İspanya 2018 yılında dünyadan 221 farklı ülkeden 5.258 6’lı GTİP kodlu ürün ithal ederken 5.143 GTİP kodlu ürünü ise ihraç ettiği görülmektedir. Türkiye ise dünyanın 214 ülkesine 4.729 GTİP kodlu ürün ihraç ederken 4.788 GTİP kodlu ürünü de ithal ettiği görülmektedir. Bu da İspanya’nın küresel tedarik zincirinde Türkiye’den daha fazla yer aldığını göstermektedir. Ayrıca İspanya’nın aynı yıl içerisinde Türkiye’den 2.516 ürün aldığı da görülmektedir.
İspanya’nın dünyadan ithal ettiği 5.258 ürün içinde Türkiye’nin dünyaya hiç satmadığı 531 ürün olduğu görülürken Türkiye’nin dünyaya ihraç ettiği 4.729 ürün içinde ise Türkiye’nin İspanya’ya satmadığı ancak diğer ülkelere ihraç ettiği 2 ürün olduğu görülmektedir. Bu ürünleri İspanya’nın dünyadan hiç ithal etmediği görülmektedir. Sonuç olarak Türkiye ile İspanya’nın ortak ticaretlerine konu olabilecek toplamda 4.727 ürünün mevcut olduğu tespit edilmiştir. Bu da bize bu ülkeye satılabilecek 4.727 üründen sadece 2.516 tanesini satan Türk ihracatçılarının İspanya ile Türkiye arasında mevcut olan ticareti daha da artırmalarının mümkün olabileceğini göstermektedir. Dünyadan 5.258 Türkiye’den ise 2.516 ürün alan İspanya pazarına Türk ihracatçılarının dünyaya sattığı ancak İspanya pazarına daha hiç satamadığı 2.211 6’lı GTİP kodlu ürünün olduğu açıkça görülmektedir.
İspanya’nın 2018 yılında dünyadan tedarik ettiği 5.258 üründe toplam ithalatı 376,2 milyar dolar olurken Türkiye’den ise 2.516 üründe 8,4 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. İspanya’nın Türkiye'den yaptığı ithalat dünyadan yaptığı toplam ithalatın içinde %2,2 pay alırken bu ticaretin Türkiye’nin toplam ihracatındaki payı ise %5 olmuştur. İspanya, Türkiye ile aralarındaki ticaret konu olan bu 2.516 üründe dünyadan toplam 290,95 milyar dolarlık ithalat yaparken bu ithalatın ülkenin toplam ithalatı içindeki payı ise %77,3 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye ise İspanya ile aralarındaki ticaret konu olan bu 2.516 üründe dünyaya toplam 145,74 milyar dolarlık ihracat yaparken bu ihracatın ülkenin toplam ihracatı (168 milyar dolar) içindeki payı ise %86,8 olarak gerçekleşmiştir. Açıkça görülmektedir ki iki ülke arasında ticaret konu olan 2.516 ürün Türkiye dış ticaretinde daha fazla olmak üzere iki ülkenin küresel ticaretinde de önemli rol oynamaktadır. Tespit edilen bu ürünlerde dünya genelinde bütün ülkelerin, toplamda yaklaşık 13,4 trilyon dolarlık ihracat yaptığı görülürken bu ürünlerdeki ticaretin toplam küresel ticaret içindeki payı ise %69,4 olmuştur. Bu da göstermektedir ki iki ülke arasında ticarete konu olan 2.516 ürün küresel ticarette de önemli rol oynamaktadır.
Yukarıda da belirtildiği üzere İspanya dünyadan 5.258 Türkiye’den ise 2.516 ürün tedarik etmektedir.
Türk ihracatçılarının İspanya pazarına daha hiç satamadığı İspanyalı ithalatçıların da Türkiye yerine başka ülkelerden tedarik ettiği toplamda 2.742 6’lı GTİP kodlu ürünün olduğu açıkça görülmektedir.
Türkiye ise İspanya ile aralarındaki ticarete konu olan bu 2.742 üründe (bunların 2.211’ini ihraç edebilmekte, 531’ini ise dünyaya hiç ihraç etmemektedir) dünyaya toplam 19,6 milyar dolarlık ihracat yaparken bu ihracatın ülkenin toplam ihracatı (168 milyar dolar) içindeki payı ise %11,7 olarak gerçekleşmiştir. Bu 2.742 üründe İspanya’nın dünyadan ithalatı ise 85,2 milyar dolar olurken bu ithalatın ülkenin toplam ithalatı içindeki payı ise %22,7 olarak gerçekleşmiştir. İspanya’nın Türkiye’den hiç almadığı ancak Türkiye’nin diğer ülkelere sattığı 2.211 üründe ise Türkiye 19,6 milyar dolarlık ihracat yaparken İspanya ise 71,9 milyar dolarlık ithalat yapmıştır (Tablo 20).
23
Açıkça görülmektedir ki iki ülke arasında ticaret konu olmayan 2.211 ürün İspanya dış ticaretinde daha fazla olmak üzere iki ülkenin küresel ticaretinde de önemli rol oynamaktadır. Türk ihracatçılarının bu ürünleri İspanya pazarına satabilecekleri görülmektedir.
Tablo 20. İspanya’nın Dünyadan Yaptığı İthalatın Türkiye'den Yaptığı 1.799 Ürünün İthalatının Dünyadan Yaptığı İthalat İçindeki Payın Aralığına Göre Kırılımı
İspanya'nın İthalatında
Kaynak: (International Trade Centre (ITC), Trademap, 2019)
Türkiye dünyaya ihraç ettiği 4.729 ürün içerisinde 1.519 üründe uluslararası piyasalarda rekabet üstünlüğüne (RCA değeri 1 ve üzerinde olan ürün sayısı) sahip iken İspanya ile ortak ticaretlerine konu
24
olabilecek 4.727 ürün içerisinde de 1.511 üründe rekabet üstünlüğüne sahiptir. Bu da ihracatçılarımızın İspanya pazarına sattığı 2.516 ürün içinde rekabet üstünlüğüne sahip olduğu toplam 1.216 ürünün mevcut olduğunu 295 üründe de rekabet üstünlüğüne sahip olmasına rağmen İspanya pazarına giremediğini göstermektedir. Türk ihracatçıları rekabet üstünlüğüne sahip oldukları 1.216 üründe dünyaya 126,1 milyar dolarlık ürün satarken bunun 7,6 milyar dolarlık kısmını İspanya’ya satmışlardır.
Tespit edilen 1.216 üründe dünya genelinde ise toplamda yaklaşık 4 trilyon dolarlık ihracat gerçekleştiği görülürken İspanya’nın bu ürünlerde dünyadan 109,5 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiştir. Bu ürünlerde İspanya’nın Türkiye’den yaptığı ithalatın dünyadan yaptığı toplam ithalattan %6,9 pay aldığı görülürken bu oranın İspanya’nın Türkiye’den yaptığı toplam ithalatın payından yüksek olduğu görülmektedir. Bu da Türk ihracatçılarının İspanya pazarına uluslararası piyasalarda rekabet üstünlüğü olan ürünleri daha çok sunduğunu göstermektedir.
Yukarıda da belirtildiği üzere Türk ihracatçılarının İspanya ile ortak ticaretlerine konu olabilecek 4.727 ürün içerisinde rekabet üstünlüğüne sahip oldukları toplam 1.511 ürün mevcut olup bu ürünler içerisinde 295 üründe İspanya pazarında hiç yer alınamadığı görülürken 1.216 üründe bu pazara bir şekilde girildiği hatta bazı ürünlerde yüksek oranda pazar payına sahip olunduğu görülmektedir. Bir başka ifade ile İspanya ile ticarete konu olabilecek 4.727 ürün içinde rekabet üstünlüğüne sahip 1.511 ürün bulunurken İspanya’nın Türkiye’den ithal ettiği 2.516 ürün içinde ise RCA değeri 1’in üstünde olan ürün sayısı 1.216 olmuştur. İspanya pazarına rekabet üstünlüğüne sahip satılabilecek ürün sayısı 1.511 iken bu ürünlerin sadece 1.216’sında bu pazarda yer alındığı görülmektedir. İspanya Türkiye’nin rekabet üstünlüğüne sahip olduğu bu 1.511 üründen dünyadan 113,2 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirirken Türkiye’den ise 7,6 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. İspanya’nın Türkiye’den 2018 yılında ithal ettiği 2.516 üründe Türkiye'den yaptığı ithalatın dünyadan yaptığı ithalat içindeki payı ise
%,2,2 olurken Türkiye’nin rekabet üstünlüğüne sahip olduğu 1.216 üründe ise İspanya’nın Türkiye'den yaptığı ithalatın dünyadan yaptığı ithalat içindeki payı 6,9% olarak gerçekleşmiştir (Tablo 21).
Tespit edilen 1.511 ürünün İspanya’nın Türkiye’den yaptığı ithalatın toplam ithalat içindeki payına göre dağılımı yapılırken İspanya’nın Türkiye’den ithalatını yaptığı ve Türkiye’nin rekabet üstünlüğüne sahip olduğu ürünler;
• Türkiye’den hiç ithalatı yapılmayan ürünler,
• Türkiye’den ithalat payı %0-1 aralığında olan ürünler,
• Türkiye’den ithalat payı %1-5 aralığında olan ürünler,
• Türkiye’den ithalat payı %5 ve üzerinde olan ürünler olmak üzere 4 ayrı kategoriye ayrılmıştır.
Tabloda ayrıca 295 üründe de rekabet üstünlüğüne sahip olmasına rağmen İspanya pazarına giremediğini görülürken, 372 ürünün İspanya’nın Türkiye'den ithalatında pazar payının %0-1 aralığında olduğu, 345 ürünün İspanya’nın Türkiye'den ithalatında pazar payının %1-5 aralığında olduğu ve 499 ürünün de İspanya’nın Türkiye'den ithalatında pazar payının %5’den büyük olduğu görülmektedir.
İspanya pazarında büyük paya sahip olduğumuz 499 ürün detaylı incelendiğinde 378 üründe pazar payının %5-25 aralığında, 85 üründe %25-50 aralığında ve 36 üründe de %50’den büyük pazar payına sahip olduğumuz görülmektedir. İhracatçılarımızın İspanya pazarında büyük ağırlığa sahip olduğu ürünlerde fazla ısrar etmek yerine diğer ürünlere ağırlık vermelerinde yarar görülmektedir. Ayrıca adı geçen (ithalattaki payı %5’den büyük olan) 499 üründe İspanya’nın toplam ithalatının yaklaşık 37,9 milyar dolar Türkiye’den yaptığı ithalatın ise 6,5 milyar dolar, ithalattaki payı %25’den büyük olan 121 üründe ise İspanya’nın toplam ithalatının yaklaşık 6,9 milyar dolar Türkiye’den yaptığı ithalatın ise 2,3 milyar dolar olduğu da göz önünde bulundurulmalıdır.
25
Tablo 21. İspanya İle Türkiye Arasında Ticarete Konu Olabilecek RCA Değeri 1 ve Üzerinde Olan 1.306 Ürünün Analizi
Kaynak: (International Trade Centre (ITC), Trademap, 2019)
Tablo 22’de Türkiye’nin uluslararası piyasalarda rekabet üstünlüğüne sahip olduğu ancak İspanya pazarında hiç yer almadığı 295 ürünün TİM sektörel sınıflamasına göre dağılımı ve İspanya’nın bu sektörlerde dünyadan yaptığı ithalat ve Türkiye’nin İspanya dışındaki ülkelere yaptığı ihracat görülmektedir. İspanya bahsi geçen 295 üründe 2018 yılında dünyadan toplam 3,8 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiştir. İspanya bu sektörler arasında dünyadan en çok ithalatı 686,5 milyon dolar ile
“Çelik” sektöründe yaparken 534,1 milyon dolarlık ithalatı “Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller”
sektöründe; 466,1 milyon dolarlık ithalatı “Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri”
sektöründe; 435,1 milyon dolarlık ithalatı da “Yaş Meyve ve Sebze” sektöründe yapmıştır.
26
Tablo 22. Türkiye’nin Rekabet Üstünlüğüne Sahip Olduğu Ancak İspanya Pazarında Hiç Yer Almadığı 295 Ürünün Sektörel Dağılımı ve İspanya’nın Dünyadan Yaptığı İthalat (1.000 $)
TİM sektör sınıflaması
Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 9 119.423 117.193 6.911.291 Demir ve Demir Dışı Metaller 11 62.359 118.361 4.739.779
Deri ve Deri Mamulleri 1 89 2.355 45.592
Elektrik Elektronik 3 26.332 36.778 2.380.957
Fındık ve Mamulleri 2 3.257 25.928 482.368
Gemi ve Yat 3 58.364 214.593 12.417.867
Halı 1 1.794 4.813 239.830
Hazırgiyim ve Konfeksiyon 13 19.275 33.130 1.560.491
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 29 466.127 1.708.479 28.892.921
İklimlendirme Sanayii 4 18.433 36.302 1.589.021
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 36 318.089 655.801 21.820.049
Kuru Meyve ve Mamulleri 3 153.048 46.168 2.859.344
Madencilik Ürünleri 8 42.919 360.956 12.652.392
Makine ve Aksamları 12 129.750 199.939 10.684.645
Meyve Sebze Mamulleri 6 72.590 257.784 6.023.672
Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 10 286.443 298.511 15.112.161
Mücevher 4 87.080 2.652.182 218.624.524
Otomotiv Endüstrisi 4 11.954 135.507 4.017.493
Savunma ve Havacılık Sanayii 5 31.639 62.435 2.284.734
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 29 534.100 1.299.644 34.641.001
Süs Bitkileri ve Mam. 1 12.128 7.579 561.145
Tekstil ve Hammaddeleri 52 100.202 185.371 5.328.360
TİM sektör sınıflaması dışı 13 49.492 91.383 5.871.260
Yaş Meyve ve Sebze 12 435.063 930.773 36.912.914
Zeytin ve Zeytinyağı 1 32.128 115.295 2.056.616
Sektörler toplamı 295 3.758.553 14.105.500 477.669.428 Kaynak: (International Trade Centre (ITC), Trademap, 2019) ve TİM
Tablo 23’de Türkiye’nin uluslararası piyasalarda rekabet üstünlüğüne sahip olduğu ve İspanya’nın Türkiye'den ithalatında pazar payı %0-1 aralığında olan 372 ürünün TİM sınıflamasına göre sektörel dağılımı görülmektedir.
İspanya bahsi geçen 372 üründe 2018 yılında dünyadan toplam 32,5 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirirken Türkiye’den ise 150,3 milyon dolarlık ithalat yapmıştır. İspanya bu 372 ürünün sektörel kırılımında dünyadan en çok ithalatı 12,2 milyar dolar ile “Otomotiv Endüstrisi” sektöründe yaparken bu sektörü 3,5 milyar dolar ithalat ile “Kimyevi Maddeler ve Mamulleri” sektörü ile 2,4 milyar dolarlık ithalatın yapıldığı “Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri” sektörleri izlemektedir.
İspanya bu sektörler arasında Türkiye’den en çok ithalatı 90,2 milyon dolar ile “Otomotiv Endüstrisi”
sektöründe yaparken bu sektörü 10,3 milyon dolarlık ithalatın yapıldığı “Kimyevi Maddeler ve Mamulleri” sektörü ile 8,3 milyon dolarlık ithalatın yapıldığı “Makine ve Aksamları” sektörleri izlemektedir. Tabloda ayrıca bu grupta yer alan 372 ürünün oluşturduğu sektörlerin İspanya’nın dünyadan yaptığı ithalattaki sıralamaları ile Türkiye’den yapılan ithalattaki sıralamaları karşılaştırıldığında 15 sektörün yer değiştirmelerine rağmen her iki sıralamada da birbirlerine yakın
27
sıralandığı 11 sektörün ise birbirlerinden farklı sıralandığı görülmektedir. Özellikle İspanya’nın dünyadan yaptığı ithalattaki sıralama ile Türkiye’den yapılan ithalattaki sıralamada yer alan ilk iki sektörün aynı olduğu tespit edilmiştir. Bu da Türk ihracatçılarının İspanya’nın en çok ithalat yaptığı sektörlerde bu pazara hitap ettiğini göstermektedir.
Tablo 23. Türkiye’nin Rekabet Üstünlüğüne Sahip Olduğu ve İspanya’nın Türkiye'den İthalatında Pazar Payı %0-1 Aralığında Olan 372 Ürünün Sektörel Dağılımı (milyon $)
TİM sektör sınıfı
Kaynak: (International Trade Centre (ITC), Trademap, 2019) ve TİM
28
Tablo 24’de Türkiye’nin uluslararası piyasalarda rekabet üstünlüğüne sahip olduğu ve İspanya’nın Türkiye'den ithalatında pazar payı %1-5 aralığında olan 345 ürünün sektörel dağılımı görülmektedir.
İspanya bahsi geçen 345 üründe 2018 yılında dünyadan toplam 39 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirirken Türkiye’den ise 957,6 milyon dolarlık ithalat yapmıştır. İspanya bu sektörler arasında dünyadan en çok ithalatı 20,2 milyar dolar ile “Otomotiv Endüstrisi” sektöründe yaparken bu sektörü 3,3 milyar dolarlık ithalatın yapıldığı “Kimyevi Maddeler ve Mamulleri” sektörü ile 3,1 milyar dolarlık ithalatın yapıldığı “Demir ve Demir Dışı Metaller” sektörleri izlemektedir.
İspanya bu sektörler arasında Türkiye’den en çok ithalatı ise 447,4 milyon dolar ile “Otomotiv Endüstrisi” sektöründe yaparken bu sektörü 88 milyon dolarlık ithalatın yapıldığı “Kimyevi Maddeler ve Mamulleri” sektörü ile 73,1 milyon dolarlık ithalatın yapıldığı “Demir ve Demir Dışı Metaller”
sektörleri takip etmektedir.
Tabloda ayrıca bu grupta yer alan 345 ürünün oluşturduğu sektörlerin İspanya’nın dünyadan yaptığı ithalattaki sıralaması ile Türkiye’den yaptığı ithalattaki sıralaması karşılaştırıldığında “Otomotiv Endüstrisi”, “Kimyevi Maddeler ve Mamulleri”, “Demir ve Demir Dışı Metaller”, “Madencilik Ürünleri”,
“Çelik”, “Hazırgiyim ve Konfeksiyon” ile “Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri”
sektörlerinde 2 sektörün yer değiştirmesi hariç sektörlerini İspanya’nın hem dünyadan hem de Türkiye’den ithalatında aynı sırada yer aldığı görülmektedir. Geriye kalan 14 sektörden 13’ünün yer değiştirmelerine rağmen benzer sıralama özellikleri gösterdiği görülmektedir. Bu da Türk ihracatçılarının bir önceki gruptaki sektörlere benzer olarak İspanya’nın en çok ithalat yaptığı sektörlerde bu pazara hitap ettiğini göstermektedir.
29
Tablo 24. Türkiye’nin Rekabet Üstünlüğüne Sahip Olduğu ve İspanya’nın Türkiye'den İthalatında Pazar Payı %1-5 Aralığında Olan 345 Ürünün Sektörel Dağılımı (1.000 $)
TİM sektör sınıfı Otomotiv Endüstrisi 21 447.375 20.166.813 2,22% 10.151.621 540.847.067 4,41%
Kimyevi Maddeler ve
Mamulleri 42 88.000 3.333.896 2,64% 3.815.946 148.243.870 2,31%
Demir ve Demir Dışı Metaller 31 73.080 3.082.365 2,37% 3.493.711 180.243.684 2,09%
Madencilik Ürünleri 4 67.161 1.438.216 4,67% 543.006 15.143.172 12,37%
Çelik 26 60.105 2.184.666 2,75% 3.156.786 124.721.373 1,90%
Hazırgiyim ve Konfeksiyon 35 33.622 1.279.023 2,63% 1.105.907 50.908.332 3,04%
Hububat, Bakliyat, Yağlı
Tohumlar ve Mamulleri 7 27.537 1.078.511 2,55% 1.263.804 58.169.890 2,18%
Zeytin ve Zeytinyağı 1 26.344 554.429 4,75% 137.148 6.851.845 19,21%
Elektrik Elektronik 11 24.901 843.742 2,95% 2.307.243 79.873.961 1,08%
İklimlendirme Sanayii 12 21.103 805.619 2,62% 824.307 42.432.724 2,56%
Mobilya,Kağıt ve Orman
Ürünleri 21 20.084 984.075 2,04% 1.900.274 54.963.957 1,06%
Tekstil ve Hammaddeleri 58 16.653 767.661 2,17% 1.138.274 42.192.826 1,46%
Makine ve Aksamları 22 13.448 762.232 1,76% 990.462 57.667.304 1,36%
Sektörler Toplamı 345 957.568 39.014.359 2,45% 33.224.329 1.497.104.075 2,88%
Kaynak: (International Trade Centre (ITC), Trademap, 2019) ve TİM
Tablo 25’de Türkiye’nin uluslararası piyasalarda rekabet üstünlüğüne sahip olduğu ve İspanya’nın Türkiye'den ithalatında pazar payı %5’den büyük olan 267 ürünün sektörel dağılımı görülmektedir.
İspanya bahsi geçen 499 üründe 2018 yılında dünyadan toplam 37,9 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirirken Türkiye’den ise 6,5 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. İspanya bu sektörler arasında dünyadan en çok ithalatı 14,7 milyar dolar ile “Hazır giyim ve Konfeksiyon” sektöründe yaparken bu sektörü 8,7 milyar dolarlık ithalatın yapıldığı “Otomotiv Endüstrisi” sektörü 4,6 milyar dolarlık ithalatın yapıldığı “Çelik” ile 2 milyar dolarlık ithalatın yapıldığı “Elektrik Elektronik” sektörleri izlemektedir.
İspanya bu sektörler arasında Türkiye’den en çok ithalatı ise 2,7 milyar dolar ile “Hazır giyim ve
30
Konfeksiyon” sektöründe yaparken bu sektörü 1,4 milyar dolarlık ithalatın yapıldığı “Otomotiv Endüstrisi” sektörü 737,4 milyon dolarlık ithalatın yapıldığı “Çelik” ile 340,9 milyon dolarlık ithalatın yapıldığı “Elektrik Elektronik” sektörleri takip etmektedir. Tabloda ayrıca bu grupta yer alan 499 ürünün oluşturduğu sektörlerin İspanya’nın dünyadan yaptığı ithalattaki sıralamaları ile Türkiye’den yapılan ithalattaki sıralamaları karşılaştırıldığında “Hazır giyim ve Konfeksiyon”, “Otomotiv Endüstrisi”, “Çelik”,
“Elektrik Elektronik”, “Tekstil ve Hammaddeleri” ile “Kimyevi Maddeler ve Mamulleri” sektörlerinin 1 tanesi yer değiştirmek kaydı ile sıralamalarının aynı olduğu görülmektedir. Geriye kalan 20 sektörden 16’sının ise yer değiştirmelerine rağmen benzer sıralama özellikleri gösterdiği görülmektedir. Bu da Türk ihracatçılarının bir önceki gruplardaki sektörlere benzer olarak İspanya’nın en çok ithalat yaptığı sektörlerde bu pazara hitap ettiğini göstermektedir.
Tablo 25. Türkiye’nin Rekabet Üstünlüğüne Sahip Olduğu ve İspanya’nın Türkiye'den İthalatında Pazar Payı %5’den Büyük Olan 499 Ürünün Sektörel Dağılımı (milyon $)
TİM sektör sınıfı
31 TİM sektör sınıfı
Sınıfta Alan Yer
6'lı GTİP Sayısı Kod
İspanya'nın Türkiye'den
İthalatı
İspanya'nın Dünyadan
İthalatı
İspanya'nın Türkiye'den İthalatının
Payı
Türkiye'nin Dünyaya
İhracatı
Dünya İhracatı
Türkiye'nin İspanya'ya İhracatının Türkiye'nin Toplam İhracatı İçindeki Payı Mobilya, Kağıt ve
Orman Ürünleri 3 13 128 10,21% 210 6.581 6,25%
Halı 6 11 29 36,88% 1.898 4.380 0,56%
Savunma ve Havacılık
Sanayii 1 10 20 48,75% 32 224 30,60%
Deri ve Deri Mamulleri 5 8 102 7,68% 328 8.980 2,40%
Gemi ve Yat 1 5 5 99,88% 150 5.013 3,36%
Hububat, Bakliyat, Yağlı
Tohumlar ve Mamulleri 4 4 10 36,23% 81 533 4,49%
Yaş Meyve ve Sebze 3 2 20 9,78% 342 3.444 0,58%
Tütün 1 1 9 11,51% 40 342 2,51%
Süs Bitkileri ve Mam. 1 1 4 11,96% 6 302 8,68%
TİM sektör sınıflaması
dışı 17 148 652 22,67% 2.006 28.229 7,37%
Sektör Toplamı 499 6.461 37.910 17,04% 73.088 1.459.838 8,84%
Kaynak: (International Trade Centre (ITC), Trademap, 2019) ve TİM
33 Kaynakça
Birleşmiş Milletler DESA Population Division. (2019, Eylül 13). World Population prospects 2019:
Birleşmiş Milletler. Birleşmiş Milletler DESA Population Division Web sitesi:
https://population.un.org/wpp/Download/Standard/Population/ adresinden alındı
Bolu Ticaret ve Sanayi Odası. (2019, Ekim 17). İspanya Ülke Raporu:Bolu Ticaret ve Sanayi Odası. Bolu Ticaret ve Sanayi Odası Web Sitesi:
http://bolutso.org.tr/dosyalar/kfa_ispanya_ulke_raporu_2019.pdf adresinden alındı Dünya Bankası . (2019, Eylül 13). GDP (current $): The World Bank Data. Dünya Bankası Web sitesi:
https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD adresinden alındı
Dünya Bankası (The World Bank). (2019, Eylül 13). GDP per capita (current US$): The World Bank data. Dünya Bankası (The World Bank) Web sitesi:
https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD adresinden alındı
Dünya Bankası (The World Bank). (2019, Şubat 10). World Integrated Trade Solution (WITS): The World Bank. Dünya Bankası Web sitesi: https://wits.worldbank.org/countrystats.aspx adresinden alındı
Dünya Bankası. (2019, Eylül 13). Population, total: The Worldbank Data. Dünya Bankası Web sitesi:
https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL adresinden alındı
Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organization, WTO). (2019, Eylül 20). Publications: WTO: A Practical Guide to Trdae Policy Analysis. WTO Web sitesi:
https://www.wto.org/english/res_e/publications_e/wto_unctad12_e.pdf adresinden alındı International Trade Centre (ITC), Trademap. (2019, Ekim 18). Trade Map: ITC. ITC Web sitesi:
https://www.trademap.org/ adresinden alındı
International Trade Centre (ITC), Trademap. (2019, Ekim 20). Trade Map: ITC. ITC Web sitesi:
https://www.trademap.org/ adresinden alındı
International Trade Centre, MacMap. (2019, Eylül 20). Market Analysis Tools: ITC. ITC Web sitesi:
https://marketanalysis.intracen.org/TradeMap.aspx adresinden alındı
İspanya Türkiye- Ankara Büyükelçiliği. (2019, Ekim 17). İletişim Bilgileri: İspanya Büyükelçiliği. İspanya Büyükelçiliği Web sitesi:
http://www.exteriores.gob.es/Embajadas/ANKARA/tr/Embajada/iletisim/Pages/Embajador.a spx adresinden alındı
T.C. Ticaret Bakanlığı. (2019, Ekim 17). Anasayfa/Yurtdışı Teşkilatı/Avrupa/İspanya/Ülke Profili: T.C.
Ticaret Bakanlığı. T.C. Ticaret Bakanlığı Web Stesi:
https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/avrupa/ispanya/ulke-profili/ekonomik-gorunum/genel-bilgiler adresinden alındı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2019, Şubat 26). Dış Ticaret Sınıflamaları : TÜİK. TÜİK Web sitesi:
https://biruni.tuik.gov.tr/DIESS/SiniflamaSurumListeAction.do?turId=3&turAdi=%203.%20D%
C4%B1%C5%9F%20Ticaret%20S%C4%B1n%C4%B1flamalar%C4%B1&guncel=Y adresinden alındı
Uluslararası para Fonu (IMF). (2019, Ekim 18). World Economic Outlook Database, October 2019: IMF.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Web sitesi:
https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/WEOOct2019all.xls adresinden alındı
34
Uluslararası Ticaret Merkezi (International Trade Centre, ITC). (2019, Ekim 20). Trade Map: ITC, Intracen. ITC Web Sitesi (Intracen): https://www.trademap.org adresinden alındı UN Comtrade Database. (2019, Eylül 20). Trade Statistics:UN Comtrade Database. UN Comtrade
Database Web sitesi: https://comtrade.un.org/data/ adresinden alındı
United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD). (2019, Ocak 28). Data Center:
UNCTADSTAT. UNCTAD Web sitesi:
https://unctadstat.unctad.org/wds/ReportFolders/reportFolders.aspx?sCS_ChosenLang=en adresinden alındı