Aile, Eğitim, Sağlık ve Özel Amaçlı Yardımları

Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıfları aracılığıyla yürütülen bu yardımlar için vakfa baĢvuru esastır. Yapılan yardımlar insanın en temel ihtiyaçlarını karĢılanması amacıyla yapılmakta ve devletin her zaman vatandaĢlarının yanında olduğu hissini vermektedir. Aile yardımları, Eğitim yardımları, Sağlık yardımları ve Özel amaçlı yardımlar bu konu baĢlığı altında ele alınacaktır.

2.3.4.2.1.1 Temel Gıda Yardımları

Ġhtiyaç sahibi ailelerin gıda, giyim vb. temel ihtiyaçlarının karĢılanması amacıyla her yıl alınan Fon Kurulu Kararı ile Ramazan ayı ve Kurban Bayramı öncesinde Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıflarına (merkez nüfusu olmayan büyükĢehir vakıfları hariç) birer periyodik pay tutarında kaynak

aktarılması Ģeklinde yürütülen yardım programıdır

(https://www.ailevecalisma.gov.tr).

50 Vakıfların periyodik paylarından yıl içerisinde yaptıkları gıda yardımları da dikkate alındığında Türkiye de ortalama 650 bin haneye yardım yapılmıĢtır.

(AÇSHB Faaliyet Raporu; 2016: 50).

2.3.4.2.1.2 Temel Barınma Yardımları

Oturulamayacak derecede eski, bakımsız ve sağlıksız evlerde yaĢayan ihtiyaç sahibi vatandaĢlara evlerinin bakım-onarımı ve ev eĢyası alımı için ayni veya nakdi olarak yapılan yardımlardır (https://www.ailevecalisma.gov.tr).

Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıfları barınma yardımları kapsamında periyodik paylarından ev onarım yardımı, ev yapımı, ev eĢyası yardımı, kira yardımı vb. türde yardımlar da yapabilmektedir.

BütünleĢik Sosyal Yardım Bilgi Sisteminden alınan istatistiklere göre tüm barınma yardımları kapsamında ortalama 20 bin hane için yardım yapılmıĢtır (AÇSHB Faaliyet Raporu; 2016: 50).

2.3.4.2.1.3 Yakacak Yardımı

2003 yılından itibaren, Türkiye Kömür ĠĢletmelerinden sağlanan kömür, SYD Vakıflarınca belirlenen ihtiyaç sahibi ailelere en az 500 kg olmak üzere ve standartlara uygun torbalanarak evlere teslim edilmek suretiyle bedelsiz olarak ulaĢtırılmaktadır (https://www.ailevecalisma.gov.tr). Uygulama da ise Vakıf Mütevelli Heyeti kararı ile en az 500 kg. olmak üzere kömür miktarı iklim Ģartları da göz önüne alınarak artırılabilmektedir.

Kömürün illere kadar ulaĢtırılması Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından sağlanmaktadır. Kömürün ihtiyaç sahibi ailelere dağıtımı ise Valiliklerin sorumluluğunda, Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıfları tarafından gerçekleĢtirilmektedir.

2.3.4.2.1.4 Eğitim Yardımları

Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıfları, ekonomik ve sosyal yoksunluk içerisinde bulunan ailelerin eğitim çağındaki çocuklarına yönelik olarak eğitim yardımında bulunabilmektedir. Bu anlamda yukarda açıkladığımız

51 ġartlı Eğitim Yardımı ve okumakta zorluk çeken muhtaç vatandaĢlarımıza Diğer Eğitim Yardımı adı altında vakıflar tarafından yardım yapılabilmektedir.

2.3.4.2.1.5 Sağlık Yardımları

Sosyal güvencesi olmayan vatandaĢların, Genel Sağlık Sigortası olsa bile ödeme güçlerini aĢan sağlık harcamalarının/tedavi giderlerinin karĢılanması için yapılan yardımlardır. Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıfları tarafından;

yukarda düzenli yardımlarda açıkladığımız ġartlı Sağlık, ġartlı Gebelik yardımlarının yanında, Diğer Sağlık Yardımları modülüyle ödeme güçlüğü çeken vatandaĢlara sağlık yardımı yapmaktadır. Diğer Sağlık Yardımı için doktorlar tarafından verilmiĢ, hasta olduğuna dair belge baĢvuru esnasında alınmaktadır.

Sağlık Yardımları kapsamında Genel Sağlık Sigortası(GSS) önem arz etmektedir. YeĢil kart kaldırılmıĢ yerine GSS getirilmiĢtir. 01.01.2012 tarihinden itibaren Genel Sağlık Sigortası Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıfları tarafından yapılmaktadır. Genel sağlık sigortalısının ve bakmakla yükümlü olduğu kiĢilerin sağlıklı kalmaları; hastalanmaları halinde sağlıklarını kazanmaları; iĢ kazası ile meslek hastalığı, hastalık ve analık sonucu tıbben gerekli görülen sağlık hizmetlerinin karĢılanması, iĢ göremezlik hallerinin ortadan kaldırılması veya azaltılması, iĢ kazası ve meslek hastalığına, kazaya, hastalıklara veya konjenital (doğuĢtan) nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan durumlarda vücut bütünlüğünün sağlanması amacıyla Kanununda sayılan sağlık hizmetlerinin finansmanı Kurumca sağlanmaktadır

VatandaĢlar kimliği ile Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıflarına baĢvuru yapmaktadır. Hesaplama yöntemi uygulanarak vatandaĢlardan gelirleri ve bazı gider hesapları düĢülerek hanedeki kiĢi baĢına düĢen gelir hesaplanmaktadır. KiĢi baĢına düĢen gelir; brüt asgari ücretin 1/3‟ünün altında olanların gelir kodu G0, brüt asgari ücretin 1/3‟ü ve fazlası olanların gelir kodu G1 çıkmaktadır. Gelir kodu G0 olanların primi Devlet tarafından ödenirken, gelir kodu G1 çıkanlar ise primlerini kendileri ödemektedir. Örneğin 2019 yılı verilerinden hareketle brüt asgari ücret tutarı asgari ücret komisyonu tarafından 2.558,40 TL olarak belirlenmiĢtir. Hanede kiĢi baĢına düĢen gelir 852,79 TL‟den (Brüt ücretin 1/3‟ü) az çıkan kimselerin gelir kod G0 olacağı için primi devlet tarafından karĢılanacaktır. Geliri 852,79 TL ve üzeri olanlar ise gelir kodu G1

52 olup bakanlığı belirlediği tutar olan 76,75 TL‟yi her ay yatırmak zorunda olacaktır.

Ayrıca Genel Sağlık Sigortası kapsamında gelir kodu G0 (sigorta pirimi devlet tarafından ödenen vatandaĢlar) Gelir Testine sahip vatandaĢlar; hastane muayene ücreti ve ilaç katkı paylarını Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıflarına baĢvurarak geri almaktadırlar.

2.3.4.2.1.6 Özel Amaçlı Yardımlar

Özel amaçlı yardımlar kapsamında ise sosyal yardımlaĢma ve dayanıĢma vakıfları aĢevi faaliyetleri baĢta olmak üzere, afetlerden ve terörden zarar gören vatandaĢlara yönelik yardımlar yürütülmektedir (Etki Analizi Raporu,2007:161).

ĠĢsizliğin ve yoksulluğun belirgin olarak yaĢandığı yerlerde Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢmayı TeĢvik Fonundan kaynak aktarılmak suretiyle Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıflarınca iĢletilen aĢevleri aracılığıyla ihtiyaç sahibi vatandaĢlara günlük sıcak yemek verilmektedir. Terör nedeniyle mağdur olan ve 3294 sayılı Kanun kapsamında olan vatandaĢlarımıza mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik yapılan yardımlar da özel amaçlı yardımlar kapsamında yer almaktadır (Etki Analizi Raporu, 2007:161).

Vakıflar kendilerine aktarılan periyodik paylarla Aile, Sağlık, Eğitim ve Özel Amaçlı Yardımları gerçekleĢtirmektedirler. Son yıllarda ise Proje Destekli Yardım Programları gittikçe yaygınlaĢmıĢtır. Bu projeler sayesinde vatandaĢların toplumsal ihtiyaçlarının karĢılanarak topluma entegre olmaları ve ekonomide aktif üretken duruma geçmesi amaçlanmıĢtır. Son olarak Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakıfları aracılığıyla Proje Destekleri ele alınacaktır.