ALAEDDİN ÖZDENÖREN’İN DENEME KİTAPLARI

II.2.1. BATILILAŞMA ÜZERİNE

Alaeddin Özdenören, şair kişiliğinin yanında düşünce adamı kişiliğiyle de önemlidir. Kitap, deneme alanında kaleme aldığı ilk eserdir. “Sunuş”, “Neden Batı”,

“Batının Gerçek Yüzü”, “Batının Temelleri”, “İçimizdeki Batı”, “Gerçeğin İnsanı”

başlıklarıyla altı bölümden oluşur. Kitapta batının temelleri akıl, bilim ve felsefe olarak tanımlanır. İdeolojilerden ve saptırılmış kavramlardan bahseder. Yazar, aklın tek başına Tanrıyı gösteremeyeceğini, aksine aklın Tanrının ne olduğunu değil ne olmadığını görebileceğini vurgular. Çünkü Allah kendini bildirmeseydi akıl bunu kendi içinde bulamazdı. Akıl vahiy yoluyla bildirilen Allah’ı bulabilecek kabiliyette yaratılır. Özdenören, felsefenin çıkmazının bu noktadan geliştiğini ifade eder. Allah aklı, insana kendisini bildirmek ve tanıtmak amacıyla verir. İnsan tek başına akla dayanarak imanın prensiplerini bulamaz. İşte Materyalistler Allah’ı akıl yoluyla arayan insanlardır. Özdenören, aklın nasıl bir çıkmazda olduğunu ve felsefenin de bu temellere dayandığı müddetçe kısır bir döngünün içinden kurtulamayacağını ifade eder.

67

Beyan Yayınları’nın 24. küçük kitaplar dizisinin 23. kitabı olan Batılılaşma

Üzerine, 1983’te İstanbul’da yayınlanır. Toplam yüz dört sayfadır.

II.2.2. İNSAN VE İSLAM

Yazarın aynı doğrultudaki bir başka kitabıdır. Birinci kitaptaki dışa bakışa karşılık bu kez içe yönelir. Bakışını ideal Müslüman insana ve İslam’a yöneltir. Bir felsefeci olarak dili yalın ve anlaşılırdır.

“Önce İnsan” ve “İslam” başlıklı iki bölümde oluşan kitapta birinci bölüm; “İnsan Nedir?”, “Hayat Saçma mıdır?”, “Tabiata Bakış Farkı”, “Tabiat ve İnsan”, “Hayatın Anlamı”, “Politik Hayat”, İnsanın Geleceği”, “Kendini Arayan İnsan”

başlıklarından oluşur. Yazar, Müslümanların içinde bulundukları durumu anlatır. Bu durumu sadece anlatmakla kalmaz bir çözüm önerisi de göstermek ister. Fakat Müslümanların sorunlarına çözüm olabilecek güçte bir otorite yoktur. Tarihte Müslümanlar büyük devletler kurar. Bu devletler tüm İslam âleminin koruyuculuğunu üstlenir. Fakat şu an böyle bir devlet yoktur. Ezilen Müslümanların sığınabilecekleri bir gücün olmayışı zulmü suskunlukla seyreden insanlığı belki biraz anlamamıza yardımcı olabilir.

İkinci bölüm ise; “İnsanı Tanımak”, “Çağımız ve İslam”, İslam’ın Yapısı”,

İslam’ın Gerçekleri”, “İslam ve Çağdaş Sorunlar”, “İslam’ı Yaşamak”, “İslam’ın Görevi” başlıklarından oluşur.

Beyan Yayınları tarafından İstanbul’da basılır. Basım tarihi 1984’tür.

II.2.3. DEVLET VE İNSAN

Düşünce yazılarının üçüncü kitabıdır. Devlet anlayışını bu eserle verir. Batıdaki devlet anlayışından yola çıkarak insan ve devlet ilişkilerinin nasıl olması

68

gerektiğini sorgular. Devlet’in toplumun bir varlık şartı olduğu belirtilen kitapta, sağlıklı toplumlarda devlet-toplum bütünleşmesinin gerekliliği anlatılır.

“Sunuş”, “Batıda Devlet Arayışı”, “Sonsöz” bölümlerinden oluşur. Batının

geçirdiği devlet arayışları “Tabiat ve Tarih”, “İnsan ve Tarih”, “Dostoyevski’nin

Eserlerinden Devlet”, “Kilise ve Adalet”, “Mutlak Adalet”, “İnsana Bakış” ara

başlıklarıyla irdelenir.

Nehir Yayınları tarafından 1986 yılında İstanbul’da yayınlanır.

II.2.4. YAKINÇAĞ BATI DÜNYASI VE TÜRKİYEDEKİ YANSIMALARI

Yazarın felsefik yoğunluğu olan bir düşünce kitabıdır. İçindekiler bölümü konulmayan kitap, kısa bir “Sunuş” yazısıyla başlar. “Hümanizm” başlıklı bölümde Yakınçağ Batı dünyası düşünce planında incelenir. Ardından gelen Tanzimat’ın içeriği bölümünde bu düşüncenin İslam düşüncesine yansımaları anlatılır. “Birlik

Çabaları” başlığını taşıyan son bölümde ise bu konunun günümüze yansıyan

sorunları için çözüm önerileri sunar.

Özdenören, “Sunuş” yazısında “İşte bu kitap boyunca, içinde bulunulan zihin ve ruh tembelliğinin boyutları, batının gizli ve açık telkinleri Türkiye’deki batıcıların ‘yenilik arayışı’ adı altında, Batı düşüncesine nasıl teslim oldukları, Batı ve İslam düşüncesinin kaynaklarına da inilerek irdelenmektedir.” der.

Yüz seksen sayfalık kitap Akabe Yayınları tarafından 1986 yılında basılır.

II.2.5. GELECEĞİN İNSANI

Kitap, Batılılaşma Üzerine ve Yakınçağ Batı Dünyası ve Türkiye’deki

Yansımaları adlı kitapların birleştirilerek tekrar yayın hayatına geçirilmesinden

69

II.2.6. AÇILI/YORUM

“Bir edebi metnin sayısız tekliflerinden biri de düşünceler, hayaller, hatıralarla süslenmiş bir yolculuktur. Okur olarak hepimiz bazen metnin bizi götürdüğü yerlere doğru; bazen de metindeki küçük bir işaret vesilesiyle kendi imkanlarımızın bize sunduğu tamamen şahsi güzergahlara doğru yer alırız. Bir okur/yazar olarak Alaeddin Özdenören’in edebi metinlerin kapısından içeri girerek çıktığı yolculuklardan metnin ufuklarına açılarak ulaştığı yorumlardan oluşur. Bu yazılar kimi zaman bir şiirin içinden geçilerek olabildiğince şaşırtıcı menzillere ulaşırken kimi zaman da bir romanı didik didik eden bir çözümlemeye dönüşür.”128

Alaeddin Özdenören’in eseri:

“Kapı”, “İnsanın Zındanı”, “İnsan Şiirin Çobanıdır”, “Şiir Şairin Servetidir”, “Aşklar da Boy Verir”, “Kuşatma”, “Nehre Bakan Dağlardan”, “Görülmemiş İnsanlar Panayırı”, “Çocuğan veya Sessiz Haykırışlar”, “Sakın Düşmeyin Kuşlar”, “Uzakta Bir Kördüğüm”, “Kılıç ve Kadeh”, “Şiir Duası”, “Akan Sedye”, “Bir Cinayetin Tahlili” bölümlerinden oluşur. Kapak yazısında da

belirtildiği gibi yazar, o güne kadar hiç denemediği bir tarzı dener. Yazarın zihin dünyasındaki özgür çağrışımların daha iyi hissedilebildiği bir eserdir. Hece Yayınları tarafından ölümünün ardından 2004 yılında basılır.