ALTINCI ALT PROBLEME İLİŞKİN BULGULAR VE YORUMLAR

I. BÖLÜM

3.5. ALTINCI ALT PROBLEME İLİŞKİN BULGULAR VE YORUMLAR

“İncelenen ders kitaplarındaki metinler, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığının ders kitaplarını inceleme ve değerlendirme ölçütleri içerisinde yer alan, temalarda bulunması gereken metin türleri ile ilgili kriterlerine uygun mudur?” şeklinde ifade edilen ikinci alt probleme ilişkin olarak elde edilen verilerin dağılımı Tablo 11, 12, 13, 14 ve 15’te verilmiştir.

Birinci sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan temalardaki metin türleri sayısı Tablo 11’de verilmiştir.

Tablo 11: 1. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Temalarında Yer Alan Metin Türleri Sayısı

Yayınevi Metin Türü

5.Tema 6.Tema 7.Tema 8.Tema

Hikâye Edici 2 3 - 3 Bilgi Verici - - 2 - A Şiir 2 1 2 1 Hikâye Edici 2 2 1 1 Bilgi Verici 1 1 1 1 B Şiir 1 1 2 2 Hikâye Edici 3 1 2 3 Bilgi Verici - 2 - - C Şiir 1 1 2 1

Tablo 11 incelendiğinde, 1. sınıf Türkçe ders kitaplarından A yayınlarının 5., 6. ve 8. temalarında bilgi verici metin, 7. temasında hikâye edici metin; C yayınlarının 5., 7. ve 8. temalarında bilgi verici metinlerin yer almadığı görülmektedir.

Belirtilen temalarda belirlenen bu eksiklikler T.T.K.B tarafından hazırlanan ilköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarını değerlendirme ve inceleme ölçütlerinden, temalarda bulunması gereken metin türleri ile ilgili ölçütlere (Ek: 7) uygun değildir. Dolayısıyla bu temaların metin türleri bakımından T.T.K.B tarafından öngörülen standartta olmadığı söylenebilir.

İkinci sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan temalardaki metin türleri sayısı Tablo 12’de verilmiştir.

Tablo 12: 2. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Temalarında Yer Alan Metin Türleri Sayısı

Yayınevi Metin Tür

1.Tema 2.Tema 3.Tema 4.Tema 5.Tema 6.Tema 7.Tema 8.Tema

Hikâye Edici 2 - 2 2 1 2 2 2 Bilgi Verici 1 2 1 1 2 1 1 1 A Şiir 1 2 1 1 1 1 1 1 Hikâye Edici 2 - 1 2 1 1 2 1 Bilgi Verici 1 2 1 1 1 2 - 1 B Şiir 1 2 2 1 2 1 2 2 Hikâye Edici 2 1 - 2 3 2 1 2 Bilgi Verici 1 2 3 1 - 1 2 1 C Şiir 1 1 1 1 1 1 1 1

Tablo 12 incelendiğinde, 2. sınıf Türkçe ders kitaplarından A yayınlarının 2. temasında hikâye edici metin; B yayınlarının 2. temasında hikâye edici metin, 7.

temasında bilgi verici metin; C yayınlarının 3. temasında hikâye edici metin, 5. temasında bilgi verici metin yer almadığı görülmektedir.

Belirtilen temalarda belirlenen bu eksiklikler T.T.K.B. tarafından hazırlanan ilköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarını değerlendirme ve inceleme ölçütlerinden, temalarda bulunması gereken metin türleri ile ilgili ölçütlere (Ek: 7) uygun değildir. Dolayısıyla bu temaların metin türleri bakımından T.T.K.B. tarafından öngörülen standartta olmadığı söylenebilir.

Üçüncü sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan temalardaki metin türleri sayısı Tablo 13’te verilmiştir.

Tablo 13: 3. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Temalarında Yer Alan Metin Türleri Sayısı

Yayınevi Metin Tür

1.Tema 2.Tema 3.Tema 4.Tema 5.Tema 6.Tema 7.Tema 8.Tema

Hikâye Edici 2 - 1 - 2 3 3 2 Bilgi Verici - 3 2 3 1 - - 1 A Şiir 2 1 1 1 1 1 1 1 Hikâye Edici 2 - 2 1 1 2 1 1 Bilgi Verici 1 3 1 1 2 1 1 1 B Şiir 1 1 1 2 1 1 2 2 Hikâye Edici 2 3 1 2 1 1 2 2 Bilgi Verici 1 - 2 1 1 2 1 1 C Şiir 1 1 1 1 2 1 1 1

Tablo 13 incelendiğinde; 3. Sınıf Türkçe ders kitaplarından A yayınlarının 1., 6. ve 7. temalarında bilgi verici metin, 2. ve 4. temalarında hikâye edici metin; B yayınlarının 2. temasında hikâye edici metin; C yayınlarının 2. temasında bilgi verici metin yer almadığı görülmektedir.

Dördüncü sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan temalardaki metin türleri sayısı Tablo 14’te verilmiştir.

Tablo 14: 4. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Temalarında Yer Alan Metin Türleri Sayısı

Yayınevi Metin Tür

1.Tema 2.Tema 3.Tema 4.Tema 5.Tema 6.Tema 7.Tema 8.Tema

Hikâye Edici 2 1 1 2 - 2 1 1 Bilgi Verici 1 2 2 1 3 1 2 1 A Şiir 1 1 1 1 1 1 1 2 Hikâye Edici 2 1 - - 2 1 2 1 Bilgi Verici 1 2 3 3 1 2 1 2 B Şiir 1 1 1 1 1 1 1 1 Hikâye Edici 1 - 1 2 - 1 1 1 Bilgi Verici 2 2 2 1 3 2 2 2 C Şiir 1 1 1 1 1 1 1 1

Tablo 14 incelendiğinde, 4. Sınıf Türkçe ders kitaplarından A yayınlarının 5. temasında hikâye edici metin; B yayınlarının 3. ve 4. temasında hikâye edici metin; C yayınlarının 2. ve 5. temalarında hikâye edici metin yer almadığı görülmektedir.

Dolayısıyla bu temaların metin türleri bakımından T.T.K.B. tarafından öngörülen standartta olmadığı söylenebilir.

Beşinci sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan temalardaki metin türleri sayısı Tablo 15’te verilmiştir.

Tablo 15: 5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Temalarında Yer Alan Metin Türleri Sayısı

Yayınevi Metin Tür

1.Tema 2.Tema 3.Tema 4.Tema 5.Tema 6.Tema 7.Tema 8.Tema

Hikâye Edici 3 3 1 1 1 - 2 2 Bilgi Verici - - 1 2 2 2 1 - A Şiir 1 1 2 1 1 2 1 2 Hikâye Edici 1 - 1 1 1 1 - - Bilgi Verici 2 3 2 2 2 2 2 2 B Şiir 1 1 1 1 1 1 2 2 Hikâye Edici 1 1 - 1 1 1 1 2 Bilgi Verici 2 2 3 2 2 1 2 1 C Şiir 1 1 1 1 1 2 1 1

Tablo 15 incelendiğinde, 5. sınıf Türkçe ders kitaplarından A yayınlarının 1, 2 ve 8. temalarında bilgi verici metin, 6. temasında hikâye edici metin; B yayınlarının 2, 7 ve 8. temalarında bilgi verici metin; C yayınlarının 3. temasında hikâye edici metin yer almadığı görülmektedir.

Genel olarak 1-5.sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan temalardaki metin türleri sayılarını, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın 1-5. Sınıf Türkçe ders kitaplarını inceleme ve değerlendirme ölçütlerinden, temalarda bulunması gereken metin türleri ile ilgili ölçütlerine göre değerlendirecek olursak; birinci sınıf Türkçe ders kitaplarında 7 adet, ikinci sınıf Türkçe ders kitaplarında 5 adet, üçüncü sınıf Türkçe ders kitaplarında 7 adet, dördüncü sınıf Türkçe ders kitaplarında 5 adet, beşinci sınıf Türkçe ders kitaplarında 8 adet temanın, T.T.K.B’nin kriterlerine uymadığı tespit edilmiştir. T.T.K.B. tarafından hazırlanan, Türkçe 1-5. Sınıf ders kitabı inceleme ve değerlendirme ölçütlerine göre, temalarda hikâye edici, bilgi verici ve şiir türünden metinlere yer verilmelidir. İncelenen 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan temalarda, hikâye edici ve bilgi verici metin türlerinden herhangi birine rastlanmadığından, 32 adet temada eksik metin türü kullanıldığı sonucuna varılabilir.

IV. BÖLÜM SONUÇ VE ÖNERİLER

Bu bölümde, araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda sonuçlar ve öneriler sunulmuştur.

4.1. SONUÇLAR

İlköğretim 1-5. Sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin türlerine göre yapılarının değerlendirilmesini amaçlayan bu araştırmada, verilerin toplanmasında hikâye edici metinlerin yapılarını değerlendirme formu, bilgi verici metinlerin yapılarını değerlendirme formu kullanılmıştır. Araştırmada aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.

1. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan 432 metnin, 143’ünün hikâye edici metin türünde, 158’inin bilgi verici metin türünde, 131’inin şiir türünde olduğu bulunmuştur.

2. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin, 1-3. Sınıf seviyelerinde daha çok hikâye edici metin türüne, 4-5. sınıf seviyelerinde daha çok bilgi verici metin türüne yer verildiği bulunmuştur.

3. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici türdeki metinlerde, hikâye edici metin yapısının “sahne” ve “ana ve yardımcı karakterler” unsurları metinlerin tamamında bulunmuştur.

4. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici türdeki metinlerde, hikâye edici metin yapısının “problemin başlangıcı” unsuru metinlerin % 68,5’inde bulunmuştur.

5. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici türdeki metinlerde, hikâye edici metin yapısının “problem” unsuru metinlerin % 71,3’ünde bulunmuştur.

6. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici türdeki metinlerde, hikâye edici metin yapısının “problemi çözme teşebbüsleri” unsuru metinlerin % 63,6’sında bulunmuştur.

7. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici türdeki metinlerde, hikâye edici metin yapısının “sonuç” unsuru metinlerin %58,04’ünde bulunmuştur.

8. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici türdeki metinlerde, hikâye edici metin yapısının “ana fikir” unsuru metinlerin %57,3’ünde bulunmuştur.

9. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici türdeki metinlerde, hikâye edici metin yapısının “tepki” unsuru metinlerin %50,3’ünde bulunmuştur.

10. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki bilgi verici türdeki metinlerde, bilgi verici metin türlerinden “tanımlama” türü, metinlerin %87,3’ünde bulunmuştur. Diğer bilgi verici metin türlerine (kronolojik sıralama, karşılaştırma- kıyaslama, sebep-sonuç, problem çözme) incelenen metinlerde daha az yer verildiği tespit edilmiştir. İlköğretim 1-5. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki bilgi verici metinlerin türlerine göre dağılımında denge olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

11. İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki bilgi verici türdeki metinlerde, bilgi verici metin yapısı unsurlarından “yazarın amacı” unsuru metinlerin % 95,5’inde, “konu” unsuru % 88,6’sında, “ana fikir” unsuru %82,9’unda, “yardımcı fikirler” unsuru % 77,8’inde bulunmuştur.

12. T.T.K.B. tarafından hazırlanan, İlköğretim 1-5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarını İnceleme ve Değerlendirme Ölçütleri’nden, temalarda bulunması gereken metin türleri ile ilgili ölçütlere göre, hikâye edici ve bilgi verici metin türlerinden herhangi birine yer verilmeyen temalar; 1. sınıf Türkçe ders kitaplarında 7 adet, 2. sınıf Türkçe ders kitaplarında 5 adet, 3. sınıf

Türkçe ders kitaplarında 7 adet, 4. sınıf Türkçe ders kitaplarında 5 adet, 5. sınıf Türkçe ders kitaplarında 8 adet olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

13. T.T.K.B. tarafından hazırlanan İlköğretim 1-5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarını İnceleme ve Değerlendirme Ölçütleri’nden, temalarda bulunması gereken metin türleri ile ilgili kriterler göz önüne alındığında, incelenen ilköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarında 32 adet temanın metin türleriyle ilgili kriterleri yerine getirmediği belirlenmiştir.

4.2. ÖNERİLER

Bu araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda aşağıdaki önerilerde bulunulabilir.

1. İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin türlerine göre dağılımı arasında denge sağlanmalıdır. Öğrencilerin seviyelerine, gelişim düzeylerine uygun metinlere yer verilmelidir. 1-3. sınıf öğrencilerinin okuma sevgisi ve alışkanlığı kazanmaları için ders kitaplarında hikâye edici metinlere daha çok yer verilmelidir. 4-5. sınıf öğrencileri genelde öğrenmek için okuduklarından ders kitaplarında bilgi verici metinlere daha çok yer verilmelidir.

2. Derslerde en yaygın kullanılan araç ders kitabıdır. Türkçe ders kitaplarına seçilen metinler yapı unsurları dikkate alınarak seçilmelidir. Ders kitaplarında türünün en güzel örneklerini yansıtan metinler yer almalıdır. Kısaltma yapılan metin, yapı unsurları dikkate alınarak kısaltılmalıdır. 3. Türkçe ders kitaplarına metin seçen komisyon, metin türlerinin yapı

özelliklerine dikkat etmelidir. Bu komisyonda metin türleri ve yapıları alanında uzman kişiler yer almalıdır.

4. Türkçe ders kitaplarına metin seçerken öğrencilerin görüşlerine de yer verilmelidir. Metinler ders kitaplarına alınmadan bir öğrenci grubuna okutulup, sevdikleri metinlerin hangileri oldukları tespit edilebilir.

5. Metinlerin okuduğunu anlamada etkili olabilmesi için öğretmenler, hikâye edici ve bilgi verici metin türlerinin unsurlarını iyi örneklerle tanıtmalıdır. Öğrencilere yapı unsurlarının farkında olmalarını sağlayacak etkinlikler yaptırılmalıdır.

6. İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan hikâye edici metinler anlatım açısından akıcı olmalıdır. Öğrenciler okudukları hikâyelerden zevk almalıdır. Bu metinlerde olaylar bir problem etrafında gelişmelidir. Ana ve yardımcı karakterler, problemi çözmek için çaba sarf etmelidir. İncelenen metinlerin çoğu mesaj vermekten yoksundur. Hikâye edici metinler okuyucuya, bir ana fikir sunmalıdır.

7. Türkçe ders kitaplarındaki bilgi verici metinlerin bütün türlerine (tanımlama, kronolojik sıralama, karşılaştırma-kıyaslama, sebep-sonuç, problem çözme) öğrenci seviyelerine uygun olarak yer verilmelidir. Bilgi verici metinlerde yazarın amacı, ana fikir, yardımcı fikirler birbirleriyle ilişkili olmalıdır. Paragraflarda anlatılanlar konuyu desteklemelidir.

8. İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan her temada, hikâye edici metin, bilgi verici metin ve şiir türü metin yer almalıdır.

9. Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının seçkin yazar ve şairlerinin eserleri, uygun şekilde kısaltılarak ders kitaplarında yer almalıdır.

10. Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde çalışan, ilköğretim sınıf ve Türkçe öğretmenlerine metin türlerini ve yapılarını tanıtacak hizmet içi eğitim programları düzenlenmelidir.

KAYNAKÇA

Adalı, Oya (2003). Anlamak ve Anlatmak. İstanbul: Pan Yayıncılık.

Akça, Gülhiz (2002). Hikâye Haritası Yönteminin İlköğretim 4. Sınıf

Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Beceri Düzeyleri Üzerine Etkisi. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi

Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Akça, Gülhiz (6-9 Temmuz 2004). İlköğretim 4. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki

Hikâye Edici Metinlerin Hikaye Yapısına Uygunluğu. XIII.

Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.

Akyol, Hayati (1999). “Bilgi Vermeye Dayalı Metinler ve Öğretimi”. Çağdaş Eğitim

Dergisi. 253, 7-13.

Akyol, Hayati (2006). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. (1. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.

Akyol, Hayati (2007). “Türkçe Öğretim Programı: Yenilikler ve Sorunlar”.

İlköğretmen Dergisi, Sayı 6.

Akyol, Hayati (2008). Ders Kitaplarındaki Metin Yapıları ve Öğretim Açısından

Analizleri. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu

Bildiriler Kitabı. 2-3-4 Mayıs. Ankara: Nobel Yayıncılık, 712-717. Aksan Doğan (2000). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil

Kurumu Yayınları.

Aktaş, Şerif ve Gündüz, Osman (2001). Yazılı ve Sözlü Anlatım. (2. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.

Aytaş, Gıyasettin (2006). “Edebi Türlerden Yararlanma”. Milli Eğitim Dergisi, 169 (Edebiyat Özel Sayısı).

Binyazar, Adnan (1998). Ana Dili Öğretiminde Yazınsal Alanlara Açılım. (Editör: Ayşe Kilimci). Anadilinde Çocuk Olmak. İstanbul: Papirüs Yayınları, 327-339.

Cemiloğlu, Mustafa (2001). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. (3. Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.

Çeçen, Mehmet Akif ve Çiftçi Ömer (2007). “İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi”. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 173, 39-49.

Demirci, Celal ve Yapıcı, Mehmet (2007). “Ana Dili Olarak Türkçe’nin Öğretimi ve Sorunları”. Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 177-192.

Demirel, Özcan (2000). Türkçe Öğretimi (2. Baskı). Ankara: Pegema Yayıncılık. Dilidüzgün, Selahattin (1996). Çağdaş Çocuk Yazını. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Erkul, Rasih (2004). Cümle ve Metin Bilgisi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Göğüş, Beşir (1998). Anadili Eğitim Programlarının Niteliği. (Editör: Ayşe Kilimci). Anadilinde Çocuk Olmak. İstanbul: Papirüs Yayınları, 340-348. Güneyli, Ahmet (2008). “Metin Türlerine Göre Okuduğunu Anlama Becerisinin

Sınanması (Ankara Üniversitesi Örneği)”. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 179, 82-92.

Hatipoğlu, Necip A. (2000). Yazılı ve Sözlü Anlatım (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

İşeri, Kamil (2002). Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlköğretim Programına

Uygunluğunun İncelenmesi: Göstergebilimsel Bir Betimleme.

Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Karasar, Niyazi (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık. Kavcar, Cahit, Oğuzkan, Ferhan ve Aksoy, Özlem (2003). Yazılı ve Sözlü Anlatım.

Ankara: Anı Yayıncılık.

Kılıç, Durmuş (2005). Ders Kitabının Öğretimdeki Yeri. (Editör: Özcan Demirel). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Pegem A Yayınları, 37-53.

Kolaç, Emine (2009). “İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür Açısından Değerlendirilmesi”. Ulusal İnsan Bilimleri Dergisi, 6:1.

http://www.insanbilimleri.com Erişim Tarihi: 12.04.2009

MEB (2005). İlköğretim Türkçe Dersi (1-5. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

Onursal, İrem (2009). Türkçe Metinlerde Bağdaşıklık ve Tutarlılık.

http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/irem_onursal_turkce_metinler_ bağdasiklik_tutarlilik.pdf, Erişim Tarihi: 02.04.2009

Öz, Feyzi M. (2001). Uygulamalı Türkçe Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Özmen, Rüya Güzel (2001). “Türkçe Ders Kitabının Dört Temel Beceri Açısından İncelenmesi: Okuma Becerisi”. (Editör: Leyla Küçükahmet). Konu

Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Türkçe 1-8. Ankara: Nobel

Yayıncılık, 17-61.

Sallabaş, Eyyüp M. (2006). “Atatürk ve Türkçe”. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 7 (Atatürk Özel Sayısı), 118-121.

Sanal (2009). Metinlerin Özellikleri. www.edebiyatforum metnin özellikleri.mht,

Erişim Tarihi: 12.02.2009

Senemoğlu, Nuray (2001). Öğrenme Ürünleri Eğitimi (İlköğretimde Etkili Öğretme

ve Öğrenme Öğretmen El Kitabı). Ankara: Milli Eğitim

Bakanlığı Yayınları.

Sever, Sedat (2000). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.

Sözer, Akif M. ve Aksan, Nilgün (2008). “İlköğretim Türkçe Ders Kitabındaki Hikâye Edici Metinlerin Bağdaşıklık ve Tutarlılık Açısından İncelenmesi”.

VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 2-3-4 Mayıs. Ankara: Nobel Yayıncılık, 738-743.

Şengül, Murat (2005). İlköğretim 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlere

Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.

Tayşi, Karakuş Esra (2007). İlköğretim 5. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Hikaye ve

Deneme Türü Metinlerindeki Okuduğunu Anlama Becerilerinin Karşılaştırılması (Kütahya İli Örneği), Yüksek

Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Tebliğler Dergisi (2007). Mayıs 2007, C. 70, Sayı: 2596. Tebliğler Dergisi (2004). Nisan 2004, C. 67, Sayı: Ek-2559.

Tekşan, Keziban ve Özden, Mehtap (2-3-4 Mayıs 2008). “Türkçe Ders Kitapları Üzerine Bir Değerlendirme (Poster)”. VII. Ulusal Sınıf

Öğretmenliği Sempozyumu, 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale.

Temizyürek, Fahri (2008). “Farklı Türlerdeki Metinlerin İlköğretim 8. Sınıflarda Okuduğunu Anlamaya Etkisi”. Eğitim Araştırmaları, 30, 141-152. Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe Sözlük (10. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu

Yayınları.

Ulaş, Halim A. (2003). Cümle ve Metin Bilgisi. Erzurum: Aktif Yayınevi.

Ünal, Ebru (2006). Öykülerin Türkçe Öğretimindeki İşlevi ve 6., 7., 8.,Sınıf Türkçe

Ders Kitaplarındaki Yerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi,

Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay. Ünalan, Şükrü (2001). Türkçe Öğretimi (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.

Yangın, Banu (1999). İlköğretimde Türkçe Öğretimi (İlköğretimde Etkili Öğretme

ve Öğrenme Öğretmen El Kitabı). Ankara: Milli Eğitim

EKLER

EK.1. İNCELENEN İLKÖĞRETİM 1-5. SINIF TÜRKÇE DERS KİTAPLARI

EK.2. HİKÂYE EDİCİ METİNLERİN YAPILARINI DEĞERLENDİRME FORMU

EK.3. BİLGİ VERİCİ METİNLERİN YAPILARINI DEĞERLENDİRME FORMU

EK.4. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI DERS KİTAPLARI VE EĞİTİM ARAÇLARI YÖNETMELİĞİ

EK.5. T.T.K.B. DERS KİTAPLARININ İNCELENMESİNDE PUANLAMAYA ESAS OLACAK KRİTERLER KONULU YAZI

EK.6. T.T.K.B. İLKÖĞRETİM TÜRKÇE DERSİ KİTAPLARINI

(1-5.SINIF) İNCELEME ve DEĞERLENDİRME

ÖLÇÜTLERİ

EK.7. T.T.K.B. TÜRKÇE (1-5.) SINIF DERS KİTABI İNCELEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNDEN TEMALARDA BULUNMASI GEREKEN METİN TÜRLERİ İLE İLGİLİ ÖLÇÜTLER

EK 1

İNCELENEN İLKÖĞRETİM 1-5. SINIF TÜRKÇE DERS KİTAPLARI Kitabın Adı Yazarı/Yazarları Yayın Evi

İlköğretim Türkçe 1 Ders Kitabı Dr. A. Erol- M.Ö.Bingöl- S.Y.Çıplak-

R.Demiroğlu- A.Irmak-M.Ceylan Milli Eğt. Yay.

İlköğretim Türkçe 1 Ders Kitabı R.Tortop-N.Yıldırım-M.Tortop-F.Gültekin Top Yay./İzm. İlköğretim Türkçe 1 Ders Kitabı M.Aldı-C.Duran-A.Gündoğdu-Dr.M.Günyüz-

Uzm.İ.H.Karataş-M.A.Özkan-Ü.Uncu- Z.Yıldırım-M.Dönmez-E.Aydın

Erdem Yay./İst.

İlköğretim Türkçe 2 Ders Kitabı O.Coşkun-M.Emecen-M.Yurt-S.D.Okuyucu-

S.Arhan Milli Eğt. Yay.

İlköğretim Türkçe 2 Ders Kitabı F.Karanfilik-G.Değirmenci-N.Bilkan Harf Eğit. Yay./Ank.

İlköğretim Türkçe 2 Ders Kitabı M.Akıncı-H.Aslantaş-M.Azim Zambak Yay./İst.

İlköğretim Türkçe 3 Ders Kitabı K.Ardanuç-A.Çökmez-B.Küçüktepe-G.Toprak Milli Eğt. Yay. İlköğretim Türkçe 3 Ders Kitabı F.Karanfilik-G.Değirmenci-N.Bilkan Harf Eğit.

Yay./Ank.

İlköğretim Türkçe 3 Ders Kitabı A.Kapulu-A.Karaca Koza Yay./Ank.

İlköğretim Türkçe 4 Ders Kitabı H.Çanakcı-S.Yardımcı-E.B.Yetimoğlu-

K.Taşdemir-S.Özaykut Milli Eğt. Yay.

İlköğretim Türkçe 4 Ders Kitabı A.Kapulu-M.Ataman-A.Turan-H.S.Bozkurt-

A.Karaca- Koza Yay./Ank.

İlköğretim Türkçe 4 Ders Kitabı F.Karanfilik-G.Değirmenci-N.Bilkan-N.Özdem Harf Eğit. Yay./Ank. İlköğretim Türkçe 5 Ders Kitabı N.Gören-Z.Yener-A.İldeniz-S.H.Aksal-N.Sarıöz Milli Eğt. Yay.

İlköğretim Türkçe 5 Ders Kitabı A.Kapulu-A.Karaca Koza Yay./Ank.

EK 2

HİKÂYE EDİCİ METİNLERİN YAPILARINI DEĞERLENDİRME FORMU

Hikâye Unsurları Var Yok

Sahne Ana karakter

Problemin başlangıcı

Problem Problemi çözme teşebbüsleri

Sonuç Ana fikir

EK 3

BİLGİ VERİCİ METİNLERİN YAPILARINI DEĞERLENDİRME FORMU Metin Türü Tan ımlama Kronolojik Kar şı la şt ırma

Sebep-Sonuç Problem Çözme Yazar

ın Amac

Konu Ana Fikir Yard

ımc ı Fikir Var 1. S ın ıf Yok Var 3. S ın ıf Yok Var 3. S ın ıf Yok Var 4. S ın ıf Yok Var 5. S ın ıf Yok Var Toplam Yok

EK 4

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI DERS KİTAPLARI VE EĞİTİM ARAÇLARI YÖNETMELİĞİ (1) Resmî Gazete : 29.5.1995/22297 Tebliğler Dergisi : 3.7.1995/2434 Ek ve Değişiklikler: 1) 3.9.1996/22746 RG ( 7.10.1996/2463 TD ) 2) 5.4.1997/22955 RG ( 1.4.1997/2475 TD ) 3) 26.7.1997/23061 RG ( AĞUSTOS 1997/2479 TD ) 4) 4.9.1997/23100 RG ( EYLÜL 1997/2480 TD ) 5) 9.5.1998/23337 RG ( MAYIS 1998/2488 TD ) 6) 12.8.1998/23431 RG ( EYLÜL 1998/2492 TD ) 7) 9.1.1999/23578 RG ( MART 1999/2498 TD ) 8 ) 17.12.1999/23909 RG 9) 10.4.2003/25075 RG ( MAYIS 2003/2548 TD ) 10) 11.6.2003/25135 RG ( TEMMUZ 2003/2550 TD ) 11) 17.3.2004/25405 RG ( NİSAN 2004/2559 TD ) 12) 10.6.2004/25488 RG 13) 2.11.2004/25631 RG ( KASIM 2004/2566 TD ) 14) 5.4.2005/25777 RG ( NİSAN 2005/2571 TD ) 15) 18.5.2006/26172 RG ( MAYIS 2006/2584 TD ) 16) 4.7.2006/26218 RG (TEMMUZ 2006/2586 TD ) 17) 2.8.2006/26247 RG ( EYLÜL 2006/2588 TD ) 18) 1.9.2006/26276 RG ( EYLÜL 2006/2588 TD ) 19) 4.11.2006/26336 RG ( KASIM 2006/2590 TD ) 20) 16.02.2007/26436 RG (ŞUBAT 2007/2593 TD ) 21) 3.3.2007/26451 RG (MART 2007/2594 TD) 22) 4.4.2007/26483 RG 23) 28.11.2007/26714 RG BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç

Madde 1 – (Değişik: 17.3.2004/25405 RG) Bu Yönetmeliğin amacı, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında kullanılacak ders kitabı, temel ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı, bilgi iş ve işlem yaprakları ile diğer kitap ve eğitim araçlarının Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak hazırlanması, incelenmesi, değerlendirilmesi, kabulü, ilânı, seçimi, yayımlanması, dağıtımı ve ders kitabı/kitapları üreten başvuru sahiplerinde(2) aranacak şartlarla ilgili esas ve usulleri düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2 – (Değişik: 17.3.2004/25405 RG) Bu Yönetmelik, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında kullanılacak ders kitabı, temel ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı, bilgi iş ve işlem yaprakları ile diğer kitap ve eğitim araçlarının niteliklerinin belirlenmesi, hazırlanması, incelenmesi, değerlendirilmesi, kabulü, ilânı, seçimi, yayımlanması, dağıtımı ve ders kitabı/kitapları üreten yayın evlerinde aranacak şartlarla ilgili hususları kapsar.

Dayanak

Madde 3 – (Değişik: 17.3.2004/25405 RG) Bu Yönetmelik, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4 –

Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,

Başbakanlık: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığını, Kurul: Talim ve Terbiye Kurulunu,

Daire Başkanlığı: Yayımlar Dairesi Başkanlığını,

Birim: (Ek : 3.3.2007/26451 RG) Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında okutulan derslere ait öğretim programlarına bağlı olarak ders kitabı, eğitim aracı ve

Belgede İlköğretim okulları 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin türlerine göre yapılarının değerlendirilmesi (sayfa 68-112)