelirlerinin maksimizasyonu ancak turizmde etkin bir planlama ile sağlanabilir.
Oysa bugün Türkiye’de 3194 Sayılı İmar Kanunu ve ilgili Yönetmeliklerince belirlenen bir fiziki plan anlayışı hakimdir. Bütünlükten yoksun yaklaşımla sektörler arası ilişkiler düzenlenememektedir. Bu nedenlerle; geleceği fiziksel ve sosyoekonomik açılardan yönlendirebilecek, geliştirecek ve ekolojik değerlerin varlığını sürdürebilmesini sağlayacak, sürdürülebilir kalkınmanın en önemli aracı olan planlamanın etkin biçimde kullanılması ilke olarak kabul edilmelidir. Ekolojik ve kültürel değerler ile
sosyo-55
ekonomik yapı göz önüne alınarak, öncellikle insan varlığını sürdürebilmek için esas olan çevre değerlerini koruma amacı ile sektörler arası ilişkileri ve dengeleri göz önünde bulunduran ekonomik faaliyetlerin sınırlanması sürecinde coğrafi mekandaki dağılımlarının bir bütün olarak verildiği Ülkesel Fiziki Gelişme Planı hazırlanmalıdır (Ongan, 1997).
Turizm planlaması, turizmin sistemli ve kontrollü gelişimini sağlayan değişik bir planlama tipini ifade etmektedir. Makro açıdan genel turizm planlaması ve mikro açıdan bölgesel ve yerel turizm planlaması araştırma ve çalışmaları birçok ülkede yoğun olarak sürdürülmektedir (Özdemir, 2006) .
Tüm sektörler gibi, turizm planlanmasının da bu çerçevede, ülkesel fiziki plan bütünü içinde yer alması gerekmektedir. Ülkesel fiziki gelişme planları ile bugüne kadar sağlıksız süregelen, daha önce bozulmuş ve bozulma sürecine girmiş olan yapı, koruma kullanma dengesi gözetilerek rehabilite edilmelidir. Öncelikli olarak doğal kaynakların geleceğinin garanti altına alınması amaçlanmalı, daha sonra bölgelerarası avantajlı olabilecek sektörlerin planlanmasına gidilmelidir. Daha sonraki aşamada çevresel bakımdan bütünlük gösteren havza sınırlarının bölge planlarının yapımına geçilmelidir. Bu planlar ile arazi kullanma özellikleri belirlenmiş alanlarda yapılaşmaların, denetime ağırlık vererek kontrollü biçimde oluşması sağlanmalı ve plan dönemi içerisinde konulmuş bulunan gerek fiziki, gerekse ekonomik hedeflere ulaşılmasına çalışılmalıdır (Ongan, 1997).
Tekirdağ sahip olduğu doğal güzellikler ve tarihi ve kültürel değerleri ile turizm ve rekreasyon açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Şarköy’de bulunan ve bölgenin tek Mavi Bayraklı plajı, Marmara Denizi’nde kilometrelerce devam eden kumsalları ve yamaç paraşütü tutkunlarının uğrak yeri Uçmakdere Köyü’yle alternatif turizm aktiviteleri için uygundur. Ancak son yıllarda deniz kirliliği ve çarpık yapılaşma gibi problemler nedeni ile deniz turizmindeki cazibesini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır.
Tekirdağ İli ve İlçelerine ulaşım bağlantısı genelde karayolu ile yapılmakta olup, yalnız yaz mevsimine dönük olarak özel deniz taşıtları ile İstanbul-Tekirdağ ve Tekirdağ-Şarköy, Tekirdağ-Marmara Adalarına haftanın belirli günlerinde turizm amaçlı ulaşım hatları çalışmaktadır. Deniz yolu ulaşım hatları, Tekirdağ sahilinde bulunan liman iskelesinden yapılmakla beraber, yaz aylarına dönük RO-RO seferleri, Tekirdağ limanı yanında bulunan yük ve malzeme iskelesinden gerçekleştirilmektedir.
İstanbul, Edirne Avrupa demiryolu İl sınırları içinden geçer. Uzunluğu Çerkezköy İlçe sınırlarında 20 km. Muratlı İlçe sınırlarında 21 km. olmak üzere 62 km.’dir. Yılda bir milyondan fazla yolcu bu demir yolundan yararlanır. Çorlu, Muratlı ve Çerkezköy İlçelerinde birer istasyon şefliği bulunmaktadır. Çorlu istasyonu İlçenin 3 km. kuzey batısındadır. İstanbul’a uzaklığı 154 km. 5 yılda yapılmıştır.
Turizm ve rekreasyonel aktivitelerin gerçekleşmesi için önemli bir unsur olan ulaşım il geneli için bulunduğu konum nedeni ile rahatlıkla sağlanabilmektedir.
İl genelinde toplam 671 adet tescilli yapı bulunmaktadır. Bu yapılar içerisinde en çok sayı sivil mimarlık örneklerinden 376 adet ile konutlara aittir. Bu konutların büyük bir kısmı da (350) merkez Süleymanpaşa ilçesinde yer almaktadır. Yine en fazla tescilli yapı (437) merkez ilçe Süleymanpaşa da bulunmaktadır. Bunu sırası ile Malkara (55), Şarköy (48), Çorlu (37), Saray (30), ilçeleri izlemektedir.
Tekirdağ’da Ertuğrul Mahallesi; geçmişten günümüze gelmiş olan tarihi mahalleye örnek oluşturması açısından restorasyon ve çevre düzenlemesi yapılarak yaşayan kültür sokakları şeklinde açık hava müzesi haline getirilmelidir.
56
Tekirdağ’da Perinthos (Marmara Ereğlisi), gün yüzüne çıkartılarak turizme kazandırılmalıdır. Bu alanlara ilişkin çevre düzenleme çalışmaları yapılarak yurtiçi ve yurtdışı tanıtıma yönelik faaliyetler yürütülmelidir. Devam eden arkeolojik kazıların hızlandırılması ve buralardan çıkan eserlerin sergilenebileceği müze alanlarının oluşturulması gerekmektedir.
İlde yapılmakta olan Kiraz Festivali, Hoşköy Yamaç Paraşütü ve Hıdrellez Şenliği, Şarköy Bağbozumu Şenlikleri, içerik ve sunum açısından zenginleştirilerek bir turizm unsuru olarak kullanılmalıdır. Bu amaçla faaliyetlerin çeşitlendirilmesi, yerli/yabancı turistlerin konaklama ve diğer ihtiyaçlarının düşünülerek festivallerin organizasyonun yapılması, yöresel yemeklerin sunulması, konu ile ilgili söyleşi, seminer, sergi gibi bilgilendirme faaliyetlerinin yapılması gerekmektedir.
Şarköy, Uçmakdere, Ganos Dağları, , Kastro, Kıyıköy, doğal güzellikleri ön planda olan alanlar, kuş gözlemciliği, fotoğrafçılık, dağ bisikleti, kampçılık, orientiring, mağara turizmi gibi faaliyetlerle ekoturizm açısından değerlendirilmelidir.
Doğa sporları açısından uygun olan alanlarda; Yeniköy/Uçmakdere, yamaç paraşütü, doğa yürüyüşü, bisiklet, Şarköy; rüzgâr sörfü, su sporları, yelkencilik, yüzme, dalış sporları için cazibe merkezi haline getirilebilir.
Ayrıca, Tekirdağ ili sahip olduğu bitkisel ve hayvansal üretim potansiyelleri Agro-turizm açısından değerlendirilebilir.
Anket sonuçlarına bakıldığında ilçelere göre değişmekle beraber, doğal alanlarda vakit geçirme en çok tercih edilen aktiviteler arasında yer almaktadır. Rekreasyonel aktivitelere katılma sıklığına bakıldığında da en yüksek oranın haftada bir veya iki olduğu görülmektedir. Bu kent halkının rekreasyonel aktivitelere katıldığının bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
Yine anket sonuçlarına göre mevcut turizm olanakları yetersiz bulunmuş, hizmet kaliteleri ise orta, kötü ve iyi olarak sıralanmıştır. Halkın rekreasyonel aktivitelerde bulunma taleplerini yüksek olarak değerlendirirsek mevcut alanların çeşit ve kalite bakımından arttırılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Ankete katılanlar bölgenin tanıtımının yeterince yapılmaması, bölgede turizme yapılan kamu yatırımlarının yetersiz olmasını turizm ve rekreasyonel aktiviteleri sınırlayan etmenler olarak değerlendirmişlerdir.
Gerek yapılan araştırmalar gerekse anket çalışması Tekirdağ il genelinin turizm ve rekreasyon açısından önemli bir potansiyele sahip olduğunu, ancak bu potansiyellerin doğru ve etkili bir şekilde kullanılmadığını göstermektedir. Son yıllarda özellikle Tekirdağ Valiliği, Tekirdağ Belediyesi ve Trakya Kalkınma Ajansının bölgede turizmi canlandırma ve potansiyelleri ortaya çıkarma adına yapmış oldukları çalışmalar önemlidir. Turizm ve rekreasyonel aktiviteler desteklenirken, mevcut kaynakların sürekliliğini sağlayacak özellikle doğal ve kültürel kaynakların korunmasına yönelik planlamalar yapılmasına özen gösterilmelidir. Unutulmamalıdır ki turizm ve rekreasyonel aktiviteler doğal ve kültürel değerlerin varlığı ile hayat bulmaktadır.
57 KAYNAKLAR
Altan, T., 1976. Doğal peyzaj elemanlarının rekreasyona uygunluğun saptanması için matematiksel bir değerlendirme yönteminin araştırılması ve güney kıyı bölgesine uygulanması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Doktora Tezi, Adana.
Anonim, 1999. Rekreasyon. Tarım ve Köy dergisi, (129); 18-21s.
Anonim, 2013a.Edirne Kırklareli Tekirdağ Gezi Rehberi 2013. Trakya Kalkınma Ajansı, Tablet İletişim, ISBN: 978-605-5851-26-2. 205 sayfa, s: 151-205 Tekirdağ Bölümü.
Anonim, 2013b. Tekirdağ Doğa Turizmi Master Planı (2013-2023).Tekirdağ Orman Su İşleri Şube Müdürlüğü, 72s.
Anonim, 2014. Tekirdağ İli Kültür Envanteri. Tekirdağ Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 360 s.
Butler, R.,Hall, C. M. andJenkins, J. 1998. Tourismandrecreation in ruralareas, John Willeyandsons, 261s, New York.
Çabuk, A. 1996. Turizm-Çevre İlişkisi: Gündem 21 Kapsamında Turizmde Çevre Bilinci Kazandırılması Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj MimarlığıAnabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 96s, Ankara.
Çepel, N. 1988. Peyzaj Ekolojisi. Tas matbaası, 228s, İstanbul.
Çidam, F.B., 2007. Diyarbakır Kent Dokusunun Turizm Ve Rekreasyon Kaynaklarının Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi. Ankara Üniv.
Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 210 sayfa, Ankara.
Demirel, Ö.,Sümerkan, M.R, Ertuğrul, H., 1996. Çevreye Duyarlı Planlama Kapsamında Fırtına Deresi Havzası’nın Rekreatif ve Turistik Etkinlikler Açısından Değerlendirilmesi. Türkiye’de 19. Dünya Şehircilik Kollekyumu.
Sürdürülebilir Turizm; Turizm Planlamasın Ekolojik Yaklaşımlar. Mimar Sinan Üniversitesi.
Doğan, E., 2006. Buldan’ın Doğal Varlıklarının Değerlendirilmesi ve Turizm Potansiyeli. Boğaziçi Üniversitesi Tuzim İşletmeciliği Bölümü. İTÜ Mimarlık Anabilim Dalı, Mimarlık Tarihi. Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Böl.,syf 255, İst.
Dökmeci, V. ve Kerimoğlu, E. 1996. Küçük şehirlerde turizm potansiyeli ve Assos örneği. Türkiye’de 19. dünya şehircilik kollekyumu. Sürdürülebilir Turizm;
turizm planlamasın ekolojik yaklaşımlar. Mimarsinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama,syf.231, İst.
Erdoğan, E.,Memlük, Y., Dilaver, Z., 1999. Mardin Kenti Peyzaj Potansiyelinin Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Araştırma. Bilimsel Araştırma Raporu, AÜZF Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Ankara.
Erdogan, H. 1996. Uluslararası Turizm. Uludag Üniversitesi Yayınları, 531s, Bursa.
Gold, S. M., 1980. Recreation Planning and Design. McGraw-Hill, BookComp.,New York, p. 322.
Güngör, S., 2003. Beyşehir İlçesi ve yakın çevresi turizm ve rekreasyon kullanımına yönelik peyzaj potansiyelinin saptanması üzerine bir araştırma. Ankara Üniveristesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora tezi, Ankara.
Güngör, S. ve Arslan, M., 2004. Turizm ve rekreasyon stratejileri için swot analizi, görsel kalite değerlendirmesi, turizm tesisleri durum analizi uygulaması:
58
Beyşehir ilçesi örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18(33), s. 68-72, Isparta.
Gürer, N., 2003. Kırsal geleneksel konut dokusunun turizm bağlamında değerlendirilmesi, Cumalıkızık örneği. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı, Yüksek lisans tezi, Ankara.
Hall, J., 1971. Forests as RecreationResources. RecreationalGeography (Ed.
P.Lavery), Van couver, pp: 145-166.
Karaküçük, S., 1999. Rekreasyon-Boş Zamanları Değerlendirme. Bağırgan Yayınevi, 3. Baskı, 410s., Ankara.
Kelkit, A., 2003. Çanakkale İli’nin Turizm Potansiyeli ve Çeşitlendirilmesi. SÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(31), 18-23, Konya.
Kelkit, A. ve Özel., E., 2004. A study on determination of recreationaldemandsandinckinations of citypeople of Canakkale, International Journal of Urban LabourandLeisure, 6(1).
Kırzıoğlu, I., 1996. Erzurum Palandöken Dağları Kış Sporları ve Turizmi Planlama Çalışmaları. Türkiye’de 19. dünya şehircilik kollekyumu. Sürdürülebilir Turizm;
turizm planlamasın ekolojik yaklaşımlar. Mimarsinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama, s.246,İst.
Kolcu, H. İ. 1993. Doğal, Tarihi Ve Kültürel Açıdan Turizm Potansiyelini Değerlendirme Modeli: Ayvalık Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehircilik Ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, 269s, İstanbul.
Koç, N. Şahin, Ş., 1999. Kırsal Peyzaj Planlaması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No. 1509, 275s., Ankara.
Mair, H.,Reid, D., George, W. and Taylor, J., 2001. Planning forgrowth? Re-thinkingtheruralopportunity.Mair/CanadianSociety of Extension.
Miran, B. 2002. Temel İstatistik, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir, 2002.
Oğuz, D. 1991. Sinop Sahil Şeridinin Turizm-Rekreasyon Olanaklarının Saptanması Turistik ve Rekreatif Gelişmelerin Çevre İle Etkileşiminin İrdelenmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı anabilim dalı yüksek lisans tezi, 170s, Ankara.
Ongan, S.E., 1997. Arazi Kullanımı ve Kıyı Alanlarının Yönetimi. Ulusal Çevre Eylem Planı. TC Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, 88, Ankara.
Önder, S. 2003. Selçuk Üniversitesi öğrencilerinin rekreasyonel eğilim ve taleplerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Dergisi 17(32); 31-38.
Örücü, Ö. K. 2002. Eğirdir Yöresindeki Mevcut Peyzaj Değerlerinin Turizm Açısından Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, 136s, Isparta.
Özdemir, G., 2006. Resort Planlaması: Turizm Planlaması İçindeki Yeri ve Önemi.
Journal of Yasar University,1(3), 239-253.
Özel, E., 2004. Çanakkale İli Doğal ve Kültürel Potansiyelinin Turizm ve Rekreasyonel Kullanım Yönünden İncelenmesi. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 146 sayfa, Çanakkale.
Özkan, B., 2001. Kentsel Rekreasyon Alan Planlaması. Bornova, İzmir, 79s.
Öztürk, S., 2005. Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkı’nın Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman
Öztürk, S., 2005. Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkı’nın Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman