østihdam bakmndan IC Esneklik ve Yar Esneklikleri

IC’nin istihdam üzerindeki esneklik ve yar esneklikleri tahmin edilirken de yine snrl ve snrsz olmak üzere iki farkl yöntemle tüm de÷iúkenler için ayr ayr regresyon analizi yaplmútr. Burada snrl tahmin için TFP’den farkl olarak firma büyüklükleri, 50’den fazla çalúan olan firmalara 1, 50’den az çalúan olan firmalara ise 0 kukla de÷eri verecek úekilde belirlenmiútir. østihdam etkileyen de÷iúkenlere yönelik snrl ve snrsz tahminlerden anlaml sonuç verenler Tablo 5’de yer almaktadr.

N. IùIK, Ö. ENGELOöLU Maliye Dergisi, Temmuz-Aralk 2017; 173: 265-300 291

Tablo 5: østihdam Etkileyen IC Esneklikleri ve Yar Esneklikleri YOD De÷iúkenleri Snrl Solow Art÷ Snrsz Solow Art÷ Kats. S.H. R² Kats. S.H. R² Düzenleyici Ortam øthalat Gümrük Onay* -0,317[0,152] 0,985 -0,134(0,129) 0,962 Vergi Teftiúi Yaplmas -0,204(0,127) 0,907 a -0,205[0,170] 0,907 Vergi Teftiúi – Harcanan Gün* -0,072(0,037) 0,928 * -0,068(0,036) 0,927 Zorunlu Belge – Harcanan Gün* 0,182 (0,099) 0,848 0,081 (0,054) 0,838 øúgücü ve Beceriler Erkek Çalúan*** 0,958 [0,038] 0,993 *** 0,955 [0,038] 0,993 Nitelikli Çalúan*** 0,197 (0,056) 0,927 *** 0,187 (0,055) 0,925 Üretimde Çalúan*** 0,498 [0,122] 0,944 *** 0,497 (0,094) 0,944 Üniversite E÷itimi Almú Çalúan**0,046 (0,019) 0,916 **0,043 (0,018) 0,914 Kalite ve Yenilikçilik Kalite Belgesi Sahipli÷i * 0,293 [0,171] 0,909 * 0,282 (0,162) 0,908 Finansman ve Kurumsal Yönetiúim

Banka Kredisi Kullanm * -0,284(0,164) 0,909 * -0,281(0,157) 0,908 Faaliyet Yeri Mülkiyeti – Firma * 0,287 (0,129) 0,913 **0,289 (0,127) 0,913 Faaliyet Yeri Mülkiyeti – Kira* -0,324(0,164) 0,911 **-0,327(0,161) 0,911 Hâkim Ortak – ølkokul Mezunu * 0,369 (0,179) 0,911 0,236 (0,154) 0,906 Teminatsz Kredi Kullanma ømkân * 0,253 [0,132] 0,909 * 0,244 (0,136) 0,908 Yatrm - Modernizasyon0,185 (0,115) 0,907 * 0,187 (0,113) 0,907 Yatrm Finansman – Ksa Vadeli Kredi* 0,536 (0,252) 0,934 **0,569 (0,244) 0,933 Yatrm Finansman – Uzun Vadeli Kredi* -0,306(0,136) 0,935 * -0,264(0,137) 0,929 Di÷er

Anonim ùirket* -0,255(0,134) 0,910 * -0,257(0,132) 0,910 Limited ùirket* 0,235 (0,129) 0,909 * 0,237 (0,127) 0,909 Satúlarda øhracatn Pay a 0,613 [0,365] 0,938 * 0,624 [0,352] 0,937 A÷rlkl Satú – Yurt Dú * 0,515 [0,258] 0,916 **0,518 (0,203) 0,916 Yurt øçi Satú Koúulu – Çek/Senet* 0,190 [0,107] 0,908 * 0,189 [0,106] 0,908 Yurt øçi Satú Koúulu – Açk Hesap * -0,242[0,124] 0,911 * -0,244[0,121] 0,911 Yurt Dú Satú Koúulu – Vesaik Mukabili*** 0,954 (0,192) 0,972 *** 0,920 (0,201) 0,966 Yurt øçi Alú Koúulu – Çek/Senet**0,271 (0,118) 0,914 **0,243 (0,106) 0,913 Yatrm øçin Krkkale Tercihi * -0,223[0,114] 0,910 * -0,224(0,113) 0,910 Açlacak Silah San. OSB’de Yatrm øste÷i * -0,270(0,148) 0,909 * -0,266(0,141) 0,909 Notlar: *%10’da anlaml; **%5’de anlaml; ***%1’de anlaml. Köúeli parantezler ilgili regresyonda de÷iúen varyans sorunu bulundu÷unu ve sa÷lam standart hatalar ile regresyonun tekrardan tahmin edildi÷ini gösterir. a; Sa÷lam standart hatalar ile tekrardan tahmin edildikten sonra anlaml olmayan de÷iúkenleri gösterir. Tüm regresyonlar için düzeltilmiú R²’ler ve F istatistikleri R² ile uyumlu oldu÷u için tabloda ilave olarak gösterilmemiútir. Her bir regresyon bir sabit terim içermektedir.

Tablo’dan da gözlenebilece÷i gibi, yaplan tahminler sonucunda istihdam üzerinde etkisi bulunan 26 farkl de÷iúken hesaplanmútr. Bunlardan 21 tanesi hem snrl hem de snrsz tahminde istihdam üzerinde anlaml bir etkiye sahiptir.

østihdam üzerinde pozitif etkisi olan ve dikkat çeken baz de÷iúkenler úu úekildedir: Zorunlu belge için harcanan zaman, nitelikli çalúan, üniversiteye gitmiú çalúan, kalite belgesine sahip olma, faaliyet yerinin mülkiyetinin firmaya ait olmas, teminatsz kredi kullanma imkân, satúlarda ihracatn pay ile yurt içi satú ve alúlarn çek/senet úeklinde olmas.

østihdam negatif etkileyen faktörler incelendi÷inde ön plana çkan de÷iúenler de úu úekildedir: Vergi teftiúi için harcanan zaman, banka kredisi kullanm, faaliyet yerinin kiralk olmas, yatrmlarn uzun vadeli kredi ile finanse edilmesi, anonim úirket, yurt içi satúlarn açk hesap úeklinde olmas

ve yeni yatrm yapmak için Krkkale’nin tercih edilmesi.

østihdama yönelik sonuçlarn genel bir de÷erlendirmesini yapmak gerekirse üretkenlikten farkl olarak iúgücü ve becerilere yönelik de÷iúkenlerin istihdamda baskn bir role sahip oldu÷u de÷erlendirilebilir.

Bununla birlikte firmann türü, faaliyet yerinin mülkiyeti, hâkim orta÷n e÷itim durumu ve bürokratik konulara ayrlan zamann yansra kredi kullanmlar da istihdam üzerinde etkisi olan ve göze çarpan di÷er önemli yatrm ortam de÷iúkenleridir.

4.3. øhracat Olasl÷ bakmndan IC Esneklik ve Yar Esneklikleri Firmalarn ihracat olasl÷ hesaplanrken yine iki aúamal Solow Art÷

yöntemi tercih edilmiútir. ølk olarak (1) numaral denklemden bulunan TFP de÷eri, Probit úeklindeki (4.1) numaral denklemde yerine konularak di÷er ba÷msz de÷iúkenler olan IC ve kontrol de÷iúkenleri ile beraber ihracat olasl÷n tahmin etmekte kullanlacaktr. Burada ba÷ml de÷iúken için ihracat toplam satúlarnn en az %10’unu kapsayan firmalar için 1, %10’un altnda olan firmalar için ise 0 olacak úekilde de÷er alan kukla de÷iúken kullanlacaktr. Firmalarn ihracat olasl÷n etkileyen faktörler Tablo 6’da sralanmútr.

Tablo 6: øhracat Olasl÷n Etkileyen IC Esneklikleri ve Yar

Esneklikleri

YOD De÷iúkenleri Snrl Solow Art÷ Snrsz Solow Art÷

Kats. S.H. R² Kats. S.H. R²

Düzenleyici Ortam

Zorunlu Belge – Harcanan

Gün * 0,880 (0,524) 0,170 0,095 (0,244) 0,046

øúgücü ve Beceriler

Üretimde

Çalúan * 0,390 (0,203) 0,115 * 0,369 (0,203) 0,071 Üst Yönetici

Sektör

Deneyimi * 0,722 (0,446) 0,104 0,486 (0,381) 0,040

ve yeni yatrm yapmak için Krkkale’nin tercih edilmesi.

4.3. øhracat Olasl÷ bakmndan IC Esneklik ve Yar Esneklikleri Firmalarn ihracat olasl÷ hesaplanrken yine iki aúamal Solow Art÷

Tablo 6: øhracat Olasl÷n Etkileyen IC Esneklikleri ve Yar

Esneklikleri

YOD De÷iúkenleri Snrl Solow Art÷ Snrsz Solow Art÷

Kats. S.H. R² Kats. S.H. R²

YOD De÷iúkenleri Snrl Solow Art÷ Snrsz Solow Art÷

Kats. S.H. R² Kats. S.H. R² Notlar: *; %10’da anlaml; **; %5’de anlaml; ***; %1’de anlaml. Tüm regresyonlar için düzeltilmiú R²’ler ve F istatistikleri R² ile uyumlu oldu÷u için tabloda ilave olarak gösterilmemiútir. Her bir regresyon bir sabit terim içermektedir.

Yaplan analiz sonucunda ihracat olasl÷n en çok etkileyen faktör olarak ihracat deneyimi ön plana çkmaktadr. Beklendi÷i gibi ihracatta daha uzun süre deneyimi olan firmalarn satúlar içerisinde ihracatn paynn yüksek olmas (%10’dan fazla) ihtimali daha fazladr. Bununla birlikte firmalarn yatrmlarnda ksa vadeli kredilerden faydalanmas ve a÷rlkl

satúlarn bulundu÷u ili çevreleyen illere yapmas ihracat olasl÷n azaltan önemli etkenler olarak ön plandadr.

øhracat olasl÷n artran di÷er etkenler ise etki srasna göre úu úekildedir: Ticari bankalardan kredi kullanm, zorunlu belgeleri temin etmek için harcanan zaman, üst yöneticinin sektördeki deneyimi ve üretimde çalúan saysdr.

Firmalarn ihracat yapma olasl÷na yönelik yaplmú olan snrl ve snrsz tahminler sonucunda ortaya çkan tablo genel olarak úu úekilde özetlenebilir: øhracat ön plana çkarmak isteyen firmalar için úirket yönetiminde sektör deneyimi yüksek kiúileri barndrmak, yatrmlarn finansmannda ksa vadeli yani daha az finansman giderine neden olacak borçlanmay tercih etmek ve satúlar belirli bir bölge veya çevre ile snrlandrmamak son derece elzemdir.

Sonuç

Bir ilin yatrm ortamnn durumu o ilde yatrm yapan, yapmay

planlayan veya yatrmlarn çekmeyi düúünen firmalar açsndan son derece önemli bir karar alma unsurudur. Bu motivasyondan hareketle çalúmada, Krkkale ilinin yatrm ortamn de÷erlendirmek için YOD çalúmas

yaplmútr. Dünya Bankas tarafndan hazrlanan bir anket úablonuna dayanan çalúmada, ayrca bu úablona ilave olarak çalúmaya özgü sorular da yer almaktadr. Söz konusu anket, ilde imalat sanayinde faaliyet göstermekte olan firmalara uygulanmútr. Krkkale Ticaret ve Sanayi Odasnn veri tabanndan faydalanlarak il snrlar içerisinde belli bir hacimde üretim yapan yaklaúk 80 firmann 65’inden randevu talep edilmiú olup, bu firmalarn 39’u ile yüz yüze görüúme gerçekleútirilmiútir. Yaklaúk 100

sorunun bulundu÷u anket ile her firma için 141 farkl de÷iúkenin sonucuna ulaúlmútr.

Anket çalúmas ile elde edilen veriler ú÷nda ekonometrik analiz için Escribano ve Guasch (2005 ve 2008) tarafndan geliútirilen yöntem kullanlmútr. Bu yöntem ile 5 farkl kategorideki sorularn; üretkenlik, istihdam ve ihracat olasl÷ üzerindeki etkileri tespit edilmeye çalúlmútr.

Analiz sonuçlarna göre ilin yatrm ortamna iliúkin pek çok farkl

faktörün gerek olumlu gerekse de olumsuz etkileri ortaya çkmú ve bu etkiler il üzerine çeúitli politika önerileri geliútirmeyi mümkün klmútr.

Çalúmada elde edilen bulgular, Krkkale ilinde yatrm ortamnn geliútirilmesi ve iyileútirilmesinde baz noktalarn ön plana çkartlmas

gerekti÷ini ortaya koymuútur. Yeni ürün satú yüzdesi yüksek olan firmalarda üretkenli÷in daha yüksek oldu÷u sonucu, firmalarn Ar-Ge’ye daha fazla yönelmesinin il ekonomisi açsndan önemli bir nokta oldu÷u sonucunu ortaya çkarmútr. Söz konusu Ar-Ge çalúmalarn

gerçekleútirebilmek için firmalarn üniversiteden faydalanma çabalarn

artrmalar gerekmektedir. Dolaysyla ilde üniversite-sanayi iúbirli÷inin geliútirilmesi son derece önemli bir husustur.

Çalúmann sonuçlarna göre ulusal yönetimden sübvansiyon almann firma üretkenli÷ini artrc bir etkiye yol açt÷ görülmektedir. Bununla birlikte bölgesel (kalknma ajans) ve yerel (KOSGEB) yönetimlerden alnan sübvansiyonlarn üretkenlik, istihdam veya ihracat olasl÷n olumlu yönde etkiledi÷ine yönelik herhangi bir bulguya rastlanlmamútr. Söz konusu durum KOSGEB ve kalknma ajans gibi kurumlar tarafndan sa÷lanan desteklerin verimli bir úekilde kullanlmad÷ yorumunu yapabilmeyi mümkün klmaktadr. ølgili desteklerin hem nicelik hem de nitelik olarak artrlmas ilin yatrm ortam için önemli bir baúka faktördür.

Ayrca yatrm yapmay düúünen yatrmclar için farkndalk uyandracak çalútay, seminer ve sempozyum gibi faaliyetlerin düzenlenmesinin yansra firmalar tarafndan belirtilen ve ilde sklkla yaúanan skntlarn yetkililerce dikkatli bir úekilde de÷erlendirilmesi gibi konular da yatrm ortam

açsndan oldukça önem arz eden unsurlardr.

Kaynakça

Addison, T. ve Heshmati, A. (2003), “The New Global Determinants of FDI Flows to Developing Countries”, UNU-WIDER, Discussion Paper, No.

2003/45, Helsinki.

Akgemci, T. (2001), KOBø’lerin Temel Sorunlar ve Sa÷lanan Destekler, KOSGEB, Haziran.

Aktan, C.C. ve Karaaslan, Y.T. (2006), “Regülasyon Ekonomisi ve Kamusal Regülasyonlar Teorisi”, Kamu Ekonomisi ve Kamu Politikalar

içinde, ed. Aktan, Coúkun C, Dileyici, Dilek, Vural, østiklal Y, Seçkin Yaynclk, Ankara.

Asteriou, D. ve Hall, S.G. (2007), Applied Econometrics. Palgrave Macmillan, Revised Edition, New York.

sorunun bulundu÷u anket ile her firma için 141 farkl de÷iúkenin sonucuna ulaúlmútr.

Analiz sonuçlarna göre ilin yatrm ortamna iliúkin pek çok farkl

faktörün gerek olumlu gerekse de olumsuz etkileri ortaya çkmú ve bu etkiler il üzerine çeúitli politika önerileri geliútirmeyi mümkün klmútr.

Çalúmada elde edilen bulgular, Krkkale ilinde yatrm ortamnn geliútirilmesi ve iyileútirilmesinde baz noktalarn ön plana çkartlmas

gerçekleútirebilmek için firmalarn üniversiteden faydalanma çabalarn

artrmalar gerekmektedir. Dolaysyla ilde üniversite-sanayi iúbirli÷inin geliútirilmesi son derece önemli bir husustur.

açsndan oldukça önem arz eden unsurlardr.

Kaynakça

Addison, T. ve Heshmati, A. (2003), “The New Global Determinants of FDI Flows to Developing Countries”, UNU-WIDER, Discussion Paper, No.

2003/45, Helsinki.

Akgemci, T. (2001), KOBø’lerin Temel Sorunlar ve Sa÷lanan Destekler, KOSGEB, Haziran.

Aktan, C.C. ve Karaaslan, Y.T. (2006), “Regülasyon Ekonomisi ve Kamusal Regülasyonlar Teorisi”, Kamu Ekonomisi ve Kamu Politikalar

içinde, ed. Aktan, Coúkun C, Dileyici, Dilek, Vural, østiklal Y, Seçkin Yaynclk, Ankara.

Asteriou, D. ve Hall, S.G. (2007), Applied Econometrics. Palgrave Macmillan, Revised Edition, New York.

Balçk, B. (2003), Yatrm Projelerinin Hazrlanmas ve De÷erlendirilmesi, Nobel Yayn Da÷tm, Ankara. Business Environment Survey (WBES)” The World Bank Group.

Bayraktutan, Y. ve Arslan, ø. (2008), "Türkiye’de Sabit Sermaye Yatrmlarnn Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Ko-Entegrasyon Analizi (1980-2006)" KMU øøBF Dergisi, Yl:10, Say 14, Aralk.

Cook, P. (2001), “Finance and Small and Medium-Sized Enterprise in Developing Countries”, Journal of Developmental Entrepreneurship, Nisan, 17-40.

Çatalbaú G.K. ve Çatalbaú, E. (2008), “Finansman Sorunu Yaúayan Kobi’ler, Basel II ve Bankaclk Sektörü”, Bankaclar Dergisi, Say 66, 3-12.

Dollar, D., Hallward-Driemeier, M. ve Mengstae, A. (2006), “Investment Climate and International Integration” World Development, 34(9), 1498-1516.

Dünya Bankas (World Bank) ve Türkiye Ekonomi Politikalar Araútrma Vakf (TEPAV) (2007), Türkiye Yatrm Ortam De÷erlendirmesi, Cilt I.

Dünya Bankas ve Yatrm Ortamn øyileútirme Koordinasyon Kurulu (YOøKK) (2010), Yatrm Ortam De÷erlendirmesi-Krizden Özel Sektör Öncülü÷ünde Büyümeye, Rapor No. 54123-TR, Mays.

Eifert, B., Gelb, A. ve Ramachandran, V. (2005), “Business Environment and Comparative Advantage in Africa: Evidence from the Investment Climate Data”, Center for Global Development Working Paper, Number 56, February.

Erdönmez, P.A. (2003), “Türkiye’de 2001 Ylndaki Mali Kriz Sonrasnda Kurumsal Sektörde Yeniden Yaplandrma”, Bankaclar Dergisi, 47, 38-55.

Escribano, A. ve Guasch, J.L. (2005), "Assessing the Impact of the Investment Climate on Productivity Using Firm-Level Data:

Methodology and the Cases of Guatemala, Honduras, and Nicaragua", World Bank Policy Research Working Paper, 3621.

Escribano, A., Guasch, J.L., de Orte, M. ve Pena, J. (2008a), "Investment Climate and Firm’s Economic Performance: Econometric Methodology

and Application to Turkey’s Investment Climate Survey", Working Paper 08-21 Economic Series, (13).

Escribano, A., Guasch, J.L., de Orte, M. ve Pena, J. (2008b), "Investment Climate Assessment Based on Demean Olley and Pakes Decompositions: Methodology and Application to Turkey's Investment Climate Survey", Working Paper 08-20 Economic Series, (12).

Gujarati, D. N. ve Porter, D.C. (2008), Basic Econometrics, Mc Graw-Hill, Fifth Edition.

Ietto-Gillies, G. (2005), Transnational Corporations and International Production, Edward Elgar Publishing, Cheltenham.

øúcan, Ö.F. ve Kay÷n, E. (2009), “Kurumsal Yönetiúim Sürecinin Geliúimi Üzerine Bir Araútrma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13,(2), 213-224.

Karluk, R. (2001), “Türkiye’de Yabanc Sermaye Yatrmlarnn Ekonomik Büyümeye Katks”, Ekonomik østikrar, Büyüme ve Yabanc Sermaye, TCMB Yaynlar, Ankara.

Kelly, T. (1997), “Public Expenditures and Growth”, The Journal of Development Studies, October, 34(1), 60-84.

Kinda, T. (2010), “Investment Climate and FDI in Developing Countries:

Firm-Level Evidence” World Development, 38(4), 498-513.

Koçel, T. (2010), øúletme Yöneticili÷i, Beta Yaynclk, østanbul, 12. Bask.

Kumar, A. ve Manuela, F. (2005), “Enterprise Size, Financing Patterns, and Credit Constraints in Brazil: Analysis of Data From the Investment Climate Assessment Survey”, World Bank Publications, Vol.6.

Kutlu, H.A. ve Demirci, S.N. (2007), “Kobi’lerin Finansal Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, 4. KOBø’ler ve Verimlilik Kongresi, østanbul Kültür Üniversitesi, 7-8 Aralk.

Mishkin, F.S. (2011), Para, Bankaclk ve Finansal Piyasalar øktisad, Çev.

Ed. E., Nazm, Akademi Yaynclk, 8. Baskdan Çeviri, Ankara.

OECD (2005), “Oslo Manual, Guidelines for Collecting and Interpreting Innovation Data”, http://www.oecd.org/science/inno/2367580.pdf (Eriúim Tarihi: 27.12.2015)

OECD ve EUROSTAT (2006), Oslo Klavuzu: Yenilik Verilerinin Toplanmas ve Yorumlanmas øçin ølkeler, çev. TÜBøTAK, Tübitak Yayn, Ankara.

Örnek, ø. (2008), “Yabanc Sermaye Akmlarnn Yurtiçi Tasarruf ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örne÷i”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63-2, 199-217.

Öztürk, L. (2004), “Serbest Bölgelerdeki Do÷rudan Yabanc Sermaye Yatrmlar: Dünyadaki Uygulamalara Teoriler Iú÷nda Bir Bakú”, Akdeniz øøBF Dergisi, (7), 110-128.

Öztürk, M. ve Demirgüneú, K. (2008), “Kurumsal Yönetim Bakú Açsyla Entellektüel Sermaye”, http://www.malidestek.marka.org.tr/files/articles/

24..ENT..SERM..5_2011127185554585.pdf (Eriúim Tarihi: 15.01.2016)

and Application to Turkey’s Investment Climate Survey", Working Paper 08-21 Economic Series, (13).

Gujarati, D. N. ve Porter, D.C. (2008), Basic Econometrics, Mc Graw-Hill, Fifth Edition.

Ietto-Gillies, G. (2005), Transnational Corporations and International Production, Edward Elgar Publishing, Cheltenham.

øúcan, Ö.F. ve Kay÷n, E. (2009), “Kurumsal Yönetiúim Sürecinin Geliúimi Üzerine Bir Araútrma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13,(2), 213-224.

Karluk, R. (2001), “Türkiye’de Yabanc Sermaye Yatrmlarnn Ekonomik Büyümeye Katks”, Ekonomik østikrar, Büyüme ve Yabanc Sermaye, TCMB Yaynlar, Ankara.

Kelly, T. (1997), “Public Expenditures and Growth”, The Journal of Development Studies, October, 34(1), 60-84.

Kinda, T. (2010), “Investment Climate and FDI in Developing Countries:

Firm-Level Evidence” World Development, 38(4), 498-513.

Koçel, T. (2010), øúletme Yöneticili÷i, Beta Yaynclk, østanbul, 12. Bask.

Kutlu, H.A. ve Demirci, S.N. (2007), “Kobi’lerin Finansal Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, 4. KOBø’ler ve Verimlilik Kongresi, østanbul Kültür Üniversitesi, 7-8 Aralk.

Mishkin, F.S. (2011), Para, Bankaclk ve Finansal Piyasalar øktisad, Çev.

Ed. E., Nazm, Akademi Yaynclk, 8. Baskdan Çeviri, Ankara.

OECD (2005), “Oslo Manual, Guidelines for Collecting and Interpreting Innovation Data”, http://www.oecd.org/science/inno/2367580.pdf (Eriúim Tarihi: 27.12.2015) Yatrmlar: Dünyadaki Uygulamalara Teoriler Iú÷nda Bir Bakú”, Akdeniz øøBF Dergisi, (7), 110-128.

Öztürk, M. ve Demirgüneú, K. (2008), “Kurumsal Yönetim Bakú Açsyla Entellektüel Sermaye”, http://www.malidestek.marka.org.tr/files/articles/

24..ENT..SERM..5_2011127185554585.pdf (Eriúim Tarihi: 15.01.2016)

Rogers, E.M. (1983), Diffusion of Innovations, The Free Press, New York, 3th Edition.

Sekkat, K. ve Veganzones-Varoudakis, M.A. (2007), “Openness, Investment Climate, and FDI in Developing Countries” Review of Development Economics, 11(4), 607-620.

Seyido÷lu, H. (2007), Uluslararas øktisat: Teori, Politika ve Uygulama, Güzem Can Yaynlar, 16. Bask, østanbul.

Soylu, A. ve Çamurdan, B. (2008), “Türkiye’deki Yatrm Ortamnn Giriúimcili÷e Olan Etkileri Üzerine Bir Alan Araútrmas (Denizli Örne÷i)”, 2. Uluslararas Giriúimcilik Kongresi, 07-10 Mays, Biúkek, Krgzistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yaynlar: 112.

ùahin, H. (2000), Yatrm Projeleri Analizi, Ezgi Kitabevi, 2. Bask, Bursa, 2000.

TÜøK (2016), Küçük ve Orta Büyüklükteki Giriúim østatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18521 (Eriúim Tarihi:

14.01.2016)

Ulmer, M.J. (1952), “Autonomous and Induced Investment”, The American Economic Review, September, 42(4), 587-589.

Uluda÷, ø. ve Serin, V. (1991), Türkiye’de Küçük ve Orta Ölçekli øúletmeler -Yapsal ve Finansal Sorunlar ve Çözümler- østanbul Ticaret Odas

Yayn No:25.

Uslu, Z. (1998), Yatrm Projelerini De÷erlendirme Yöntemleri, Nobel Kitabevi, Adana.

Uzkurt, C. (2013), “Yenilik Çeúitleri ve Yenili÷in Yaylmas”, içinde:

Uzkurt, C. ve Demirci, A. (ed.), Yenilik Yönetimi, Eskiúehir: Anadolu Üniversitesi Açkö÷retim Fakültesi Yayn, 16-35.

World Bank (1999), Ukraine-Corporate Governance Manual, Washington, DC: World Bank.

World Bank (2005), A Better Investment Climate for Everyone, Oxford University Press, New York.

Yalçner, K. ve Aksoy, E.E. (2011), Yatrm Projelerinin De÷erlendirilmesi, Detay Yaynclk, Ankara.

Ylmaz, Z. (2002), Yatrm Projeleri Analizi ve Yönetimi, Vipaú, 5. Bask, Bursa.

Yörük, N. (2001), “KOBø’lerin Kredi Yoluyla Finansmannda Karúlaútklar Sorunlar ve Tokat ølinde Bir Uygulama”, 1. Orta Anadolu Kongresi: KOBø’lerin Finansman ve Pazarlama Sorunlar, Nevúehir, 18-21 Ekim.

Zafer Kalknma Ajans ve Türkiye Ekonomi Politikalar Araútrma Vakf

(TEPAV) (2014), TR33 Bölgesi’nin Üretim Yapsnn ve Düzeyinin Tespiti ve Analizi.

Zeren, F. ve Ergun, S. (2010), “AB'ye Do÷rudan Yabanc Yatrm Giriúlerini Belirleyen Faktörler: Dinamik Panel Veri Analizi”, Business

& Economics Research Journal, 1(4), 67-83.

Ek A. Anket Sorular

A- Düzenleyici Ortam

A-1 Yöneticiler bürokratik konular için aylk kaç saatlik zaman harcamaktadr?

A-2 Sektörde kayt dú úirketler ile rekabet ediliyor mu? Evet Hayr A-3 Son 1 yldaki toplam teftiú (bütün teftiúler) says ne kadardr?

A-4 Faaliyet gösterilen sektörde bir kamu sözleúmesi (ihale, hizmet alm

vb.) alabilmek için ekstra ödeme yaplyor mu? Evet Hayr

A-5 Ekstra ödeme yaplyor ise yaplan ödeme sözleúme de÷erinin ortalama yüzde

kaçdr? %

A-6 ønúaat ile ilgili bir izin almak için geçen fiili süre yaklaúk kaç gündür?

Belgede Kırıkkale İlinin Yatırım Ortamının Değerlendirilmesi: İmalat Sanayi Firmaları Uzerine Bir Uygulama1 (sayfa 26-36)