METĠN ﺎﻌﻟﺍ ﻥﺎﻃﻠﺳ ﺭ ﻦﻴﻘﺷﺎﻋ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﻭ ﻦﻴﻓ (1)[1a] ﻥﺎﻄﻠﺳ ﺮﻴﭘ ﺕﺮﻀﺣ ﻰﻨﻏﺍ ﻪﻠﻟﺍﻞﻫﺍ ﻥﺪﻌﻣ ﻭ (2) ﺰﻳﺰﻌﻟﺍ ﻩﺮﺳ ﺱﺪﻗ ﻪﻠﻟﺍ ﺪﺒﻋ 8 (3) ﺪﺣﻮﻣ ﺪﺒﻋ ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻝﺎﻤﻛ ﻝﺎﺣ ﻥﺎﻴﺑ ﺪﻴﺣﻮﺗ ﺀﻪﻝﺎﺳﺭ ﺍﺬﻫ (1)[1b] ﺪﻴﻌﺳ ﻮﻬﻓ ﺍﺬﻬﺑ ﻒﺻﻭ ﻦﻣ ﺪﻳﺮﻤﻟﺍ ﻭ ﺪﺷﺮﻤﻟﺍ ﻝﺎﺣ ﻦﻴﺒﻣ 9 (2) ﻡﻴﺣﺮﻟﺍ ﻦﻤﺣﺮﻟﺍ ﻪﻠﻟﺍ ﻡﺴﺑ 10 (3) (MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün) (4) İdelüm söze bismillÀh ıla yÀd Öurulsun AllÀh adı üzre bünyÀd
(5) 11 ﻒﻳﺮﺷﺚﻳﺪﺣﻉﺪﺟﺍﻭﺍﺮﺘﺑﺍﻮﻬﻓﻡﺴﺑﻩﺪﺒﻳﻡﻟﻝﺎﺒﻳﺫﺮﻣﺍﻞﻛ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün) (6) Óaúuñ varlıàı göründi bu yüzden BeyÀna gelse maènÀ ùañ mı sözden (7) Diyen dil girü anuñdur bu sözi Gören göz giri anuñdur o yüzi
(8) 12ﺩﺎﺒﻌﻟﺎﺑﺮﺼﺑﻪﻠﻟﺍﻭﻰﻟﺎﻌﺗﻪﻠﻟﺍﻝﺎﻗ ﺀﻰﺷﻞﻛﻖﻄﻧﺍﻪﻠﻟﺍﻖﻄﻧﺍﻰﻟﺎﻌﺗﻪﻠﻟﺍﻝﺎﻗ (MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(9) Girü kendü úılur kendü beyÀnın
8
Âriflerin sultanı, âĢıkların menbaı, ehlullahın zenginlik kaynağı, Hz. Pir Sultan Abdullah, kuddise sırrıhu‟l-aziz!
9 Bu, Allah‟ın birliğine inanmıĢ bir kulun olgunluk hâlinin hakikatini beyan eden; müridin kılavuzunu ortaya koyan ve bu vasıflarla (insanı) mutluluğa ulaĢtıran Risâle-i Tevhîd (adlı eser)‟dir!
10
Esirgeyen ve bağıĢlayan Allah‟ın adıyla.
11 Besmele ile baĢlanmayan her iĢ kesiktir, bereketsizdir (Hadîs-i ġerîf).
12 Allah (c.c.) Ģöyle buyuruyor: “Bizi her Ģeyi konuĢturan Allah konuĢturdu (Fussilet, 21) .” Yine Ģöyle buyuruyor: “Allah o kulları görür (Al-i Ġmran, 15).”
Kim ola deprede ansuz zebÀnın (10) Muvaóóid kendüdür õÀtını muùlaú Girü kendü bilür kendüyi el-óaú (11) Görinen ôÀhir ü bÀùında oldur Bilinen evvel ü Àòirde oldur
(12) 13ﺀﻰﺸﻝﻜﺒﻮﻫﻮﻦﻄﺎﺒﻠﺍﻮﺭﻫﺎﻇﻟﺍﻮﺭﺨﻻﺍﻮﻞﻮﻻﺍﻮﻫﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(13) Nedür õÀtı nedendür hìç bilinmez äıfÀtı içre gizlüdür bulunmaz [2a] (1) Bilen õÀtı-durur anuñ ãıfÀtın Kim olabile anuñ künh-i õÀtın (2) Dinür ancaú ãıfÀtı õÀtı birdür äıfÀtından birisi daòı nÿrdur (3) Maóabbet nÿrıdur adı o nÿruñ Odur aãlı görinen cümle varuñ
(4) 14 ﻖﻠﺨﻠﺍ ﺖﻘﻠﺧﻔ ﻑﺮﻋﺍ ﻥﺍ ﺕﺑﺑﺤﺎﻓ ﺎﻳﻓﺧﻤ ﺬﻧﻜ ﺕﻨﻜ ﻰﺴﺩﻘ ﺚﻴﺩﺤ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(5) NişÀn oldı maóabbet bì-nişÀna
Getürdi gizlü genci ol èayÀna
(6) Düşürdi ùaşraya her bir ãıfÀtı Göründi óayy u úayyÿmuñ óayÀtı (7) 15 ﻡﻮﻳﻗﻟﺍﻰﺤﻟﺍﻮﻫﻻﺍﻪﻠﺍﻻﻪﻠﻠﺍ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ ﻯﺮﻮﻨ ﷲﺍﻕﻟﺨﺎﻤﻞﻮﺍﻰﻠﺎﻌﺘﷲﺍﻞﺎﻗﻮ 16 (MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
13 Allah u Teala Ģöyle buyuruyor: “O ilktir, sondur, zahirdir, batındır. O her Ģeyi [bilendir] (Hadid, 3).”
14
Ben bir gizli hazine idim, bilinmeyi murad ettim. Muhabbetimden halkı yarattım (Kutsî hadis). 15
Allah u Teala Ģöyle buyuruyor: “Allah‟tan baĢka hiçbir ilah yoktur. O hayy‟dır, kayyum‟dur (Bakara,255). ”
16 Burada “ Allah u Teala Ģöyle buyuruyor “ denmekle birlikte, ifade edilen cümle ayet değil hadistir; sehven böyle yazıldığı söylenebilir. Meali ise Ģu Ģekildedir: “ Allah, önce benim ruhumu yarattı.”
(8) Belürdi gizlü õÀtından ãıfÀtı èAyÀn oldı anuñla her cihÀtı (9) Ki andan èulvì vü süflì düzüldi O nÿra vech-i õÀt-ı Óaú yazıldı
(10) 17 ﺎﻴﻭﺴﺍﺭﺸﺒﺎﻬﻟﻝﺛﻤﺘﻔﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞ ﺎﻗ ﺽﺭﻻﺍﻭﺕﺍﻮﻤﺴﻠﺍﺭﻭﻨﻪﻠﻠﺍ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ (MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(11) O yüzden úopdı keåret dü cihÀna Bu varlıàa odur evvel bahÀne
(12) Öuruldı èarş u ferş milk-i emlÀk Anuñ şÀnında geldi óükm-i levlÀk (13) CemÀli luùf olup geldi göründi O dem ad ùonın anda büründi [2b]
(1) Sücÿd emir itdi ol dem Óaú úamuya Ki şeyùÀn itmedi düşdi ùamuya
(2) 18ﻥﻳﺮﻓﺎﻛﻟﺍﻥﻣﻥﺎﻛﻭﺮﺒﻜﺘﺳﺍﻭﻰﺑﺍ ﺲﻴﻟﺒﺍﻻﺍﺍﻮﺪﺠﺴﻔﻡﺪﻻﺍﻮﺪﺠﺴﺍ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ (MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(3) O vaútin didi Óaú luùfumdur esbaú Bilemedi vü úahra düşdi aómaú (4) Ve gerçi maènÀ luùfı úahrı birdür
Muvaóóid úalbi içre gizlü sırdur (5) Göründi luùfı andan úahrı andan Biri tenden vü birisi cÀndan
(6) Teni nefs oldı tezvìre getüren CÀnı Óaú oldı birlige bitüren
17
Allah u Teala şöyle buyuruyor: “Allah göklerin ve yerin nurudur.”(Nur,35) “Ona tam bir insan şeklinde göründü.”(Meryem,17)
18 Allah u Teala Ģöyle buyuruyor: “(Hani biz meleklere [ve cinlere]) Àdeme secde edin, demiĢtik. Ġblis hariç hepsi secde ettiler. O yüz çevirdi ve büyüklük tasladı, böylece kâfirlerden oldu (Bakara, 34).”
(7) 19 ﻰﺣﻮﺭﻦﻤﻪﻴﻔﺕﺨﻔﻨ
20 ﻯﻮﺎﻤﻠﺍﻰﻫﺔﻨﺟﻠﺍﻦﺎﻔﻯﻮﻬﻠﺍﻦﻋﺱﻔﻨﻠﺍﻰﻬﻨﻭ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün) (8) Gel imdi Óaúúa uy cÀn ol iy úarùaş Ki nefsüñ emre uya indüre baş
(9) Melek it nefsüñi cÀnuñ öñinde İresin aãluña giri ãoñında
(10) Ki yoòsa nefse uysañ àayrıyam dir Dimez bir ol ben andan ayruyam dir
(11) Düşer ayruluú odı orta yire İkilükde olan ire mi bire (12) İki dimek ÕudÀnuñ birligine Şerìk olmaú sen anuñ varlıàına (13) Ne dìne uyar bu ne bellü imÀna
Seni senligüñ irgüre gümÀna [3a] (1)Gel imdi aãluñı gör bir nedendür
CÀnuñ óayydur ve úayyÿmı bedendür (2)äıfÀt-ı óayy u úayyÿmu büründüñ Gelüp insÀn olup andan göründüñ
(3) 21ﻰﻠﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻕﻼﺨﺎﺒﻮﻗﻠﺧﺘ ﻩﺮﺴ ﺎﻧﺍﻮﻯﺮﺴﻦﺎﺴﻨﻻﺍﻪﻴﺴﺪﻗﺲﻴﺪﺤﻰﻔﻞﺎﻗ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün) (4)Úamu evãÀf-ı Óaú sende bulınur ÕudÀnuñ varlıàı senden bilünür (5)Seni sen bilmeseñ rabbiñ bilinmez NişÀnsuz bì-nişÀn olan bulunmaz
19
“Ona ruhumdan üflediğim zaman (Hicr, 29).” 20
Allah u Teala şöyle buyuruyor: “(Kim) nefsini hevadan men etmişse, muhakkak cennet onun varacağı yerdir (Naziat, 40-41).”
21 Bir hadis-i kudside Ģöyle buyuruluyor: “ Ġnsan benim sırrımdır, ben de onun sırrıyım.” Yaratıcı (Allah u Teala) onları yarattı.
(6)İrÀdet var ayaàuñda yürürsin Nereye dileseñ anda varursın
(7) Benümdür dir iseñ di úandan alduñ Eger Óaúúuñ dir-iseñ Óaúúı bildüñ (8) Daòı var elde úudret bilde úuvvet İdersin anuñ-ıla nigÿ ger bed
(9) 22 ﻡﻴﻇﻌﻠﺍﻰﻟﻌﻟﺍﻪﻠﻠﺍﺎﺒﻻﺍﺓﺭﺩﻗﻻﻮﺕﻮﻗﻻﻮﻞﻮﺤﻻ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ (MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(10)Dilüñ õikr eyler esmÀsın ÕudÀnuñ Öulaàuñda úodı semèin nidÀnuñ (11)Gözüñde var Óaúuñ ism-i baãìri Benüm ãanma gören gözüñde nÿrı (12)ﻰﺸﻤﺍﻰﺑﺮ ﺪﻘﺍﻰﺑﻩﺪﻳﻭﻪﻨﺎﺴﻠﻭ 23ﻩﺮﺼﺒﻭﻪﻌﻤﺴﺕﻨﻜ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ (MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(13)Úamu èuøvuñ Óaúuñ evãÀfı düşmiş Óaúuñ varlıàı cÀn u başdan aşmış [3b] (1) Daòı inkÀr ider misin ÕudÀyı
Düşer misin bu vuãlatdan cüdÀyì (2)Bu sözlerden eger alduñsa óiããe Ne òavfuñ var ne yirsin daòı àuããa
(3)24 ﻦﻭﻨﺯﺤﻴ ﻡﻫﻻﻭ ﻡﻬﻴﻠﻋﻒﻭﺨﻻﷲﺀﺎﻴﻠﻭﺍﻦﺍﻻﺍ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(4)Meger Óaúúı görür inkÀr idersin Özüñ raómÀn iken şeyùÀn idersin (5)Emìn olmaúdur ìmÀn Óaú varlıàına
22
Güç, kuvvet ve kudret ancak yüce ve büyük olan Allah‟ın yardımıyla elde edilir. 23 Allah u Teala Ģöyle buyuruyor: “ O (Allah), iĢitir ve görür (Nisa, 58).”
24Allah u Teala Ģöyle buyuruyor: “ ġüphesiz Allah‟ın velilerine hiçbir korku yoktur. Onlar mahzun da olmayacaklardır (Yûnus, 62).”
Daòı sende inanmaú birligine (6)SelÀmetdür müsülmÀnlıú o dinden Ki AllÀh işlene işin yüzinden
(7) 25 ﻰﻤﺭﷲﺍﻦﻜﻠﻭﺕﻴﻤﺭ ﺫﺍﺕﻴﻤﺮﺎﻤﻮ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ (MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(8)Eger var-ısa sende bu dinilen Ulaşdurandan oldı cÀn-ıla ten
(9)Eger yoà-ısa yirüñdür cehennem Çekersin gice gündüz derd-ile àam (10)Bıraúduñ kendüñi kendüñ celÀle Ki benlik eyledüñ düşdüñ êalÀle (11)Ki şeyden bildüñ ayırduñ özüñi Úaçan görebile gözüñ yüzüñi (12)Gel imdi Óaúúa mirÀt eyle cÀnuñ Görüne sende varlıàı sende ÕudÀnuñ (13) 26ﻥﻤﺅﻤﻠﺍﺖﺁﺭﻤﻥﻤﺅﻤﻠﺍ ﻡﻠﺴﻭﻪﻴﻠﻋﷲﺍﻰﻠﺻﷲﺍﻞﻭﺴﺭﻞﺎﻗ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
[4a] (1)Gider elden be-küllì iòtiyÀrı äaña gülşen ide ol vaút o nÀrı (2)Görüñ MÿsÀyı ben eyledi Ùÿr CemÀl-i Óaú gözinde oldı mestÿr (3)Geçemedi özi varlıú ùaàından Tecellì irdi ancaú úulaàından (4)Tecellì nÿrı-la yanmasa ol ùaà Çizilmez kimsenüñ başındaàı baà
25
Allah u Teala Ģöyle buyuruyor: “(Gözlerine toprak) attığın zaman da sen atmadın. Lâkin Allah attı(Enfal, 17).“
26
(5)Úalur óayvÀn-ãıfat nefsì àamında Çeker yükler varınca Àòir deminde (6)İdüp úurtulmadı anı Óaúúa úurbÀn Eli irmedi cÀna úaldı bì-cÀn
(7)Tenin úurbÀn idenler buldı cÀnı Öoyanlar cÀnı daòı buldı anı (8)Görüñ èÌsÀyı kim cÀn itdi cismin ÕudÀya daúdı müşrikler ismin (9)Gel imdi bil bu sırruñ maènisin sen Nicesi cÀn oluban gitdi bu ten (10)ÕudÀyìdür úamu varlıú ÕudÀyì Seni senlik düşürmesün cüdÀyì (11)Yolun geçürdi èÌsÀ cümlesinden Ve illÀ geçmedi cÀn iglüsinden27
(12)Geçemeyüp úalanlar yolı cÀnda Döner bir daòı anlar giri bunda (13)İlÀhì benligimüz ãorma bizden Ayırma raómetüñi cümlemüzden [4b] (1)Uyalum cÀn u dilden enbiyÀya Úarìn it bizi yÀ rÀb evliyÀya (2)Uyup cÀna ãıfÀta gelmeyevüz Biriküp õatıña ayrılmayavuz (3) 28ﻯﻮﻨﻌﻣ ﻰﻬﻟﺍ ﺖﻴﺑ
(FÀèilÀtün/FÀèilÀtün/FÀèilÀtün/FÀèilün)
(4)èÁlem-i àaybuñ sözin cibrìle söyleñ söylesün RÀz-ı taóúìúüm sözin insÀna èilÀn eylesün
27 Metinde َْْدِْٕض ٍَْٗوِا .
(5) KÀfı nÿnı levóe yazsun diñ úalem
Öudretüm iôhÀr idüp her şeyéi söyleñ söylesün (6)BÀùınum gelsin ôuhÿra enbiyÀm olsun delìl Ádeme taèlìm olan esmÀmı èìsam söylesün (7)Muècizem iôhÀr içün didüm kelìmüm Mÿsaya Görmek istedi beni eşcÀra söyleñ söylesün (8)İsm-i ef èÀli ãıfÀt-ı õÀtımuñ iôhÀrına
Evvel ü Àòir Muóammeddür úamu edyÀna söyleñ söylesün (9) 29 ﻦﻴﻠﻘﺜﻟﺍ ﻝﻮﺳﺭ ﺪﻤﺤﻣ ﻪﻠﻟﺍﺐﻴﺒﺣ ﻒﺻﻭ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(10)Muóammeddür bu varlıàuñ binÀsı Añadur cümlenüñ óamd u åenÀsı (11)Ki oldur èÀlemeynüñ muútedÀsı Añadur enbiyÀnuñ iútidÀsı (12)Görinen gün anuñ nÿrı øiyÀsı Öanı göz kim aña úarşu baúası (13)Şu deñlü çoú-durur anuñ saòÀsı ŞefÀèat bulur andan cümle èÀãì [5a] (1)Görindi evvel Àdemde ãafÀsı İrişdi ümmete Àòir vefÀsı (2)Ki ôÀtı maôharı Óaúúuñ libÀsı Nice gelsün anuñ dile úıyÀsı (3)Göründi ôÀhire anuñ fenÀsı Velì bÀùında óaúúÀnì beúÀsı (4)Şerìèat oldı ol şÀhuñ izÀrı Ùarìúat oldı ol mÀhuñ ridÀsı
(5)Anuñdur óükm-i ÖuréÀnuñ esÀsı Anuñla daèvet ider işbu nÀsı (6)İlÀhì bu-durur senden recÀsı (7)Anuñla óaşr ola bu èabd-i èÀãì (8) 30 ﻖﻳﺪﺻﺮﻜﺑﺎﺑﺍﺖﻌﻧﻖﻴﻓﺭﻰﺒﻨﻟﺎﺑﺭﺎﻐﻟﺍﻲﻓ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(9)O èÀrifler imÀmı bÿ Bekr-i ãıddìú Resÿlden ne işitse itdi taãdìú (10)Öoyup varını ol girdi fenÀya Ki gerçek yÀr-idi ol muãùafÀya (11)Göründi anda gerçeklik nişÀnı Hem oldı baór-i èirfÀnuñ o kÀnı (12)İmÀm oldı resÿl ardınca ol yÀr Anuñ óaúúında geldi „iõhümÀ gÀr‟31
(13)Göñülden sevmeyen yÀr-ı óabìbi ŞefÀèatden anuñ yoúdur naãìbi [5b] (1)32 ﺭﻤﻋﺕﺭﻀﺤﻑﺻﻭﺭﻤﻗﻠﺍﺭﺑﺎﻜﻦﻴﺪﻠﺍﺀﺎﻴﺿ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(2)İkinci yÀr èömerdür muãùafÀya Ki dìn anuñla irdi bu øiyÀya (3)Óaúuñ èadli göründi ol uluda Ki içre eyledi şerèi uluda (4)Óaúúı bÀùıldan ayırdı o server Ùarìú-i Óaúda oldı bize rehber (5)Ki úoydı ölcege malını ol er Ki úırú kişi-y-ile oldı berÀber
30 Gurûb eden Peygamberin arkadaĢı Ebû Bekir Sıddık‟a övgü. 31 “O ikisi mağarada olduğunda ( Tevbe, 40).”
(6)Göründi anda bu èadl ü bu erkÀn (7)Sever cÀndan anı kimde var ìmÀn (8)33 ﻦﺎﻤﺜﻋﺕﺮﺿﺤﻑﺼﻮﻦﺎﻔﺭﻌﻠﺍﺏﺤﺎﺼﻦﺎﻗﺮﻔﻠﺍﻉﻤﺎﺠ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(9)Üçünci yÀrı èoåmÀndur resÿlüñ Odur sulùÀnı bu ehl-i èuúÿlüñ (10)İdip ÖuréÀnı tertìb dutdı şerèi Yürütdi aãlı bÀùıl itdi ferèi (11)ÓayÀsından utanurlar melekler Ne isterse geçer Óaúúa dilekler (12)Resÿlüñ yÀrı ve dÀmÀdı o server Şerìèat şehrine oldı rehber
(13)Kim anı sevdi-se cism-ile cÀndan Ayırmasun ÕudÀ anı ìmÀndan [6a] (1) 34 ﻱﺿﺮﻠﺍﻰﻠﻋﺖﺮﺿﺤﺖﻌﻨﻰﻠﻮﻠﺍﻢﺘﺎﺨﻰﺒﻨﻠﺍﺚﺮﺍﻮ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(2)èAlìdür çÀr-ı yÀruñ birisi de Olupdur genc-i esrÀr nÿr-ı dìde (3)Keser münkirlerüñ başın o server Odur èuşşÀú öñünde Óaúúa rehber (4)İmÀmdur ôÀhir ü bÀùında ol er Yıúar himmetle her dem nice òayber (5)Óasen birle óüseynüñ ol ebidür Nübüvvetde resÿlüñ hem-demidür
(6)VilÀyet òÀtemi oldur nübüvvet òÀtemi Aómed Bulardur bil óaúìúat sırr-ı ebced
33 Kur‟anı cem eden, irfan sahibi Hz. Osman‟ın vasfı.
(7)Olupdur evliyÀnuñ muútedÀsı Añadur cümlesinüñ iútidÀsı (8)İlÀhì ırma bizden himmetini Seven buldı anı Óaú raómetini (9) 35ﻲﻔﻄﺼﻤﻠﺍﻱﻮﺒﻨﻠﺍﺔﻌﻴﺮﺷﻠﺍﺔﻔﺮﻌﻤﻦﺎﻴﺒﺮﺪ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(10) Gel imdi bil nedür evvel şerìèat Gerek evvel èamelde saña niyyet (11)Şerìèat şarù-ı evvel èÀúıl olmaú Anuñla şerèüñ aókÀmını bilmek (12)èAúıl bu tende óÀkim olmayınca Eyüyi yatluyı ol bilmeyince (13)Bilimez küfri ìmÀnı nedür ol Şerìèatdan açılmaz nefsine yol [6b] (1)Şerìèat ôÀhire göz gördügidür Daòı dilüñ úulaàa virdügidür (2)èAúıldur bu dinilen işde sulùÀn Olupdur işbu ôÀhir aña fermÀn (3)Bu göz úulaú işidüp baúsa bilse Yazılmış maènisin göñülde bulsa (4)İnanmaúdur göñülden bil ìmÀnı Bu dilden daòı iúrÀr eyle anı (5)Bulunsun senüñ iúrÀruña şÀhid Diliñdür şerè evinde aña åÀbid (6)Eger bildigüñ-ile èÀmil olsañ CemÀèatde ve sünnetde bulunsañ
35
(7)Şerìèatda saña dirler müsülmÀn Göründi zìra sende daòı ìmÀn (8)Şerìèatda budur ìmÀn-ı kÀmil Ola òavfuñ recÀ bile muúÀbil (9)Degildür bu óaúìúatüñ ìmÀnı Ki yoú anda [eyÀ õevúüñ]36 nişanı
(10)37 ﻦﻭﻨﺯﺨﻴﻡﻫﻻﻭﻡﻬﻴﻠﻋﻒﻭﺨﻻﷲﺀﺎﻴﻠﻭﺍﻦﺍﻻﺍ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ (MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(11)RecÀ vü òavf bu ten mülkinde olur İrer mi Óaúúa ol kim tende úalur (12)Ulaşmaz bu biliş ol cÀn evine ÓicÀb oldı bu èaúlı nefs yolına (13)Zìra èaúl-ı ten-iledür bilişüñ Nice ãaàa çıúarasın sen işüñ [7a] (1)GümÀn-ıla-durur daòı ìmÀnuñ Zebÿnsın nefs elinde yoú mÀéilüñ38
(2)Ùaleb eyle ve úurtul nefs elinden Saña esrÀr açıla cÀn ilinden (3)Ve ger cÀnuña irmez ise elüñ İletmez Óaúúa ùoàrı seni yoluñ (4)Bilimezsin nedür küfri ìmÀnı NişÀnda bulmasañ ol bì-nişÀnı (5)Öulaàuzsuz kişi menzìle irmez Mürebbì bulmayanlar Óaúúı görmez (6)Ùarìú-i enbiyÀyı ùutmayınca
36
Metinde bozuk çıkması sebebiyle, vezne ve manaya uygun olarak bu Ģekilde tamir ettik (nn.). 37 Allah u Teala Ģöyle buyuruyor: ġüphesiz Allah‟ın velilerine hiçbir korku yoktur. Onlar mahzun da olmayacaklardır (Yûnus, 62).
38 Metinde ْهٌَُاِ ِا.
Buluban evliyÀya yitmeyince
(7) 39ﻪﻠﻪﻨﻴﺪﻻﻮﻪﻠﺦﻴﺸﻻﺰﻤ ﻰﺒﺮﺕﻔﺮﻋﺎﻤﻠﻰﺒﺮﻤﻠﺍﻻﻮﻠ ﻡﻼﺴﻠﺍﻪﻴﻠﻋﻰﺒﻨﻠﺍﻞﺎﻗ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün) (8)Başa çıúaramazsız sez yoluñı Yapış mürşid etegine elüñi (9)Ùaleb odı-ıla ol seni yaúsun Bu nefsüñ òayberini daòı yaúsun (10)Görünsün gözüñe nÿr-ı hidÀyet Ol uludan saña irsün şefÀèat (11)Ki yoúsa úalısarsın şöyle mürde Ne aldanduñ bu dünyÀ-yı denìde (12)Erenler maófili eyle yoluñı Bile gör nolusar Àòir óÀlüñi (13)Ne virdi saña bu dini èacÀéiz Ki sen saña görürsin cehli cÀéiz [7b] (1)İlÀhì işbu óÀlde úoma úuluñ Delìl ol gösterivir ùoàru yoluñ (2)Görelüm yüzüñi göñülde her dem (3)Yuyulsun göñlümüzde şübhe vü àam (4) 40ﻱﻭﻔﻄﺼﻤﻠﺍﻱﻮﺑﻨﻠﺍﺔﻗﻴﺭﻄﻠﺍﺔﻔﺮﻌﻤﻦﺎﻴﺑﺭﺪ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(5)Ùarìúat yolıdur àÀyet de ince Ki incinmeye senden bir úarınca (6) äanasın41 ãaña ãanduàuñı baña
DuèÀlar eyle sövse kim ki saña
39 Nebì aleyhisselsam Ģöyle buyuruyor: “Beni terbiye edici olmasa, ben Rabbimi bilmezdim.” “Kılavuzu olmayanın dini de olmaz.”
40
Hz. Peygamberin yolunun marifeti hakkındadır. 41 Metinde ْٓ
(7)Görünsün sende aòlÀú-ı óamìde Olasın anuñ-ıla sen güzìde
(8)Yüzüñ döndürme baãsun42 her denìden
Ùarìúat böyle úaldı her nebìden (9)Ùarìúatdur ölümden öñdin ölmek Óaúuñ birligini her şeyde bulmaú
(10)43 ﺎﺗﺪﺴﻔﻠﷲﺍﻻﺍﺔﻬﻠﺍﺂﻤﻬﻴﻔﻦﺎﻜﻮﻠ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ 44 ﻮﺗﻭﻤﺘﻦﺍﻞﺑﻗﻭﺗﻮﻤ ﻡﻼﺴﻠﺍﻪﻴﻠﻋﻞﺎﻗ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(11)TürÀb itmek-durur yolda özüni Gelen geçen baãa anuñ yüzüni (12)CemÀl-i Óaú ola anuñ cemÀli Görünmeye Óaúuñ anda celÀli (13)Daòı hem emri-le duta her işi Yaluñuz yimeye yidügi aşı [8a] (1)Bir ekmede olursa úırú bulasın Göñüllerde anuñla yol bulasın (2)Ùarìúat malı nefsi terke dirler Kim itdi-se bu yolda oldı ol er (3)Eger göñle daòı ireydi eli Vireydi nice kim vir dise yolı (4)Ten-ile mal-durur varlıàı nefsüñ Bular gitse görünmez varı nefsüñ
(5) 45 ﷲﺍﺪﻨﻋﺔﺠﺭﺪﻡﻇﻋﺍﻡﻬﺴﻔﻨﺍﻮﻡﻬﻠﺍﻮﻤﺎﺑﺍﻮﺪﻫﺎﺠﻮ ﻲﻟﺎﻌﺘﻪﻠﻠﺍﻞﺎﻗ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
42 Metinde ُّْٛصَت.
43 Allah u Teala Ģöyle buyuruyor: “Eğer yerde, gökte Allah‟dan baĢka ilahlar olsaydı, ikisi de mutlaka fesada uğrarlardı (Enbiya, 22). “
44 Peygamber aleyhisselam Ģöyle buyuruyor:”Ölmeden evvel ölünüz.”
45 Allah u Teala Ģöyle buyuruyor:”Mallarıyla, canlarıyla cihat yapanlar derece itibarıyla daha büyüktürler (Tevbe, 20).”
(6)Çün nefsüñ varını virse bu yolda Açıla maèrifet aña göñülde (7)Eger göñlin daòı virürse ol úul Açıla cÀn içinden aña bir yol (8)Düşer esrÀr-ı Óaúúa Óaú görinür Geçüp benlik óudÿsından arınur (9)Eger cÀn u cihÀndan da geçerse BeúÀ meyini BÀúìden içerse (10)Ulaşur Óaúúa olur Óaúú-ıla Óaú Görinür ol dem anda vech-i muùlaú (11)Bu óÀle irgürünce kişi menzil Görinür aña yolda nice maófil (12)Şerìèatda kemÀl evvel gerekdür Ùarìúat daòı andan yigirekdür (13)Bularda olmayınca kişi kÀmil İdemez maèrifetden nesne óÀãıl [8b] (1)Ya esrÀr-ı óaúìúat úanda úaldı Buları bilmeyen anı ne bildi (2)Şerìèatdan azana küfr olur ad Öaçan bula o dìni düşdi heyhÀt (3)Ùarìúatdan azan olur rifÀøı Oları úatl idendür merd-i úÀêı (4)Düşenler maèrifetden oldı mülóid Çıúardı yoldan anı úurı taúlìd (5)Şaşanlar seyr yolından oldur ùarìú46
Düşürdi daşra Óaúdan anı ãınıú
(6)Óaúìúat eri olan yol yitürmez Görür Óaúúı gözi àayrıyı görmez (7)Birikür øıddı47 ile anda her iş
Ne bilsün óÀlin anuñ yÀd u biliş (8)Bu óÀl issi olandur kÀmil insÀn Uyup èışúa bu yolda virdi ol cÀn (9)Yoà itdi varını ender-fenÀda Göründi Óaú olup ender-beúÀda (10)İlÀhì sen bizi ayırma senden Ki úurtulmış olavuz meémuneden (11)äaña senüñ-ile biz söz verevüz (12)Senüñ àayruñı aradan sürevüz (13) 48 ﻲﻧﺪﻴﻬﻠﻪﺘﺎﻔﺼﺒﻰﻠﺠﺘﺪﻘﻰﻠﺯﻻﺍﻑﺭﺎﻌﻤﻦﺎﻴﺑﺭﺪ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
[9a] (1)Söz açalum birez de maèrifetden Görinüp her fièilden her ãıfatdan (2)äıfÀt-ı fièl-i Óaú úılsa tecellì Kimüñ kim göñlini úılsa tesellì (3)Dinilür ol úula èÀrif erendür Göñülden Óaú cemÀlini görendür (4)Bıraúdı nefsi èaúlı göñli óayrÀn Bilemez sır òaberin olmadı cÀn (5)Düşüp maôhar ÕudÀnuñ èilmine ol Açam dir zÀt-ı Óaúúa cÀn-ıla yol (6)Dolar göñli tecellì nÿr-ı Óaúdan Oúur èilmin ÒudÀnuñ her varaúdan
47
Metinde ِّٜدِظ. 48
(7)Görünmez küfr ü ìmÀn ol dem anda O vaútin Àdem olmaz tende vü cÀnda (8)O demde Àdem oàlanı göñüldür Ne sulùÀndur bilinmez ne hÿ49 úuldur (9)İçürdi maèrifet òamrını sÀúì
Göñül ùoldı o demde èışú-ı bÀúì (10)Olup óayrÀn-ı mest varın yitürdi Göñül virüp yolın èışúa yitürdi (11)Uyup èışúa yañılmazsa yolını İrişdürdi bulup cÀna elini (12)ÕudÀnuñ sırrıdur cÀnuñ àıdÀsı İren bilür dile gelmez edÀsı (13)Teni úoduñ ki bildüñ ùop ıraúdur Öo nefsüñ öldi ãaña yıraúdur [9b] (1)O kim èaúlıñ-durur oldur delìlüñ Bu yolda perri duymaz cebrÀéilüñ (2)Dutuşdur göñlüñi de èışú odına İrişe cÀnuñ ol dem maúãÿdına (3)İresin õÀt-ı Óaúúa senligüñsüz Baúa bulasın anuñla fenÀsuz (4)İlÀhì maócÿb itme bizi yolda Bulavuz bizligüñ cÀn-ı göñülde (5)Geçevüz úalmayavuz bunda sedden (6) Görevüz varlıàıñı her cehetden (7) ﻯﻮﻨﻌﻣﻰﻬﻟﺍﺖﻴﺑ
(FÀèilÀtün/FÀèilÀtün/FÀèilÀtün/FÀèilün)
(8)Her nefes ben leyletü‟l-esrÀ temÀşÀsındayam ÕÀt-ı Óaúúuñ bì-cehet vech-i tecellÀsındayam (9)Künh-i õÀt-ı mevcidür külli görinen gün figÀn Ádeme taèlìm olan esmÀ tecellÀsındayam
(10)Müşkilüm yoú cümle èilmi tÀ ezelden bilmişem Óıør-ile èilm-i ledünüñ ben tesellÀsındayam (11)Ádem-ile ben bileydüm çünki geldüm bu deme Mürşid-i kÀmil vilÀyet ùop-ı ãaórÀsındayam (12)Bir zamÀn geldi Muóammedle èAli çaldı anı Pìr-ile ben50 işbu gün ol maèni feóvÀsındayam51
(13)Küntü kenz-i maòfinüñ ben maôharıyam bil èayÀn Meskenümdür úalb-i müémin èabd-i esmÀsındayam [10a] (1) Çar-ı èunãurdan52 mürekkebdür fenÀdur ôÀhirüm
Faøl-ı Óaú birle bu gün anıñ da ibúÀsındayam (2) 53ﻰﻴﺘﺍﺫﻠﺍﺮﺴﻠﺍﺔﻗﻴﻘﺤﺒﺡﻭﺮﻠﺍﻑﺼﻮﻦﺎﻴﺒﺮﺪ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(3)İdenler sırr-ı Óaúúı cÀnda seyrÀn O yolda cÀnını eyledi úurbÀn (4)Göründi gizlü sırrı anda ÕudÀnuñ Nice itmeye terkini o cÀnuñ (5)O bir sırdur ki anda cÀnda ãıàmaz Kim aña irmedi-se göge aàmaz (6)Gel imdi cism-i cÀn it sır görinsün İkilikden erin sen bir görünsün
50 Metinde ُد
َّْح ّ َلَل olmakla birlikte, satırın hemen altına yazılmıĢ olan رْ١ِپ ٌَٗ kelimesini vezin gereği tercih ettik.
51 Metinde اَْٛٙف. 52 Metinde َْْد ْرُصُْٔا.
(7)Açarsañ cÀn úulaàın sır sözine Baúasın istedügi gök yüzine (8)äaña senligüñ olmaya çü perde Görinen ol bilesin úamu yirde (9)Anuñ-ıla göresin ol yüzi sen Eger añladuñ-ısa bu sözi sen (10)Görinen gözin ol olur o yüzde İşidüp söyleyen daòı bu sözde (11)Birikür ol zamÀnda cümle diller Derilür saña gelür cümle yollar (12)Bilürsin her işi nedür nedendür Görürsin cümle bir cÀn bir bedendür (13)Diledügüñ cisimde cÀn olursın Göñüllerde olanı hep bilürsin [10b] (1)Dilerseñ seyr idersin cümle milki Bürinürsin úamu óaúúÀnì òulúi (2)Dilerseñ seyr idersin cennetini äaçarsın òalúa Óaúúuñ raómetini (3)Ki senden işlenür ol dem Óaú işi Baúanlar kÀfir olur saña şaşı (4)Görinür varlıú-ı54 Óaú cümlesinde
Velì ãaúlarsın55 ad cübbesinde
(5) 56 ﻯﺮﻴﻏﻢﻬﻓﺮﻌﻳﻻﻰﺑﺎﺒﺟﻰﺑﺎﺒﻗﺖﺤﺗﻰﺑﺎﺒﺣﺍﻪﻴﺳﺪﻗﺚﻳﺪﺣﻰﻓﻡﻼﺴﻠﺍﻪﻴﻠﻋﻞﺎﻗ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(6)Ki bundan böylesi gelmez bu dile
54
Metinde ٝغٌِ ْراَٚ. 55 Metinde َْٓض ْرٍَْمَص.
56 Bir hadis-i kudsîde Ģöyle buyruluyor:” Kubbelerim altında öyle dostlarım vardır ki onları benden baĢka kimse bilmez.”
Öulaúdan işiden anı ne bile (7)İlÀhì bunlaruñ sırrını bizden Naôarların ayırma üstümüzden (8)Bularuñla bile göçüp úonavuz Ola ki biz de aóbÀbı dinevüz (9) ﻯﻮﻨﻌﻣﻰﻬﻟﺍﺖﻴﺑ
(FÀèilÀtün/FÀèilÀtün/FÀèilÀtün/FÀèilün)
(10)Cümle esmÀ-éile efèÀl-i ãıfÀtuñ õÀtıyam ÔÀhir ü bÀùın vücÿd-ı vÀcibüñ mirÀtıyam (11)İşbu eşyÀda muóarrik hem sükÿn-ı úabø-ı basù ÇÀr-ı èunãur èÀlemem Àdemde cism-i cÀnıyam (12)Yüzüme perde idindüm luùf u úahrum adını Perdesiyem ol yüzüñ hem èaynıyam lÀ-àayrıyam (13)Evvel ü Àòirde olan vaódet-i keåret benüm Luùf u úahrum maôharınuñ ãuçıyam àufrÀnıyam [11a] (1) CÀmièem øıdd-ı57 muóìùem külli şeyéin aãlıyam
èAbd-i fÀnì ãÿretem maènìde Óaúú-ı bÀúiyem (2) 58ﻯﻮﻨﻌﻤﻟﺍﻰﻬﻟﺍ ﻰﺴﻤﺨﻣ
(FÀèilÀtün/FÀèilÀtün/FÀèilÀtün/FÀèilün)
(3)èÁlem-i àayb-ı şehÀdet şÀhı õÀt-ı aèôamam Luùf u úahruñ ãÀóibiyem ãÿretÀ bir Àdemem
(4)Cümle esmÀya müsemmÀyam ebem ibnem ümem VÀóidem vÀcib vücÿdam külli şeyem èÀlemem (5)ÔÀhir ü bÀùın muóìù olan o õÀt-ı aèôamam
(6)Baór-i õÀtum mevcidür gelüp giden bu keåretüm İki adumdur adandum fürúatüm ü vuãlatum
57 Metinde ِّٝط ِظ.
(7)Küntü kenz-iken ÀmÀdeydi59 èademdi her adum
Görünüp geldüm ãıfÀta kendü kendüm diledüm (8)ÕÀt-ı bì-çÿnem egerçi vaãfa geldüm Àdemem (9)Secde emr itdüm baña ben dileyüben èaôametüm İtmeyen aèôÀsını redd itdi õÀtum òıdmetüm (10)İki vaãf-ıla görünmekde bu işdi óikmetüm İútiøÀ60 itdi özünden keåretini vaódetüm
(11)èAllÀmeél61-esmÀ benem èilmümde kendüm èalemem
(12)ÔÀhirüm èÀlemden aãàar maènìde bir dÀne-éi òardal degül ÔÀhir ü bÀùında dÀòil óükmüm içre cüz ü küll
(13)Evvel ü Àòir benem olan bu óÀl u úÀl ü úìl Çar u èunãur cism ü nefs ü rÿó u úudsì èaúl-ı küll (14)CÀmièem küllì benem her birinde aókemem [11b] (1)İsm-i èAbdullÀh hem fenÀda bulmışam èayn-ı beúÀ
Cümle eødÀdı62 bürünüben göründüm muùlaúÀ
(2)Men èaraf sırrına èÀrif oluban iren Óaúúa Mürşid-i kÀmìle ire Óaú diyü ùoàrı baúa (3)VÀãıl-ı Óaú olmadılar hiç imamsuz bir ümem (4) 63 ﻰﻧﺎﻌﻤﻟﺍﻭﺮﻤﻈﻤﻟﺍﻭﺮﻬﻈﻤﻟﺍﻖﻳﺎﻘﺤﻟﺍﺖﻘﻴﻘﺣﻥﺎﻴﺑﺭﺩ
(MefÀèìlün/MefÀèìlün/Feèÿlün)
(5)BeyÀn oldı óaúìúat kendü õÀtı Belürdi vaódetinden her ãıfÀtı (6)Ne vaódetdür ki keåretden göründi
59 Metinde ِٜدْ٠َداََّع. 60 Metinde اَظِتْلِا. 61 Metinde ًٍََّّْع. 62 Metinde ٜ ِداَطْظَا.
Giri kendü özi kendün büründi (7)Sevüp kendüyi kendü èÀşıú oldı Tecellì kendüsi kendüye úıldı (8)Görüñ ol bir güzel mirÀt eline Alup baúar gözi kendü yüzine (9)İder õÀtına õÀtından tecellì Öılur kendüsi kendüyi tesellì (10)Ne dildür bu beyÀn ider ÒudÀyı Eşidür kendüden kendü edÀyı (11)Ne ildür bu ki bunda cÀn görülmez Yoà anda küfr-ile ìmÀn ãorulmaz (12)Ne yirdür bu ki bunda cümle her var İderler kendünüñ birligin iúrÀr (13)Neliksüz niteliksüz cümlesi ol Biriküp anda varmış cümle her yol [12a] (1)Ne cünbiş kim olursa anda anuñ
Añılmaz anda adı izü anuñ (2)Bir anda vaódet ü keåret deñizi Bilinmez ol deñizüñ yolı izi (3) Zehì deryÀ-yı vaódet AllÀh AllÀh Muóammed didi anda lì meèallÀh (4)Ne hediye64 var ki vaãf ide anı dil