Ġlköğretim 5 Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitaplarında Çevre Eğitim

a)Sosyal Bilgiler

Kitapta 8. ünite “Hepimizin Dünyası” ünitesidir. Temadaki konular Ģunlardır:

 Ġthal ve Ġhraç Ürünlerimiz

 Almanya‟dayız

 Nil‟in Ülkesi

 Bir Kahve Arası

 Beyaz Altın Ülkesi

“Japonya‟da Bir Gemi” konusunun derse hazırlık bölümünde yapılan etkinliklerden bir kaçı da Ģöyledir:

 Ormanla ilgili bir türkü ya da Ģarkı söyletilebilir.

 Türkiye‟de ormancılıkla ilgili bir araĢtırma istenebilir.

 Türkiye‟de çevrecilik konusuyla ilgili bir araĢtırma istenebilir.

 Türkiye‟de enerji kaynakları konusunda bir araĢtırma istenebilir.

b)Türkçe

Kitapta 3. Tema olan Sağlık ve Çevre temasında, “YeĢil Örtü” ve “Bizden Sonraki Çocuklar Ġçin” isimli Ģiirler ile “YeĢille Mavinin Ölümü” adlı metin yer almaktadır.

YeĢil Örtü isimli Ģiirde ön hazırlık olarak öğrencilerden konuyla ilgili resim, fotoğraf, CD, kaset, belgeseller, gazete kupürleri ve yazılar getirmelerini istenmektedir. Öğretmenlerden ise sınıfa “orman” konulu belgesel getirmeleri, “orman” konulu Ģarkılar söyletmeleri, “ Daha önce ağaç dikme etkinliklerine katıldınız mı?”, “Doğayı neler güzelleĢtir?” gibi sorular sormaları önerilmektedir.

“Çevrenizde yetiĢen ağaç türleri nelerdir?”, “Orman ürünlerini nerelerde kullanırız?” gibi sorular sorularak konu günlük hayatla iliĢkilendirilir. Fen ve Teknoloji dersinin 6. ünitesinin 2.1 kazanımı “ Canlıların Dünyasını Gezelim, Tanıyalım” ünitesi “Gözlemleri sonucunda çevresindeki bitkilerin benzerlik ve farklılıklarını listeler.” kazanımıyla iliĢkilendirilmelidir.

AraĢtırma bölümünde ise yurdumuzun ormanıyla ünlü yerlerini internet, ansiklopedi ve atlas gibi kaynaklardan araĢtırmaları, yurdumuzun bölgelerindeki orman dağılımını göstermeleri istenmelidir.

Kendini ifade etme bölümünde öğrencilere gönüllü çevre kuruluĢlarının çalıĢmalarını yeterli bulup bulmadıkları, ormanlara ve çevreye zarar verilmemesi için nasıl caydırıcı olunabilir konularında fikirleri alınabilir.

Ölçme değerlendirme bölümünde, “YeĢil Örtü” metnini okuduktan sonra doğayı korumak için neler planlıyorsunuz? değerlendirme sorusunun cevabı istenmelidir.

“YeĢille Mavinin Ölümü” adlı metnin hazırlık bölümünde öğrencilerden çevre kirliliğiyle ilgili afiĢ, fotoğraf ve resimler getirmeleri istenmektedir. Öğretmenlerden ise getirilen afiĢ ve resimleri sınıfa asarak metinden de yararlanıp grup halinde afiĢ hazırlamaları istenmelidir. Nasıl bir tatil yapmak istediniz? Doğada en çok ne ilginizi çekiyor gibi sorularla öğrencilerin ön bilgileri harekete geçirilir. Öğrencilerden ailece yaptıkları bir tatili anlatmaları, kirli ve temiz çevreyi karĢılaĢtırmaları istenerek öğrencilerin günlük hayatıyla metin iliĢkilendirilir.

Fen ve teknoloji dersinin 6. ünitesi “ Canlılar dünyasını gezelim, tanıyalım” ünitesinin 8.1 kazanımı “insanın etkisi ile çevrenin nasıl değiĢtiğini araĢtırır.” iliĢkilendirilir.

Kendini ifade etme bölümünde “çevrenizde görüntü olarak çevre kirliliğine neden olan neler bulunmaktadır? Bunlarla ilgili neler yapılabilir?, “En yakın çevreniz olan evinizi ve okulunuzu temiz tutmak için neler yapıyorsunuz?” gibi sorular sorarak konuĢmaları sağlanmalıdır.

Ölçme değerlendirme bölümünde “YeĢille Mavinin Ölümü” metnini okuduktan sonra çevrenizi kirleten kiĢiler için neler yapabileceğinizi düĢünüyorsunuz? değerlendirme sorusu sorulmalıdır.

“Bizden Sonraki Çocuklar Ġçin” Ģiirin hazırlık bölümünde öğrencilerden Ģiir kitapları, renkli el iĢi kağıtları, dergilerden kesilmiĢ renkli sayfalar, süsleme için düğme, pul, boya kalemleri, makas ve yapıĢtırıcı getirmeleri istenmelidir. Öğretmenlerden de çevreyle ilgili Ģarkılar getirmeleri istenmelidir. Öğrencilere, Çevreye olan sevginizi nasıl gösterirsiniz? Hangi meyve ağaçlarını gördünüz? gibi sorular sorularak ön bilgileri harekete geçirilmelidir.

Ġlkbahar mevsiminde doğada görülen değiĢiklikleri yorumlatarak; Fidan dikme çalıĢmalarına katılıp katılmadıkları sorularak; Okula, yapılacak

ağaç dikme çalıĢmalarıyla ilgili bir duyuru hazırlatılarak; Nasıl bir çevre hayal ediyorsunuz? Bunun için ne gibi çalıĢmalar yapılmalıdır? Soruları sorularak konu günlük hayatla iliĢkilendirilir.

Fen ve teknoloji dersinin 6.ünitesi “ Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım” ünitesinin 8.2 kazanımı “ Ġnsan etkisi ile ülkemizde nesli tükenen veya tükenme tehlikesinde olan bitki ve hayvanlara örnekler verir.” kazanımı iliĢkilendirilir.

Öğrencilerden “Ağaç dikimiyle ilgili çalıĢmaları ülkemizde hangi kuruluĢlar yürütüyor?” konusunda araĢtırma yapmaları istenmelidir.

c) Fen ve Teknoloji

Kitapta 6. ünite olan Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım ünitesi;

 Canlıların Sınıflandırılması

 YaĢadığımız Çevre

olmak üzere iki ana bölümden oluĢmaktadır.

YaĢadığımız Çevre bölümü ilk olarak bazı hayvanların fotoğrafları verilerek ülkemizde yaĢayıp yaĢamadıkları; ormanların hangi canlılar için yaĢam alanı olduğu ve bu alanların yok olması canlıları nasıl etkileyeceği; temiz bir çevre için yalnızca çöplerin toplanması yeterli mi ve çöplüklerin yarattığı çevre sorunları hakkında düĢünceleri sorulmaktadır.

Bölüm 3 kısımdan oluĢmaktadır:

 Çevremizdeki canlıların yaĢam alanları

 Canlıların beslenme Ģekilleri

 Ġnsan ve çevre

Ġnsan ve Çevre kısmındaki kazanımlar Ģu Ģekilde ele alınmaktadır:

 Ġnsan etkisi ile çevrenin nasıl değiĢtiğini araĢtırır.

 Ġnsan etkisi ile nesli tükenen veya tükenme tehlikesinde olan bitki ve hayvanlara örnekler verir.

 Yakın çevresindeki veya ülkemizdeki çevre sorunları hakkında bilgi toplar ve sunar.

 Yakın çevresinde, çevreyi bozabilecek davranıĢlarda bulunanları uyarır.

 Atatürk‟ün çevre bilincinin geliĢtirilmesi ile ilgili sözlerine örnekler verir.

Konunun değerlendirme bölümünde:

 Ülkemizdeki çevre sorunlarını çözmek için hangi yöntemleri kullanabiliriz?

 Çevre sorunlarını çözmek için hangi konularda projeler hazırlayabiliriz?

 Hayvanların soyunun tükenmemesi için nelere dikkat etmeliyiz?

 Ormanların tahrip edilmesinin canlılar üzerindeki etkileri nelerdir?

 Çevre kirliliğini önlemek için üç çözüm yolu öneriniz.

 Ormanlar hangi canlılar için yaĢam alanıdır? Örnek veriniz.

 Atatürk‟ün çevre ile ilgili sözlerine örnek veriniz. soruları yer almaktadır.

1.3.3.7. Ġlköğretim 6. Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitaplarında Çevre