BULGULAR VE YORUM
FARKLILIKLAR VAR MIDIR?
4.6. ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN EBEVEYN TUTUMLARINA GÖRE PSİKOLOJİK İYİ OLMA DÜZEYLERİ ARASINDA ANLAMLI
FARKLILIKLAR VAR MIDIR?
Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre, psikolojik iyi olma puanları arasında farklılık olup olmadığını belirlemek için ANOVA kullanılmıştır. Bu farkı irdelemek için yedi alt soru sorulmuştur:
70
1. Özerklik açısından ebeveyn tutumlarına göre anlamlı farklılıklar var mıdır? Özerklik açısından ebeveyn tutumlarına göre farklılıkları belirlemek amacıyla yapılan ANOVA sonucunda elde edilen bulgular tablo 21 ve tablo 22’de gösterilmektedir.
Tablo 21. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre özerklik puanlarının betimsel istatistikleri Ebeveyn tutumları N X Ss İlgisiz 46 27,36 5,08 Demokratik 118 28,23 4,70 Otoriter 36 27,00 5,05 Koruyucu 175 27,62 4,81 Toplam 375 27,72 4,83
Tablo 22. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre özerklik puanlarının karşılaştırılmasına ilişkin varyans analizi tablosu
Varyansın
Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p
Gruplar arası 57,684 3 19,228 .823 .482
Grup içi 8671,813 371 23,374
Toplam 8729,497 374
Tablo 21’de ilgisiz, demokratik, otoriter ve koruyucu ebeveyn tutumlarına sahip öğrencilerin özerklik puan ortalamaları ve standart sapmaları, tablo 22’de ise bu değerlere uygulanan tek yönlü varyans analizi sonuçları görülmektedir. Ebeveyn tutumları farklı olan öğrencilerin özerklik puan ortalamaları arasındaki farkı belirlemek amacıyla yapılan varyans analizi sonucunda, öğrencilerin özerklik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür (F3-371=,823, p>.05).
2. Çevresel hâkimiyet açısından ebeveyn tutumlarına göre anlamlı farklılıklar var mıdır?
71
Çevresel hâkimiyet açısından ebeveyn tutumlarına göre farklılıkları belirlemek amacıyla yapılan ANOVA sonucunda elde edilen bulgular tablo 23 ve tablo 24’de gösterilmektedir.
Tablo 23. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre çevresel hâkimiyet puanlarının betimsel istatistikleri
Ebeveyn tutumları N X Ss İlgisiz 46 28,40 5,54 Demokratik 118 28,76 4,44 Otoriter 36 27,48 4,78 Koruyucu 175 28,96 4,81 Toplam 375 28,68 4,79
Tablo 24. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre çevresel hâkimiyet puanlarının karşılaştırılmasına ilişkin varyans analizi tablosu
Varyansın
Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p
Gruplar arası 69,397 3 23,132 1,009 .389
Grup içi 8506,501 371 22,929
Toplam 8575,897 374
Tablo 23’de ilgisiz, demokratik, otoriter ve koruyucu ebeveyn tutumlarına sahip öğrencilerin çevresel hâkimiyet puan ortalamaları ve standart sapmaları, tablo 24’de ise bu değerlere uygulanan tek yönlü varyans analizi sonuçları görülmektedir. Ebeveyn tutumları farklı olan öğrencilerin çevresel hâkimiyet puan ortalamaları arasındaki farkı belirlemek amacıyla yapılan varyans analizi sonucunda, öğrencilerin çevresel hâkimiyet puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür (F3-371=1,009, p>.05).
3. Bireysel gelişim açısından ebeveyn tutumlarına göre anlamlı farklılıklar var mıdır?
Bireysel gelişim açısından ebeveyn tutumlarına göre farklılıkları belirlemek amacıyla yapılan ANOVA sonucunda elde edilen bulgular tablo 25 ve tablo 26’da gösterilmektedir.
72
Tablo 25. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre bireysel gelişim puanlarının betimsel istatistikleri
Ebeveyn tutumları N X Ss İlgisiz 46 28,35 5,42 Demokratik 118 30,68 4,99 Otoriter 36 29,07 6,00 Koruyucu 175 29,92 5,20 Toplam 375 29,89 5,28
Tablo 26. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre bireysel gelişim puanlarının karşılaştırılmasına ilişkin varyans analizi tablosu
Varyansın
Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p
Gruplar arası 207,660 3 69,220 2,517 .058
Grup içi 10203,812 371 27,504
Toplam 10411,471 374
Tablo 25’de ilgisiz, demokratik, otoriter ve koruyucu ebeveyn tutumlarına sahip öğrencilerin bireysel gelişim puan ortalamaları ve standart sapmaları, tablo 26’da ise bu değerlere uygulanan tek yönlü varyans analizi sonuçları görülmektedir. Ebeveyn tutumları farklı olan öğrencilerin bireysel gelişim puan ortalamaları arasındaki farkı belirlemek amacıyla yapılan varyans analizi sonucunda, öğrencilerin bireysel gelişim puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür (F3-371=2,517, p>.05).
4. Diğerleriyle olumlu ilişkiler açısından ebeveyn tutumlarına göre anlamlı farklılıklar var mıdır?
Diğerleriyle olumlu ilişkiler açısından ebeveyn tutumlarına göre farklılıkları belirlemek amacıyla yapılan ANOVA sonucunda elde edilen bulgular tablo 27 ve tablo 28’de gösterilmektedir.
73
Tablo 27. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre diğerleriyle olumlu ilişkiler puanlarının betimsel istatistikleri
Ebeveyn tutumları N X Ss İlgisiz 46 29,83 6,21 Demokratik 118 32,56 5,87 Otoriter 36 30,06 6,46 Koruyucu 175 33,19 5,97 Toplam 375 32,28 6,13
Tablo 28. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre diğerleriyle olumlu ilişkiler puanlarının karşılaştırılmasına ilişkin varyans analizi tablosu Varyansın
Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p
Gruplar arası 608,360 3 202,787 5,604 .001
Grup içi 13425,708 371 36,188
Toplam 14034,068 374
Tablo 27’de ilgisiz, demokratik, otoriter ve koruyucu ebeveyn tutumlarına sahip öğrencilerin diğerleriyle olumlu ilişkiler puan ortalamaları ve standart sapmaları, tablo 28’de ise bu değerlere uygulanan tek yönlü varyans analizi sonuçları görülmektedir. Ebeveyn tutumları farklı olan öğrencilerin diğerleriyle olumlu ilişkiler puan ortalamaları arasındaki farkı belirlemek amacıyla yapılan varyans analizi sonucunda, öğrencilerin diğerleriyle olumlu ilişkiler puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (F3-371=5,604, p<.05). Bu farklılığın hangi ebeveyn tutumlarından kaynaklandığını belirlemek amacıyla yapılan Tukey çoklu karşılaştırma testi sonucunda, farklılığın ebeveyn tutumları otoriter (
X
=30,06) ile ebeveyn tutumları koruyucu (X
=33,19) olan öğrencilerin puanları arasından kaynaklandığı bulunmuştur. Bu bulguya göre ebeveyn tutumları otoriter olan öğrencilerin, ebeveyn tutumları koruyucu olanlara göre daha az diğerleriyle olumlu ilişkiler düzeyine sahip oldukları söylenebilir. 5. Yaşam amaçları açısından ebeveyn tutumlarına göre anlamlı farklılıklar var mıdır?74
Yaşam amaçları açısından ebeveyn tutumlarına göre farklılıkları belirlemek amacıyla yapılan ANOVA sonucunda elde edilen bulgular tablo 29 ve tablo 30’da gösterilmektedir.
Tablo 29. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre yaşam amaçları puanlarının betimsel istatistikleri
Ebeveyn tutumları N X Ss İlgisiz 46 28,04 5,48 Demokratik 118 31,55 5,49 Otoriter 36 29,25 5,63 Koruyucu 175 31,43 5,24 Toplam 375 30,84 5,50
Tablo 30. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre yaşam amaçları puanlarının karşılaştırılmasına ilişkin varyans analizi tablosu
Varyansın
Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p
Gruplar arası 571,655 3 190,552 6,570 .000
Grup içi 10760,372 371 29,004
Toplam 11332,027 374
Tablo 29’da ilgisiz, demokratik, otoriter ve koruyucu ebeveyn tutumlarına sahip öğrencilerin yaşam amaçları puan ortalamaları ve standart sapmaları, tablo 30’da ise bu değerlere uygulanan tek yönlü varyans analizi sonuçları görülmektedir. Ebeveyn tutumları farklı olan öğrencilerin yaşam amaçları puan ortalamaları arasındaki farkı belirlemek amacıyla yapılan varyans analizi sonucunda, öğrencilerin yaşam amaçları puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (F3-371=6,570, p<.001). Bu farklılığın hangi ebeveyn tutumlarından kaynaklandığını belirlemek amacıyla yapılan Tukey çoklu karşılaştırma testi sonucunda, farklılığın ebeveyn tutumları ilgisiz (
X
=28,04) ile ebeveyn tutumları demokratik (X
=31,55) olan öğrencilerin puanları arasından kaynaklandığı bulunmuştur. Bu bulguya göre ebeveyn tutumları ilgisiz olan öğrencilerin, ebeveyn tutumları demokratik olanlara göre daha az yaşam amaçları düzeyine sahip oldukları söylenebilir.75
Öz-kabul açısından ebeveyn tutumlarına göre farklılıkları belirlemek amacıyla yapılan ANOVA sonucunda elde edilen bulgular tablo 31 ve tablo 32’de gösterilmektedir.
Tablo 31. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre öz-kabul puanlarının betimsel istatistikleri
Ebeveyn tutumları N X Ss İlgisiz 46 28,96 5,35 Demokratik 118 30,49 5,09 Otoriter 36 28,84 5,55 Koruyucu 175 30,39 5,44 Toplam 375 30,10 5,35
Tablo 32. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre öz-kabul puanlarının karşılaştırılmasına ilişkin varyans analizi tablosu
Varyansın
Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p
Gruplar arası 150,317 3 50,106 1,764 .154
Grup içi 10535,291 371 28,397
Toplam 10685,608 374
Tablo 31’de ilgisiz, demokratik, otoriter ve koruyucu ebeveyn tutumlarına sahip öğrencilerin öz-kabul puan ortalamaları ve standart sapmaları, tablo 32’de ise bu değerlere uygulanan tek yönlü varyans analizi sonuçları görülmektedir. Ebeveyn tutumları farklı olan öğrencilerin öz-kabul puan ortalamaları arasındaki farkı belirlemek amacıyla yapılan varyans analizi sonucunda, öğrencilerin öz-kabul puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür (F3-371=1,764, p>.05).
7. Toplam psikolojik iyi olma açısından ebeveyn tutumlarına göre anlamlı farklılıklar var mıdır?
Toplam psikolojik iyi olma açısından ebeveyn tutumlarına göre farklılıkları belirlemek amacıyla yapılan ANOVA sonucunda elde edilen bulgular tablo 33 ve tablo 34’de gösterilmektedir.
76
Tablo 33. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre toplam psikolojik iyi olma puanlarının betimsel istatistikleri
Ebeveyn tutumları N X Ss İlgisiz 46 170,94 27,14 Demokratik 118 182,26 22,38 Otoriter 36 171,69 23,12 Koruyucu 175 181,51 23,03 Toplam 375 179,51 23,69
Tablo 34. Üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre toplam psikolojik iyi olma puanlarının karşılaştırılmasına ilişkin varyans analizi tablosu Varyansın
Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p
Gruplar arası 7174,250 3 2391,417 4,375 .005
Grup içi 202777,406 371 546,570
Toplam 209951,656 374
Tablo 33’de ilgisiz, demokratik, otoriter ve koruyucu ebeveyn tutumlarına sahip öğrencilerin toplam psikolojik iyi olma puan ortalamaları ve standart sapmaları, tablo 34’de ise bu değerlere uygulanan tek yönlü varyans analizi sonuçları görülmektedir. Ebeveyn tutumları farklı olan öğrencilerin toplam psikolojik iyi olma puan ortalamaları arasındaki farkı belirlemek amacıyla yapılan varyans analizi sonucunda, öğrencilerin toplam psikolojik iyi olma puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (F3-371=4,375, p<.01). Bu farklılığın hangi ebeveyn tutumlarından kaynaklandığını belirlemek amacıyla yapılan Tukey çoklu karşılaştırma testi sonucunda, farklılığın ebeveyn tutumları ilgisiz (
X
=170,94) ile ebeveyn tutumları demokratik (X
=182,26) olan öğrencilerin puanları arasından kaynaklandığı bulunmuştur. Bu bulguya göre ebeveyn tutumları ilgisiz olan öğrencilerin, ebeveyn tutumları demokratik olanlara göre daha az toplam psikolojik iyi olma düzeyine sahip oldukları söylenebilir.77
4.7. ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN EBEVEYN TUTUMLARINA