2.7.1. Malzemeler (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Lynn 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012).
Tepsi içinde;
Ġlaç Kartı
Ġlaç çekilmiĢ halde enjektör ve iğne
Antiseptik Solüsyon (%70‟lik alkol/Kurum politikasına uygun antiseptik solüsyon)
Pamuk Eldiven Atık kabı
2.7.2. Ġntramüsküler enjeksiyon uygulaması iĢlem basamakları
1.Ġlaç isteminden hastanın adını, ilacın adı, dozu, zamanı ve uygulama yolu kontrol edilir. Ġlaç hakkında bilgi edinilir. Hastanın kimliği kontrol edilir. Hastaya iĢlem ve amacı açıklanır (Rodger ve King 2000, Cocoman ve Murray 2008, Sabuncu ve Akça Ay 2010, Perry ve Potter 2010, Akça Ay 2011, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Lynn 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012 ).
2.Malzemeler kolay ulaĢılabilir biçimde temiz bir alana yerleĢtirilir (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Perry ve Potter 2010, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Lynn 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012).
3.Odanın kapısı veya perdesi kapatılır (Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Lynn 2011, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011)
4.El hijyeni sağlanır ve tek kullanımlık eldivenler giyilir (Gray ve Miller 2008, Hunter 2008, Perry ve Potter 2010, Lynn 2011, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012)
5.Enjeksiyon alanında açık kalmasına gerek olmayan bölümler örtülür (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Lynn 2011, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012).
6.Kasların hacmi ve yapısını değerlendirerek uygun enjeksiyon bölgesi seçilir. Deri yüzeyi hassasiyet ve sertlik açısından palpe edilir. Bölgede enfeksiyon ya da ezilme olup olmadığına dikkat edilir. Bir enjeksiyon yeri seçerken çürük, sertleĢmiĢ, kas atrofisi geliĢmiĢ, kan akımı azalmıĢ ya da enfeksiyon bulguları gösteren bir bölge kullanılmamalıdır (Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012).
7.Seçilen bölgeye uygun pozisyon verilir. Ventrogluteal bölgeye enjeksiyon yapılırken hasta yan ya da sırtüstü uzanır, enjeksiyon yapılacak taraftaki kalçası ve dizi fleksiyondadır. Prone pozisyonunda ayak parmakları birbirine bakacak Ģekilde çevrilir (DeLaune ve Ladner 2002, Sabuncu ve Akça Ay 2010, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011).
8.Enjeksiyon bölgesinin tespit edilmesi sırasında sol kalça için sağ el, sağ kalça için sol el kullanılır. HemĢire kasın yerini belirlemek için, el ayasını hastanın kalçası üzerinde femurun büyük trokanteri üzerinde, baĢparmağı kasığı gösterecek biçimde, iĢaret parmağı ise anterior superior iliak spina üzerinde olacak Ģekilde elini yerleĢtirir ve orta parmağını iĢaret parmağından olabildiğince uzak hastanın kalçasına doğru açar (Greenway 2004, Sabuncu ve Akça Ay 2010, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Berman ve Synder 2012) .
9.ĠĢaret parmağı, orta parmak ve iliak çıkıntı V biçiminde bir üçgen alan oluĢturur; enjeksiyon yeri bu üçgenin ortasıdır (Greenway 2004, Sabuncu ve Akça Ay 2010, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Berman ve Synder 2012) .
10.Enjeksiyon yeri %70‟lik alkol /(kurumun tercih ettiği antiseptik solüsyon) ile silinir. Merkezden dıĢarıya doğru dairesel bir Ģekilde 5 cm2
çapındaki bir alan silinir. Kuruması için 30 saniye beklenir. (Workman 1999, Rodger ve King 2000, Nicoll ve Hesby 2002, Delaune ve Ladner 2002, Gray ve Miller 2008, Sabuncu ve Akça Ay 2010, Lynn 2011, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011).
11.Tampon veya steril gazlı bez pasif elin üçüncü ve dördüncü parmakları arasında tutulur (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011).
12.Alkol ile silinen bölgeye dokunmadan, aktif olmayan el ile belirlenen bölge üzerindeki deri baĢparmak ve iĢaret parmağı arasında gerdirilir. (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Akça Ay 2011)
13.Enjektör aktif elin baĢparmak ve iĢaret parmağı ile kalem tutar gibi tutulur (Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Akça Ay 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012).
14.Hava kilidi tekniği uygulamak için enjektöre istenen ilaç miktarını çektikten sonra ilave olarak 0.2 ml hava çekilir. Hava kabarcığının ilacın üstünde ve pistonun hemen önünde olup olmadığı kontrol edilmeli, değil ise enjektöre birkaç kez vurularak hareket etmesi sağlanmalıdır (Workman 1999, Rodger ve King 2000, Ulusoy ve Görgülü 2001, Sabuncu ve Akça Ay 2010).
15.Enjeksiyon uygulanır:
a.Enjektörün iğnesi 90 derecelik açıyla girilir ( Workman 1999, Rodger ve King 2000, Bulut vd 2007, Gray ve Miller 2008, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012).
b.Ġğne dokuya girdikten sonra aktif olmayan el yavaĢça serbest bırakılır ve piston tutulur (Sabuncu ve Akça Ay 2010).
c.Piston 5-10 saniye kadar geri çekilir. Eğer enjektörün içine kan gelmiyorsa ilaç 1 ml/10 saniye hızında yavaĢ yavaĢ enjekte edilir. Eğer kan gelirse iğne tamamen geri çıkarılır ve yeniden iĢlem baĢtan baĢlanır (Rodger ve King 2000, Nicoll ve Hesby 2002, Gray and Miller 2008, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Lynn 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012 ).
d.Ġlaç uygulandıktan sonra 10 saniye beklenir daha sonra iğne düzgün ve seri biçimde çıkarılır ve enjeksiyon yerine kuru tampon ya da gazlı bez yerleĢtirilir (Gray ve Miller 2008, Hunter 2008, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Berman ve Synder 2012).
Z Tekniği uygulanacaksa;
-Üstteki deri ve subkutan doku dominant olmayan elin yan tarafı ile yaklaĢık 2,5-3,5 cm yana doğru kaydırılmalıdır. Enjeksiyon uygulanıncaya kadar deri bu Ģekilde tutulur (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Lynn 2011, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011).
-Cildi yana çekmeye devam ederken iğneyi 90 derecelik açı ile batırılır (McConnell 1993, Pullen 2005, Sabuncu ve Akça Ay 2010, Lynn 2011).
-Cildi yana doğru çeken aktif olmayan elin baĢ ve iĢaret parmağı ile ajutaj desteklenir (Sabuncu ve Akça Ay 2010).
-Aktif el ile aspire edilir, kan gelmezse ilaç verilir. Ġlacı verdikten sonra 10 saniye aynı pozisyonda beklenir (Keen 1990, Workman 1999, Sabuncu ve Akça Ay 2010, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Lynn 2011, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b).
-Daha sonra iğne düzgün ve seri biçimde çıkarılır ve enjeksiyon yerine kuru tampon ya da gazlı bez yerleĢtirirken kaydırdığınız doku serbest bırakılır (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Lynn 2011).
16.Nazikçe bası uygulanır. Masaj yapılmaz (Workman 1999, Perry ve Potter 2010, Lynn 2011, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Berman ve Synder 2012).
17.Hastaya rahat bir pozisyon verilir ve iĢlem kaydedilir (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Lynn 2011, Berman ve Synder 2012).
18.Güvenlik kılıfı olan enjektörü ve iğneyi koruyucu kapağını takmadan, delici kesici alet atık kutusuna atılır (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Lynn 2011, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Berman ve Synder 2012).
19.Kirli malzemeler atılır, eldivenler çıkarılır ve el hijyeni sağlanır (Gray ve Miller 2008, Taylor vd 2011a, Taylor vd 2011b, Lynn 2011, Atabek AĢtı ve Karadağ 2011, Berman ve Synder 2012 )
20.Uygulamadan sonra belirli aralıklarla etki ve yan etkiler açısından hasta gözlemlenir (Sabuncu ve Akça Ay 2010, Taylor vd 2011a, Lynn 2011).