• Sonuç bulunamadı

Tablo 6: Koyunoğlu Müzesi Kütüphanesindeki 13450 Numaralı Şiir Mecmuasının MESTAP’a Göre Muhteva Tablosu

S. No Mahlas Matla‘ Beyti / Bendi Mahlas / Makta‘ Beyti / Bendi Nazım Şekli Türü / Birim

8. Ĥalvetí ķanın ala gözlerüñ içer ĥışm ıla

Leblerüñ raģm eylese n’ola penāhumdur benüm

Nüh felekden kim görinür göze reng-i āsumān

Vaŝluñuñ derdi-y-ile hecrüñde āhumdur benüm

Gazel/9 -.--/-.--

/-.--/-.-

112b Aģmedí Bende olduġum ķapuñda ķadr-i

cāhumdur benüm

Bu sözi ki didüm ol Ĥālıķ güvāhumdur benüm

Yüzini šopraġ idüpdür yoluña bu

Aģmedí

Ol ümíde ki_eydesin şol ĥāk-i rāhumdur benüm

Gazel/7 -.--/-.--

/-.--/-.-

112b - ˘Aķl-ı evvel rāned ber ˘aķl-ı dovom Māhí ez-ser gonde gerded ney zi-dom

- Matla‘/1 -.--/-.--

/-.-

Farsçadır, der- kenar olarak yazılmıştır. 113a Şeyĥí Bir gün göñülden cān[um]ı dildāra íśār

eyleyem

Bímār gözi dem-be-dem ĥaste ciger ķanın içer

Gazel/7 --.-/--.-

173 [Evvel]: Dîvân’dan (Biltekin 2018: 123) tamamlandı. 174

Redif gereği “eyleyem” yerine “ideyüm” ibaresi uygundur.

175

Mısra vezne göre eksiktir.

[Evvel]173 özümden el çekem pes ˘azm-i dídār eyleyem

Şeyĥí didügi bu-y-ımış bímāra tímār eyleyem

113a Ģassān Niçe bir senden ıraķ nāle vü feryād eyleyem174

Beni gel vaŝla irür kim cānumı şād ideyüm

Niçe bir sensüzin cevr ide Ģassāna bu hecr175

Ya nice men bu ġaríb cānuma iĥdād ideyüm

Gazel/5 ..--/..--

/..--/..-

113a Źātí Ķadr-i ˘ışķı bilmez idüm bende-i pír olmasam

Herkesi Mecnūn ŝanurdum bend-i zencír olmasam

Mā-ģaŝal levś-i cehāletle ķalurdum

Źātiyā

Āb-ı tevģíd ü ma˘ārif birle tašhír olmasam Gazel/5 -.--/-.-- /-.--/-.- Der-kenar olarak yazılmıştır. 113b Nebātí ˘Işķ-ıla cān u göñülden mübtelāñam

dōstum

Yüz süre ķapuña geldüm bir gedāñam dōstum

Bir kemíne kemterem dirler Nebātí bendeñe

Gice gündüz ķābil-i medģ ü śenāñam dōstum

Gazel/7 -.--/-.--

/-.--/-.-

113b Nebātí Çín-i zülfüñ miske beñzetdüm ĥašāsın bilmedüm

Key períşān söyledüm bu yüz ķarasın bilmedüm

İy Nebātí beñzedüp ķaddini yāruñ Sidreye

Müntehā didüm velí ķadd-i ˘alāsın bilmedüm Gazel/7 -.--/-.-- /-.--/-.- Bu gazelin matla‘ı, Ahmed Paşa’nın bir gazelinin matla‘ı (Tarlan 1966: 244) ile aynıdır.

114a Ŝafí Benem evvel hevādār-ı ˘Alíyem

Ki ol şāh-ı cihāndur ben rehiyem

Eger adım kimesne bilmez-ise Sözümden yād ķılsun kim Ŝafíyem

Gazel/7 .---/.---

/.-- 114a - Nažar kon bā men-i miskín ki men muştāķ-i

dídārem

Be-ģaķķ-i ān ruĥ-i rengín ki men muştāķ-i dídārem

Şenídem men cemālet-rā šaleb-kerdem u ģālet-rā

Be-ģaķķ-i ĥašš-i ĥālet-rā ki men muştāķ-i dídārem Nazm/4 .---/.--- /.---/.--- Farsçadır, der- kenar olarak yazılmıştır. 114b Nižāmí Dir-isem ģüsn-i dil-efrūzuña ˘āşıķ

degülem

Sözüm işitme ki bu da˘víde ŝādıķ degülem

Leblerüñ şerbetidür derd-i Nižāmíye devā

Šıbbı yaĥşı bilürem ŝanma ki ģāźıķ degülem

Gazel/5 ..--/..--

176

Mısra vezne göre fazladır.

177

Vezin açısından “şehā” yerine “şāhā” ibaresi uygundur.

178

Bu tercî‘-i bendin tamamı 7 benddir. Mecmuaya burada alınan bend, 3. benddir. Ancak bendin son beyti Dîvân’dakinden farklıdır. Tabloya söz konusu bendin sadece ilk ve son (1. ve 7.) beyitleri yazılmıştır.

114b Nižāmí Vaķt-i güldür šaleb-i bāde-i gül-reng idelüm

Naġme-i çeng-ile ˘ıyş itmege āheng idelüm

Bezm-i ˘ışķuñda Nižāmí ger ura lāf-ı ĥıred

Alalum ˘aķlını bir cur˘a-y-ıla deng idelüm

Gazel/7 ..--/..--

/..--/..-

115a Fetģí Düşeli senden cüdā bi’llāh ki ĥānum sensidüm

Görenüñ yaşı aĥar āb-ı revānum sensidüm

Fetģíyem ki ŝaldum uş dil ķayd-ı ˘ışķuñ baģrına

Dür dişüñ ġavvāŝıyam iy baģr-ı kānum sensidüm

Gazel/6 -.--/-.--

/-.--/-.-

115a Şeyĥí El-ģamdülillāh ölmiş-iken yine cāna irmişem176

Cān ŝoģbetinde devlet-i cānāna irmişem

Şehā177 bu milk esāsı saña pāyidār ola Yaşuñ zamāne ˘ömri gibi [bí-]şümār ola

Tercî‘-i bend178/1

--./-.-./.- -./-.-

Şeyhî’ye ait bir tercî‘-i bendden alınmıştır (Biltekin 2018: 47-52). 115b Ģaķíķí Šālib-i yāram velí hem yāra müştāķ

olmışam

Vālih [ü] sergeşte-em dídāra müştāķ olmışam

İy Ģaķíķí da˘ví[-i] Manŝūr eger ķılsañ n’ola

Nāŝır-ı Manŝūra ģayrān dāra müştāķ olmışam

Gazel/7 -.--/-.--

/-.--/-.-

115b Ĥalílí Ben ki dervíş olmışam şāh-ı cihāndan fāriġam

Bende-i sulšān-ı ˘ışķam ín ü āndan fāriġam

Ol Ĥalílíyem ki faķr u faĥra ķıldum iĥtiyār

Raĥt u baĥt u tāc [u] taĥt u ĥānümāndan fāriġam

Gazel/7 -.--/-.--

/-.--/-.-

116a Ĥalílí Yüri hey bí-vefā yār epsem epsem Beni söyletme zinhār epsem epsem

Ĥalílí ģasretüñden düşdi bímār Bulınmaz derde tímār epsem epsem

Gazel/7 .---/.---

/.-- 116a Ĥalílí Bu riķ˘aˇi kim ol şeh-i ĥūbāna yazaram

Hecr āteşine ģasret-ilen yanayazaram

Ķılma Ĥalílí nāle vü feryād çoķ kim uş Bülbül ģikāyetini gülistāna yazaram

Gazel/5 --./-.-./.-

-./-.- 116b Ĥalílí Çün gülşen-i cemālüñe ķıldı nažar

gözüm

Šañ mı dökerse žulm-ile ĥūn-ı ciger gözüm

Mihmān olursa bir gice vaŝluñ Ĥalíliye Şükrāne dāmenini döker pür-güher gözüm

Gazel/7 --./-.-./.-

179

Vezin açısından “aķıdduķça” yerine “aķduġınca” ibaresi uygundur.

180 Mısra vezne uymamaktadır.

116b Ĥalílí Aķıdduķça179

çeşmesinden çeşmümüñ mādām dem

Dem mi fevt olur ki göndermez dile peyġām-ı ġam

Kemlik eyler kemterín kelbüñden iy kāmil vücūd

Geldügince bu Ĥalílí ĥasteden mādām dem

Gazel/9 -.--/-.--

/-.--/-.-

117a Meşrebí Gelüñüz cān-ıla biz ˘ışķa ĥarídār olalum Baķalum āyineye šālib-i dídār olalum

Çün kesād oldı bugün şi˘r-i Ża˘ífí ĥāk olup180

Meşrebí söz yirine la˘l-i güher-bār olalum

Gazel/5 ..--/..--

/..--/..-

117a Ŝafí Alalı göñlümi ol zülf-i semen-sāy begüm Yıllar oldı çekerem derd ü ġamuñ hāy begüm

Eyleme şimdi beni illere rüsvāy begüm Kerem it hāy begüm begcügezüm hāy begüm

Nice bir ġamzelerüñ baġrumı derd-ile dele

Dilegüñ cān-ısa cānā vireyin saña dile Raģm ķıl [sen bu] Ŝafí ĥaste vü āşüfte- dile

Kerem it hāy begüm begcügezüm hāy begüm

Murabba‘/7 ..--/..-- /..--/..-

Mütekerrir murabba‘dır.

118a Nižāmí İy ŝaçı sünbül yüzi gül zülf[i] reyģānum benüm

Yoluña olsun fedā ˘aķl u dil ü cānum benüm

Ķullaruñı bí-günāh öldürmek-ise ˘ādetüñ

Pes Nižāmí bendeñüñ ŝuçı ne sulšānum benüm

Gazel/7 -.--/-.--

/-.--/-.-

118a Aģmed ˘Işķ šasın çıñradan āh u fiġānumdur benüm

Söylenen dillerde şimdi dāsitānumdur benüm

Cān-ı Aģmedden yaratmış cismüñi cān- āferín

Ol bu ma˘níden dimişdür saña cānumdur benüm

Gazel/7 -.--/-.--

/-.--/-.-

118b Kemālí Nigāruñ zülf[i] sevdāsın ki tā ben derd-i ser ķıldum

Dilüm dívāne vü ˘aķlum cünūn u b[í]- ĥaber ķıldum

7. Bugün şi˘r-ile ˘ālemde Kemālí