Adil Dünya İnancı Açısından Yapılan Karşılaştırma Bulguları

Adam öldürme eylemini gerçekleştirmiş olan kadın hükümlülerin ailesinde şiddet olanlarla, ailesinde şiddet olmayanlar arasında, genel adil dünya inancı açısından anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Ailesinde şiddet olanların, diğer gruba göre, genel adil dünya inancı daha düşüktür. Ailesinde problem yaşadığı birinin olduğunu ifade edenlerle, ailesinde problem yaşadığı birinin olmadığını ifade edenler arasında, adil dünya inancı ve kişisel adil dünya inançları açısından anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Buna göre, ailesinde problem yaşadığı birinin olduğunu ifade edenlerin

172

adil dünya inancı ve kişisel adil dünya inancı daha düşüktür. Ailede şiddete uğrayan birey açısından bakıldığında; başkaları tarafından kontrol edemediği bir şekilde şiddete maruz kalması yaşamında olumsuz bir deneyim olarak yer etmektedir.

Dolayısıyla bireyin diğerlerine ve dünyaya ilişkin algısının olumsuz yönde şekillenebileceği düşünülebilmektedir. Diğer taraftan ailesinde problem yaşadığı birinin olması, kişinin kendisi ile ilgili bir durum olarak da görülebileceğinden, kadınların sadece kişisel adil dünya inancının düşük bulunması beklenebilmektedir.

Araştırma hipotezleri değerlendirildiğinde, adam öldürme eylemi nedeniyle hüküm giymiş olan kadınların çocukluk örselenme yaşantıları artarken, adil dünya inancı düşmekte ve sürekli öfkelerinin yükseldiği görülmektedir. Ailesinde şiddet olanlarla, ailesinde şiddet olmayanlar arasında öfke ifade tarzları açısından anlamlı farklılıklar beklenirken sonuç elde edilememiştir. Araştırmada psikolojik semptomlar açısından çocukluk örselenme yaşantıları, adil dünya inancı ve öfke ifade tarzları ile anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular ayrıntılı bir şekilde tartışılmıştır.

Araştırmanın Sınırlılıkları ve Öneriler

Araştırmanın sınırlılıklarının ve ilerideki çalışmalara katkı sağlayabilecek bir takım önerilerin aktarılması önem teşkil etmektedir.

Bu araştırmanın bulguları, kullanılan ölçeklerin güvenirlik çalışmalarından elde edilen sonuçlarla sınırlıdır. Ayrıca ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının belirli bir örneklem üzerinde yapılması, farklı örneklemlerde farklı sonuçların elde

173

edilebilme olasılığı nedeniyle sınırlılık teşkil etmektedir. Ölçeklerin yorumlanmasında kültürel bir takım faktörlerin etkili olabileceği de unutulmamalıdır.

Katılımcıların ölçeklerde yer alan maddeleri, öznel değerlendirmeleri doğrultusunda cevaplandırmaları, ölçeklere yansız cevap verilme olasılığını azaltabilmektedir.

Araştırmanın örneklemini sadece üç ilde cezaevinde bulunan adam öldürme eylemi nedeniyle hüküm giymiş olan kadınlar oluşturmaktadır. Bu durumda araştırmada elde edilen sonuçların, adam öldürme eylemini gerçekleştirmiş olan kadın hükümlülerin genelini kapsadığını düşünmek ve aynı özelliklerin olmasını beklemek doğru olmamaktadır. Bunun için daha fazla katılımcı ve bu konuyla ilgili araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Araştırmaya katılanların cinsiyet açısından sadece kadınları içermesi, adam öldürme eylemini gerçekleştirmiş olan bireylerin tümüne ilişkin bilgilerin elde edilmesinde sınırlılık oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulguların, ileride adam öldürme eylemi nedeniyle hüküm giymiş olan kadın ve erkeklerin karşılaştırıldığı araştırmalar açısından yarar sağlayabileceği düşünülmektedir.

Araştırmada adam öldürme eylemi nedeniyle hüküm giymiş olan kadınları karşılaştırmak açısından bir grubun olmaması, karşılaştırma grubuna göre değişkenlerin kadınlarda ne derece farklılık gösterdiğini görmek açısından sınırlılık yaratmaktadır. İleride karşılaştırma grupları kullanılarak yapılacak araştırmalar, elde edilen sonuçların, adam öldürme eylemi nedeniyle hüküm giymiş olan kadınlara özgü olup olmadığının anlaşılmasında bilgi sağlamak açısından yararlı olabilecektir.

174

KAYNAKLAR

Abayhan, Y. (2007). Suçlunun cezalandırılmasına ilişkin adalet algısında ve suçluya yönelik duygularda suçlunun, mağdurun ve suçun niteliklerinin etkisi.

Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Adler, F., & Adler, H. M. (1975). Sisters in crime: The rise of the new female criminal. New York: McGraw-Hill.

Adler, A. (2004), İnsanın Doğası, (çev: Aysen Teksen Kapkın), İstanbul, Payel Yayınları.

Ageton, S. S. (1983). The dynamics of female delinquency, 1976-1980. Criminology, 21(4): 555-84.

Akdoğan, H. (2005). Çocuğun cinsel istismarı ve Türkiye’de çocuk cinsel istismarını önlemeye yönelik çalışmalar. Polis Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-15.

Akgün, N. (1987). Adli Psikiyatri. Ankara: 81-85.

Aktürk, A. (2008). Ceza davalarına yansımış kadın kaynaklı şiddetin hukuksal ve adli tıbbi boyutu. Yüksek Lisans Tezi, T.C. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.

Akyol, S. & Sunar, D. (1982). Social Psychological Patternsof Homicide: A Comparison of Male and Female Convicted Murderers Sex Roles, Familyand Community in Turkey. (Çev. Çiğdem Kağıtçıbaşı), Indiana Vni. Press, Bloomington, s. 361.

175

Akyüz, E. (2000). Çocuğun Haklarının ve Güvenliğinin Korunması. Ankara, Meb Yayınları.

Albayrak, B. & Kutlu, Y. (2009). Ergenlerde öfke ifade tarzı ve ilişkili faktörler.

Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi, 2(3).

Algül, A., Ateş, M.A., Gülsün, M., Doruk, A., Semiz, Ü.B., Başoğlu, C., Ebrinç, S.

& Çetin, M. (2009). Antisosyal kişilik bozukluğu olgularında kendini yaralama davranışının saldırganlık, çocukluk çağı travmaları ve dissosiyasyon ile ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry, 10:278-285.

Altınay, G.A. & Arat, Y. (2007). Türkiye’de kadına yönelik şiddet. İstanbul, Punto Baskı Çözümleri.

Anderson, K.L. (1997). Gender, status and domestic violence: an integration of feminist and family violence approaches. Journal of Marriage and the Family, 59(3), 655-669.

Arata, C.M., Rohling, L.J., Bowers, D. & O’Brien, N. (2007). Differential correlates of multi-type maltreatment among urban youth. Child Abuse Negl, 31, 393-415.

Ataseven, C. (2006). Suça etki eden sosyal faktörler. Yüksek Lisans Tezi, T.C.

Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.

Avcı, M. (2005). Kasten öldürme ve kasten yaralama suçlarının manevi unsurlarını ayırt etmeye yarayan ölçütler. Kamu Hukuku Arşivi Dergisi, 86-98.

Avcı, R. (2006). Şiddet davranışı Gösteren ve Göstermeyen Ergenlerin Ailelerinin Aile İşlevleri, Öfke ve Öfke İfade Tarzları Açısından İncelenmesi.Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.

176

Avcı, R. & Güçray, S.S. (2010). An investigation of violent and nonviolent adolescents family functioning, problems concerning family members, anger and anger expression. Educational Sciences: Theory and Practice, 10(1), 65-76.

Avcı, A.F. (2009). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin arkadaş ilişkileri ve cinsiyete göre öfke düzeyleri ve öfke ifade tarzlarının incelenmesi.

Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.

Averill, J.R. (1983) Studies on anger and aggression: Implications for theories of emotion. Am Psychol, 38: 1145-1160.

Ayan, S. (2007). Aile içinde şiddete uğrayan çocukların saldırganlık eğilimleri.

Anatolian Journal of Psychiatry, 8, 206-214.

Aydın, O. & İşmen E. (2003). 18-25 yaş grubu erkeklerde çocukluk çağı örselenme yaşantısının incelenmesi. M.Ü. Ankara Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 18, 7-20.

Baccini, F., Pallotta, N., Calabrese, E. Pezzotti, P. & Corazziari, E. (2003).

Prevalence of sexual and physical abuse and its relationship with symptom manifestations in patients with chronic organic and functional gastrointestinal disorders. Dig Liver Dis, 34(4), 256-61.

Bahar, G., Savaş, H.A. & Bahar, A. (2009). Çocuk istismarı ve ihmali: bir gözden geçirme. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12): 51-65.

Balcıoğlu, İ. (2001). Şiddet ve toplum. İstanbul, Bilge Yayıncılık.

177

Balkaya, F. (2001). Öfke : Temel boyutları, nedenleri ve sonuçları. Türk Psikoloji Yazıları, IV, 7; 21-45.

Balkaya, F. & Şahin, N.H.(2003). Çok boyutlu öfke ölçeği. Türk psikiyatri dergisi, 14(3):192-202.

Bandura, A. (1973). Aggression: a social learning analysis. Englewood Cliffs, NJ:

Prentice-Hall.

Bartol, C.R. & Bartol, A.M. (2004). Introduction to Forensic Psychology: Research and Applicaion. Hindistan, Sage Publications.

Başpınar, T. (2008). Türkiye’de öldürme ve yaralama suçundan hüküm giyenlerin sosyal, kültürel ve ekonomik özellikler. Yüksek Lisans Tezi. Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Beck, A.T. (2005). Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar. (Çev. A. Türkcan).

İstanbul, Litera Yayıncılık.

Bennett, S., Farrington, D. P. & Huesmann, L. R. (2005). Explaining gender differences in crime and violence: the importance of social cognitive skills. Aggression and Violent Behavior, 10(3), 263-288.

Benson, D. & Ritter, C. (1990). Belief in a just world, job loss and depression.

Sociological Focus, 23, 49-63.

Berkowitz, L. (1990). On the information and regulation of anger and aggression:

A cognitive neoassociationistic analysis. American Psychologist, 45, 494–503.

178

Bernstein, D.P., Ahluvalia, T., Pogge D., Handelsman, I.(1997) Validity of the Childhood Trauma Questionnaire in an Adolescent Psychiatric Population, J of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 36:340-348.

Biaggio, M.K. (1989). Sex differences in behavioral reactions to provocation of anger. Psychol Rep, 64: 23-26.

Biaggio M.K. & Godwin W.H. (1987). Relation of depression to anger and hostility constructs. Psychol Rep, 61:87-90.

Birtek, F. (2009). Kasten öldürmeye teşebbüs ve kasten yaralama suçlarının manevi unsur bakımından ayırt edilmesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Falkültesi Dergisi, 58(2).

Bodur, S., İnfal, S., & Kurt, A. S. (2010). Kronik hastalığı bulunan adolesanlarda sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ile ilişkili faktörler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 9 (6): 645-650.

Bohm, R.M. & Vogel, B.L. (2001). A primer on crime & delinquency theory, third edition. In C.H. Meier (Eds). Wadsworth:Cengage Learning.

Bostancı N, Çoban Ş, Tekin, Z. ve ark. (2006). Üniversite öğrencilerinin cinsiyete göre öfke ifade etme biçimleri. Kriz Dergisi, 14(3):9-18.

Boulter, L. (2004). Family-school connection and school violence prevention. The Negro Educational Review, 55,1, 27–40.

Bulut, I.(1996). Genç anne ve çocuk istismarı. Ankara, Bizim Büro.

Burack, J. A., Flanagan, T., Peled, T., Sutton, H. Z., Zygmuntowicz, C., & Manly, J.T. (2006). Social perspective-taking skills in maltreated children and adolescents. Developmental Psychology, 42, 207–217.