2. OKSİ-GAZ İLE ALÜMİNYUM VE ALAŞIMLARININ KAYNAĞI
2.3. Alüminyumun Kaynağında Kaynak Dikişi Temizliğinin Önemi
Alüminyum ve alaşımlarının kaynağında kaynak sonrası kaynak dikişi hemen temizlenmelidir. Kaynak alanı uygun fırça ile fırçalandıktan sonra sulandırılmış nitrik asit ile temizlenmeli ve sabunlu suyla yıkanmalıdır.
Resim 2.6: İlave telin aleve yakın tutulması
UYGULAMA FAALİYETİ
Alüminyum kaynağını aşağıdaki işlem basamaklarına göre yapınız.
İşlem Basamakları Tavır ve Öneriler
• Kaynatılacak gereçlerin ek yerlerinin ve ilave telin raspalanarak (kazıyarak) yüzeydeki alüminyum oksidi alınız
• Kaynak ek yerine kaynağa başlama zamanını anlayabilmek için kırmızı
kalemle çizgi çiziniz
• Kaynak ek yerine ve ilave tele saf su ile karıştırılmış kaynak dekapanını sürünüz (Resim 2.2).
• Kaynak alevi olarak asetileni fazla alev oluşturunuz.
Resim 2.7: Kaynak alevi
• Kaynak için ön tavlama (200-300˚C) yapınız.
Resim 2.8: Kaynak için ön tavlama
• Kaynak pastasının ergimesi (kırmızı çizgi çizildi ise çizginin kaybolması ) ile kaynağa başlayarak kaynak dikişini çekiniz.
• Yanmalara karşı dikkatli olunuz.
• Emniyet tedbirlerini uygulayınız.
NOT: Bu işlem şart değildir. sürülen kaynak dekapanından da kaynağa başlama zamanı anlaşılır.
• Gaz kaçaklarına karşı tedbirli olunuz.
• Tavlama esnasında çevrenizde yanıcı ve tehlikeli madde bulunmamasına dikkat ediniz.
• Tavlama esnasında kendinizi, gaz hortumlarını ve yanınızda bulunan takımlarını üfleç alevinden koru
UYGULAMA FAALİYETİ
Resim 2.9: Kaynağın yapılması
• Kaynak ek yerinin bol su ile yıkanarak dekapanın olışturduğu asiti temizleyiniz.
• Çalışmalarınızda kaynak maskesi kullanınız.
• Çalışmalarınızda eldiven ve iş giysisi kullanınız.
•
Mesleğinizle ileilgili etik ilkelere
uygun davranınız.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyet kapsamında hangi bilgiler kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak belirleyiniz.
A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.
(...)1. Elementler tek tür atomlardan oluşan saf maddelerdir, katı (karbon, demir vb), sıvı (civa, brom vb), gaz (oksijen, hidrojen vb) hallerde bulunabilirler.
(...)2. Her zaman saf elementlerle istenilen özellikler elde edilemeyebilir. Bu nedenle birkaç elementi bir araya getirerek özellikleri daha da geliştirilmiş katı çözeltiler elde edilir.
(...)3. Alüminyum parlak gümüş renginde olup boksit madeninden elde edilmektedir.
(...)4. Alüminyumun yüzeyinde oluşan oksit tabakası ana metalin korozyona karşı direncini oldukça azaltmaktadır.
(...)5. Alüminyumun ergime sıcaklığı 660 ºC olup yoğunluğu 2,7 gr/cm 3’ tür.
(...)6. İyi seçilmiş bir kaynak pastasının kaynaktan önce ergiyerek oluşturduğu yayılma kaynak sıcaklığı hakkında bilgi verir.
(...)7. Alüminyum kaynağı için bir ön tavlamaya gerek yoktur.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
B. UYGULAMALI TEST
Yaptığınız uygulamayı değerlendirme ölçeğine göre değerlendirerek, eksik veya hatalı gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna gidiniz.
KONTROL LİSTESİ
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ EVET HAYIR Kaynatılacak gereçlerin ek yerlerini ve ilave teli raspalayarak
(kazıyarak) yüzeydeki alüminyum oksidi aldınız mı?
Kaynak ek yerine kaynağa başlama zamanını anlayabilmek için kırmızı kalemle çizgi çizdiniz mi? (Ya da, sürülen kaynak dekapanından kaynağa başlama zamanı tespit ettiniz mi?) Kaynak ek yerine ve ilave tele saf su ile karıştırılmış kaynak dekapanını sürdünüz mü?
Kaynak alevi olarak asetileni fazla alev oluşturdunuz mu?
Kaynak için ön tavlama (200-300˚C) yaptınız mı?
Kaynak pastasının ergimesi (kırmızıçizgi çizildi ise çizginin kaybolması ) ile kaynağa başlayarak kaynak dikişini çektin mi?
Kaynak ek yerini bol su ile yıkayarak dekapanın olışturduğu asiti temizlediniz mi?
EĞERLENDİRME
ÖLÇEĞİ
DEĞERLENDİRME
Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.
Cevaplarınızın tamamı evet ise modül değerlendirmeye geçiniz.
MODÜL DEĞERLENDİR
PERFORMANS TESTİ (YETERLİK ÖLÇME)
Modül ile kazandığınız yeterliği ölçmek için iki dökme demir ve iki alüminyum parçayı oksi-gaz ile birleştirerek aşağıdaki kriterlere göre kendinizi değerlendiriniz.
KONTROL LİSTESİ
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ
A – OKSİ-GAZ İLE DÖKME DEMİR KAYNAĞI EVET HAYIR
1
Ön hazılık yaptınız mı?
2
Kaynak sırasında meydana gelecek akmalara karşı tedbir aldınız mı?
3
Parça kalınlığına uygun bek seçimini yaparak asetileni fazla alevi oluşturdunuz mu?
4
Parçanın büyüklüğüne göre ön tavlama yaptınız mı?
5
Ergiyik banyosunu oluşturarak, kaynak sırasında kaynak pastası kullandınız mı?
6
Kaynak sırasında ergiyik banyosuna ilave tel ile karıştırdınız mı?
7
Kaynak dikişini ara vermeden tamamladınız mı? Kaynak edilen gerecin tamamını kaynak sonrası tekrar tavladınız mı?
8
Kaynatılan gereçleri uygun koşullarda soğuttunuz mu?
9
Kaynak ek yerinde oluşan dekapan artıklarını temizlediniz mi?
MODÜL DEĞERLENDİRME
B- OKSİ-GAZ İLE ALÜMİNYUM KAYNAĞI EVET HAYIR
1
Kaynatılacak gereçlerin ek yerlerini ve ilave telin raspalayarak (kazıyarak) yüzeydeki alüminyum oksidi aldınız mı?
2
Kaynak ek yerine kaynağa başlama zamanını
anlayabilmek için kırmızı kalemle çizgi çizdiniz mi? (Ya da, sürülen kaynak dekapanından kaynağa başlama zamanı tespit ettiniz mi?)
3
Kaynak ek yerine ve ilave tele saf su ile karıştırılmış kaynak dekapanını sürdünüz mü?
4
Kaynak alevi olarak asetileni fazla alev oluşturdunuz mu?
5
Kaynak için ön tavlama (200-300˚C) yaptınız mı?
6
Kaynak pastasının ergimesi (kırmızı çizgi çizildi ise çizginin kaybolması ) ile kaynağa başlayarak kaynak dikişini çektiniz mi?
7
Kaynak ek yerini bol su ile yıkayarak dekapanın olışturduğu asiti temizlediniz mi?
DEĞERLENDİRME
Yaptığınız değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.
Modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçları uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz.
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ 1’İN CEVAP ANAHTARI
SORULAR CEVAPLAR
1- D 2- Y 3- D 4- Y 5- D 6- D 7- Y 8- D 9- D 10- Y
ÖĞRENME FAALİYETİ 2’İN CEVAP ANAHTARI
SORULAR CEVAPLAR
1 D 2 D 3 D 4 Y 5 D 6 D 7 Y
Cevaplarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.
CEVAP ANAHTARLARI
ÖNERİLEN KAYNAKLAR:
¾ GÜLENÇ Behçet, Hakan ATEŞ, Demir ve alaşımlarının Fiziksel Metalurjisi, ANKARA. 1997.
¾ ÇALIŞKAN Hikmet, Metal İşleri Teknolojisi, Ankara 1990
ÖNERİLEN KAYNAKLAR
KAYNAKÇA
¾ GÜLENÇ Behçet, Hakan ATEŞ, Demir ve alaşımlarının Fiziksel Metalurjisi, ANKARA. 1997.
¾ KARABULUT Hasan, Öğretmen Ders Notları, ANKARA. 2005.
¾ ADSAN Kasım, Oksi-Gaz Kaynağı, ANKARA. 1988.
¾ ÇALIŞKAN Hikmet, Metal İşleri Teknolojisi, ANKARA. 1990.
¾ SERFİÇELİ Saip, Metal İşleri Meslek Teknolojisi-2, ANKARA. 1996.
¾ Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Atölyeleri, ANKARA. 2005.