Üstün yeteneklilerin mükemmeliyetçilik özellikleri ile ilgili Türkiye’de yapılan çok fazla çalışmaya rastlanmamaktadır.
2.10.1. Üstün Yetenekli
Çocukları Normal Yaşıtları ile
Kıyaslayan Çalışmalar
Altun (2010) 386 üstün ve 410 normal ilköğretim ikinci kademe öğrencisinin mükemmeliyetçilik özellikleri, okul motivasyonları, öğrenme stilleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkiyi incelediği araştırmada elde edilen sonuçlar; olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik puanlarının normal öğrencilerde üstün öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksek olduğunu göstermiştir. Üstünlerin akademik başarıları ile olumlu mükemmeliyetçilik özellikleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulun- muştur. Ayrıca üstün kızların olumsuz mükemmeliyetçilik puanları, erkeklerinkinden yüksek çıkmıştır. Sınıf değişkeni dikkate alındığında da, üstün öğrencilerin mükem- meliyetçilik özellikleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur.
Kanlı (2011) üstün ve normal 129 ergenin mükemmeliyetçilik, depresyon ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelediği çalışmasının sonucunda; üstün ergenle- rin mükemmeliyetçilik, depresyon ve kaygı düzeyleri ile normal akranları arasında bir fark olmadığını bulmuştur. Ancak üstün ergenlerin ailesel eleştiri puanlarının normal yaşıtlarından daha yüksek olduğu görülmüştür.
İlköğretim ikinci kademeye devam eden 437 üstün ve normal öğrencinin mü- kemmeliyetçilik ve akademik özyeterlikleri arasındaki ilişkinin incelendiği
araştırmanın sonucunda; üstün öğrencilerin ÇBMÖ hatalara aşırı ilgi alt boyutu dı- şındaki tüm alt boyutlar;normal öğrencilerin ise hatalara aşırı ilgi ve davranışlardan
şüphe alt boyutu dışındaki boyutları ile akademik özyeterliklerinin olumlu yönde, ailesel eleştiri alt boyutunun ise her iki grupta da olumsuz yönde ilişkili olduğu gö-
rülmüştür (Çelik, 2013).
Leana-Taşcılar ve Kanlı (2014)’nın 53 üstün zekalı ve 31 normal gelişim göste- ren ilköğretim öğrencisinin, mükemmeliyetçilik ve öz-saygı düzeylerin incelendiği araştırma sonuçlarına göre; öz-saygının, cinsiyete ve zekaya bağlı olarak değişirken, mükemmeliyetçiliğin zekaya bağlı olarak değişmediği, ancak kızların olumlu mü- kemmeliyetçilik puanlarının erkeklerden yüksek olduğu bulunmuştur.
2.10.2. Sadece
Üstün Yetenekli
Çocuklarla
Yapılan
Araştırmalar
Uyanık (2007), 90 üstün öğrencinin mükemmeliyetçilik, yalnızlık ve kendine saygı düzeylerinin sınav kaygısı üzerindeki etkisini incelediği çalışmasının sonucun- da; duyuşsallık ve kuruntu puanlarının mükemmeliyetçilik düzeylerine göre farklılık gösterdiği görülmüştür.
Kurtulmuş (2010), 20 üstün çocuğun ailelerine verilen Grup Eğitimi Destekli Bilgisayar Temelli Eğitim Programı’nın aile bireylerinin aile ilişkilerini algılamaları- na ve çocukların mükemmeliyetçilik düzeylerine etkisini incelemiştir. Ailelere dört oturumluk yüz yüze grup eğitimi ve sekiz oturumluk web sayfası üzerinden eğitim verilmiştir. Eğitim sonrasında ÇBMÖ’nin hatalara aşırı ilgi, davranışlardan şüphe,
aile beklentileri, ailesel eleştiri ve kişisel standartlar alt ölçeklerinde, deney grubu
puanlarında olumlu yönde bir azalma görülürken; kontrol grubunda olumsuz yönde artış görülmüştür.
Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM)’ne, iki özel okula ve okul saatleri dışında grup eğitimi veren özel bir eğitim merkezine devam eden ikinci kademe öğrencisi 181 üstünün çoklu zekâ alanlarına göre mükemmeliyetçilik düzeylerinin incelendiği bir diğer araştırmanın sonucunda; sözel dilsel, mantıksal matematiksel ve içsel zekâ alanlarının olumlu mükemmeliyetçilik puanlarını etkilerken, olumsuz mükemmeli- yetçilik puanlarını etkilemediği görülmüştür (Kahraman, 2013).
Toplu (2013), 429 üstün lise öğrencisinde mükemmeliyetçi tutumlar ve problem çözme becerilerinin psikolojik iyilik hali ile ilişkisi, psikolojik iyilik haline
katkılarını incelediği araştırmasının sonucunda mükemmeliyetçi tutumlar arttıkça duygusal sorunlar, davranışsal sorunlar, akran sorunları ve dikkat eksikliği aşırı ha- reketlilik düzeyinin de arttığını görmüştür. Ayrıca bazı uyum sağlayıcı olmayan mü- kemmeliyetçi tutumlar ile problem çözme becerilerine yönelik yetersizlik algıları arasında olumlu ilişki bulunurken, uyum sağlayıcı olmayan mükemmeliyetçi tutum- lar ile problem çözme becerilerine yönelik yetersizlik algıları arasında olumsuz yön- de ilişki bulunmuştur. Araştırma sonuçları, mükemmeliyetçiliğin uyum sağlayıcı nitelikte olmayan alt boyutlarından hatalara karşı aşırı ilgi ve davranışlardan şüphe
duyma düzeyi arttıkça, duygusal sorunların düzeyinin de arttığını göstermektedir.
Araştırma bulguları davranışlardan şüphe duyma düzeyi arttıkça akran sorunlarının- da arttığına işaret etmektedir. Araştırmada öne çıkan bir diğer bulgu ise; anne baba
eleştirileri düzeyi arttıkça duygusal, davranışsal ve akran sorunlarının da arttığıdır. Düzen alt boyutu puanları arttıkça duygusal sorunlar, davranışsal sorunlar, akran
sorunları ve dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik düzeyi azalmaktadır. Kişisel stan-
dartlar arttıkça dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik düzeyinin ise azaldığı görülmüş-
tür.
Leana-Taşcılar, Özyaprak, Güçyeter, Kanlı, Camcı-Erdoğan (2014)’ın 10-13 yaş arasındaki Bilim Sanat Merkezlerine ve özel okulların özel sınıflara devam eden üs- tün çocuklarda kendine yönelik ve sosyal kaynaklı mükemmeliyetçiliği değerlendir- dikleri araştırmanın sonuçlarına göre, çocukların kendilerini ve annelerini mükem- meliyetçi olarak algılamalarının her iki mükemmeliyetçilik türünü de etkilediği gö- rülmüştür.
Enderun Yetenekli Çocuklar Merkezi’nde eğitim gören üstün ortaokul öğrencile- rinin mükemmeliyetçilik özellikleri ile ailelerin çocuklarına karşı tutumları arasında- ki ilişkinin incelendiği araştırmanın sonucunda, üstün çocukların olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik özellikleri ile aile tutumları arasında anlamlı bir ilişkiye rastlan- mamıştır (Oğurlu, Sevgi-Yalın, Yavuz-Birben, 2015).
Tüm bu araştırmalar üstün yetenekli çocuk ve ergenlerde mükemmeliyetçilik ve etkilerini tespit etme noktasında yol gösteren betimsel çalışmalardır. Oysaki alanda yapılmış deneysel çalışmalara rastlamak oldukça zor olmaktadır. Bu sebeple mevcut tez çalışmasının bu eksikliği gidermeye yönelik önemli bir adım olacağı düşünül- mektedir.