Ülkelere Göre STEM Eğitimi Stratejileri

Dünyada teknoloji ve inovasyonda ilerlemeyi amaçlayan birçok ülkede her geçen gün STEM eğitimi üzerinde giderek daha fazla durulmaktadır. Hatta birçok ülke komple bir eğitim modeli olarak STEM eğitimini uygulamaya almıştır.

STEM Eğitim Stratejileri dünyada inovasyon ve teknolojide gelişmeyi hedef alan birçok ülkelerde her geçen gün Stem eğitimi üzerinde gittikçe daha çok önem verilmektedir. Ayrıca birçok ülkede komple eğitim paradigması olarak STEM eğitimini tatbik etmeye başlamıştır. Günümüzde bazı ülkeler kendi eğitim sistemlerinde STEM eğitiminden faydalanmaktadır. Günümüzde STEM, Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, Avrupa Birliği, Almanya, Kore ve Çin gibi gelişmiş ve önde gelen ülkeler tarafından ilkokullardan başlayarak ortaöğretim ve üniversitelerde tatbik edilmeye başlanmıştır. Yapılan araştırmalar, ilk ve orta öğretim kurumlarında verilen STEM eğitimlerinin üniversitelerde en yüksek düzeylere ulaştığını göstermiştir. Bu araştırma sonuçlarından STEM eğitimlerinin öğrencilerin mesleki tercihlerine etkisinin de önemli düzeylerde olduğu sonucu çıkarılabilir (Gonzalez & Kuenzi, 2012).

Çeşitli ülkelerdeki STEM eğitim yaklaşımları aşağıda belirtilmektedir:

2.7.1. Amerika Birleşik Devletleri (ABD)

ABD'de STEM eğitimi, ülkenin bünyesinde barındırdığı teknolojik gücü ve ekonomiyi muhafaza etmek için uygulanan en önemli ögelerden birisi olarak kabul edilmektedir. Ülkenin stratejik planının ehemmiyetle ilgilendiği konulardan birisi, STEM eğitimi sayesinde beceri sahibi bir toplum meydana getirmek ve bu birikimi sürdürmektir. Bu sebeple birçok okulun ve üniversitenin bünyesinde birçok STEM merkezleri kurulmuştur. Bu merkezlerde, STEM eğitimleri kapsamında yer alan proje ve inovasyon etkinlikleri, sorgulama tabanlı öğrenme, STEM etkinlikleri, grup çalışması, proje tabanlı öğrenme, yaratıcılık ve yaratıcı drama, robotic ve programlama,

maker ve STEM ders planı hazırlama çalışmaları bulunmaktadır (STEM Akademi, 2013). Pilot uygulamaların gerçekleştirildiği STEM okullarında derslikler, atölye şeklinde düzenlenmekte ve öğrenciler bu atölyelerde once ürünleri tasarlayıp sonra üretmektedirler. Bu okullardaki amaç, öğrencilerin teknolojiyi kullanrak üretim yapması ve kaliteli ürünler meydana getirebilmesidir (Özdemir, 2016).

ABD'de bulunan STEM okulları arasında herhangi bir sınav yapılmadan veya kriter aranmadan öğrenci alımı yapan okullar öne çıkmaktadır. Bu okulların nihai hedefi sosyoekonomik düzeyi göz önüne alınmaksızın her öğrencinin STEM alanlarına ilgi, alaka ve motivasyonunu arttırmaktır. Bu okullar sosyoekonomik düzeyleri standartların altında düzeye sahip olan öğrencileri üniversite eğitimine yönlendirmeyi amaçlamışlardır (Akgündüz ve diğ., 2015).

2.7.2. Rusya

Rusya milli eğitim stratejisinde öncelikle yüksekokul kurumlarının eğitimlerini güçlendirmeye ve sağlamlaştırmaya yoğunlaşmıştır. Yeni programları uygulamaya geçirerek eğitimde eksik olan noktaları gidermeye odaklanmışlardır. Devlet STEM eğitimine yönelik üç girişim maddesi yayımlamıştır:

1. Mühendislik programlarının kalitesini yükseltmek, 2. Matematik eğitimini geliştirmek,

3.Yükseköğrenim enstitülerinin mühendislik, tıp ve fen bilimleri programlarını, üniversitelerin öncülüğünde geliştirmek

Şeklinde bildirilmiştir(http://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf)

2.7.3. Çin

Çin uzun zamanlardan beri fen bilimlerine çok büyük önem vermiştir ve toplumun gelişebilmesi adına fen bilimleri eğitiminin aslında ana öğe olduğunu vurgulamıştır. Ülke eğitim sisteminde bilimin öğretilmesi karakteristik özelliğe sahip bir nitelik taşımaktadır. STEM eğitimiyle bütünleştirilen Matematik, kimya, biyoloji dersleri lise düzeyinde zorunlu derslerdir. Yükseköğretimde de STEM eğitiminin gelişimi sağlanmış ve son 6 senede STEM konularına yönelimde artış meydana

gelmiştir. 10-12. sınıflarda öğrencilerin STEM konularına ilişkin ilgi ve alakalarının çekilmesi için öğretim programlarında bazı değişikliklere gidilmiştir. STEM konuları

öğretmen yetiştirme programlarına entegre edilmiştir

(http://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf)

2.7.4. Norveç

STEM eğitimini öncelik alanlarının içine alan Norveç, 2002' de başlayarak 'STEM of Course' adlı bir strateji planı hazırlamıştır. Bahsedilen plan 4 temel hedefe sahiptir. Bu hedefler aşağıda sıralanmıştır (MEB, 2017).

 Okul öncesinden başlayarak ortaöğretim düzeyine kadar olan bütün sınıflarda, tüm öğretmenlerin STEM öğretim becerilerini arttırmak,

 STEM eğitiminde öğrencilerin yetenklerini arttırmak ve STEM konularını güncellemek ve daha iyi bir öğrenme için motivasyonu arttırmak,

 Matematik eğitiminde düşük seviyedeki öğrenci ve gençlerin sayısını azaltmak,

 STEM becerileri yüksek seviyede olan öğrenci ve gençlerin sayısını arttırmaktır.

Belirtilen stratejilerin gerçekleştirilebilmesi için yapılan faaliyetler; anaokulu, ilkokul ve ortaokul öğrencileri için oluşturulan çerçeve planın, STEM konu ve görevlerine göre güncellenmesi, matematik konularının yeniden değerlendirmeye alınması ve sadeleştirilmesi ve eğitim-öğretimde yapılan ders aktivitelerinin iyileştirilmesidir.

2.7.5. Hollanda

Hollanda belirli bir STEM strratejik plana sahiptir. 2004-2010 yılları için hazırlanan eylem planına göre gelecek zamanda yenilik sağlayabilecek çalışanların yeteneklerini arttırılabilmesi için bilim ve teknoloji eğitiminde bazı farklılıklar yapılması amaçlanmıştır. Hollanda'da hazırlanan bu eylem planıyla ülkede az bulunan mühendis ve bilim adamları sayısının arttırılması ve bu işlere yönelik ilgi, merak ve alakanın arttırılması amaçlanmaktadır.

2.7.6. Fransa

2011 yılında Fransa bir strateji planı hazırlamıştır. Hazırlanan bu planın hedefi ise ortaokul seviyesindeki öğretim programlarına teknoloji ve bilim alanlarını daha doğru ve iyi dahil edebilmektir. Bunun dışında STEM eğitimiyle disiplinler arası ve çok taraflı disiplinler içeren çalışmalar hazırlanırken öğrencilerin mevcut ilgi düzeylerinde de artış olması amaçlanmıştır. Fransa Milli Eğitim Bakanlığı'nın hazırladığı eylem programında, ortaokul seviyesinde fe bilimleri projelerinin, deney malzemelerinin kullanımıyla alakalı öğretmen eğitimlerinin, fuarlarla ve yarışmalar düzenleyerek geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bununla birlikte ilkokul ve ortaokul düzeyleri için yeni öğretim programı hazırlanmıştır.

2.7.7. Malta

2011 yılında Malta stratejik bir plan yayımlamıştır. Üç eğitim sektöründen (kilise bünyesindeki okullar, özel üniversiteler ve devlet üniversiteleri) oluşan bir çalışma grubu oluşturmuşlardır. Ortaokul fen bilimleri öğretim programlarını güncelleyen Malta, bu ortaöğretim programında düşük düzey sınıflarında olan bilime yönelik öğrenciler belirleyerek, öğrencinin daha üst düzeye geçmesi teklif edilebilmektedir. Yetenekli öğrenciler dilediği bilim dalını kendileri tercih edebileceklerdir. Bu planın amaçları ise şunlardır:

1. Farklı bilim programlarının ve ilgili araştırmalarının incelenmesi. 2. Fen bilimleri eğitiminde eğitimsel süreçlerin değiştirilmesi.

3. Öğretim programlarında öğrenme çıktılarını odak noktalarına alınmasıdır.