KONULAR:
Soyadı:
Adı: Işığın Görmedeki Rolü
A. Aşağıdaki resimlere göre, ifadeler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazalım.
B. Aşağıdaki ifadeleri okuyalım. Noktalı yerlere “Görebiliriz”, “Göremeyiz” yazalım. ( Işık kaynağı kullanmadan. )
1 ( ... )1 numaralı varlık ışık üreten bir kaynaktır.
3 ( ... )3 numaralı varlık karanlık ortamları aydınlatır.
6 ( ... )1 numaralı varlık gündüz kullanılan bir kaynaktır. 2 ( ... )2 numaralı varlık ışık üreten bir kaynak değildir.
5 ( ... )2 numaralı varlıkla gece çevremizi aydınlatabiliriz. 4 ( ... )4 numaralı varlık Dünya’mızın ışık kaynağıdır.
7 ( ... )1 ve 4 numaralı varlıklar ışık kaynağıdır.
1 Maden ocağının içinde: ...
5 Gece vakti ormanda yürürken: ... 3 Denizin derinliklerinde: ...
7 Tünele girdiğimizde: ...
9 Hayvanların toprak altında yaptığı yuvalarda: ... 2 Gündüz vakti sokakta gezerken: ...
6 Okul bahçesinde oyun oynarken: ... 4 Işığı yanan adada: ...
8 Mağarada ilerlediğimizde: ... 10 1 2 3 4 D D Y D Y Y D Göremeyiz Görebiliriz Görebiliriz Görebiliriz Göremeyiz Görebiliriz Göremeyiz Göremeyiz Göremeyiz
C. Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerlere uygun ifadeleri yazalım.
D. Aşağıdaki soruları cevaplandıralım.
aydınlanmış Güneş net karanlık
aydınlık görme
ışık gece
1 ..., Dünya’mızın ışık kaynağıdır.
3 Görme olayının gerçekleşmesi için ... şarttır.
4 Işığın az olduğu ortamlarda varlıkları ... olarak göremeyiz.
7 Işık olmadan ... yolculuğu yapmak tehlikelidir. 2 Karanlık ortamlarda ... olayı gerçekleşmez.
5 Bir varlığın görülebilmesi için ortamın ... olması gerekir. 6 Işığın ulaşamadığı yerler ... ortamlardır.
8 İnsan gözü ... varlıkları görebilir.
1 SORU: Evlerde niçin gece lambası kullanılır?
Çünkü geceleri karanlık olduğundan görmemizi sağlar.
CEVAP:
3 SORU: Gece vakti çevremizdeki varlıkları niçin göremeyiz?
Gün ışığından yararlanamadığımız için çevremizi göremeyiz.
CEVAP:
2 SORU: Deniz fenerleri niçin yapılmıştır?
Karanlıkta gemileri uyarmak ve yol göstermek için yapılmıştır.
CEVAP:
5 SORU: Maden işçilerinin kaskları niçin ışıklıdır? Yer altında çalışırlar ve yer altı karanlıktır.
CEVAP:
4 SORU: Gece yolculuk yapan sürücüler niçin farlarını açarlar?
Karanlıkta önünü görmek ve diğer sürücülerin de onu görebilmesi için.
CEVAP: aydınlanmış Güneş net karanlık aydınlık görme ışık gece
Soyadı:
Adı: Görme Olayının Gerçekleşmesi
A. Aşağıdaki resmi inceleyelim. Soruları cevaplandıralım.
B. Aşağıdaki resmi inceleyelim. Soruları cevaplandıralım. 1 2 3 GÖRME OLAYININ GERÇEKLEŞMESİ Mehmet hangi varlıkları görebilir? Mehmet hangi varlıkları göremez?
a. 1 numaralı cisim hangisidir? Ses kaynağı
Işık kaynağı
b. Görme olayının nasıl gerçek-leştiğinin anlatıldığı bölümün ku-tucuğunu kırmızıya boyayalım.
Işık kaynağından çıkan ışınlar önce gözümüze, ardından var-lığa çarparak görme olayı ger-çekleşir.
Işık kaynağından çıkan ışınlar varlıklara çarparak gözümü-ze gelir. Göz, ışığı algılayarak görmemizi sağlar. 1. 1. 3. 3. 2. 2. 4. 4. Saat Davul Top Kitap Telefon Masa Sandalye Gitar
C. Aşağıdaki resmi inceleyelim. Soruları cevaplandıralım.
a. Arabanın görünmesinin nedeni nedir?
Ortam karanlık olduğu için ara-ba görünür hâle gelmiştir.
Arabanın üzerine ışık düştü-ğü için aydınlanmış ve görünür hâle gelmiştir.
b. Uçak ve helikopterin görünme-mesinin nedeni nedir?
Uçak ve helikopterin üzerine ışık düşmediği için görülebilir hâle gelmemişlerdir.
Uçak ve helikopter ışık kayna-ğıdır. Işık kaynaklarını görmek zordur.
1. ...
varlık
göz Görme olayının
gerçekleşebil-mesi için noktalı yere hangisi gel-melidir?
A. Işık B. Ayna C. Ses
2. Tünele giren taşıtlar niçin ışıklarını yakmaktadırlar?
A. Tünele girerken ışıkları yak-mak zorunlu olduğu için.
B. Tüneller karanlık ortamlar ol-duğu için.
C. Karşıdan gelen taşıtlarla ileti-şim kurmak için.
3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A. Görme olayının gerçekleşe-bilmesi için ortamın aydınlık olması gerekir.
B. Işığın olmadığı ortamlarda varlıkları göremeyiz.
C. Aynalar ışık kaynağı olduğu için karanlık ortamda görüle-bilirler.
Soyadı:
Adı: Doğal ve Yapay Işık Kaynakları
A. Aşağıdaki kelimeleri okuyalım. Işık kaynağı olanlarla olmayanları tablo-lara yazalım.
B. Aşağıdaki ifadeler doğal ve yapay kaynaklarla ilgilidir. İfadenin özelli-ğine göre noktalı yerlere “Doğal ışık kaynakları”, “Yapay ışık kaynakları” yazalım.
lamba radyo davul mum meşale
ayna el feneri mikrofon güneş
zurna 1. 2. 3. 4. 5. Işık Kaynakları 1. 2. 3. 4. 5.
Işık Kaynağı Olmayanlar
1 ... yapısında var olan ışığı yayarlar. 2 ... doğada kendiliğinden bulunurlar.
3 ... insanlar tarafından üretilmiş kaynaklardır. 4 ... insan etkisi olmadan ışık yayan kaynaklardır. 5 ... ışık üretmek için başka bir varlığa ihtiyaç
duyarlar.
6 ... kısa süreli ışık yayarlar. 7 Lamba Mum Meşale El feneri Güneş Radyo Davul Zurna Ayna Mikrofon Doğal ışık kaynakları Yapay ışık kaynakları Doğal ışık kaynakları Yapay ışık kaynakları Doğal ışık kaynakları Yapay ışık kaynakları
C. Aşağıdaki ışık kaynaklarının “doğal”, “yapay” olduğuna örnekteki gibi karar verelim.
1 SORU: Güneş nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin? CEVAP: CEVAP: 3 SORU: SORU: Niçin?
Mum nasıl ışık kaynağıdır?
CEVAP: CEVAP:
6 SORU: Masa lambası nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin?
CEVAP: CEVAP:
2 SORU: El feneri nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin?
CEVAP: CEVAP:
5 SORU: Meşale nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin?
CEVAP: CEVAP:
4 SORU: Yıldızlar nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin?
CEVAP: CEVAP:
7 SORU: Ateş böceği nasıl ışık kaynağıdır?
SORU: Niçin?
CEVAP: CEVAP:
Güneş doğal ışık kaynağıdır.
El feneri yapay ışık kaynağıdır.
Yıldızlar doğal ışık kaynağıdır.
Masa lambası yapay ışık kaynağıdır. Mum yapay ışık kaynağıdır.
Meşale yapay ışık kaynağıdır.
Ateş böceği doğal ışık kaynağıdır.
Çünkü kendiliğinden ışık yayar.
Çünkü insanlar tarafından üretilmiştir.
Çünkü kendiliğinden ışık yayar.
Çünkü insanlar tarafından üretilmiştir. Çünkü insanlar tarafından üretilmiştir.
Çünkü insanlar tarafından üretilmiştir.
Soyadı:
Adı: Doğal ve Yapay Işık Kaynakları
SORU: Ay, ışık kaynağı mıdır?
...
CEVAP:
SORU: Ay niçin parlak görünür?
...
CEVAP:
SORU: Ay, niçin ışık kaynağı değildir?
...
CEVAP:
SORU: Güneş, ışığını nereden alır?
...
CEVAP:
B. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Doğru olanlara “D”, yanlış olanlara “Y” yazalım. A. Aşağıdaki görseli inceleyelim. Soruları cevaplandıralım.
( ... ) Işık, karanlığı aydınlattığı için maddedir. ( ... ) Ayna yapay ışık kaynağıdır.
( ... ) Güneş, Dünya’mızın en büyük ışık kaynağıdır. ( ... ) Varlıkları görebilmemiz için ışığa ihtiyacımız vardır.
( ... ) Karanlık bir odada ışığı gözümüze tutarsak masayı görebiliriz. ( ... ) Yıldızlar doğal ışık kaynağıdır.
( ... ) Işık kaynağından çıkan ışıklar, varlıklara çarparak gözümüze gelir. Göz, ışığı algılayarak görmemizi sağlar.
( ... ) Lazer, doğal ışık kaynağıdır.
( ... ) Fazla ışık gözlerimiz için zararlı olabilir.
( ... ) Güneş gibi kuvvetli ışık yayan cisimlere çıplak gözle bakmak
gözleri-1 5 2 6 8 3 7 9 4 10 Ay ışık kaynağı değildir.
Güneş’ten yansıyan ışığın Ay’ın yüzeyinden yansıyarak Dünya’ya ulaşması sonucu parlar.
Çünkü Ay ışığını Güneş’ten almaktadır.
Güneş’in yapısında ışık vardır. Işığın kaynağı kendisidir.
Y Y D D Y D D Y D D
MİNİ TEST 7
1. ( ... ) Işık, varlıkları görmek için gereklidir.
( ... ) Güneş, gecemizi aydınla-tan en önemli ışık kaynağı-dır.
( ... ) Kendiliğinden ışık yayan kaynaklara doğal ışık kay-nağı denir.
Yukarıdaki ifadelere göre doğru olanlara “D”, yanlış olanlara “Y” yazdığımızda sıralama hangisi gibi olur?
A. D, D, Y B. Y, Y, D C. D, Y, D
2. Öğretmenimiz kendiliğinden ışık yayan varlıklara örnekler verme-mizi istedi.
Verdiğimiz örneklerden hangisi yanlıştır?
A. Güneş B. Şimşek C. Ay 3. Güneş’in batmasının ardından
evlerimizi, sokaklarımızı, stadla-rı aydınlatmak için kullanılan ışık kaynakları hangisidir?
A. Kendiliğinden ışık yayan kay-nakları
B. Yapay ışık kaynakları C. Doğal ışık kaynakları
4. Aşağıdaki iş yerlerinin hangisin-de ışık olmadan çalışmak mümkün değildir?
A. Hastane B. Maden ocağı C. Market
5. Aşağıdakiler ışık kaynağı olarak gruplandırıldığında hangisi dışta kalır?
A. Şimşek
B. Sokak lambası C. Mum
6. Aşağıdaki ışık kaynaklarından hangisinin parlaklığı diğerlerinden fazladır?
A. Mum B. Kibrit C. Lamba 7.
Ay ile ilgili aşağıdakilerden hangi-si doğrudur?
A. Ay, etrafına ışık yaydığı için doğal ışık kaynağıdır.
B. Ay, ışık kaynağı değildir. Gü-neş’ten aldığı ışıkla parlak gö-rünür.
C. Ay, kendiliğinden ışık yaymadı-ğı için yapay ışık kaynayaymadı-ğıdır.
Soyadı:
Adı: Ses Her Yönde Yayılır
A. Aşağıdaki kaynakları uygun tabloya yazalım.
B. B tablosundaki ifadeler, A tablosundaki ifadelerin devamıdır. Rakamları kullanarak ifadeleri eşleştirelim.
lamba düdük Güneş radyo el feneri
piyano meşale zil mum horoz
IŞIK KAYNAKLARI SES KAYNAKLARI
Çevremizdeki sesleri Çevremizdeki her sesin Ses üretebilen varlıklara Bazı varlıklar hem ses İnsanlar ses telleri
Bazı varlıkların sesi yüksek
(...) ses kaynağı denir. (...)
(...) bir kaynağı vardır. (...) ile ses üretir.
(...) bazı varlıkların ise düşüktür. (...) hem de ışık kaynağıdır.
kulak duyu organımızla algı-larız. 1 1 3 3 2 2 4 4 5 5 1. 2. 3. 4. 5. 6. Düdük Radyo Piyano Zil Horoz Lamba Güneş El feneri Meşale Mum 3 1 2 5 6 4
D. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. “SES HER YÖNDE YAYILIR.” düşüncesinin kanıtı olan cümleleri aşağıya yazalım.
E. Aşağıdaki soruları cevaplandıralım. 1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A. Çevremizde bir çok ses kay-nağı vardır.
B. Ses her yönde yayılır. C. Her varlık ses kaynağıdır.
3. Öğretmen, sesin her yönde yayıl-masıyla ilgili örnekler vermemizi söyledi. Aşağıdaki örneklerden hangisi yanlıştır?
A. Mağazada yapılan anonsun müşteriler tarafından duyulması. B. Deniz fenerini gören
gemile-rin karaya yanaşmaması. C. Zilin çalmasıyla öğrencilerin
teneffüse çıkması. 2. Aşağıdaki ifadelerden hangisi
“Ses her yönde yayılır.” düşünce-sini kanıtlar?
A. Kırmızı ışık yanınca otomobil-lerin durması.
B. Konserdeki insanların müzik sesini duyması.
C. Hakemin işaretiyle tüm yarış-macıların koşmaya başlaması.
4. Aşağıdaki taşıtların hangisinde uyarı amaçlı ses kullanılmaktadır?
A. B.
C. Spor salonunda hakemin çaldığı düdüğü seyircilerin duyması. Serkan’ın ders çalışırken kulaklıkla müzik dinlemesi.
Gök gürültüsünün herkes tarafından algılanması. Okulda çalan alarmın tüm sınıflara ulaşması. Ebru’nun cep telefonundan annesiyle konuşması. Sesi duyan koyunların çobanın yanına gelmesi.