Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere Total Veriance Explained (açıklanan toplam
3.6.9. Üniversite Öğretim elemanları ile hukukçuların tükenmişlik durumlarına göre karşılaştırılması;
Mann‐Whitney U Test
Ranks tablosuna bakıldığında ise öğretim elemanlarının hukukçulara oranla daha fazla tükenmişlik yaşadıkları ve bireysel başarılarının daha yüksek olduğu, hukukçuların öğretim elemanlarına oranla daha fazla duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşma yaşadıkları görülmektedir.
Test istatistiğine bakıldığında ise üniversite öğretim elemanları ile hukukçuların, tükenmişlik ile duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve bireysel başarı puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p<0,05). Ran ks 75 67, 90 509 2,5 0 60 68, 13 408 7,5 0 135 75 69, 25 519 3,5 0 60 66, 44 398 6,5 0 135 75 69, 76 523 2,0 0 60 65, 80 394 8,0 0 135 74 63, 79 472 0,5 0 60 72, 08 432 4,5 0 134 Gru p1 1, 00 2, 00 Tot al 1, 00 2, 00 Tot al 1, 00 2, 00 Tot al 1, 00 2, 00 Tot al TUKENMISLI K DUY . TUKEN ME
DUY ARSIZ LASMA
BIREY .BASARI N Mea n Ra nk Sum of Ra nks Tes t Statisticsa 2242,500 215 6,500 2118,000 1945,500 5092,500 398 6,500 3948,000 4720,500 -, 033 -, 418 -, 646 -1,302 ,973 ,676 ,518 ,193 Mann-Whit ney U Wilcox on W Z
Asy mp. Sig. (2-t ailed)
TUKENMI SLIK DUY . TUKENME DUY ARSI Z LASMA BIREY . BASARI
Grouping Variable : Grup1 a.
3.6.10.NonparametricCorrelations
Hipotezleri test etmek ve işkoliklik ile tükenmişlik değişkenler arasında ilişkinin yönünü ve gücünü belirlemek amacıyla “Korelasyan” analizinden yararlanılmıştır. Korelasyon katsayısı (r); ‐1 ile +1 arasında değerler alır. (Bayram, 2009: 179) 0’a yakın değerler iki değişken arasında doğrusal ve zayıf bir ilişkinin olduğunu, +1 ile ‐1’e yakın değerler ise iki değişken arasında doğrusal ve güçlü bir ilişkinin olduğunu bununla birlikte negatif (‐) değerler ilişkinin ters yönlü olduğunu, pozitif (+) değerler ise ilişkinin aynı yönlü olduğunu gösterir (Bayram, 2009:179).
NonparametricCorrelations
İşkoliklik ile tükenmişlik değişkenler arasında ilişkinin yönünü ve gücünü belirlemek amacıyla yapılan çalışmada Correlations tablosu incelendiğinde; İşkoliklik ile tükenmişlik arasında arasın ki ilişkinin yönü bakımında doğrusal bir ilişkinin olduğu, gücü bakımından güçlü bir ilişkinin olduğu, işkoliklik artıkça tükenmişlik yüzdesinin artığı (r=0,359) ve bulunan bu ilişkinin 0,01 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bulunduğu elde edilmiştir. (H1) Hipotezinin doğrulandığı görülmektedir.
Çalışan bireylerin yüksek başarı hedefleyerek aşırı derecede işe düşkün olup işe bağlanmaları ve de içsel ve dışsal baskılardan ötürü işe aşırı güdülenmeleri sonucunda hedeflenen başarıya bir türlü ulaşılamayınca ve de aile ve sosyal ilişkilerinin bozulması neticesinde tükenme durumuyla karşı karşıya kaldıklarıgörülmektedir.
Çalışmaya güdülenme ile tükenmişlik değişkenler arasında ilişkinin yönünü ve gücünü belirlemek amacıyla Correlations tablosu incelendiğinde; çalışmaya güdülenme ile
Correlations 1, 000 ,359** ,780** ,759** ,285** ,221** ,217* ,239** . ,000 ,000 ,000 ,001 ,010 ,011 ,005 135 135 134 135 135 135 135 134 ,359** 1, 000 ,179* ,392** ,104 ,832** ,530** ,256** ,000 . ,039 ,000 ,230 ,000 ,000 ,003 135 135 134 135 135 135 135 134 ,780** ,179* 1, 000 ,334** ,105 ,081 ,091 ,129 ,000 ,039 . ,000 ,229 ,350 ,293 ,139 134 134 134 134 134 134 134 133 ,759** ,392** ,334** 1, 000 -, 060 ,342** ,230** ,126 ,000 ,000 ,000 . ,486 ,000 ,007 ,146 135 135 134 135 135 135 135 134 ,285** ,104 ,105 -, 060 1, 000 -, 032 ,049 ,332** ,001 ,230 ,229 ,486 . ,713 ,574 ,000 135 135 134 135 135 135 135 134 ,221** ,832** ,081 ,342** -, 032 1, 000 ,441** -, 075 ,010 ,000 ,350 ,000 ,713 . ,000 ,387 135 135 134 135 135 135 135 134 ,217* ,530** ,091 ,230** ,049 ,441** 1, 000 -, 174* ,011 ,000 ,293 ,007 ,574 ,000 . ,045 135 135 134 135 135 135 135 134 ,239** ,256** ,129 ,126 ,332** -, 075 -, 174* 1, 000 ,005 ,003 ,139 ,146 ,000 ,387 ,045 . 134 134 133 134 134 134 134 134
Correlat ion Coef f icient Sig. (2-t ailed) N
Correlat ion Coef f icient Sig. (2-t ailed) N
Correlat ion Coef f icient Sig. (2-t ailed) N
Correlat ion Coef f icient Sig. (2-t ailed) N
Correlat ion Coef f icient Sig. (2-t ailed) N
Correlat ion Coef f icient Sig. (2-t ailed) N
Correlat ion Coef f icient Sig. (2-t ailed) N
Correlat ion Coef f icient Sig. (2-t ailed) N ISKOLIKLI K TUKENMISLI K CALISMAYABAGLILIK CALISMAYAGUDULENME CALISMAZEVKI DUY . TUKENME DUY ARSIZLASMA BÝR EY . BASAR I Spearman's rho ISKOLIKLI K TUKENMI SLIK CALISMAY ABAGLI LIK CALISMAY AG UDULENME CALISMA ZEVKI DUY . TUKENME DUY ARSI ZLASMA BÝR EY . BASARI
Correlat ion is signif icant at the 0.01 lev el (2-t ailed). **.
Correlat ion is signif icant at the 0.05 lev el (2-t ailed). *.
tükenmişlik arasındaki ilişkinin yönü bakımından doğrusal bir ilişkinin olduğu, güçü bakımından güçlü bir ilişkinin olduğu, çalışmaya güdülenme artıkça tükenmişlik yüzdesinin artığı (r=0,392) ve bulunan bu ilişkinin 0,01 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bulunduğu elde edilmiştir. (H2) Hipotezinin doğrulandığı görülmektedir.
Çalışan bireylerin yüksek başarı hedeflemeleri veya çalıştıkları işletmelerin yüksek
başarı hedeflemesi neticesindeaşırı iş yüklemesi, çalışan bireyleri aşırı
ödüllendirerekbireylerin motivasyonu artırmaya çalışması veya çalışan bireylerin yüksek başarı hedeflenmesi sonucunda aşırı iş yüklenmesi neticesinde içsel baskılardan ötürü aşırı motive olması sonucunda özellikle mükemmeliyetçi özelliklerinde ötürü sürekli işi uzatmaları bir türlü işi bitirememeleri bunun sonucunda da başarının düşmesi sonucunda stres yaparak çeşitli fiziksel ve psikolojikrahatsızlıklar baş göstermesi ile tükenme yaşadıkları görülmektedir.
Çalışma zevki ile tükenmişlik değişkenler arasında ilişkinin yönünü ve gücünü belirlemek amacıyla Correlations tablosu incelendiğinde; çalışma zevki ile tükenmişlik arasındaki ilişkinin yönü bakımından doğrusal bir ilişkinin olduğu, gücü bakımından istatistiksel olarak anlamlı olmadığından bir şey söylenemeyeceği, çalışma zevki artıkça tükenmişlik yüzdesinin artığı (r=0,104) ve bulunan bu ilişkinin 0,01 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bulunmadığı elde edilmiştir. (H3) Hipotezi doğrulanmadığı görülmektedir.
H3 Hipotezinin ret edilmesinin nedeni; çalışma zevki yüksek olan birey kendini çalışmaya zorlanmış olarak hissetmediğinden ve yaptığı işten zevk alarak iş doyumlarının yüksek olduğundan ötürü tükenmişlik durumunu yaşamadıkları veya çok düşük olduğu görülmektedir. Yani ankete katılan deneklerin %64’ünün çok çalışmaya kendilerini mecbur hissedip işin sonunda işinden zevk duymadıkları sorusuna hiç katılmadıklarını belirtmişlerdir.
Çalışmaya bağlılık ile tükenmişlik değişkenler arasında ilişkinin yönünü ve gücünü belirlemek amacıyla Correlations tablosu incelendiğinde; çalışmaya bağlılık ile tükenmişlik arasındaki ilişkinin yönü bakımından doğrusal bir ilişkinin olduğu, gücü bakımından zayıf bir ilişkinin olduğu, yani çalışmaya bağlılık artıkça tükenmişlik yüzdesinin artığı (r=0,179) ve bulunan bu ilişkinin 0,01 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bulunduğu elde edilmiştir. (H4)Hipotezinin doğrulandığı görülmektedir.
Çalışan bireylerin aşırı derecede işe bağlanmaları ve zihinlerinin sürekli işle meşgul olası neticesinde iş yükü bölümlemelerini iyi derecede yapamadıklarından ailelerine ve yakın çevrelerine yeterli ilgiyi gösteremediklerinden ötürü aile içerisinde iş ortamı içerisinde ve de yakın çevrelerinde artan şikâyetler neticesinde stres yapmaları artan psikolojik rahatsızlıklar sonucunda tükenmişlik yaşamaktadırlar.
İşkoliklik ile duygusal tükenmişlik değişkenler arasında ilişkinin yönünü ve gücünü belirlemek amacıyla Correlations tablosu incelendiğinde; işkoliklik ile duygusal
tükenmişlik arasındaki ilişkinin yönü bakımından doğrusal bir ilişkinin olduğu, gücü bakımından güçlü bir ilişkinin olduğu, yani bireylerde işkoliklik eğilim artıkça duygusal tükenmişlik yüzdesinin artığı (r=0,221) ve bulunan bu ilişkinin 0,01 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bulunduğu elde edilmiştir. (H5) Hipotezinin doğrulandığı görülmektedir.
İşkolik eğilimi yüksek olan bireylerin sürekli zihinlerinin işle meşgul olması aşırı iş yükü yüklenmeleri sonucunda bitkinlik, yoğun iş ortamı, aşırı iş yükü ve aşırı içsel ve dışsal baskılar, işin sürekli uzaması sonucunda bitkinlik yaşayabilirler. Üretkenliğin düşmesi neticesinde stres yaşamaları, işkolikler işlerine karşı olumsuz tutum geliştirmeleri, çeşitli fiziksel ve psikolojik rahatsızlık yaşamaları, rahatsız olduklarında dahi işle meşgul olmaları sonucunda üretkenliğin düşmesine neden olabilirler. Bütün bunların sonucunda, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, işkoliklerin fiziksel rahatsızlıklar yaşamalarının yanında, işkolikliğin başka bağımlılık ya da alışkanlıklara neden olduğu buna bağlı olarak işkoliklerin bir çoğunun aynı zamanda alkoliklik ve uyuşturucu, sigara bağımlılığına yakalanmaları sonucunda duygusal tükenme yaşamaktadırlar.
İşkoliklik ile bireysel başarı değişkenler arasında ilişkinin yönünü ve gücünü belirlemek amacıyla Correlations tablosu incelendiğinde; işkoliklik ile bireysel başarı arasındaki ilişkinin yönü bakımından doğrusal bir ilişkinin olduğu, gücü bakımından güclü bir ilişkinin olduğu, yani bireylerde işkoliklik eğilim artıkça bireysel başarı yüzdesinin artığı (r=0,239) ve bulunan bu ilişkinin 0,01 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bulunduğu elde edilmiştir. (H6) Hipotezinin doğrulanmadığı görülmektedir.
H6 Hipotezinin doğrulanmamasının nedeni; ankete katılan deneklerin %64’ünün
çalışma neticesinde iş bölümlemelerini iyi yaparak iş doyumlarının yüksek olup işten zevk duymaları, hasta rahatsız olduklarında işe gitmeyerek dinlenmeleri, alkol ve uyuşturucu maddelerden uzak durdukları sonucunda işte ki verimlilikleri artığından bireysel başarılarının artığı görülmektedir.
İşkoliklik ile duyarsızlaşma değişkenler arasında ilişkinin yönünü ve gücünü belirlemek amacıyla Correlations tablosu incelendiğinde; işkoliklik ile duyarsızlaşma arasındaki ilişkinin yönü bakımından doğrusal bir ilişkinin olduğu, gücü bakımından zayıf bir ilişkinin olduğu, yani bireylerde işkoliklik eğilim artıkça duygusal tükenmişlik yüzdesinin artığı (r=0,217) ve bulunan bu ilişkinin 0,01 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bulunduğu elde edilmiştir. (H7) Hipotezinin doğrulandığı görülmektedir.
İşkolik eğilimi yüksek olan bireylerin zihinlerinin sürekli işle meşgul olası sonucunda kişinin hizmet verdiklerine ve ilgi bekleyen aile ve yakın çevrelerine karşı bu kişilerin kendilerine özgü birer birey olduklarının dikkate almaksızın duygudan yoksun biçimde tutum ve davranışlar sergileyebilirler ve de işlerine karşı olumsuz tutum geliştirmeleri neticesinde duyarsızlık yaşadıkları görülmektedir.